Rosnące napięcia na Bliskim Wschodzie, a zwłaszcza zaangażowanie Stanów Zjednoczonych w eskalującą wojnę izraelsko-irańską, budzą poważne obawy wśród Amerykanów – nie tylko o bezpieczeństwo globalne, ale i… o portfele. Szczególne zaniepokojenie budzi możliwość zablokowania Cieśniny Ormuz – kluczowego szlaku transportowego dla światowych dostaw ropy naftowej.

Cieśnina Ormuz: wąskie gardło światowej energetyki

Leżąca między Iranem a Omanem Cieśnina Ormuz to najważniejszy na świecie punkt tranzytowy dla ropy. Codziennie przepływa przez nią około 20 milionów baryłek ropy, co stanowi niemal 20% globalnego zapotrzebowania. Większość tej ropy trafia do rynków azjatyckich, ale każda większa zakłócenie w cieśninie może wywołać globalne turbulencje cenowe.

Iran od dawna posiada środki, by skutecznie zakłócić ruch w cieśninie – od floty szybkich łodzi szturmowych, przez morskie miny, po precyzyjne rakiety. Scenariusz tymczasowej blokady jest realny – a jego skutki mogłyby natychmiast odbić się na rynkach surowców.

Potencjalny szok cenowy

Jeśli Iran zdecydowałby się na blokadę, ceny ropy mogłyby gwałtownie wzrosnąć nawet do 120–130 dolarów za baryłkę – ostrzega Homayoun Falakshahi, główny analityk ds. ropy naftowej w firmie Kpler. Taki skok mógłby wywołać szok inflacyjny dla światowej gospodarki, choć – jak przewidują eksperci – najpewniej miałby on charakter przejściowy.

Dla konsumentów w USA oznaczałoby to szybki wzrost cen benzyny. Mimo że Stany Zjednoczone importują z Zatoki Perskiej obecnie jedynie około 7% swojej ropy – to najniższy poziom od prawie 40 lat – globalne wzrosty cen surowca wpłynęłyby także na ceny paliw w kraju.

Ceny benzyny już teraz niepokoją

W stanie Illinois kierowcy już teraz płacą więcej niż reszta kraju. Obecna średnia cena za galon wynosi tu 3,43 USD, podczas gdy średnia krajowa to 2,86 USD. Choć to mniej niż o tej samej porze w zeszłym roku (kiedy średnia w Illinois sięgała 3,83 USD), rosnąca niepewność na rynkach może ten trend odwrócić.

Źródło: nbc
Foto: istock/Nature/

W obliczu rosnącej popularności rowerów elektrycznych i hulajnóg, Schaumburg dołączył do grona przedmieść Chicago, które zdecydowały się uregulować ich użytkowanie. Celem nowych przepisów jest poprawa bezpieczeństwa zarówno użytkowników tych pojazdów, jak i pieszych.

Nowe przepisy: wiek, kaski, światła i zakaz jazdy po chodnikach

Zatwierdzone w tym miesiącu przez radę miasta Schaumburg regulacje zakładają m.in.:

• minimalny wiek użytkownika ustalony na 16 lat,
• obowiązkowe kaski ochronne,
• konieczność używania świateł po zmroku,
• zakaz jazdy po chodnikach.

„To głównie nieostrożna jazda stała się problemem” – powiedział Burmistrz Tom Dailly. – „Widzimy to na co dzień”.

Jak zauważył Dailly, choć standardowe rowery elektryczne osiągają prędkość do 28 mil na godzinę, wiele z nich jest modyfikowanych, by jechać szybciej. – „Ostatnio, jadąc samochodem, zobaczyłem rowerzystę na chodniku poruszającego się z prędkością 40 mil na godzinę. To już zagrożenie”.

E-rowery a przepisy drogowe: problem z respektowaniem zasad

Nie tylko prędkość budzi zaniepokojenie. Według burmistrza, wielu operatorów ignoruje podstawowe przepisy ruchu drogowego – przejeżdżają na czerwonym świetle i nie zatrzymują się na znakach STOP. To wszystko zwiększa ryzyko kolizji.

Dailly początkowo sugerował obniżenie minimalnego wieku do 12 lat, jednak większość rady uznała, że 16 lat to bardziej odpowiedni próg.

Surowe kary, ale z naciskiem na edukację

Nowe przepisy przewidują rosnące grzywny za łamanie zasad:

• 100 dolarów za pierwsze wykroczenie,
• 200 dolarów za drugie,
• 300 dolarów za trzecie,
• 500 dolarów za każde kolejne.

