We wtorek administracja Prezydenta Donald Trump ogłosiła zamrożenie federalnych funduszy na opiekę nad dziećmi dla stanu Minnesota, wskazując na wieloletnie i – jak określono – powszechne nadużycia finansowe ujawnione w ostatnich latach.

Decyzja federalna i ostre zarzuty

Informację o wstrzymaniu środków przekazał p.o. dyrektora Centrów Kontroli i Zapobiegania Chorobom CDC Jim O’Neill, który podkreślił, że decyzja jest reakcją na „rażące oszustwa”, mające występować nie tylko w Minnesocie, ale również w innych częściach kraju. Administracja koncentruje się obecnie na identyfikowaniu mechanizmów wyłudzeń.

Nowe zasady wypłat i linia zgłoszeń

Zgodnie z zapowiedzią O’Neilla, wszystkie płatności realizowane za pośrednictwem Administration for Children and Families, działającej w strukturach Departamentu Zdrowia będą odtąd wymagały szczegółowego uzasadnienia oraz przedstawienia rachunków lub dokumentacji fotograficznej potwierdzającej zasadność wydatków.

Dodatkowo uruchomiono specjalną linię telefoniczną i adres e-mail do zgłaszania podejrzeń oszustw, co ma usprawnić wykrywanie kolejnych nieprawidłowości.

Tło sprawy: afera Feeding Our Future

Decyzja administracji federalnej jest bezpośrednio związana z wieloletnimi śledztwami, których symbolem stała się sprawa organizacji Feeding Our Future. Była ona centrum największego w USA oszustwa związanego z pandemią COVID-19, o wartości około 300 mln dolarów, polegającego na wyłudzaniu środków z programu żywieniowego przeznaczonego dla dzieci. W Minnesocie skazano już 57 oskarżonych w tej sprawie.

Skala potencjalnych strat

Na początku grudnia federalny prokurator poinformował, że co najmniej połowa z około 18 mld dolarów federalnych funduszy, które od 2018 roku zasilały 14 programów w Minnesocie, mogła zostać sprzeniewierzona. Według śledczych większość oskarżonych to osoby pochodzenia somalijskiego, co wywołało dodatkowe napięcia społeczne.

Reakcja władz stanowych

Gubernator Minnesoty Tim Walz, który był demokratycznym kandydatem na wiceprezydenta w 2024 roku, oświadczył, że jego administracja nie toleruje nadużyć i współpracuje z władzami federalnymi w celu zatrzymania procederu. Zapowiedział również, że audyt, którego wyniki mają być znane pod koniec stycznia, pozwoli dokładniej ocenić skalę problemu.

Walz odrzuca zarzuty o opieszałość, podkreślając, że stan podejmuje zdecydowane działania, aby zapobiec kolejnym oszustwom.

Głos społeczności somalijskiej

Do sprawy odniosła się także Kongresmenka Ilhan Omar, najbardziej rozpoznawalna somalijsko-amerykańska polityczka w Minnesocie. Zaapelowała, aby nie obarczać odpowiedzialnością całej społeczności za działania „relatywnie niewielkiej grupy osób”.

Konsekwencje dla beneficjentów

Zamrożenie środków budzi obawy organizacji zajmujących się opieką nad dziećmi, które obawiają się opóźnień w finansowaniu i dodatkowych obciążeń administracyjnych. Administracja federalna podkreśla jednak, że działania te są konieczne, aby zabezpieczyć publiczne pieniądze i odbudować zaufanie do programów wsparcia społecznego.

Sprawa Minnesoty może stać się precedensem dla innych stanów, jeśli śledztwa potwierdzą, że skala nadużyć ma charakter ogólnokrajowy.

Źródło: scrippsnews
Foto: YouTube

Od 1 stycznia 2026 roku podatnicy korzystający z samochodów do celów służbowych będą mogli rozliczać koszty przejazdów według wyższej stawki milowej, ogłoszonej przez Urząd Skarbowy – Internal Revenue Service. Standardowa stawka za użytkowanie samochodu, vana lub innego pojazdu do celów biznesowych wzrośnie o 2,5 centa. Od nowego roku wyniesie ona 72,5 centa za milę, wobec 70 centów obowiązujących w 2025 roku.

