Połącz się z nami

News Chicago

Naukowiec z przedmieść Chicago laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny

Opublikowano

dnia

fred ramsdell laureat nagrody nobla

Fred Ramsdell, pochodzący z Elmhurst na zachodnich przedmieściach Chicago, został jednym z trzech laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny za 2025 rok. Wyróżnienie przyznano za przełomowe odkrycia dotyczące obwodowej tolerancji immunologicznej – kluczowego mechanizmu, który pozwala układowi odpornościowemu chronić organizm, nie atakując jego własnych tkanek.

Wraz z Fredem Ramsdellem uhonorowani zostali Mary E. Brunkow z Instytutu Biologii Systemowej w Seattle oraz Shimon Sakaguchi, profesor Uniwersytetu w Osace w Japonii. Ramsdell pełni obecnie funkcję doradcy naukowego w firmie Sonoma Biotherapeutics w San Francisco.

Nagrodę ogłosił w poniedziałek Komitet Noblowski przy Instytucie Karolinska w Sztokholmie. Jak przekazał jego sekretarz generalny Thomas Perlmann, z japońskim laureatem udało się porozmawiać telefonicznie, natomiast Brunkow i Ramsdell początkowo nie odebrali połączenia.

Choć świat już świętował jego sukces, sam Ramsdell o wyróżnieniu dowiedział się… z opóźnieniem. W dniu ogłoszenia nagrody był na wędrówce po Parku Narodowym Yellowstone z żoną i dwoma psami, Larkinem i Megan. Jak przyznał, jego telefon znajdował się w trybie samolotowym — standardowo podczas rodzinnych wyjazdów.

„Kiedy w końcu wjechaliśmy do małego miasteczka, telefon mojej żony dosłownie eksplodował od powiadomień” – wspomina Ramsdell w rozmowie z agencją AP.

„Powiedziała: Fred, dostałeś Nagrodę Nobla! A ja tylko na to: Nie, nie dostałem. Potem pokazała mi 200 wiadomości. No i cóż — wyglądało na to, że jednak dostałem”.

Wieczorem Ramsdell zatrzymał się w hotelu w Montanie, gdzie połączył się z internetem, aby potwierdzić wiadomość i oddzwonić do współpracowników. Z komitetem Noblowskim rozmawiał dopiero około północy.

„Byłem kompletnie zaskoczony i głęboko poruszony” – powiedział. – „Nie planuję jednak zmieniać swoich nawyków. Chwile bez telefonu to dla mnie świętość i równowaga między nauką a życiem”.

Przełom w zrozumieniu odporności

Obwodowa tolerancja immunologiczna to proces, który zapobiega autoagresji układu odpornościowego — sytuacji, w której organizm atakuje własne komórki i tkanki. Odkrycia trójki laureatów pomogły lepiej zrozumieć, jak można tę równowagę utrzymać i jak wykorzystać ją w terapii chorób autoimmunologicznych, nowotworów oraz w transplantologii.

Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny jest pierwszym z tegorocznych wyróżnień. Kolejne zostały ogłoszone w tym tygodniu — we wtorek w dziedzinie fizyki, w środę chemii, w czwartek dowiemy się kto dostał nagrodę w dziedzinie  literatury, a Pokojowa Nagroda Nobla zostanie przyznana w piątek.

Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się 10 grudnia, w rocznicę śmierci fundatora nagrody, Alfreda Nobla. Laureaci podzielą się pulą w wysokości 11 milionów koron szwedzkich (około 1,2 miliona dolarów).

Nauka z ludzkim obliczem

Odkrycia Ramsdella, Brunkow i Sakaguchiego stanowią fundament nowoczesnych terapii immunologicznych i otwierają nowe możliwości leczenia chorób, które jeszcze dekadę temu uznawano za nieuleczalne. Jak podkreślił Komitet Noblowski, ich praca „zmieniła sposób, w jaki postrzegamy granice pomiędzy odpornością a autoagresją”.

Źródło: cbs
Foto: YouTube, Fred Ramsdell

News Chicago

Nowa książka odkrywa duszę chicagowskich dzielnic przez pryzmat domów

Opublikowano

dnia

Autor:

Architektura codzienna Chicago – od skromnych bungalowów po kamienne trzypiętrowce – wreszcie doczekała się swojego pełnego portretu. Wszystko za sprawą nowej książki „Chicago Homes: A Portrait of the City’s Everyday Architecture”, autorstwa Carli Bruni i Phila Thompsona.

