Juraj Janosik urodził się w 1688 we wsi Terchova w północnej Słowacji, ale od czasu gdy stał się legendą, Polacy i Słowacy kłócą się o to, do którego narodu należy. Sławną postać wspominaliśmy w Radiu Deon Chicago ze Słowakiem, Robertem Bukuvką, ponieważ 16 listopada minęła 17 rocznica śmierci Marka Perepeczki, aktora, który w polskich sercach na zawsze pozostanie właśnie Janosikiem.

Juraj Janosik prawdopodobnie brał udział w powstaniu antyhabsburskim Franciszka Rakoczego, które wybuchło w 1703 na ziemiach węgierskich. W 1708 wrócił do rodzinnej wsi, aby zająć się gospodarstwem, ale wkrótce potem wstąpił do armii austriackiej.

Podczas służby został przydzielony do oddziału stacjonującego w zamku w Bytčy, gdzie więziono groźnych przestępców. Tam poznał niejakiego Tomáša Uhorčíka, który był harnasiem zbójników karpackich.

W październiku 1710 r. Jánošík pomógł mu uciec z więzienia, a w następnym miesiącu sam zdezerterował lub został wykupiony przez ojca z wojska i przystał do jego zbójeckiej bandy. Od tego momentu rozpoczęła się zbójecka działalność Jánošíka, która trwała do wiosny 1713.

REKLAMA REKLAMA

Legenda o Janosiku jest żywa zarówno wśród Słowaków jak i Polaków, a spór o jego przynależność narodową wynika prawdopodobnie z tego, że działał w Tatrach, na terenie obu państw.

Robert Bukuvka mówi, że tak jak w Polsce, na Słowacji także powstało wiele filmów opowiadających historię dobrego zbójnika, który zabierał bogatym by dawać biednym.

Na Słowacji nie ma jednak przekazów o jego Marynie, więc najwyraźniej tylko w Polsce znalazł sobie żonę.

W jednym i drugim kraju są pomniki upamiętniające barwną postać harnasia. Na Słowacji, we wsi Terchova co roku odbywa się 3-dniowy festiwal poświęcony Janosikowi.

Poza licznymi występami można tu spotkać wielu „Janosików” w pięknych tradycyjnych strojach i z góralskimi ciupagami.

Na Słowacji wprawdzie obowiązującą walutą jest euro, ale Robert Bukuvka przyniósł do Studia Radia Deon prawdziwe słowackie dukaty z wizerunkiem Janosika.

Zimą 1713 r. Jánošík został i osadzony w kasztelu Vranovo we wsi Palúdzka koło Liptowskiego Mikułasza (słow. Liptovský Mikuláš), gdzie 16 i 17 marca tegoż roku odbył się jego proces.

Sąd ostatecznie skazał Jánošíka na karę śmierci przez powieszenie na haku za lewe żebro.

Osią oskarżenia było zabójstwo plebana z Demanicy, do którego Jánošík się nie przyznał, wskazując jako sprawcę swojego kompana.

Marek Perepeczko popularność jako aktor zyskał jako Aldek Piwko w stylizowanych na western Wilczych echach (1968) Aleksandra Ścibora-Rylskiego. W Panu Wołodyjowskim (1969) w reż. Jerzego Hoffmana zagrał postać Adama Nowowiejskiego.

Ale największą sympatię widzów zdobył dzięki roli tytułowego bohatera serialu Janosik (1973) w reżyserii Jerzego Passendorfera, gdzie ze względu na warunki fizyczne obsadzono go w roli harnasia – herszta zbójników.

Marek Perepeczko w latach 80. przebywał poza granicami Polski – wyjechał do Australii, gdzie prowadził amatorskie kluby literacko-teatralne i założył Tymczasowe Towarzystwo Miłośników Teatru im. Witkacego.

Przez ponad 15 lat nie występował na polskich scenach teatralnych, ani przed kamerami. Powrócił do kraju po zmianach politycznych w Polsce w 1989 roku.

W latach 1997–2003 był aktorem i dyrektorem Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie.

