Dzisiaj mieszkańcy Grenlandii udadzą się do urn, by wybrać nowy parlament. Choć to standardowy proces demokratyczny, jego wyniki mogą mieć daleko idące konsekwencje. Coraz więcej głosów opowiada się za pełną niepodległością wyspy, a Stany Zjednoczone, na czele z Prezydentem Donaldem Trumpem, wyrażają zainteresowanie bliższą współpracą – a nawet potencjalnym włączeniem Grenlandii do USA.

Grenlandia na drodze do niepodległości?

Grenlandia jest największą wyspą na świecie, zamieszkaną przez około 57 000 osób, głównie inuickiego pochodzenia. Chociaż formalnie pozostaje częścią Królestwa Danii, od dekad dąży do większej autonomii. W 2009 roku przyjęto ustawę o samorządzie, która otworzyła drogę do przyszłej niepodległości – jednak ostateczna decyzja należy do mieszkańców wyspy oraz duńskiego parlamentu.

Według najnowszego sondażu brytyjskiej firmy Verian, 56% Grenlandczyków popiera niepodległość, 28% jest jej przeciwnych, a 17% pozostaje niezdecydowanych.

Jednak większość – aż 85% – sprzeciwia się przyłączeniu do Stanów Zjednoczonych.

Donald Trump i jego „grenlandzki plan”

Prezydent USA Donald Trump od dawna wyraża zainteresowanie Grenlandią. Już w 2019 roku zasugerował jej zakup, co spotkało się z powszechną krytyką. Obecnie powrócił do tematu w bardziej umiarkowany sposób.

Podczas swojego przemówienia w Kongresie 6 marca Trump powiedział Grenlandczykom: „Zdecydowanie popieramy wasze prawo do decydowania o własnej przyszłości. Jeśli zdecydujecie się dołączyć do Stanów Zjednoczonych, witamy was z otwartymi ramionami”.

Podobne stanowisko wyraził 9 marca w serwisie Truth Social, obiecując wzrost zatrudnienia i inwestycji, jeśli Grenlandia zdecyduje się na bliższe związki z USA.

Dlaczego Grenlandia jest tak ważna dla USA?

Amerykańskie zainteresowanie Grenlandią wynika z kilku kluczowych powodów:

• Surowce naturalne – wyspa posiada bogate złoża metali ziem rzadkich, kluczowych dla nowoczesnych technologii, od baterii po sprzęt wojskowy.
• Strategiczne położenie – Grenlandia znajduje się w Arktyce, gdzie o wpływy rywalizują Stany Zjednoczone, Chiny i Rosja. USA już utrzymują bazę wojskową Pituffik, ale większa kontrola nad wyspą mogłaby wzmocnić ich pozycję w regionie.

Nie wszyscy jednak uważają, że amerykańska obecność jest niezbędna. Ulrik Pram Gad z Duńskiego Instytutu Studiów Międzynarodowych ostrzegł, że militaryzacja Arktyki może prowadzić do eskalacji napięć.

Premier Grenlandii odpowiada Trumpowi: „Grenlandia należy do nas”

Múte Bourup Egede, premier Grenlandii i lider niepodległościowej partii Inuit Ataqatigiit, szybko zareagował na komentarze Trumpa.

„Grenlandia nie jest na sprzedaż. Grenlandia należy do nas” – powiedział.

To właśnie Egede wezwał do przedterminowych wyborów 11 marca. Jego celem jest uzyskanie mocniejszego mandatu do rozmów o pełnej suwerenności wyspy.

Wybory 11 marca zdecydują o składzie 31-osobowego parlamentu Inatsisartut. Jeśli partie niepodległościowe zdobędą większość, możliwe jest przeprowadzenie pierwszego w historii referendum niepodległościowego.

Niezależna Grenlandia mogłaby dążyć do nowego modelu współpracy z USA – podobnego do porozumień o wolnym stowarzyszeniu, jakie Stany Zjednoczone mają z Palau, Mikronezją i Wyspami Marshalla. Oznaczałoby to ścisłe partnerstwo militarne i gospodarcze, ale bez formalnego wcielenia Grenlandii do USA.

