News USA
100 lat życia Amerykanów: Nowe badanie ujawnia głębokie różnice w długości życia między stanami

Nowe badanie opublikowane w tym tygodniu w JAMA Network rzuca światło na zmieniające się wzorce długości życia w Stanach Zjednoczonych na przestrzeni ostatnich 100 lat. Zespół badawczy z Yale School of Public Health przeanalizował dane dotyczące ponad 179 milionów zgonów z lat 1969–2020, skupiając się nie tylko na rocznych wskaźnikach, ale także na analizie długości życia w zależności od grupy urodzeniowej.
Zamiast tradycyjnych, rocznych wskaźników śmiertelności, które często mieszają dane różnych pokoleń, badanie śledzi długość życia według roku urodzenia. Naukowcy podkreślają, że takie podejście lepiej oddaje rzeczywiste doświadczenia zdrowotne całych generacji.
Najdłużej żyjący Amerykanie — gdzie?
Wyniki pokazują wyraźne różnice regionalne. Stany północno-wschodnie, zachodnie oraz Dystrykt Kolumbii (D.C.) wyróżniały się najwyższą oczekiwaną długością życia. Na szczególną uwagę zasługują:
- Hawaje
- Massachusetts
- Waszyngton
- Kalifornia
- Nowy Jork
Z kolei stany takie jak Missisipi, Alabama i Kentucky odnotowały jedne z najniższych wskaźników, zwłaszcza wśród kobiet. Wpływ na to miały głównie czynniki społeczno-ekonomiczne, ograniczony dostęp do opieki zdrowotnej oraz mniej skuteczne działania z zakresu zdrowia publicznego.
Zdrowsze starzenie się?
Badanie oceniło również, jak szybko po 35. roku życia wzrasta ryzyko śmierci – miarą była liczba lat potrzebnych do podwojenia tego ryzyka. Dłuższy czas oznacza wolniejszy proces starzenia i lepsze zdrowie w późniejszym wieku.
- Nowy Jork i Floryda wykazały wolniejsze tempo wzrostu śmiertelności, sugerując zdrowsze starzenie.
- Oklahoma i Iowa — wręcz przeciwnie — miały szybszy wzrost śmiertelności, co może świadczyć o gorszej jakości życia w późniejszych latach.
Od dna do czołówki: postęp w Dystrykcie Kolumbii
Jednym z najbardziej imponujących wyników jest poprawa w D.C., gdzie w grupie urodzeniowej z 1900 roku oczekiwana długość życia była najniższa w kraju. Do roku 2000 wzrosła jednak o: 30 lat wśród kobiet i 38 lat wśród mężczyzn.
Nierówności, które nie znikają
Choć niektóre stany poczyniły ogromne postępy, inne pozostają w tyle. W wielu przypadkach badacze odnotowali minimalne lub zerowe zmiany w oczekiwanej długości życia na przestrzeni stu lat.
Autorzy badania podkreślają, że analiza trendów według grup urodzeniowych pozwala lepiej zrozumieć długoterminowe skutki polityki zdrowotnej, warunków życia i dostępu do opieki medycznej. To z kolei może pomóc decydentom politycznym w lepszym kierowaniu zasobów i ograniczaniu dysproporcji zdrowotnych w całym kraju.
Źródło: fox32
Foto: istock/yacobchuk/Angelo Cavalli/
News USA
Trump ostrzega przed zamknięciem rządu. Pat rozmów z Demokratami