Pod koniec lat 90. powrócił do serialu – zagrał postać komendanta posterunku nadkomisarza Władysława Słoika w popularnym sitcomie pt. 13 posterunek w reżyserii Macieja Ślesickiego (1997–1998), a także w drugiej jego części z 2000 roku.

Zmarł nagle na zawał serca w swoim mieszkaniu w Częstochowie. Urna z prochami aktora została złożona 28 listopada 2005 roku na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Źródło; informacja własna, wikipedia

Foto: YouTube

Grand Prix 34. edycji Festiwalu Filmu Polskiego w Ameryce (PFFA), najobszerniejszego przeglądu filmu polskiego i największej cyklicznej polskiej imprezy kulturalnej poza Polską, otrzymał film pt. „Strzępy”. W studiu Radia Deon Chicago reżyserka filmu Beata Dzianowicz, oraz dwie aktorki w nim występujące; Agnieszka Radzikowska i Alina Chechelska, mówią o emocjach w kinie.

Film „Strzępy” zdobył największe uznanie jurorów i tym samym został najlepszym obrazem Festiwalu Filmu Polskiego w Ameryce. Reżyserka, Beata Dzianowicz, przybliża nam jego treść.

To film o kochającej się, śląskiej rodzinie Pateroków, w której nestor rodu zaczyna chorować na Alzheimera. Sytuacja wywołuje trudne emocje wśród bliskich sobie osób.

Akcja „Strzępów” dzieje się w Gliwicach i widzimy w nim śląskie tradycje i mentalność.

REKLAMA REKLAMA

Dobór aktorów do filmu, to kluczowa kwestia, ale Beata Dzianowicz stara się unikać castingu. Zazwyczaj pisze scenariusz pod konkretne osoby.

„Wiem jacy są, wiem jaką mają energię, wiem co jest dla nich ważne’ – mówi reżyserka filmu „Strzępy”. W ten sposób tworzy bardzo wiarygodne role.

Film jest bardzo dobrze odbierany przez publiczność. Mówi o kwestiach ważnych ale i trudnych. „To nie jest tak, że ludzie szukają tylko tępej rozrywki. Myślę, że wręcz przeciwnie, że są nią zmęczeni” – uważa Beata Dzianowicz.

Aktorka grająca Bognę Paterok, Agnieszka Radzikowska mówi, że tworzeniu trudnych ról towarzyszą trudne emocje. „Musimy zbudować świat naszych postaci wewnętrznych, który w pewnym momencie będzie się rozpadał”.

To jest szczęśliwa rodzina, ale choroba powoduje, że ich więzi rozpadają się na tytułowe strzępy.

„Praca na planie była niezwykle inspirująca, ciekawa ale bardzo trudna” – wspomina Agnieszka Radzikowska, z powodu wielkich emocji. Reżyserka Beata Dzianowicz pisze dokładne biografie swoich postaci, co ułatwia wejście w rolę.

Aby się lepiej poznać, przed rozpoczęciem zdjęć aktorzy pojechali razem na wspólne wakacje.

Alina Chechelska, grająca w filmie pielęgniarkę Adę, jest pod wrażeniem organizacji Festiwalu Filmu Polskiego w Ameryce.

W filmie występują także: Michał Żurawski, Grzegorz Przybył, Dariusz Chojnacki, Pola Król i Jadwiga Wianecka.

„Strzępy” zdobyły już ważne nagrody:

ZŁOTE LWY na Festiwalu w Gdyni:

• Nagroda Specjalna – Nagroda Onetu: Odkrycie Festiwalu Beata Dzianowicz
  2022
• Nagrody Indywidualne – Najlepszy debiut reżyserski lub drugi film Beata Dzianowicz
• Nagrody Indywidualne – Najlepsza drugoplanowa rola męska Grzegorz Przybył

WFF – Warszawski Festiwal Filmowy

• Konkurs Międzynarodowy – Nagroda specjalna Jury dla najlepszego scenarzysty Beata Dzianowicz 

34. Festiwal Polskiego Filmu w Ameryce trwał w dniach 5 – 20 listopada

Źródło: informacja własna

Foto: YouTube

Potężna dawka humoru już w tą niedzielę wypełni mury Copernicus Center. Swoje premierowe skecze przedstawią tu najlepsze polskie kabarety w czasie wyjątkowej Polskiej Nocy Kabaretowej. Na antenie Radia Deon Chicago jeden z przylatujących do nas artystów, Jerzy Kryszak, mówi o poczuciu humoru Polaków i serdecznie zaprasza na wspólną zabawę.