Dodatkowo, pojazdy używane w sposób niebezpieczny mogą zostać odholowane na okres do 60 dni, a ich właściciele zapłacą 900 dolarów, by je odzyskać.

Pomimo surowych kar, Tom Dailly podkreśla, że głównym celem nie jest karanie, lecz edukacja. – „Nie chodzi o to, by ścigać ludzi i wystawiać mandaty. Wiemy, że egzekwowanie przepisów nie będzie łatwe. Chcemy przede wszystkim uświadamiać”.

Schaumburg nie jest sam

Coraz więcej miast podejmuje podobne kroki. W sąsiednim Elk Grove Village od 1 lipca zaczną obowiązywać przepisy wymagające od operatorów e-rowerów i hulajnóg posiadania prawa jazdy oraz zakazujące jazdy na ulicach z ograniczeniem prędkości powyżej 35 mph.

Z kolei Hoffman Estates całkowicie zakazało korzystania z rowerów elektrycznych na drogach publicznych.

Trend ogólnoregionalny

Ankieta przeprowadzona w grudniu przez Northwest Municipal Conference wykazała, że większość okolicznych społeczności wciąż nie miała formalnych przepisów dotyczących e-rowerów. Schaumburg staje się więc jednym z pionierów regulacji w regionie.

Źródło: dailyherald
Foto: istock/AndreyPopov/ chris-mueller/

Morton Arboretum robi coś więcej niż tylko upiększanie krajobrazu – teraz wspiera miłosne połączenia między roślinami a zapylaczami. W ramach niedawnej aktualizacji swojej strony internetowej, arboretum wzbogaciło opisy prawie 300 gatunków roślin o nową sekcję: „Zapylacze i dzikie zwierzęta”. To krok, który przekształca ogrodnictwo w coś więcej niż tylko estetykę – to świadome wspieranie ekosystemu.

Dzięki nowym informacjom ogrodnicy mogą nie tylko dowiedzieć się, które rośliny są korzystne dla zapylaczy, ale także poznać konkretne zależności między poszczególnymi gatunkami. Przykład? Zamiast ogólnej wzmianki o „korzyściach dla zapylaczy”, nowy opis wskaże konkretny gatunek motyla, który używa danej rośliny jako rośliny żywicielskiej dla swoich larw.

Więcej niż tylko pszczoły i motyle

Chociaż motyl monarcha i pszczoła miodna często trafiają na nagłówki, stanowią jedynie wierzchołek góry lodowej świata zapylaczy. W rzeczywistości kluczową rolę odgrywają też mniej znane owady: rodzime pszczoły minujące, muchówki, a nawet chrząszcze.

Na przykład papaja, rodzime drzewo owocowe zyskujące coraz większą popularność, polega na zapyleniu przez muchy przyciągane przez ciemnofioletowe kwiaty. Nawet niepozorne chrząszcze mogą być sprzymierzeńcami w ogrodzie – wystarczy przestać je utożsamiać wyłącznie z plagą szkodników.

Ogród jako schronienie i bufet

Ogrodnictwo przyjazne zapylaczom to relacja obustronna. Rośliny dają nektar, ale czasem także liście – gąsienice muszą z czegoś żyć, więc trzeba zaakceptować trochę uszkodzeń– to część cyklu życia. Bez larw nie będzie motyli, a bez różnorodności roślin – nie będzie różnorodnych zapylaczy.

Nowa funkcjonalność strony arboretum pozwala łatwo znaleźć informacje – wystarczy wpisać nazwę rośliny. Jeśli istnieją znane powiązania z konkretnymi zapylaczami, pojawią się one w sekcji „więcej informacji”. A aktualizacja wciąż trwa – arboretum regularnie dodaje nowe dane, poszerzając listę powiązań.

Jak stworzyć raj dla zapylaczy?

Dla ogrodników, którzy chcą zbudować prawdziwe eldorado dla zapylaczy, najważniejsza powinna być różnorodność. Kwiaty w różnych kształtach, kolorach i porach kwitnienia – od wczesnej wiosny aż po późną jesień – przyciągają różne gatunki.

Dzięki takim inicjatywom jak aktualizacja strony Morton Arboretum, ogrodnictwo staje się nie tylko hobby, ale także aktywnym działaniem na rzecz ochrony przyrody.

Źródło: wttw
Foto: istock/EyeEm Mobile GmbH/db_beyer/