Biuro FBI w Richmond wszczęło śledztwo przeciwko katolickiemu księdzu po tym, jak odmówił on ujawnienia szczegółów poufnych rozmów z parafianinem, który rozważał konwersję na katolicyzm – wynika z raportu Komisji Sądownictwa Izby Reprezentantów opublikowanego 22 lipca. O kontrowersyjnej sprawie mówi Ojciec Paweł Kosiński SJ.

Zgodnie z raportem, FBI monitorowało życie prywatne księdza: prześwietlono jego historię święceń, plany podróży zagranicznych, a także dane z karty kredytowej. Śledztwo rozpoczęło się po tym, jak duchowny – zaniepokojony pytaniami agenta – poprosił o możliwość skonsultowania się z przełożonymi kościelnymi oraz prawnikiem, zanim odpowie na pytania dotyczące swojego parafianina.

„Śledztwo wobec księdza nie wydaje się mieć uzasadnienia z punktu widzenia prawa. Te nowe informacje sugerują, że naruszenia wolności religijnej przez FBI były poważniejsze, niż dotąd przyznano” – czytamy w raporcie.

FBI prowadziło śledztwa wobec „tradycjonalistycznych katolików”

Raport ujawnia, że działania FBI nie ograniczały się wyłącznie do jednej placówki – dochodzenia były koordynowane przez centralę FBI, a także inne biura terenowe, m.in. w Louisville i Londynie. Głównym celem byli katolicy tzw. „radykalnego tradycjonalizmu”, których FBI próbowało powiązać ze „skrajnie prawicowym ruchem narodowym”.

Ksiądz objęty śledztwem należał do Bractwa Kapłańskiego Świętego Piusa X (SSPX) – wspólnoty o tradycjonalistycznym charakterze, która ma nieuregulowany status kanoniczny w Kościele katolickim. Choć biskupi SSPX zostali ekskomunikowani w 1988 roku, Watykan zniósł tę karę w 2009 roku i od lat prowadzi dialog z Bractwem.

Tajemnica kapłańska zagrożona

Jak wynika z ujawnionych e-maili agentów FBI, duchowny został przesłuchany w sprawie niedawno aresztowanego parafianina. Zapytany, czy ten zdradzał skłonności do przemocy, ksiądz „poczuł się bardzo nieswojo” i odmówił dalszej rozmowy bez konsultacji. FBI zinterpretowało to jako przeszkodę w śledztwie i rozpoczęło formalną inwigilację.

W korespondencji agentów stwierdzono błędnie, że rozmowy księdza nie były chronione tajemnicą kapłańską, ponieważ parafianin nie był jeszcze formalnie ochrzczony. Tymczasem prawo stanu Wirginia chroni każdą poufną komunikację o charakterze duchowym – niezależnie od statusu religijnego osoby.

FBI zbierało dane: podróże, finanse, kontakty

W toku śledztwa agenci analizowali m.in. miejsca pobytu księdza, jego zagraniczne podróże oraz wydatki. Współpracowano z zagranicznymi placówkami FBI w celu pełnego monitorowania działań duchownego. Równocześnie zlecili zbieranie informacji o Bractwie Świętego Piusa X, jego działalności i rzekomych powiązaniach z ekstremizmem.

Raport podkreśla, że FBI oparło swoje analizy m.in. na kontrowersyjnych materiałach organizacji takich jak Southern Poverty Law Center (SPLC) czy lewicowych publikacjach, które – zdaniem komisji – zawierają „antyreligijne uprzedzenia” i błędne stereotypy wobec katolików.

“FBI nadużyło swoich uprawnień”

Dokumenty przekazane komisji przez dyrektora FBI Kasha Patela (nominowanego przez Prezydenta Donalda Trumpa) rzucają nowe światło na skalę śledztw wobec katolików. Według przewodniczącego komisji Jima Jordana, działania FBI były „znacznie poważniejsze niż dotąd sądzono”.