Zmiana dotyczy wszystkich kwalifikujących się pojazdów – zarówno elektrycznych i hybrydowych, jak i napędzanych benzyną lub olejem napędowym. Nowa stawka ma lepiej odzwierciedlać aktualne koszty eksploatacji pojazdów oraz roczną korektę inflacyjną.

Niższe stawki dla celów medycznych i przeprowadzek

Jednocześnie Urząd Skarbowy IRS ogłosił obniżenie stawek dla niektórych innych kategorii przejazdów. Od 2026 roku:

• stawka za przejazdy w celach medycznych wyniesie 20,5 centa za milę, czyli o 0,5 centa mniej niż w 2025 roku,
• identyczna stawka 20,5 centa za milę będzie obowiązywać przy przeprowadzkach określonych członków czynnej służby wojskowej oraz wybranych pracowników wspólnoty wywiadowczej, również po spadku o 0,5 centa.

Dobrowolny wybór metody rozliczenia

IRS przypomina, że stosowanie standardowej stawki milowej jest opcjonalne. Osoby wykorzystujące pojazd do pracy mogą zamiast tego rozliczać rzeczywiste koszty eksploatacji, takie jak paliwo, serwis, ubezpieczenie czy amortyzacja, jeśli uznają tę metodę za korzystniejszą.

Co oznaczają zmiany dla podatników

Podwyżka stawki dla przejazdów służbowych może przynieść realne oszczędności podatkowe osobom często korzystającym z prywatnego samochodu w pracy, szczególnie w sektorach wymagających częstych podróży lokalnych.

Nowe stawki będą miały zastosowanie do wszystkich przejazdów realizowanych od 1 stycznia 2026 roku.

Źródło: AP
Foto: istock/PatrickGorski/

Trzy i pół roku po czerwcu 2022 roku polityka aborcyjna pozostaje jednym z najbardziej spolaryzowanych obszarów debaty publicznej. Od momentu, gdy Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych uchylił precedens Roe v. Wade w sprawie Dobbs v. Jackson Women’s Health Organization, kraj funkcjonuje w rzeczywistości prawnej, w której decyzje federalne i stanowe coraz częściej idą w przeciwnych kierunkach.

Powrót do polityki z pierwszej kadencji Trumpa

Po objęciu urzędu Prezydent Donald Trump szybko przywrócił szereg rozwiązań obowiązujących podczas jego pierwszej kadencji, a cofniętych przez administrację Joe Bidena. Jednym z kluczowych kroków było ponowne wprowadzenie tzw. Mexico City Policy, która uzależnia dostęp do amerykańskich funduszy zagranicznych od rezygnacji z wykonywania i promowania aborcji przez organizacje międzynarodowe.

Zmiany objęły również federalne agencje. Centers for Medicare and Medicaid Services CMMS wycofały wytyczne zobowiązujące szpitale do wykonywania aborcji w nagłych przypadkach zagrożenia życia kobiety, nawet w stanach z obowiązującymi zakazami.

Równolegle cofnięto regulacje w Departamencie Wojny dotyczące urlopów i refundacji kosztów podróży związanych z aborcją, a także zaproponowano zakończenie wykonywania tych procedur w placówkach Department of Veterans Affairs.

Uderzenie w finansowanie Planned Parenthood

Istotnym elementem nowej polityki było ograniczenie publicznego finansowania organizacji aborcyjnych.

Departament Zdrowia wstrzymał środki z programu Title X dla Planned Parenthood, a przyjęta ustawa budżetowa wykluczyła zwroty z Medicaid dla tej sieci klinik. Choć federalne pieniądze nie były wcześniej przeznaczane bezpośrednio na same zabiegi, wspierały inne aspekty działalności placówek.

