W czwartek ustawodawcy stanu Illinois przyjęli pakiet ustaw mających na celu zwiększenie ochrony imigrantów oraz ograniczenie sposobu działania federalnych służb imigracyjnych, takich jak ICE (Immigration and Customs Enforcement) i CBP (Customs and Border Protection). Nowe przepisy — które czekają jeszcze na podpis gubernatora J.B. Pritzkera — mają m.in. zakazać cywilnych aresztowań w sądach i ich pobliżu, chronić dane pacjentów w szpitalach, a także uregulować procedury dotyczące obecności agentów imigracyjnych w żłobkach, szkołach i na uczelniach publicznych.

Ochrona sądów przed aresztowaniami imigracyjnymi

Jedna z najważniejszych ustaw, nazwana „Access to Justice and Court Safety Act”, ma uniemożliwić funkcjonariuszom ICE dokonywanie aresztowań bez nakazu sądowego na terenie sądów stanowych, w ich pobliżu oraz w drodze do i z rozprawy.

Zgodnie z ustawą, każdy, kto świadomie naruszy ten zakaz, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności cywilnej i zapłacić co najmniej 10 000 dolarów odszkodowania.

Ustawodawcy argumentują, że obecność agentów imigracyjnych w sądach ma „efekt mrożący” — zniechęca imigrantów, ofiary przemocy domowej czy świadków do udziału w postępowaniach sądowych w obawie przed aresztowaniem.

W ostatnich miesiącach w Illinois odnotowano kilkanaście przypadków aresztowań dokonanych przez ICE w sądach lub ich okolicach. W jednym z głośnych przypadków agenci federalni zatrzymali dwie osoby w sądzie ds. przemocy domowej w powiecie Cook, co wywołało oburzenie organizacji broniących praw imigrantów.

Biuro Obrońcy Powiatu Cook nazwało nowe przepisy „pilnie potrzebnymi”, by zagwarantować, że sądy pozostaną dostępne dla wszystkich, niezależnie od statusu imigracyjnego.

Szpitale i ochrona danych pacjentów

Druga ustawa, określana jako „Health Care Sanctuary and Privacy Act”, ma chronić pacjentów i personel medyczny przed ingerencją organów imigracyjnych.

Nowe przepisy nakładają na szpitale obowiązek:

• opracowania jasnych procedur na wypadek pojawienia się funkcjonariuszy ICE,
• wyznaczenia osoby kontaktowej, która będzie odpowiedzialna za komunikację z agentami,
• oraz stworzenia wydzielonego miejsca dla funkcjonariuszy organów ścigania, jeśli ci pojawią się w placówce.

Szpitale będą musiały zgłosić te procedury do Departamentu Zdrowia Publicznego, a ich nieprzestrzeganie może skutkować karą finansową. Przepisy mają zapewnić, by pacjenci mogli korzystać z opieki zdrowotnej bez strachu przed deportacją.

Bezpieczne szkoły i uczelnie

Kolejne przepisy mają na celu ochronę uczniów i studentów przed nieuzasadnioną ingerencją służb imigracyjnych.

Zgodnie z nowelizacją ustawy o szkolnictwie wyższym, wszystkie publiczne uczelnie i szkoły wyższe muszą do 1 stycznia 2026 roku opracować i wdrożyć procedury dotyczące:

• weryfikacji i autoryzacji wniosków funkcjonariuszy o dostęp do kampusu,
• zakazu udostępniania danych o statusie imigracyjnym studentów i pracowników,
• oraz ochrony prawa do informowania o przysługujących im prawach konstytucyjnych.

Podobne regulacje obejmą również żłobki i przedszkola, które nie będą mogły udostępniać informacji o statusie imigracyjnym swoich podopiecznych bez nakazu sądowego.

Ustawa nakazuje placówkom odmowę wstępu agentom imigracyjnym, jeśli nie okażą ważnego dokumentu tożsamości i odpowiedniego nakazu. Wcześniej w tym roku, Illinois przyjęło także ustawę Safe Schools For All Act, zobowiązującą szkoły publiczne do opracowania zasad postępowania w przypadku wizyty funkcjonariuszy ICE na terenie szkoły.

Prawo do pozwu przeciwko nadużyciom

Jedna z uchwalonych ustaw daje obywatelom możliwość wytoczenia powództwa cywilnego przeciwko każdej osobie, która podczas egzekwowania przepisów imigracyjnych świadomie naruszy Konstytucję stanu Illinois lub Konstytucję USA.

To narzędzie ma umożliwić pociągnięcie do odpowiedzialności funkcjonariuszy, którzy dopuszczą się nadużyć lub nielegalnych zatrzymań.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Na razie nie wiadomo, kiedy Gubernator J.B. Pritzker podpisze ustawy, ale jego administracja wcześniej wielokrotnie deklarowała poparcie dla działań chroniących społeczności imigrantów.

Jeśli ustawy zostaną zatwierdzone, Illinois stanie się jednym z najbardziej przyjaznych imigrantom stanów w USA, oferując szeroką ochronę prawną w sądach, szpitalach, szkołach i innych instytucjach publicznych.