„Wbrew publicznym zapewnieniom dyrektora Wraya, inwigilacja katolików nie była jednostkowym przypadkiem biura w Richmond. Brały w niej udział biura w całym kraju, a nawet za granicą” – oświadczył Jordan.

Źródło: cna
Foto: istock, YouTube

18 lipca sąd federalny zablokował kontrowersyjną ustawę stanu Waszyngton, która wymagałaby od duchownych zgłaszania przypadków nadużyć wobec dzieci — nawet tych wyjawionych w konfesjonale. Sędzia opowiedział się tym samym po stronie biskupów katolickich, którzy wcześniej wnieśli pozew, argumentując, że prawo narusza wolność religijną. O jego decyzji mówi Ojciec Paweł Kosiński SJ.

Tajemnica spowiedzi kontra obowiązek zgłaszania

Uchwalona na początku roku i podpisana przez Gubernatora Roberta Fergusona ustawa rozszerzała katalog osób zobowiązanych do zgłaszania nadużyć na duchownych. W przeciwieństwie do prawników, lekarzy czy terapeutów, księża zostali wyłączeni z ochrony tzw. „uprzywilejowanej komunikacji”, co oznaczało, że musieliby ujawniać informacje uzyskane podczas spowiedzi.

Sędzia okręgowy David Estudillo uznał, że ustawa narusza konstytucyjne prawo do wolności religii, zmuszając księży do wyboru między przestrzeganiem prawa a wiernością nauce Kościoła.

Sąd wskazał również, że ustawa nie jest neutralna religijnie i nie stosuje się jednakowo do wszystkich zawodów — co stanowi naruszenie zasady równego traktowania. Ponad 20 innych stanów posiada podobne przepisy, ale uwzględnia wyjątki dla spowiedzi sakramentalnej.

Pozew biskupów i ogólnokrajowe poparcie

Pozew przeciwko władzom stanu złożyli katoliccy biskupi Waszyngtonu, kierując go m.in. przeciw Gubernatorowi Fergusonowi, Prokuratorowi Generalnemu Nicholasowi Brownowi oraz ponad 30 lokalnym prokuratorom.

15 lipca prokuratorzy zobowiązali się, że nie będą odwoływać się od orzeczenia sądu, jeśli zostaną wyłączeni z postępowania. Sprawa wobec Fergusona i Browna nadal się toczy.

Biskupi argumentowali, że nowe prawo narusza:

• Pierwszą Poprawkę do Konstytucji USA (wolność religii),
• Czternastą Poprawkę (równa ochrona prawna),
• Konstytucję stanu Waszyngton.

Poparcie dla działań biskupów wyraziły m.in.:

• Konferencja Biskupów Katolickich USA,
• Departament Sprawiedliwości USA,
• Koalicje kościołów prawosławnych,
• Biskup Robert Barron z diecezji Winona-Rochester (Minnesota),
• Międzynarodowe Bractwo Duchowieństwa Katolickiego, reprezentujące ponad 500 księży z USA, Wielkiej Brytanii i Australii.

Bp Barron zeznał, że nawet cień wątpliwości co do poufności spowiedzi mógłby odstraszyć wiernych od korzystania z sakramentu.

Tajemnica nienaruszalna nawet pod groźbą więzienia

Prawo kanoniczne Kościoła katolickiego zobowiązuje duchownych do absolutnego zachowania tajemnicy spowiedzi, a jej naruszenie grozi automatyczną ekskomuniką. Biskup Thomas Daly ze Spokane podkreślił w maju, że księża są gotowi ponieść każdą konsekwencję prawną — nawet więzienie — by zachować wierność tej zasadzie.

Obecny wyrok uniemożliwia stanowi Waszyngton egzekwowanie kontrowersyjnego przepisu. To poważny precedens w kontekście napięć między świeckim prawodawstwem a wolnością religijną — i przykład, że w erze walki z nadużyciami ochrona praw konstytucyjnych nie przestaje być przedmiotem sporów.

Źródło: cna
Foto: istock/Liudmila Chernetska/emanuelecapoferri/