News USA
Nie żyje Sandra Day O’Connor, sędzina która poparła aborcję w przełomowej sprawie z 1992 r.

W piątek zmarła była sędzina Sądu Najwyższego USA Sandra Day O’Connor, pierwsza kobieta w tej instytucji i kluczowa postać popierająca aborcję. Miała 93 lata i od kilku lat cierpiała na demencję. O jej wpływie na amerykańskie prawo dotyczące aborcji mówi Jezuita, Ojciec Paweł Kosiński.
Urodzona jako Sandra Day w El Paso w Teksasie w 1930 roku, dorastała na ranczu we wschodniej Arizonie. Została ochrzczona w kościele episkopalnym, a później jako osoba dorosła uczęszczała do kościołów episkopalnych.
Sandra Day O’Connor studiowała na Uniwersytecie Stanforda i Stanford Law School w czasach, gdy niewiele kobiet to robiło. Poślubiła studenta prawa tej uczelni, Johna O’Connora.
Jako prawniczka w latach pięćdziesiątych początkowo miała problemy ze znalezieniem pracy, ale ostatecznie dołączyła do prokuratury. Po urodzeniu drugiego z trójki dzieci wzięła pięcioletnią przerwę w wykonywaniu zawodu prawnika, aby się nimi zająć.
Odeszła w 1974 r., aby objąć urząd sędziego stanowego, aż w końcu awansowała do Sądu Apelacyjnego w Arizonie, który jest drugim najwyższym sądem w stanie.
Sandra Day O’Connor i aborcja
Prezydent Ronald Reagan nominował O’Connor do Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych w lipcu 1981 r., spełniając obietnicę wyborczą dotyczącą powołania pierwszej kobiety do do tego sądu w kraju.
Jak wynika z autobiografii felietonisty Roberta Novaka z 2007 roku, w momencie wyboru Reagan nie zdawał sobie sprawy, że O’Connor jako republikańska senator stanu w latach 70-tych popierała aborcję. Kiedy po ogłoszeniu wybuchła burza wśród konserwatystów, Reagan poprosił swojego prokuratora generalnego o sprawdzenie skarg na nią.
Zadanie powierzono młodej doradczyni, która zadzwoniła do O’Connor, a ta w notatce poinformowała, że nie pamięta, jak głosowała nad ustawą z 1970 r. mającą na celu zalegalizowanie aborcji w stanie – mimo że była jej współsponsorką.
Mimo to nominacja Sandry Day O’Connor została przyjęta i przeszła przez Senat USA.
Kiedy dołączyła do sądu, jej stanowisko w sprawie aborcji nie było od razu jasne. Potem okazało się, że jest jej zdecydowaną zwolenniczką.
Jej najbardziej pamiętny głos w sprawie aborcji miał miejsce w sprawie Planned Parenthood przeciwko Casey z 1992 r., w której dołączyła do większości 5 do 4, podtrzymując to, co sąd nazwał „podstawowym stwierdzeniem” w sprawie Roe przeciwko Wade, że aborcja jest „prawem podstawowym”.
Opinia większości podtrzymała federalne prawo do aborcji przez kolejne 30 lat.
Emerytura
Sandra Day O’Connor przeszła na emeryturę w sądzie w styczniu 2006 roku w wieku 75 lat, aby spędzić czas z mężem, u którego na początku lat 90-tych zdiagnozowano chorobę Alzheimera i który zmarł w 2009 r.
Na jej miejscu w Sądzie zasiadł Samuel Alito, który od tego czasu stał się jednym z najbardziej konserwatywnych sędziów i który napisał większościową decyzję w sprawie Jackson Women’s Health Center przeciwko Dobbs, która w zeszłym roku unieważniła wyroki w sprawie Roe przeciwko Wade i Planned Parenthood przeciwko Casey.
Źródło: cna
Foto: YouTube, wikimedia
News USA
Tragiczna zasadzka w Idaho: Podano nazwiska zmarłych strażaków i napastnika

To, co miało być rutynową akcją gaszenia pożaru lasu, przerodziło się w jedną z najbardziej tragicznych scen dla służb ratowniczych w historii stanu Idaho. W niedzielę na Górze Canfield w pobliżu Coeur d’Alene zginęło dwóch strażaków, a jeden został ciężko ranny w wyniku strzelaniny. Sprawca, zidentyfikowany jako 20-letni Wess Roley, popełnił samobójstwo kilka godzin później.