Grenlandia stoi przed kluczowym wyborem. Wynik marcowych wyborów może przybliżyć ją do suwerenności – ale pytanie o jej przyszłe relacje z Danią, USA i resztą świata wciąż pozostaje otwarte.

Źródło: The Epoch Times
Foto: YouTube

Po ponad miesiącu od rozpoczęcia drugiej kadencji Donalda Trumpa gospodarka pozostaje w centrum debaty publicznej. Choć inflacja jest znacznie niższa niż w 2022 roku, nadal obciąża budżety gospodarstw domowych, a wysokie stopy procentowe stanowią wyzwanie dla konsumentów i przedsiębiorstw. Jednocześnie nowa administracja realizuje ambitną politykę handlową i podatkową, dążąc do zmniejszenia deficytu handlowego, który osiągnął niemal bilion dolarów.

Silne poparcie dla gospodarczej strategii Trumpa

Niedawne badanie Epoch Times, przeprowadzone wśród 24 300 respondentów, pokazuje, że większość ankietowanych wyraża większe zaufanie do gospodarki pod rządami Donalda Trumpa niż w czasie prezydentury Joe Bidena.

Wyniki wskazują na silne poparcie dla jego długoterminowej wizji ekonomicznej, choć wielu respondentów dostrzega także krótkoterminowe wyzwania, takie jak inflacja, dostępność mieszkań i skutki taryf celnych.

Strategia gospodarcza Trumpa na drugą kadencję bazuje na polityce jego pierwszej prezydentury, kładąc nacisk na obniżki podatków, deregulację, protekcjonizm handlowy i wzrost krajowego przemysłu w duchu hasła „America First”. Priorytetem jego administracji jest przedłużenie reformy podatkowej Tax Cuts and Jobs Act (TCJA) z 2017 roku, co ma pobudzić inwestycje i tworzenie miejsc pracy.

Polityka energetyczna stanowi kolejny filar jego programu, kładąc nacisk na zwiększenie krajowej produkcji paliw kopalnych. Prezydent zapowiedział agresywną ekspansję wydobycia, chcąc osiągnąć niezależność energetyczną USA, obniżyć koszty dla konsumentów i ograniczyć inflację.

Podzielone opinie na temat skutków gospodarczych

Ankieta Epoch Times pokazuje, że 78% respondentów wierzy, iż polityka Donalda Trumpa wzmocni gospodarkę w dłuższym okresie, a 11% spodziewa się umiarkowanych korzyści. Natomiast 8% ankietowanych nie ma zaufania do jego strategii, a 3% pozostaje neutralne.

W krótkim okresie optymizm jest bardziej umiarkowany – 28% badanych spodziewa się natychmiastowych korzyści, 31% widzi umiarkowane efekty, a 24% pozostaje neutralnych.

Zaufanie do polityki Trumpa różni się w zależności od wieku i przynależności politycznej. Osoby starsze i Republikanie wykazują największy optymizm, podczas gdy młodsi wyborcy i Demokraci są bardziej sceptyczni. Na przykład 55% Republikanów spodziewa się silnego wzrostu gospodarczego w 2025 roku, podczas gdy wśród Demokratów ten odsetek wynosi zaledwie 12%.

Inflacja i polityka handlowa

Mimo spadku inflacji z rekordowego poziomu 9,1% w 2022 roku do 3% w styczniu 2025 roku, wielu Amerykanów nadal obawia się rosnących kosztów życia. W pierwszym tygodniu urzędowania Prezydent Trump podpisał rozporządzenie wykonawcze mające na celu obniżenie kosztów utrzymania poprzez redukcję regulacji ograniczających produkcję i podnoszących ceny.

Polityka handlowa Trumpa, w tym agresywne taryfy celne, ma na celu ochronę amerykańskiego przemysłu i zmniejszenie deficytu handlowego.

Jednak 42% respondentów badania Epoch Times obawia się, że taryfy mogą przyczynić się do wzrostu cen. Podział ten jest wyraźnie widoczny w podziale partyjnym – 82% Demokratów uważa, że taryfy spowodują wzrost cen, podczas gdy tylko 7% Republikanów podziela tę opinię.