Publikacja, która ukazała się w październiku, to połączenie trzech lat badań, niemal 200 ilustracji oraz miłości do miasta, którego historia zapisana jest w ceglanych fasadach i drewnianych gankach.

Carla Bruni, profesor w School of the Art Institute of Chicago i specjalista ds. konserwacji w Chicago Bungalow Association, oraz Phil Thompson, artysta znany z projektu Wonder City Studio, stworzyli pierwszy tak kompleksowy przewodnik po architekturze mieszkalnej Chicago.

Historia miasta zapisana w domach

Na 342 stronach książki autorzy prowadzą czytelników od czasów wigwamów pierwszych mieszkańców i chat Jeana Baptiste’a Pointa DuSable’a, przez epokę Pullmana i Union Stock Yards, aż po powojenne osiedla bungalowów i współczesne rewitalizacje.

Thompson odpowiada za pierwsze cztery rozdziały, obejmujące lata 1780–1892, kiedy rodziła się nowoczesna architektura Chicago. Bruni przejmuje narrację od roku 1893, tłumacząc, dlaczego trzypiętrowce są „piętrowymi bungalowami” i jak to możliwe, że w mieście, które spłonęło, nadal budowano drewniane schody ewakuacyjne.

„Domy opowiadają prawdziwą historię miasta, nie wieżowce w centrum” – mówi Bruni. „Każda ulica to zapis społeczny i rasowy Chicago. Ucząc się ją czytać, uczymy się rozumieć nasze miasto”.

Bungalowy – symbol Chicago

Autorzy poświęcają szczególną uwagę ponad 80 tysiącom bungalowów wzniesionych na początku XX wieku. Te skromne, ale trwałe domy były konfigurowalne, dostępne cenowo i zaprojektowane tak, by przetrwać pokolenia.

„Bungalowy Chicago są jak jego mieszkańcy – solidne, praktyczne, elastyczne i urokliwe” – pisze Bruni.

Książka dla każdego mieszkańca

„Chicago Homes” to nie tylko album – to encyklopedia miejskiego DNA. Autorzy przeszukali mikrofilmy, archiwa podatkowe i reklamy z epoki, by oddać realia życia i marzeń kolejnych pokoleń chicagowian. „To książka, po którą może sięgnąć każdy, kto chce lepiej zrozumieć, skąd pochodzi i jak wygląda jego własna ulica” – mówi Bruni.


Książkę „Chicago Homes: A Portrait of the City’s Everyday Architecture” (cena: 37 USD) można kupić w lokalnych księgarniach i u sprzedawców internetowych.

Źródło: blockclubchicago
Foto: Phil Thomson
Czytaj dalej

News USA

Listopadowy superksiężyc: Najbliższy i najjaśniejszy w całym 2025 roku

Opublikowano

dnia

Autor:

czerwony księżyc nad wodą, pełnia

Już w tym tygodniu na niebie pojawi się niezwykły widok — pełnia Księżyca, znana jako Księżyc Bobra lub Księżyc Żniw. Tegoroczna listopadowa pełnia będzie jednak wyjątkowa, ponieważ przypadnie na moment, gdy Księżyc znajdzie się najbliżej Ziemi w całym 2025 roku.

Kiedy obserwować superksiężyc?

Według Farmer’s Almanac, pełnia nastąpi 5 listopada o 7:10 czasu centralnego (CST). O tej porze Księżyc będzie jednak jeszcze pod horyzontem, dlatego najlepszy czas na obserwacje przypada wieczorem 4 i 5 listopada — tuż po zachodzie Słońca, kiedy tarcza Księżyca wzniesie się nad wschodnim niebem.

Dlaczego ten superksiężyc jest wyjątkowy?

Jak informuje EarthSky, listopadowy Księżyc znajdzie się w odległości nieco poniżej 355 000 kilometrów od Ziemi, co czyni go najbliższym superksiężycem 2025 roku. Z tego powodu będzie wyglądał na nieco większy i wyraźnie jaśniejszy niż podczas zwykłej pełni.

Czym właściwie jest superksiężyc?

Zjawisko tzw. “superksiężyca” występuje, gdy pełnia Księżyca zbiega się z jego perygeum — punktem orbity, w którym Srebrny Glob znajduje się najbliżej Ziemi. Ponieważ orbita Księżyca ma kształt elipsy, jego odległość od naszej planety zmienia się cyklicznie: raz osiąga perygeum (punkt najbliższy), a raz apogeum (punkt najdalszy).