Z pozoru zwykłe wezwanie kończy się tragedią
Strażacy zostali wezwani około godziny 1:20PM w sobotę w związku z pożarem, który – jak podejrzewają służby – Wes Roley sam wzniecił za pomocą krzesiwa. Gdy ratownicy poprosili mężczyznę o przestawienie jego pojazdu, doszło do nieprzewidzianej konfrontacji.
“Doszło do interakcji między Roleyem a strażakami, związanej z miejscem zaparkowania jego auta” – powiedział szeryf powiatu Kootenai, Bob Norris.
W ciągu kilku minut sytuacja zamieniła się w ostrzał ratowników. Strażacy zmuszeni byli szukać osłony za swoimi pojazdami, jednak dwóch z nich zginęło, a trzeci został ciężko ranny. O strzelaninie informowaliśmy wczoraj.
Ofiary: doświadczeni strażacy i bohaterowie społeczności
Zabici to:
- Frank Harwood (42 l.) – szef batalionu, były członek Gwardii Narodowej Armii Stanów Zjednoczonych, mąż i ojciec dwójki dzieci.
- John Morrison (52 l.) – weteran straży pożarnej Coeur d’Alene z 28-letnim stażem.
Ranny został 47-letni inżynier straży pożarnej David Tysdal, który znajduje się w stanie krytycznym po dwóch operacjach.
Napastnik: były marzyciel, dziś sprawca tragedii
Wes Roley, bezdomny młody mężczyzna mieszkający w samochodzie w rejonie Canfield Mountain, miał według Norrisa marzenia o zostaniu strażakiem. Był wcześniej notowany jedynie za drobne wykroczenia. Pochodził z Kalifornii, mieszkał także w Arizonie, a w Idaho przebywał od początku 2024 roku.

Zabici strażacy
Po strzelaninie zbiegł w góry. Służby wysłały dwa helikoptery ze snajperami i wykorzystały dane z telefonów komórkowych, by śledzić jego ruchy. Ostatecznie znaleziono jego ciało w rejonie górskim wraz z bronią. Popełnił samobójstwo. Motyw jego działania pozostaje nieznany.
“Nie znaleźliśmy żadnego manifestu” – powiedział Norris. “Nie wiemy, dlaczego to zrobił.”
Pożar nadal aktywny. Trudne warunki utrudniają gaszenie
Pożar, nazwany Nettleton Gulch Fire, do poniedziałku strawił około 26 akrów lasu. Ze względu na strome i trudne ukształtowanie terenu, użycie ciężkiego sprzętu jest ograniczone. W akcji gaszenia biorą udział zespoły naziemne, jednostki pływające, samoloty gaśnicze oraz dziesiątki pojazdów ratowniczych.
Departament Zasobów Ziemi Idaho podkreśla, że zagrożenie dla okolicznych mieszkańców wciąż istnieje, a zakaz lotów nad Canfield Mountain pozostaje w mocy.
Społeczność w żałobie. Wsparcie płynie z całego stanu
Już kilka godzin po tragedii mieszkańcy Coeur d’Alene gromadzili się wzdłuż autostrady międzystanowej I-90, machając amerykańskimi flagami, gdy konwój przewoził ciała poległych strażaków do biura lekarza sądowego w Spokane.
Gubernator Idaho, Brad Little, zarządził opuszczenie flag do połowy masztu, które potrwa do zakończenia uroczystości pogrzebowych.
Źródło: The Epoch Times
Foto: YouTube, Police Department
News USA
Zmarła jedna z ofiar ataku bombami zapalającymi w Boulder. Prokuratura stawia nowe zarzuty

Karen Diamond, 82-letnia kobieta, która została ciężko ranna podczas brutalnego ataku bombami zapalającymi w Boulder w stanie Kolorado, zmarła z powodu odniesionych obrażeń — poinformowało w poniedziałek biuro prokuratora okręgowego powiatu Boulder.
Do ataku, o którym informowaliśmy tutaj, doszło 1 czerwca w ruchliwym centrum handlowym na świeżym powietrzu w pobliżu budynku sądu okręgowego, gdzie grupa osób demonstrowała poparcie dla Izraela i apelowała o uwolnienie zakładników przetrzymywanych przez Hamas w Strefie Gazy.
