Rodziny pasażerów tragicznego lotu American Airlines 5342, który 29 stycznia zderzył się z wojskowym helikopterem nad Waszyngtonem, rozpoczynają batalię prawną. W katastrofie zginęło 67 osób – najwięcej w amerykańskim lotnictwie od 2001 roku.

W środę wdowa po Casey’u Craftonie z Connecticut, samotnie wychowująca trzech synów, jako pierwsza złożyła pozew przeciwko Federalnej Administracji Lotnictwa (FAA), Armii Stanów Zjednoczonych, American Airlines i jej regionalnemu partnerowi PSA Airlines. Jej prawnicy zapowiadają, że wkrótce dołączą do niej rodziny niemal wszystkich ofiar.

„Casey był oddanym ojcem, mężem, przyjacielem. Nie mogę pozwolić, aby jego życie poszło na marne. Ten pozew to nasza droga, by nikt więcej nie musiał przechodzić przez taki ból” – napisała w oświadczeniu Rachel Crafton, która sama pracowała jako mechanik lotniczy.

Zarzuty wobec FAA, armii i linii lotniczych

Pozew zarzuca instytucjom i przewoźnikom ignorowanie ponad 30 udokumentowanych incydentów w rejonie lotniska Reagan National (DCA), które mogły zapowiadać tragedię.

Według śledczych, helikopter Black Hawk leciał znacznie powyżej limitu 200 stóp (61 metrów), a jego wysokościomierz mógł dawać błędne odczyty. Nawet na właściwej wysokości margines bezpieczeństwa był minimalny – zaledwie 75 stóp (23 m) od lądujących samolotów.

Przedstawiciele Federalnej Administracji Lotnictwa (FAA) mieli wiedzieć o niebezpiecznych przecięciach tras między samolotami cywilnymi a wojskowymi, ale nie wdrożyli zmian. Kontrolerzy, przeciążeni pracą, regularnie zmniejszali separację między maszynami do minimum.

Prawnicy rodzin twierdzą, że piloci PSA Airlines powinni byli zareagować szybciej na sygnały ostrzegawcze – 19 sekund przed zderzeniem system pokładowy wyświetlił alert o wojskowym śmigłowcu.

Casey Crafton z żoną i synami

Rodziny domagają się odpowiedzialności

Na konferencji prasowej pojawili się bliscy innych ofiar. Doug Lane, który stracił żonę i dziecko, podkreślał: „Nie jesteśmy tu sami. Nasza żałoba zamieniła się w działanie. Chcemy, by ten system się zmienił”.

Podobne stanowisko wyraził Bill Parente, którego syn Anthony zginął pół roku przed planowanym ślubem: „Ta tragedia była do uniknięcia. Naszym celem jest dopilnowanie, by nigdy się nie powtórzyła”.

NTSB bada przyczyny, FAA i linie lotnicze się bronią

Narodowa Rada Bezpieczeństwa Transportu (NTSB) wskazuje na szereg czynników, które mogły doprowadzić do katastrofy, ale ostateczny raport ma być gotowy w przyszłym roku.

Federalna Administracja Lotnictwa (FAA) zapewnia, że współpracuje ze śledczymi i podjęła działania w celu zwiększenia bezpieczeństwa przestrzeni powietrznej nad stolicą. American Airlines i PSA Airlines bronią swoich procedur, podkreślając, że helikopter znajdował się na niewłaściwej wysokości. Armia odmówiła komentarza.

Kim byli pasażerowie lotu 5342?

Na pokładzie znajdowali się m.in.:

• młodzi łyżwiarze figurowi wracający z zawodów w Kansas,
• myśliwi z wyprawy w Kansas,
• uczniowie i rodzice z powiatu Fairfax (Wirginia),
• związkowcy z Maryland,
• obywatele Chin,
• czteroosobowa załoga samolotu i trzy osoby z helikoptera.

Społeczność sportowa zebrała już 1,2 mln dolarów na wsparcie rodzin ofiar.

„Misja, aby to się nie powtórzyło”

Rodziny podkreślają, że ich celem nie są tylko odszkodowania, ale realne zmiany w procedurach bezpieczeństwa „System nas zawiódł. Teraz walczymy, by inni nie musieli żyć z takim bólem jak my” – powiedziała Rachel Crafton.

Pozew może stać się jednym z największych procesów lotniczych w USA od ponad dwóch dekad.

Źródło: cbs
Foto: YouTyube, Rachel Crafton, NTSB

Zima 2025/26 przyniesie dla wielu Amerykanów kolejne finansowe wyzwania. Nowy raport National Energy Assistance Directors Association (NEADA) ostrzega, że koszty ogrzewania wzrosną znacząco – szczególnie dla gospodarstw korzystających z energii elektrycznej i gazu ziemnego.

Ile zapłacimy tej zimy?

