Setki osób skrzywdzonych przez duchownych w diecezji Rochester w stanie Nowy Jork zgodziły się na rekordową ugodę o wartości 246 milionów dolarów, kończąc tym samym wieloletnie postępowanie upadłościowe, które rozpoczęło się w 2019 roku.

Z dokumentów uzyskanych przez Catholic News Agency wynika, że niemal wszyscy poszkodowani zagłosowali za przyjęciem ugody, przy zaledwie kilku głosach wstrzymujących się i żadnym głosie sprzeciwu. To znaczący krok ku formalnemu zakończeniu procesu i – jak wielu ma nadzieję – ku symbolicznemu początkowi uzdrowienia.

Sześć lat batalii sądowej

Proces dochodzenia do porozumienia trwał sześć lat. Sprawa była rozpatrywana przez amerykański sąd ds. upadłości, gdzie diecezja, ofiary oraz firmy ubezpieczeniowe próbowały ustalić wysokość odszkodowania, na którą zgodzą się wszystkie strony.

W 2022 roku diecezja zadeklarowała wpłatę 55 milionów dolarów. Przełom nastąpił na początku tego miesiąca, gdy firma Continental Insurance Co. zgodziła się przekazać 120 milionów dolarów, podnosząc łączną kwotę – wraz z udziałem parafii i innych ubezpieczycieli – do 246 milionów dolarów. Sędzia Paul Warren zapowiedział, że zamierza zatwierdzić plan ugody we wrześniu.

Diecezja: „Ufamy, że przyniesie to ulgę i uzdrowienie”

W środowym oświadczeniu przedstawiciele diecezji Rochester wyrazili nadzieję, że plan pomoże ofiarom w odzyskaniu wewnętrznego spokoju. „Modlimy się, aby zaznali pokoju Jezusa, a ich wiara, tak nadszarpnięta przez tych, którzy zdradzili ich zaufanie, została przywrócona w naszym Panu, który jest naszą ostateczną nadzieją” – napisano.

Rekordowe wypłaty w innych diecezjach

Choć kwota w Rochester jest ogromna, nie jest bezprecedensowa. W 2024 roku:

• Diecezja Rockville Centre (NY) zawarła ugodę na 323 miliony dolarów – dotąd największa wypłata odszkodowawcza w USA dokonana przez pojedynczą diecezję.
• Archidiecezja Los Angeles osiągnęła porozumienie na 880 milionów dolarów – rekord krajowy w kategorii archidiecezji.

Skąd pochodzą pieniądze?

Diecezje i archidiecezje finansują ugody z różnych źródeł:

• składki parafialne,
• wypłaty z polis ubezpieczeniowych,
• sprzedaż majątku diecezjalnego.

W przypadku Rochester większość środków pochodzi z ubezpieczeń oraz środków własnych diecezji i jej parafii.

Źródło: cna
Foto: DanielPenfield, istock/Michał Chodyra/

W zeszłym tygodniu administracja USA zaprezentowała kompleksowy plan działań w zakresie sztucznej inteligencji (AI), którego celem jest osiągnięcie globalnego przywództwa w tej dziedzinie. Dokument zatytułowany „Wygrana w wyścigu AI: Amerykański Plan Działań na rzecz AI” zakłada, że rozwój technologii ma służyć „rozkwitowi ludzkości, konkurencyjności gospodarczej oraz bezpieczeństwu narodowemu USA”. Jednak Kościół katolicki widzi także możliwe zagrożenia, o których mówi Ojciec Paweł Kosiński SJ.

Ponad 90 działań strategicznych

W rządowej strategii zidentyfikowano ponad 90 konkretnych działań federalnych, podzielonych na trzy główne obszary:

• przyspieszenie innowacji,
• rozbudowa infrastruktury AI,
• umocnienie pozycji USA w dyplomacji technologicznej i bezpieczeństwie międzynarodowym.

W planie przewidziano m.in. uproszczenie procedur administracyjnych, rozwój centrów danych oraz zacieśnienie współpracy z międzynarodowymi sojusznikami w zakresie technologii. Zapowiedziano także aktualizację przepisów dotyczących zamówień publicznych – tak, by państwo współpracowało wyłącznie z podmiotami tworzącymi „obiektywne i wolne od ideologicznych uprzedzeń” modele AI.

Głos Kościoła: AI musi służyć człowiekowi

W obliczu dynamicznego rozwoju sztucznej inteligencji Kościół katolicki ponawia apele o etyczne podejście do nowych technologii. Prof. Charles Camosy, bioetyk i teolog z Katolickiego Uniwersytetu Ameryki, zaapelował o „wyjątkową ostrożność” przy wdrażaniu i stosowaniu sztucznej inteligencji.

Papież Leon XIV o etyce technologii

Watykan również nie pozostaje obojętny wobec postępów AI. W czerwcu papież Leon XIV zaznaczył, że technologia ta może przynieść korzyści społeczeństwu, o ile nie naruszy godności i wolności człowieka.