Zginęła niewinna kobieta
Według komunikatu, Karen Diamond „zmarła w wyniku poważnych obrażeń, których doznała w ataku”. Jej rodzina poprosiła o uszanowanie prywatności w tym trudnym czasie.
Diamond to pierwsza ofiara śmiertelna zamachu, w którym — oprócz niej — rannych zostało także 14 osób oraz pies. Napastnik, 45-letni Mohamed Sabry Soliman z Colorado Springs, miał rzucić w tłum kilka koktajli Mołotowa, krzycząc: „Wolna Palestyna!”
Kolejne zarzuty dla sprawcy
W związku ze śmiercią Karen Diamond prokuratura ogłosiła zaostrzenie zarzutów wobec Solimana. Oprócz wcześniejszych zarzutów usiłowania zabójstwa, mężczyźnie postawiono teraz dwa zarzuty morderstwa pierwszego stopnia — jeden za działanie z premedytacją, drugi za skrajną obojętność wobec ludzkiego życia.
Jak wyjaśnił rzecznik prokuratury, w stanie Kolorado możliwe jest postawienie wielu zarzutów morderstwa pomimo jednej ofiary, jeśli przestępstwo nosi różne cechy prawne.
Łącznie 29 ofiar i 91 zarzutów
Śledztwo wykazało, że w ataku ucierpiało w sumie 29 osób. Spośród nich 13 doznało fizycznych obrażeń. Soliman usłyszał łącznie 91 zarzutów, w tym:
- 2 zarzuty morderstwa pierwszego stopnia
- 52 zarzuty usiłowania morderstwa pierwszego stopnia
- 8 zarzutów napaści pierwszego stopnia
- 18 zarzutów usiłowania napaści pierwszego stopnia
- 2 zarzuty napaści trzeciego stopnia
- 2 zarzuty użycia urządzenia zapalającego
- 16 zarzutów usiłowania użycia urządzenia zapalającego
- 1 zarzut znęcania się nad zwierzętami

Aresztowanie Mohameda Sabry Solimana
Możliwe dożywocie bez prawa do zwolnienia
Po zniesieniu kary śmierci w Kolorado w 2020 roku, morderstwo pierwszego stopnia zagrożone jest karą dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości zwolnienia warunkowego. Dodatkowo, każdy zarzut usiłowania zabójstwa może skutkować karą od 16 do 48 lat więzienia, a zarzuty związane z użyciem materiałów zapalających — nawet do 48 lat każdy.
Źródło: scrippsnews
Foto: YouTube, Boulder University Women’s Club
News USA
Średnie zadłużenie Amerykanina to obecnie 19 tysięcy dolarów

Według najnowszego raportu LendingTree, opublikowanego w zeszłym tygodniu, mieszkańcy 100 największych amerykańskich metropolii zmniejszyli swoje zadłużenie inne niż hipoteczne do medialnej kwoty 18 762 dolarów – to spadek o 23,9 proc. w porównaniu z rokiem ubiegłym, kiedy wynosiło ono aż 24 668 dolarów.
Dane dotyczą czterech pokoleń: wyżu demograficznego (baby boomers), pokolenia X, milenialsów i pokolenia Z. Do zadłużenia innego niż hipoteczne zalicza się m.in. pożyczki osobiste, kredyty samochodowe, zadłużenie na kartach kredytowych i kredyty studenckie.
Pokolenie X z największym obciążeniem
Wśród analizowanych grup największe zadłużenie wykazuje pokolenie X (45–60 lat) – mediana ich długu wynosi 26 207 dolarów. Na kolejnych miejscach znaleźli się:
- milenialsi (29–44 lata) – 24 810 dolarów
- pokolenie Z (18–28 lat) – 12 715 dolarów
- baby boomers (61–79 lat) – 10 272 dolary
Wszystkie cztery pokolenia odnotowały spadek zadłużenia, a największą poprawę zaobserwowano wśród baby boomers, którzy zmniejszyli swoje zobowiązania aż o 45,3 proc. W pozostałych grupach redukcja wyniosła od 18 do 23 proc.
