Utah stał się pierwszym stanem w USA, który oficjalnie zakazał dodawania fluoru do publicznej wody pitnej. Decyzja ta wywołała burzliwą debatę, zwłaszcza wśród stomatologów i organizacji zdrowotnych, które ostrzegają, że może ona prowadzić do wzrostu problemów stomatologicznych, zwłaszcza wśród społeczności o niskich dochodach.

Nowa ustawa i jej konsekwencje

Republikański Gubernator Utah, Spencer Cox, podpisał w czwartek ustawę, która uniemożliwia miastom i lokalnym społecznościom dodawanie fluoru do systemów wodociągowych.

Ustawodawcy, którzy popierali zakaz, argumentowali, że fluoryzacja jest kosztownym i niepotrzebnym rozwiązaniem. Sam gubernator porównał ją do „rządowej interwencji” w życie obywateli. Twierdził również, że sam dorastał i wychowywał swoje dzieci w społeczności, gdzie woda nie była fluoryzowana – i nie widzi w tym problemu.

Decyzja ta budzi jednak sprzeciw środowisk medycznych. Amerykańskie Centra Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC) podkreślają, że fluor wzmacnia szkliwo i zapobiega próchnicy, stanowiąc jedno z największych osiągnięć zdrowia publicznego w XX wieku.

Prezes Amerykańskiego Stowarzyszenia Dentystycznego, Brett Kessler, skrytykował decyzję Utah, określając ją jako „lekceważenie zdrowia jamy ustnej obywateli”. Zwrócił uwagę, że próchnica jest najczęstszą przewlekłą chorobą wieku dziecięcego, a dostęp do fluoryzowanej wody znacząco redukuje jej występowanie.

Zakaz w kontekście politycznym i naukowym

Zakaz w Utah wchodzi w życie 7 maja i zbiegł się z objęciem urzędu przez nowego Sekretarza Zdrowia USA, Roberta F. Kennedy’ego Jr., który w przeszłości wyrażał sceptycyzm wobec fluoryzacji wody. Niektórzy eksperci wskazują, że jego stanowisko mogło mieć wpływ na tę decyzję.

Tymczasem inne stany, takie jak Ohio, Karolina Południowa i Floryda, również rozważają podobne ograniczenia. W Kentucky uchwalono w stanowym Senacie ustawę, która uczyni fluoryzację opcjonalną. O debacie, która trwa na Florydzie pisaliśmy 12 marca.

Fluor – zbawienie czy zagrożenie?

Podczas gdy fluoryzacja wody jest szeroko uznawana za bezpieczny i skuteczny sposób ochrony zdrowia jamy ustnej, niektóre grupy kwestionują jej zasadność. Argumentują, że wysoki poziom fluoru może powodować negatywne skutki zdrowotne, w tym wpływać na rozwój intelektualny dzieci.

Sędzia federalny nakazał niedawno Agencji Ochrony Środowiska (EPA) ponowną ocenę regulacji dotyczących fluoru w wodzie pitnej.

Jednak Narodowy Instytut Zdrowia zapewnia, że ilość fluoru dodawanego do wody pitnej w USA jest znacznie niższa niż poziom uznawany za niebezpieczny. Eksperci podkreślają, że przypadki zatruć fluorem są niezwykle rzadkie i zazwyczaj wynikają z nieprawidłowego stosowania suplementów lub past do zębów.

Kto ucierpi najbardziej?

Eksperci zwracają uwagę, że zakaz dotknie przede wszystkim najuboższe społeczności, które mają ograniczony dostęp do prywatnej opieki dentystycznej. Fluoryzowana woda jest często jedynym sposobem na ochronę przed próchnicą dla rodzin, które nie mogą sobie pozwolić na regularne wizyty u dentysty.

Fluoryzacja w Utah – liczby i statystyki

Według analizy Associated Press, spośród 484 systemów wodnych w Utah, które dostarczyły dane w 2024 roku, jedynie 66 stosowało fluoryzację wody. Największym miastem z fluorowaną wodą było Salt Lake City. W 2022 roku Utah zajmowało 44. miejsce w kraju pod względem odsetka mieszkańców otrzymujących wodę z dodatkiem fluoru.

Źródło: scrippsnews
Foto: istock/BrianAJackson/PeopleImages/AnSyvanych/

Richard Chamberlain, uwielbiany przez widzów bohater serialu “Dr. Kildare” z lat 60., który później zdobył tytuł “króla miniseriali”, zmarł w wieku 90 lat. Aktor odszedł w sobotni wieczór w Waimanalo na Hawajach z powodu powikłań po udarze – poinformował jego rzecznik prasowy, Harlan Boll.

“Nasz ukochany Richard jest teraz z aniołami. Jest wolny i szybuje do tych, którzy byli przed nami” – przekazał w oświadczeniu Martin Rabbett, wieloletni partner Chamberlaina. “Byliśmy błogosławieni, że mogliśmy poznać tak niesamowitą i kochającą duszę. Miłość nigdy nie umiera, a nasza miłość unosi go ku jego kolejnej wielkiej przygodzie.”

Od gwiazdy serialu “Dr. Kildare” po ikonę miniseriali

Wysoki, o klasycznej urodzie i romantycznym stylu, Richard Chamberlain natychmiast stał się ulubieńcem widzów, wcielając się w rolę współczującego lekarza w serialu “Dr. Kildare”, emitowanym w latach 1961-1966. Popularność przyniosła mu liczne nagrody, w tym trzy tytuły “Najpopularniejszego aktora” magazynu “Photoplay”.