• Średni rachunek za ogrzewanie w sezonie zimowym wyniesie 976 dolarów – o 7,6% więcej niż rok wcześniej.
• Gaz ziemny: wzrost kosztów o 8,4%.
• Energia elektryczna: wzrost o 10,2%.
• Olej opałowy i propan: jedyni „wygrani” – rachunki spadną odpowiednio o 4% i 5% (dotyczy jednak zaledwie 10% gospodarstw).

Tendencja wzrostowa utrzyma się również w kolejnych latach – według U.S. Energy Information Administration EIA ceny energii elektrycznej mogą wzrosnąć nawet o 18% w ciągu najbliższych kilku lat.

Skąd takie podwyżki?

Eksperci wskazują na kilka czynników:

• Rosnące koszty gazu ziemnego (wzrost o 13,8% rok do roku).
• Utrzymanie i modernizacja sieci energetycznych.
• Wzrost zapotrzebowania na prąd, m.in. przez centra danych.
• Wpływ wojny w Ukrainie, który wciąż destabilizuje światowe rynki energii.

„W miarę jak popyt rośnie, a podaż nie nadąża, ceny idą w górę” – podkreśla Abe Scarr z organizacji Public Interest Research Group (PIRG).

Gospodarstwa pod coraz większą presją

Dla wielu rodzin wyższe rachunki oznaczają pogłębiające się problemy finansowe.

• Zaległości w opłatach za energię wzrosły o 31% – z 17,5 mld USD (2023) do 23 mld USD (2025).
• Zadłużenie gospodarstw domowych osiągnęło rekordowe 18,39 bln USD.
• Długi na kartach kredytowych przekroczyły 1,21 bln USD.

Jak obniżyć rachunki? Eksperci radzą

1. Skontaktować się z dostawcą energii – wiele firm oferuje programy oszczędnościowe, darmowe audyty energetyczne i zniżki na ocieplanie domów.
2. Poprawić izolację budynku – od profesjonalnych modernizacji po proste rozwiązania DIY.
3. Świadome użytkowanie energii – odłączanie urządzeń, obniżanie temperatury o kilka stopni.
4. Skorzystać z programów wsparcia – np. LIHEAP, federalnego programu pomocy dla gospodarstw o niskich dochodach.

Przewidywane wzrosty sugerują, że kryzys energetyczny w USA nie zakończy się szybko. Jak podkreślają analitycy, jeśli dochody gospodarstw domowych nie nadążą za inflacją, rachunki za energię mogą stać się jednym z kluczowych źródeł zadłużenia Amerykanów.

Źródło: cbs
Foto: istock/dolgachov/MarianVejcik/

Stolica USA już wie, które drzewko stanie się symbolem nadchodzących świąt. W tym roku oficjalna choinka Białego Domu pochodzi z Michigan, a dokładniej z Korson’s Tree Farms w powiecie Montcalm.

Wybór pod okiem nadzorcy Białego Domu

We wtorek teren farmy odwiedził Dale Haney, wieloletni nadzorca terenów Białego Domu, by osobiście wybrać drzewo, które ozdobi Błękitny Pokój. Jego wybór padł na 22-letnią jodłę kalifornijską (Concolor Fir) o wysokości ponad 20 stóp.

Drzewo wyróżnia się nie tylko stożkowatym kształtem, ale także głębokim, ciemnozielonym kolorem i charakterystycznym, cytrusowym zapachem.

„Kolor, kształt i jednolitość tego drzewka sprawiły, że wyróżniło się spośród innych” – powiedział współwłaściciel farmy, Rex Korson.

Rodzinna pasja i ciężka praca

Korson’s Tree Farms prowadzą Rex i Jessica Korson, którzy podkreślają, że sukces nie byłby możliwy bez oddania ich zespołu. „Nasi pracownicy są jak rodzina. To dzięki ich wytrwałości, codziennemu wysiłkowi i pasji możemy dziś świętować” – zaznaczyła Jessica.

Dla farmy to ogromne wyróżnienie – zwycięstwo w National Christmas Tree Contest 2024, prestiżowym konkursie organizowanym przez National Christmas Tree Association. Był to ich szósty start od 2009 roku. Wcześniej, w 2015 roku, zajęli drugie miejsce.

Wielka radość w małej społeczności

W uroczystościach ogłoszenia wyboru uczestniczyli sąsiedzi i lokalna społeczność. To pierwszy raz od 1985 roku, gdy choinka z Michigan trafi do Białego Domu.

Podróż do Waszyngtonu

Wybrane drzewo pozostanie na farmie aż do tygodnia przed Świętem Dziękczynienia. 24 listopada zostanie ścięte, przewiezione do stolicy i uroczyście przekazane Pierwszej Damie. Następnie ozdobi Błękitny Pokój, stając się jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli amerykańskich świąt.

„To dla nas ogromny zaszczyt – świadomość, że nasze drzewko będzie oglądane przez cały kraj, a nawet świat” – podsumował Rex Korson.

Źródło: scrippsnews
Foto: Korson’s Tree Farms