We wtorek federalna ława przysięgłych postawiła formalne zarzuty sędzinie powiatu Milwaukee, Hannah Dugan, oskarżając ją o pomoc mężczyźnie w uniknięciu zatrzymania przez służby imigracyjne. Otwiera to drogę do dalszego postępowania karnego wobec sędziny.

Sędzina Hannah Dugan, o której zatrzymaniu pisaliśmy 28 kwietnia, została oskarżona o utrudnianie działań organów ścigania oraz ukrywanie osoby, wobec której toczyło się postępowanie imigracyjne. Jeśli zostanie uznana za winną obu zarzutów, może jej grozić do sześciu lat więzienia.

Jej obrońcy wydali krótkie oświadczenie, w którym zapewnili, że Dugan utrzymuje swoją niewinność i zamierza walczyć o uniewinnienie w sądzie. Przesłuchanie w sprawie złożenia formalnego wniosku o przyznanie się do winy zaplanowano na czwartek.

Tło sprawy

Zgodnie z aktami sprawy, 18 kwietnia Hannah Dugan miała wyprowadzić z sali sądowej  mężczyznę o nazwisku Eduardo Flores-Ruiz, który wcześniej został deportowany i nielegalnie powrócił do Stanów Zjednoczonych. Tego dnia przebywał w sądzie w związku z zarzutami przemocy domowej.

Prokuratorzy twierdzą, że po tym, jak sędzina dowiedziała się o obecności agentów Immigration and Customs Enforcement (ICE) w budynku, wpadła w złość, nazwała sytuację „absurdalną” i w sposób konfrontacyjny podeszła do agentów.

Dugan miała następnie polecić Flores-Ruizowi i jego prawnikowi opuścić salę sądową tylnym wyjściem przeznaczonym dla ławy przysięgłych, z którego zazwyczaj korzystają wyłącznie personel sądowy i zatrzymani. Mężczyzna znajdował się wówczas na wolności po wpłaceniu kaucji.

Eduardo Flores-Ruiz został ostatecznie zatrzymany przez agentów ICE tuż przed budynkiem po krótkim pościgu pieszym.

Eduardo Flores Ruiz

Polityczny kontekst i reakcje

Sprawa wpisuje się w szerszy konflikt między lokalnymi władzami a administracją Prezydenta Donalda Trumpa, który prowadził twardą politykę imigracyjną. Demokraci twierdzą, że sprawa Dugan jest częścią strategii zastraszania sędziów i urzędników lokalnych, którzy opierali się polityce federalnych represji wobec imigrantów.

Jest to już drugi przypadek w ostatnich latach, gdy sędzia zostaje oskarżony o pomoc osobie unikającej zatrzymania przez ICE – pierwszy taki przypadek, dotyczący sędziny z Massachusetts, został ostatecznie oddalony.

Zawieszenie w obowiązkach

Sąd Najwyższy stanu Wisconsin zawiesił Hannah Dugan w obowiązkach pod koniec kwietnia, uzasadniając decyzję koniecznością ochrony zaufania publicznego do wymiaru sprawiedliwości. Jej obowiązki tymczasowo przejął sędzia rezerwowy.

Źródło: AP
Foto: YouTube, FBI

Pięciu republikańskich członków Komisji Sądownictwa Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych, w tym jej przewodniczący Jim Jordan, wystosowało list do Komisji Europejskiej, wyrażając „głębokie zaniepokojenie” stanem praworządności w Polsce. Politycy zarzucają rządowi Premiera Donalda Tuska wykorzystywanie wymiaru sprawiedliwości do działań przeciwko konserwatywnej opozycji, w szczególności partii Prawo i Sprawiedliwość (PiS).

List, datowany na wtorek, został skierowany do Michaela McGratha – unijnego komisarza ds. demokracji, sprawiedliwości, praworządności i ochrony konsumentów. Oprócz Jima Jordana podpisało go czterech innych republikańskich kongresmenów: Darrell Issa, Chris Smith, Warren Davidson i Andy Harris.

Zarzuty wobec rządu Tuska

Republikańscy ustawodawcy wskazują, że od momentu przejęcia władzy w grudniu 2023 roku rząd Donalda Tuska podjął „działania prawne wymierzone w opozycję polityczną”. Ich zdaniem działania te mogą mieć na celu „uciszenie i osłabienie opozycji przed zbliżającymi się wyborami prezydenckimi”, których pierwsza tura odbędzie się w najbliższą niedzielę.