Po zakończeniu serialu Chamberlain z powodzeniem kontynuował karierę w telewizji i filmie. Zyskał miano “króla miniseriali” dzięki rolom w takich produkcjach jak “Centennial” (1978), “Szogun” (1980) oraz “Ptaki ciernistych krzewów” (1983), które przyciągnęły miliony widzów przed ekrany telewizorów.

Największym sukcesem okazał się dramat “Ptaki ciernistych krzewów”, w którym Chamberlain zagrał ojca Ralpha de Bricassarta, katolickiego księdza w Australii, zakochanego w Meggie Cleary (Rachel Ward). Produkcja ABC zgromadziła około 100 milionów widzów i przyniosła aktorowi Złoty Glob. Kolejną nagrodę zdobył za rolę w “Szogunie”. Wcześniej otrzymał statuetkę za “Dr. Kildare”.

Kino, teatr i głęboko skrywana tajemnica

Richard Chamberlain odnosił również sukcesy na scenie. Wystąpił jako Henry Higgins w broadwayowskiej wersji “My Fair Lady” (1994) oraz jako kapitan von Trapp w “Dźwiękach muzyki” (1999). W kinie zagrał m.in. w “Miłośnikach muzyki” (jako Czajkowski), “Płonącym wieżowcu”, “Trzech muszkieterach” i ich kontynuacji.

Beverly Garland, Richard Chamberlain i Raymond Massey w pierwszym odcinku serialu “Dr. Kildare” (1961)

Przez większość kariery zmuszany był do ukrywania swojej orientacji seksualnej. W 2003 roku, po latach spekulacji, publicznie ujawnił, że jest gejem, w autobiografii “Shattered Love”. Wcześniej, przez dekady, na życzenie wytwórni filmowych pojawiał się publicznie z aktorkami, a pytania o ślub zbywał wymijającymi odpowiedziami.

“Grałem w kotka i myszkę z prasą. Koniec gry” – stwierdził po publikacji książki. Ujawnienie prawdy było dla niego ulgą po latach ukrywania prawdziwej tożsamości.

Richard Chamberlain i Rachel Ward w serialu “Ptaki ciernistych krzewów” (1983)

Życie i dziedzictwo

George Richard Chamberlain urodził się 31 marca 1934 roku w Beverly Hills. Początkowo studiował malarstwo na Pomona College, ale po służbie wojskowej postanowił spróbować swoich sił w aktorstwie. Jego przełomem była rola “Dr. Kildare”, a reszta jest historią.

Do końca życia pozostał aktywny zawodowo, pojawiając się w takich produkcjach jak “Will & Grace”, “The Drew Carey Show” czy “Touched by an Angel”. Wpływ, jaki wywarł na telewizję i film, pozostanie niezapomniany.

Richard Chamberlain – legenda ekranu, “król miniseriali” i ikona kilku pokoleń – odszedł, ale jego dorobek artystyczny będzie żył wiecznie.

Źródło: AP
Foto: YouTube

Losowanie Powerball z 29 marca 2025 roku przyniosło wielką wygraną! Jeden ze szczęśliwców z Kalifornii trafił wszystkie sześć liczb i zdobył imponujący jackpot w wysokości 526,5 miliona dolarów. Wypłata w gotówce wyniesie 243,8 miliona dolarów przed opodatkowaniem.

Początkowo szacowano, że pula nagród wyniesie 515 milionów dolarów, ale dzięki ostatecznej większej sprzedaży losów wzrosła do 526,5 miliona dolarów. To już druga wielka wygrana w Powerball w 2025 roku – poprzednia, o wartości 328,5 miliona dolarów, padła 18 stycznia w Oregonie.

Zwycięskie liczby z sobotniego losowania to: 7, 11, 21, 53, 61 oraz czerwona Powerball 2. Mnożnik Power Play wyniósł 3X.

Poza główną nagrodą, pięć losów zapewniło swoim właścicielom po 1 milionie dolarów. Szczęśliwe kupony sprzedano w Georgii (2), Ohio, Oregonie i Teksasie.

Zwycięzca z Kalifornii ma dwie opcje wypłaty nagrody:

• Pełną kwotę 526,5 miliona dolarów, rozłożoną na 30 lat w corocznych ratach rosnących o 5% rocznie,
• Jednorazową wypłatę 243,8 miliona dolarów (przed opodatkowaniem).

Kolejne losowanie już w poniedziałek

Podczas poniedziałkowego losowania 31 marca pula nagród wyniesie 20 milionów dolarów, a wartość jackpota w gotówce to 9,3 miliona dolarów.

Losy Powerball kosztują 2 dolary i są dostępne w 45 stanach, Dystrykcie Kolumbii, Portoryko oraz na Wyspach Dziewiczych Stanów Zjednoczonych. Od 1992 roku loteria Powerball zebrała ponad 32 miliardy dolarów na cele charytatywne.

Losowania odbywają się w każdy poniedziałek, środę i sobotę o 10:59PM czasu wschodniego. Można je oglądać na żywo na stronie Powerball.com.

Jakie są szanse na wygraną?

Szansa na wygranie jakiejkolwiek nagrody w Powerball wynosi 1 do 24,9, natomiast trafienie jackpota to 1 do 292,2 miliona. Czy kolejny zwycięzca pojawi się już w poniedziałek? Trzymamy kciuki!

Źródło: Powerball
Foto: Powerball, istock/Khosrork/