Dostępność mieszkań i cięcia rządowe

Wysokie ceny nieruchomości i wysokie koszty życia pozostają kluczowym problemem dla wielu Amerykanów. Administracja Trumpa obiecała przywrócić dostępność mieszkań poprzez ograniczenie biurokracji i zmniejszenie kosztów budowy.

Według badania Epoch Times 45% respondentów obawia się kosztów mieszkań, z czego 23% jest bardzo zaniepokojonych. Młodsze osoby wykazują największy niepokój – 47% osób poniżej 35 roku życia uważa, że mieszkania są zbyt drogie.

Jednocześnie Trump stawia na zmniejszenie wydatków federalnych jako sposób na redukcję deficytu. Nowo utworzony Departament Efektywności Rządowej (DOGE), kierowany przez Elona Muska, ma na celu zmniejszenie wydatków publicznych o 2 biliony dolarów do 2026 roku.

Podsumowanie: długoterminowy optymizm, krótkoterminowe wyzwania

Ankieta Epoch Times pokazuje, że Amerykanie generalnie popierają gospodarcze podejście Trumpa, choć wielu dostrzega krótkoterminowe wyzwania, takie jak inflacja, ceny mieszkań i konsekwencje taryf. Podczas gdy Republikanie i osoby starsze wykazują największy optymizm, młodsze pokolenie i Demokraci są bardziej sceptyczni.

Źródło: The Epoch Times
Foto: The White House, istock/Galeanu Mihai/Sansert Sangsakawrat/

Delta Air Lines nawiązała współpracę ze start-upem lotniczym JetZero w celu opracowania innowacyjnego samolotu o nowej konstrukcji skrzydła i kadłuba. Nowa technologia ma zrewolucjonizować branżę lotniczą, obniżając zużycie paliwa nawet o 50% w porównaniu do konwencjonalnych samolotów pasażerskich dostępnych na rynku.

Planowany samolot JetZero ma unikalną budowę, w której skrzydła i kadłub tworzą zintegrowaną całość. Dzięki tej konstrukcji statek powietrzny stanie się bardziej aerodynamiczny, co bezpośrednio przełoży się na znaczące oszczędności paliwa i redukcję emisji dwutlenku węgla.

Delta, jako jeden z liderów branży lotniczej, dostarczy JetZero swoje doświadczenie operacyjne, co pomoże w przyspieszeniu procesu komercjalizacji tej technologii.

Samolot JetZero nie tylko będzie bardziej ekologiczny, ale również zaoferuje nowoczesne rozwiązania w zakresie komfortu pasażerów. Planowane ulepszenia obejmują dedykowane schowki na bagaż podręczny, bardziej przestronne fotele oraz lepiej zaprojektowane toalety. Dzięki umiejscowieniu silników na górze maszyna będzie również cichsza niż obecne samoloty, co dodatkowo poprawi komfort podróży.

Wsparcie ze strony rządu i linii lotniczych

Projekt JetZero uzyskał wsparcie Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych, które przeznaczyły na jego rozwój 235 milionów dolarów w ramach czteroletniego programu badań i testów. Celem start-upu jest stworzenie pełnowymiarowego modelu maszyny do 2027 roku, a następnie wprowadzenie go do komercyjnego użytku do 2030 roku.

Zainteresowanie samolotem JetZero wykazują także inne linie lotnicze. W ubiegłym roku Alaska Airlines zainwestowały w start-up, uzyskując opcję przyszłych zamówień na te innowacyjne maszyny.

Rendering foteli dla pasażerów w samolocie JetZero

Przyszłość lotnictwa w rękach innowatorów

Założona w 2021 roku przez Toma O’Leary’ego i Marka Page’a firma konsekwentnie dąży do opracowania samolotu nowej generacji, który połączy efektywność, ekologię i komfort podróżowania.

Dzięki współpracy Delta Air Lines i JetZero lotnictwo może wkroczyć w nową erę, w której zrównoważony rozwój stanie się kluczowym elementem strategii linii lotniczych.

Źródło: foxbusiness
Foto: JetZero