Choć termin „superksiężyc” nie jest formalnym określeniem naukowym używanym przez NASA, przyjmuje się, że dotyczy on pełni, która występuje w odległości nie większej niż 90% od najbliższego możliwego punktu orbity.

Co będzie można zobaczyć?

Podczas fazy “superksiężyca” Księżyc może wydawać się do 14% większy i nawet o 30% jaśniejszy niż podczas najdalszej pełni w roku. Różnicę trudno zauważyć bez porównania, ale jego intensywny blask i srebrzysta poświata będą doskonale widoczne na nocnym niebie.

Astronom Lawrence Wasserman z Obserwatorium Lowella przypomina, że superksiężyc może również delikatnie wpłynąć na pływy morskie — w czasie jego występowania są one zazwyczaj nieco wyższe, choć zmiana jest subtelna i mało zauważalna.

Kiedy kolejny superksiężyc?

Jeśli przegapisz listopadowe widowisko, nie wszystko stracone — ostatni superksiężyc w tym roku pojawi się już w grudniu.

Źródło: nbc
Foto: istock/Dr K Kar/Armastas/
Czytaj dalej

Ciekawostki

Jesse Eisenberg odda nerkę nieznajomemu. „To oczywista decyzja” – mówi aktor

Opublikowano

dnia

Autor:

Nominowany do Oscara aktor Jesse Eisenberg ogłosił, że zamierza oddać jedną ze swoich nerek zupełnie obcej osobie. 42-letni gwiazdor filmów „The Social Network” i „Zombieland” poinformował o swojej decyzji w czwartek rano w programie „Today” stacji NBC. Operacja ma odbyć się w połowie grudnia, a sam aktor nazwał tę decyzję „czymś zupełnie naturalnym”.

Jesse Eisenberg planuje zostać tzw. altruistycznym dawcą, czyli osobą, która oddaje narząd – w tym przypadku nerkę – nieznajomemu, bez żadnych więzi rodzinnych czy osobistych. Według danych federalnych w Stanach Zjednoczonych ponad 100 tysięcy osób czeka obecnie na przeszczep narządów, z czego zdecydowana większość – na nerkę.

„To zasadniczo bezpieczny zabieg, a potrzeby są ogromne” – powiedział Eisenberg w rozmowie z portalem TODAY.com. „Myślę, że ludzie zrozumieją, że jeśli tylko mają czas i ochotę, to po prostu ma sens”.

Łańcuch dobra

Aktor wytłumaczył również, jak działa system tzw. łańcuchowych przeszczepów, dzięki którym altruistyczny dawca może pośrednio pomóc wielu osobom.

„Załóżmy, że ktoś w Kansas City potrzebuje nerki, ale jego bliski nie może być dawcą” – powiedział Eisenberg.  „Jeśli ja oddam nerkę tej osobie, jej dziecko może z kolei oddać swoją komuś innemu. To tworzy swoisty łańcuch pomocy – i to działa tylko wtedy, gdy ktoś zdecyduje się zostać altruistycznym dawcą”.

Akt odwagi i inspiracji

Choć decyzja Eisenberga może zaskakiwać, aktor mówi o niej z niezwykłą lekkością i spokojem. W Hollywood, gdzie gwiazdy często angażują się w akcje charytatywne, jego gest wyróżnia się jednak rzadką osobistą ofiarnością.

„To nie jest wielka sprawa. Po prostu mogę to zrobić, więc to zrobię” – podsumował aktor.

Polskie korzenie

Jesse Eisenberg oficjalnie otrzymał polskie obywatelstwo z rąk Prezydenta Andrzeja Dudy podczas uroczystości w Nowym Jorku w marcu tego roku, o czym informowaliśmy tutaj. Aktor wielokrotnie podkreślał swoją więź z Polską. Jego prababcia pochodziła z Krasnegostawu, a druga część jego rodziny miała korzenie w Lublinie.

Eisenberg zagrał też w filmie o poszukiwaniu korzeni, którego akcja dzieje się w Polsce, pt. “A Real Pain”.

Źródło: scrippsnews
Foto: KPRP, YouTube
Czytaj dalej
Reklama

Popularne

Kalendarz

październik 2025
P W Ś C P S N
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  

Nasz profil na fb

Popularne w tym miesiącu