“Nie można zapominać, że sztuczna inteligencja to tylko narzędzie. Jej celem nie jest zastąpienie człowieka, ale wsparcie jego dobra” – mówił papież.

Prof. Camosy zwrócił uwagę, że papież przyjął imię Leona XIV nawiązując do Leona XIII, który przewodził Kościołowi w czasie rewolucji przemysłowej. “Papież rozumie, że stoimy u progu nowej, równie głębokiej transformacji technologicznej” – podkreślił teolog.

AI w pracy: szansa czy zagrożenie?

Jednym z kluczowych tematów w katolickiej nauce społecznej jest godność pracy. Zdaniem prof. Camosy’ego, jeśli sztuczna inteligencja wyprze człowieka z rynku pracy, może dojść do kryzysu tożsamości.

Niebezpieczeństwo iluzji i utraty granicy

Prof. Charles Camosy ostrzegł też przed chatbotami, które coraz trudniej odróżnić od realnych osób. – Ludzie nie zawsze zdają sobie sprawę, że rozmawiają z maszyną, a to może prowadzić do niebezpiecznych iluzji – powiedział. Dodał, że choć brzmi to kontrowersyjnie, chatboty mogą stać się „portalem dla zła”, jeśli zaburzą relację człowieka z rzeczywistością.

Głos biskupów USA

Do sprawy odniosła się również Konferencja Biskupów Katolickich Stanów Zjednoczonych, która podkreśliła, że sztuczna inteligencja może służyć dobru wspólnemu – pod warunkiem, że będzie rozwijana z uwzględnieniem zasad moralnych.

“Sztuczna inteligencja powinna wspierać ludzkie decyzje, a nie je zastępować” – napisali biskupi w liście do Kongresu.

Wezwali również do wsłuchania się w głos papieża Leona XIV i jego apel o odpowiedzialność w budowaniu przyszłości opartej na wartościach.

Źródło: cna
Foto: YouTube, istock/demaerre/Ekkasit919/

Koalicja protestanckich wspólnot religijnych złożyła 28 lipca pozew federalny przeciwko administracji Prezydenta Donalda Trumpa. Powodem jest decyzja Departamentu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (DHS) z początku roku, która zniosła ograniczenia dotyczące działań agentów ICE (Służby Imigracyjnej i Celnej) w tzw. „wrażliwych miejscach” — m.in. kościołach, szkołach czy szpitalach.

Nowa polityka uchyla wytyczne administracji Obamy, które nakładały obowiązek uzyskania zgody przełożonego lub wystąpienia wyjątkowych okoliczności, zanim ICE mogło działać w miejscach kultu. Obecnie agenci mogą podejmować interwencje bez takiej procedury, kierując się jedynie „zdrowym rozsądkiem”.

Argumenty stron kościelnych

Koalicja twierdzi, że nowe zasady naruszają Pierwszą Poprawkę do Konstytucji USA (wolność religii) oraz ustawy federalne — Religious Freedom Restoration Act i Administrative Procedure Act. W pozwie zaznaczono, że zmiana „wzbudza w wiernych uzasadniony lęk” przed uczestnictwem w nabożeństwach, prowadzi do spadku frekwencji i darowizn oraz zmusza duchownych do szkolenia personelu na wypadek nalotów ICE.

„Między wiarą a bezpieczeństwem”

„Wspólnoty wyznaniowe nie powinny musieć wybierać między swoimi zobowiązaniami duchowymi a bezpieczeństwem swoich wiernych” – stwierdziła Skye Perryman, prezes Democracy Forward, organizacji współprowadzącej pozew. – „Nie poddamy się, dopóki ta bezprawna i niebezpieczna polityka nie zostanie uchylona”.

Przykłady aresztowań w miejscach kultu

W pozwie przytoczono konkretne przypadki interwencji ICE na terenach kościelnych, m.in. w diecezji San Bernardino i Los Angeles, gdzie imigrantów aresztowano na parkingach lub w czasie pracy przy parafiach. Według pozwu, „obecna polityka prowadzi do atmosfery strachu, izolacji i osłabienia praktyk religijnych”.

Reakcja rządu: działania „rzadkie i uzasadnione”

Tricia McLaughlin z DHS odrzuciła zarzuty, podkreślając, że aresztowania w miejscach kultu będą „niezwykle rzadkie” i nadal wymagają zgody przełożonego. – „Chronimy nasze miejsca kultu, uniemożliwiając przestępcom wykorzystywanie ich jako schronienia” – dodała.

Szeroki sprzeciw środowisk religijnych

Pozew popierają także inne wyznania, w tym katolickie diecezje. Diecezja San Bernardino udzieliła wiernym dyspensy od uczestnictwa we mszy z powodu obaw przed deportacją, a arcybiskup Los Angeles, José Gómez, potwierdził, że wierni coraz częściej rezygnują z udziału w nabożeństwach. O jego decyzji informowaliśmy tutaj.

Źródło: cna
Foto: YouTube, istock