„To znaczący spadek, który pokazuje, że Amerykanie są bardziej ostrożni i starają się poprawić swoją sytuację finansową w niestabilnych czasach” – skomentował wyniki Matt Schulz, główny analityk finansowy LendingTree. „Wielu rezygnuje z kosztownych zakupów i skupia się na spłacie wysoko oprocentowanych długów oraz budowaniu funduszy awaryjnych.”
Zróżnicowanie typów zadłużenia między pokoleniami
Raport wykazał także znaczne różnice w strukturze zadłużenia między grupami wiekowymi:
- Karty kredytowe: 92,6% baby boomers posiada dług z tego tytułu, w porównaniu do 70,2% pokolenia Z.
- Kredyty samochodowe: 51,5% pokolenia X ma kredyt na samochód, wobec 35,8% wśród baby boomers.
- Kredyty studenckie: Choć 38,1% pokolenia Z posiada pożyczki studenckie (średnio 13 391 USD), to pokolenie X dźwiga największe salda – średnio 33 988 dolarów, mimo że tylko 22,5% z nich ma takie zobowiązania.
Skala zadłużenia gospodarstw domowych w USA
Zgodnie z danymi Federal Reserve Bank of New York z maja 2025 roku, całkowite zadłużenie gospodarstw domowych w USA osiągnęło rekordowe 18,2 biliona dolarów w pierwszym kwartale roku. Z tej kwoty:
- 13,2 biliona USD przypadało na kredyty hipoteczne,
- 5 bilionów USD to zadłużenie inne niż hipoteczne, w tym:
- 1,64 biliona USD – kredyty samochodowe
- 1,63 biliona USD – kredyty studenckie
Amerykanie szukają sposobów na wyjście z długów
Z badania przeprowadzonego przez Experian w kwietniu 2025 r. wynika, że 45 proc. dorosłych Amerykanów zdołało spłacić „niemożliwy do opanowania dług” dzięki takim strategiom, jak:
- korzystanie z aplikacji do budżetowania,
- podejmowanie dodatkowej pracy lub zleceń.
Połowa badanych stwierdziła, że spłata zobowiązań znacznie poprawiła ich jakość życia – zmniejszyła stres i poprawiła ogólne samopoczucie. „Dług może negatywnie wpływać na wiele aspektów życia. Właściwe korzystanie z kredytu to klucz do bezpieczeństwa finansowego” – zauważył Rod Griffin z Experian.
Wyzwania w oszczędzaniu, ale rosnący optymizm
Choć Amerykanie skutecznie redukują długi, mają trudności z oszczędzaniem. Stopa oszczędności osobistych pozostaje poniżej 5% od 2022 roku – w przeciwieństwie do okresu sprzed pandemii, gdy często przekraczała ten poziom.
Według sondażu Santander Banku z lutego, głównymi przeszkodami w oszczędzaniu są:
- nadmiar bieżących rachunków,
- nieoczekiwane wydatki,
- potrzeba spłaty zadłużenia.
Mimo to, aż 70% Amerykanów deklaruje optymizm co do możliwości oszczędzania w 2025 roku – największą nadzieję na poprawę wyrażają najmłodsze pokolenia.
Źródło The Epoch Times
Foto: istock/Darren415/Moment Makers Group/
-
Polonia Amerykańska4 tygodnie temu
Polonia ma wielkie serca: Pomagamy pani Ewie spod Jarosławia, cioci Moniki Doroty
-
News USA4 tygodnie temu
Karol Nawrocki będzie Prezydentem RP. Wygrał z Trzaskowskim różnicą 369 tysięcy głosów
-
Polonia Amerykańska4 tygodnie temu
W wieku 53 lat zmarł Marcin Więcław były wiceprezes oraz działacz Wisłoki Chicago
-
News USA4 tygodnie temu
Administracja Trumpa wycofuje federalne wytyczne dla aborcji ratujących życie
-
News USA4 tygodnie temu
ICE przekroczył 100 tys. aresztowań nielegalnych imigrantów w czasie drugiej kadencji Trumpa
-
Polonia Amerykańska1 tydzień temu
Dominika Żak z Chicago została uhonorowana tytułem Miss Piękna z Przesłaniem
-
News USA3 tygodnie temu
Polowanie na ojca oskarżonego o zamordowanie trzech córek przejęły władze federalne
-
News Chicago4 tygodnie temu
Uwaga: Chicago ma obecnie jedną z najgorszych jakości powietrza na świecie