Wśród przykładów wymieniono:

• uchylenie immunitetu lidera PiS Jarosława Kaczyńskiego, co umożliwiło mu postawienie zarzutów w sprawie o zniesławienie,
• sprawę śmierci byłej bliskiej współpracowniczki PiS, która – jak twierdzą autorzy listu – zmarła na atak serca kilka dni po przesłuchaniu, podczas którego odmówiono jej kontaktu z prawnikiem,
• zatrzymanie księdza Michała Olszewskiego, powiązanego z PiS, w sprawie o korupcję, w warunkach, które – według kongresmenów – mogą świadczyć o złym traktowaniu,
• wezwania wicepremiera do odebrania koncesji konserwatywnej stacji telewizyjnej.

„Łącznie te działania budzą poważne obawy, czy rząd Tuska pozostaje wierny wartościom demokratycznym Unii Europejskiej” – napisano w liście. Autorzy wyrazili również obawy, że może dojść do „dalszego uciszania politycznych rywali z wykorzystaniem antydemokratycznych metod”.

Zarzut podwójnych standardów wobec UE

Republikanie zwrócili uwagę na „rażący kontrast” między ostrą krytyką, jaką Komisja Europejska kierowała wobec poprzedniego rządu PiS, a znacznie łagodniejszą – ich zdaniem – postawą wobec kontrowersyjnych działań obecnej koalicji.

„Brak reakcji może ośmielić rząd Tuska do dalszego ograniczania wolności słowa, co w skrajnych przypadkach mogłoby doprowadzić nawet do cenzurowania wypowiedzi amerykańskich obywateli” – ostrzegli.

W konkluzji listu poprosili komisarza McGratha o przedstawienie stanowiska Komisji Europejskiej w sprawie „niepokojących wydarzeń” w Polsce oraz o podjęcie odpowiednich działań.

Reakcje i kontekst polityczny

Od momentu objęcia władzy przez proeuropejską koalicję Donalda Tuska, rząd podejmuje szereg kroków prawnych wobec byłych urzędników PiS, oskarżanych o łamanie prawa i nadużycia władzy w latach 2015–2023.

Premier Donald Tusk

Choć wiele z tych działań ma na celu – według rządu – „przywrócenie rządów prawa”, krytycy, w tym opozycja i część ekspertów prawnych, ostrzegają, że w niektórych przypadkach może dochodzić do naruszeń procedur i zasad demokratycznych.

Donald Tusk sam przyznał we wrześniu 2024 roku, że próba odbudowy porządku konstytucyjnego może wiązać się z błędami. „Być może podejmiemy działania, które nie będą w pełni zgodne z literą prawa, ale będą konieczne, by odbudować fundamenty demokracji” – mówił.

Sondaże opinii publicznej opublikowane w styczniu 2025 r. pokazały, że więcej Polaków uważa, iż sytuacja praworządności pogorszyła się niż się poprawiła od czasu zmiany władzy.

Spotkanie Premiera Donalda Tuska z Kanclerzem Republiki Federalnej Niemiec Friedrichem Merzem

Fundusze z Brukseli i zarzuty o polityczne motywy

Unia Europejska z zadowoleniem przyjęła zmianę władzy w Polsce. W 2024 roku Komisja Europejska odblokowała blisko 137 miliardów euro funduszy dla Polski, które były wcześniej zamrożone ze względu na obawy o stan praworządności za rządów PiS.

Prawo i Sprawiedliwość twierdzi, że te środki zostały uwolnione bez faktycznego spełnienia wcześniejszych warunków reform, co – według partii – potwierdza, że wcześniejsza decyzja o zamrożeniu funduszy miała charakter wyłącznie polityczny i była próbą wymuszenia zmiany władzy w Polsce.

Spotkanie Karola Nawrockiego z Donaldem Trumpem 2 maja

Bliskie relacje PiS z Republikanami

PiS od dawna utrzymuje bliskie relacje z konserwatywnymi politykami Partii Republikańskiej w USA, w tym z Prezydentem Donaldem Trumpem. Na początku maja Trump spotkał się w Białym Domu z Karolem Nawrockim, kandydatem na prezydenta popieranym przez PiS.