Jerzy Kryszak jeszcze jest w Polsce, ale przylatuje z wszystkimi polskimi artystami w piątek.

To będzie wyjątkowa edycja największej kabaretowej trasy w Polsce, z największym, znakomitym składem artystów.

Usłyszymy tematy jeszcze nie poruszane na scenie i śmiech, który tej sceny z pewnością nie opuści ani na chwilę.

REKLAMA REKLAMA

Wspominając czas bardzo popularnego w Polsce programu kabaretowego „Polskie Zoo”, Jerzy Kryszak mówi, że brakuje teraz w kraju kabaretu, który komentowałby na bieżąco wydarzenia polityczne i śmiał się z polityków.

„W tej chwili mamy w Polsce dwie strony walczące i żadna ze stron nie przyjmuje argumentów” uważa artysta.

Prowadzi to do wiary w nieomylność liderów w polityce, o której dyskutuje się niestety tylko na poważnie.

Mimo tego Jerzy Kryszak w Chicago ma zamiar poruszyć kwestie polityczne, w czasie swojego występu. Uważa, że takie podejście jest zdecydowanie zdrowsze.

Artyści, którzy będą mu towarzyszyć na występie w Chicago to grupa osób, z którą spędził wiele dni w trasie koncertowej. To świetni koledzy a przy tym niezwykle profesjonalni i zawsze doskonale przygotowani aktorzy kabaretowi – mówi Jerzy Kryszak.

W imieniu swoim i pozostałych aktorów, którzy wystąpią u nas w niedzielę, nasz gość serdecznie zaprasza na Polską Noc Kabaretową.

Polska Noc Kabaretowa rozpocznie się o godzinie 7.00PM, w niedzielę, 4 grudnia w Copernicus Center, przy 5216 W Lawrence Ave. Chicago, IL 60630. Drzwi zostaną otwarte o 6.30PM.

Wystąpią: Kabaret Nowaki, Kabaret Skeczów Męczących, Kabaret K2, Jerzy Kryszak, Andrzej Grabowski, Dziennikarki Zaangażowane (Adrianna Borek i Dominika Najdek), Szymon Łątkowski. Prowadzenie: Bartosz Klauziński

Serdecznie Zapraszamy

Polska Noc Kabaretowa 2022 – takiej zabawy jeszcze w Chicago nie było !!!

Bilety na wydarzenie dostępne są na stronie internetowej Centrum Kopernika, we wszystkich sklepach Montrose Deli w Costumer Service czyli w Biurze Obsługi Klienta.

Jerzy Kryszak – aktor, satyryk, felietonista, reżyser, scenarzysta. Po ukończeniu PWST w Krakowie zagościł w Teatrze im. Juliusza Słowackiego, skąd po kilku latach przeniósł się do warszawskiego Teatru Ateneum im. Stefana Jaracza kierowanego przez jedną z najwybitniejszych postaci polskiego teatru – Janusza Warmińskiego.

Popularność przyniosły mu role teatralne od Robespierre’a po Hamleta, filmy od „Wodzireja” przez „Thais”, „Mężczyznę niepotrzebnego”, po seriale „Kanclerz”, „Akwen Eldorado”, „Alternatywy 4” oraz dziesiątki teatrów TV i programów rozrywkowych.

Współtworzenie kilkuletniego cyklu w TV pt. „Polskie Zoo”, „Polskich Szopek Noworocznych”, udział w programach TV: „Mój pierwszy raz”, „Uważaj na kioskarza”, „Dzień kangura”, „HBO na stojaka”, a także liczne „Noce kabaretowe” tę popularność ugruntowały.

Źródło: informacja własna, magazyn salamandra

Foto: YouTube