Efektem tych decyzji było zamknięcie blisko 70 klinik Planned Parenthood w 2025 roku, co znacząco ograniczyło dostęp do usług w części stanów.

Aborcja farmakologiczna i sprzeczne sygnały z Waszyngtonu

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych obszarów pozostała aborcja farmakologiczna. Administracja zapowiedziała przegląd procedur dotyczących tabletki aborcyjnej, jednak Administracja ds. Żywności i Leków FDA zatwierdziła generyczną wersję mifepristonu.

Doniesienia o opóźnianiu zapowiedzianego przeglądu wywołały krytykę zarówno ze strony środowisk pro-life, jak i części Republikanów, o czym pisaliśmy 15 grudnia.

Stany podążają w różnych kierunkach

Na poziomie stanowym 2025 rok przyniósł bardzo zróżnicowane decyzje. W Teksasoe, gdzie obowiązuje niemal całkowity zakaz aborcji, uchwalono prawo umożliwiające rodzinom pozywanie producentów i dystrybutorów tabletek aborcyjnych.

Jednocześnie stany takie jak Nowy Jork wzmacniały tzw. „shield laws”, które blokują współpracę z postępowaniami prawnymi prowadzonymi przez inne stany przeciwko wykonawcom aborcji.

Z kolei w Wyoming parlament przegłosował ustawę nakazującą wykonanie USG przed aborcją, mimo weta gubernatora. Prawo to zostało jednak zablokowane przez sąd i nie weszło w życie.

Sądy jako kluczowy arbiter

W listopadzie Sąd Najwyższy Północnej Dakoty przywrócił niemal całkowity zakaz aborcji w stanie dopuszczając wyjątki jedynie w ściśle określonych przypadkach. Z kolei Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych w czerwcu podtrzymał decyzję Południowej Karoliny o wstrzymaniu finansowania Planned Parenthood z Medicaid, otwierając drogę do podobnych działań w innych stanach.

Ekspansja przepisów pro-life i liberalizacja w innych regionach

Co najmniej 10 stanów zwiększyło finansowanie ośrodków wsparcia dla kobiet w ciąży, oferujących alternatywy wobec aborcji. Równolegle kilka liberalnych jurysdykcji – m.in. Kalifornia, Vermont, Massachusetts i Nowy Jork – rozszerzyły przepisy chroniące wykonawców aborcji przed odpowiedzialnością prawną wobec innych stanów.

Niektóre stany zdecydowały się na wyraźne poszerzenie dostępu do aborcji.

Kalifornia przeznaczyła 140 mln dolarów na wsparcie Planned Parenthood, Maryland uruchomił nowy program grantowy finansowany ze środków Affordable Care Act, a Illinois zobowiązał publiczne uczelnie do udostępniania tabletki aborcyjnej w aptekach kampusowych.

Connecticut zniosło natomiast obowiązek informowania rodziców w przypadku aborcji u nieletnich.

Aktualna mapa prawna USA

Na koniec grudnia 13 stanów zakazuje większości aborcji, 4 stany wprowadzają zakaz po 6 tygodniach, 2 stany po 12 tygodniach, a 1 stan po 18 tygodniach ciąży. Pozostałe 30 stanów oraz Dystrykt Kolumbii dopuszczają aborcję do 22. tygodnia lub później, przy czym 9 stanów pozwala na aborcję aż do samego momentu porodu.

Trwała fragmentacja systemu

Po wyroku Dobbs Stany Zjednoczone nie zmierzają w stronę jednego modelu regulacji. Przeciwnie – decyzje federalne i stanowe utrwalają prawną mozaikę, w której miejsce zamieszkania w coraz większym stopniu decyduje o dostępie do aborcji. Spór pozostaje nierozstrzygnięty, a jego konsekwencje będą kształtować amerykańską politykę jeszcze przez wiele lat.

Źródło: cna
Foto: istock/May Lim/Nadzeya Haroshka/Elena Loginova/