Źródło: NFP
Foto: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, X, The White House

Prezydent Donald Trump spotkał się w środę z tymczasowym prezydentem Syrii, Ahmedem al-Sharaa, w czasie swojej wizyty w Arabii Saudyjskiej. Było to pierwsze spotkanie przywódców obu państw od 25 lat i może oznaczać początek nowego rozdziału w historii syryjsko-amerykańskich relacji.

Do rozmowy doszło na marginesie szczytu Rady Współpracy Zatoki Perskiej w Rijadzie. Spotkanie odbyło się za zamkniętymi drzwiami i trwało około 30 minut. To pierwsze takie wydarzenie od czasu spotkania prezydenta Hafeza al-Asada z Billem Clintonem w 2000 roku.

Nowe otwarcie dla Syrii?

Prezydent Donald Trump określił al-Sharaa jako „silnego, młodego lidera z wojowniczą przeszłością”, dodając, że dostrzega w nim „prawdziwego przywódcę zdolnego utrzymać porządek w kraju”.

Ahmed Al-Sharaa, dawniej znany jako Abu Mohammed al-Golani, był związany z grupami islamistycznymi, w tym z Al-Kaidą, a wcześniej walczył z siłami USA w Iraku. Jego droga do obecnej roli to efekt szybkiego i dramatycznego przejęcia władzy przez frakcję rebeliancką Hayat Tahrir al-Sham w styczniu, która zakończyła 54-letnie rządy rodziny Assadów.

Zniesienie sankcji i sygnał wsparcia

Podczas wystąpienia przed liderami państw Zatoki, Donald Trump ogłosił zamiar zniesienia amerykańskich sankcji nałożonych na Syrię. Decyzja ta spotkała się z entuzjastyczną reakcją mieszkańców Syrii — tysiące ludzi wyszło na ulice Damaszku, by świętować tę zapowiedź. Pokaz fajerwerków i wiwaty na placu Umajjadów były wyrazem nadziei na powrót kraju do międzynarodowej gospodarki.

„Nakazuję zakończenie sankcji wobec Syrii, by dać temu krajowi nowy początek” — powiedział Trump. — „Sankcje były bardzo silne i paraliżujące. Teraz Syria ma szansę na wielkość.”

Prezydent Trump stwierdził, że rozmowy z Al-Sharaa dotyczyły również przyszłości Syrii w kontekście Porozumień Abrahama, które znormalizowały stosunki między Izraelem a kilkoma krajami arabskimi. Jak mówił, al-Sharaa „wyraził gotowość”, by Syria do nich dołączyła, choć syryjski rząd nie potwierdził jeszcze tych deklaracji.

Izraelskie obawy i geopolityczne napięcia

Wizyta i jej skutki budzą zaniepokojenie w Izraelu. Premier Benjamin Netanjahu zaapelował do Trumpa, by nie znosił sankcji wobec Syrii, wskazując na przeszłość Ahmeda al-Sharaa i możliwe zagrożenia z północnej granicy. Izrael obawia się, że Syria może stać się nowym źródłem niestabilności, szczególnie w kontekście toczącej się wojny z Hamasem w Strefie Gazy.

Trump chce wycofać wojska i przekazać odpowiedzialność Syryjczykom

Według rzeczniczki Białego Domu Karoline Leavitt, Donald Trump podczas spotkania zaapelował do Ahmeda al-Sharaa o:

• uznanie Izraela;
• usunięcie zagranicznych bojowników z Syrii;
• współpracę z USA w walce z Państwem Islamskim;
• przejęcie odpowiedzialności za więzienia, w których przetrzymywani są bojownicy IS.

Te ruchy mogą wskazywać na zamiar całkowitego wycofania wojsk USA z Syrii, co byłoby przełomem w polityce Waszyngtonu wobec tego kraju.

Poparcie z regionu

Tymczasowy prezydent Syrii cieszy się wsparciem m.in. Turcji — prezydent Recep Tayyip Erdoğan dołączył do rozmów za pośrednictwem łącza telefonicznego — oraz Arabii Saudyjskiej, której książę Mohammed bin Salman odegrał kluczową rolę w pośredniczeniu między stronami.

Wspólne oświadczenie syryjskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych określiło spotkanie jako „punkt zwrotny” dla kraju, który przez lata pozostawał w izolacji i był ofiarą wyniszczającej wojny domowej oraz brutalnych rządów reżimu Asada.

Źródło: AP
Foto: YouTube, The White House