Donald Trump zasugerował w niedzielę, że zamknięcie rządu federalnego jest niemal nieuniknione, jeśli Demokraci nie wycofają się ze swojego stanowiska negocjacyjnego w sprawie budżetu. Termin upływa 1 października, a rozmowy utknęły w martwym punkcie. „Nie wiem, jak rozwiążemy ten problem” – powiedział prezydent, dodając, że Amerykanie „staną po jego stronie”, jeśli finansowanie wygaśnie, a Demokraci poniosą polityczne konsekwencje.
Twarde warunki Trumpa
Biały Dom odrzuca propozycje Demokratów dotyczące przedłużenia dopłat do ubezpieczeń zdrowotnych w ramach Affordable Care Act. Donald Trump stawia sprawę inaczej: wszelkie rozmowy o ochronie zdrowia muszą jego zdaniem obejmować zaostrzenie polityki imigracyjnej, w tym ograniczenie dostępu do świadczeń publicznych dla osób nieudokumentowanych.
„Demokraci chcą utrzymać swoją starą politykę otwartych granic, a my na to nie pozwolimy” – podkreślił prezydent.
Tymczasem Demokraci odpowiadają, że przepisy federalne już dziś zabraniają wykorzystywania środków publicznych na świadczenia zdrowotne dla imigrantów bez statusu.
„Donald Trump wie, a przynajmniej powinien wiedzieć, że nikt nie próbuje zmieniać tego prawa” – powiedział lider mniejszości w Izbie Reprezentantów Hakeem Jeffries w rozmowie z MSNBC. „My walczymy o ochronę opieki zdrowotnej zwykłych Amerykanów”.
Biuro Zarządzania i Budżetu już poleciło agencjom federalnym przygotowanie planów awaryjnych, w tym możliwych zwolnień pracowników zatrudnionych przy projektach, których finansowanie wygaśnie.
Starcie w Kongresie
Izba Reprezentantów przyjęła wcześniej projekt Republikanów, zakładający utrzymanie finansowania rządu do 21 listopada. Demokraci zaproponowali własną wersję – krótsze przedłużenie do 31 października, połączone z ochroną dopłat zdrowotnych i cofnięciem cięć w Medicaid.
Obie inicjatywy przepadły w Senacie, gdzie potrzeba 60 głosów, by uchwalić ustawę budżetową.
W poniedziałek dojdzie do spotkania Prezydent Trumpa z kluczowymi liderami Kongresu: Johnem Thune’em, Chuckiem Schumerem, Mikem Johnsonem i Hakeemem Jeffriesem. To będzie ostatnia próba znalezienia kompromisu przed upływem terminu.
Pozycje stron
Republikanie argumentują, że odpowiedzialność za ewentualne zamknięcie spoczywa wyłącznie na Demokratów.
Demokraci odpowiadają, że nie zrezygnują z priorytetów w ochronie zdrowia. „To Republikanie stworzyli kryzys w systemie” – powiedziała Senator Amy Klobuchar. – „Moi wyborcy stoją nad przepaścią z powodu zbliżających się podwyżek składek ubezpieczeniowych. To jest moment, w którym musimy bronić Amerykanów”.
Co dalej?
Senat wraca do pracy w poniedziałek po przerwie i ma zaledwie kilka dni na uniknięcie paraliżu administracji federalnej. Jeśli kompromisu nie uda się osiągnąć, od 1 października tysiące urzędników federalnych mogą zostać wysłanych na przymusowe urlopy, a wiele programów – od obsługi paszportowej po badania medyczne – zostanie wstrzymanych.
Źródło: cbs
Foto: The White House, istock/Greggory DiSalvo/
News Chicago
W tym tygodniu Lech Wałęsa dotrze do Chicago, w ramach trasy po USA i Kanadzie

31 sierpnia człowiek, który rzucił wyzwanie jednemu z najpotężniejszych reżimów XX wieku, zmieniając bieg dziejów – Lech Wałęsa – rozpoczął swój “Grand Lecture Tour 2025” po Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Laureat Pokojowej Nagrody Nobla, były prezydent Polski i przywódca „Solidarności” odwiedzi także Chicago – wystąpi tu 4 października.
W ramach trasy Lech Wałęsa odwiedzi łącznie 28 miast, dzieląc się swoją historią, wizją przyszłości oraz przesłaniem nadziei w niespokojnych czasach.
Wieczór z ikoną przemian
Na każdym spotkaniu Lech Wałęsa zabierze publiczność w podróż – od dramatycznych dni walki z komunizmem, przez budowę demokracji w Europie Wschodniej, aż po współczesne wyzwania dla wolnego świata. Podzieli się refleksjami nad tym, dokąd zmierzamy jako globalna wspólnota – i jak każdy z nas może odegrać rolę w kształtowaniu przyszłości.
„My, Ludzie, żyjemy w trudnych czasach i stoimy w obliczu przełomu w historii. Świat zmienia się na naszych oczach. Czy jesteśmy gotowi na te zmiany? Podczas tego cyklu wykładów zastanowię się nad naszą przeszłością, skonfrontuję się z teraźniejszością i przedstawię pomysły na lepszą przyszłość. Dołącz do mnie w tej historycznej rozmowie. Razem możemy stworzyć zmianę, której potrzebujemy.” – zaprasza Lech Wałęsa.
Wykłady będą prowadzone w języku polskim z tłumaczeniem symultanicznym na angielski.
Dlaczego warto wziąć udział?
- Posłuchaj historii opowiedzianej przez człowieka, który obalił komunizm bez użycia przemocy.
- Dowiedz się, jak narodził się ruch Solidarność i co oznacza dzisiaj.
- Zdobądź inspirację do działania w świecie pełnym napięć, podziałów i globalnych kryzysów.
- Weź udział w spotkaniu z jednym z ostatnich wielkich przywódców XX wieku.
Terminy i miejsca (USA i Kanada):
- 30 września – Minneapolis, MN
- 2 października – St. Louis, MO
- 4 października – Chicago, IL
- 5 października – Milwaukee, WI
- 9 października – Miami, FL
- 11 października – Orlando, FL
- 13 października – Boston, MA
- 15 października – Charlotte, NC
- 17 października – Filadelfia, PA
- 18 października – Nowy Jork, NY
- 24 października – Montreal, QC
- 25 października – Toronto, ON
- 26 października – Detroit, MI
- 30 października – Vancouver, BC
Wykłady rozpoczynają się o 6:00PM, drzwi otwarte od 4:00PM.
Rodzaje biletów:
- Wstęp ogólny – od 99 USD
Miejsce w strefie ogólnej, możliwość podpisania książki po wykładzie. - Wstęp preferencyjny – od 199 USD
Lepsze miejsca + sesja autografów po wydarzeniu. - Wstęp VIP – od 795 USD
Ekskluzywne spotkanie z Lechem Wałęsą, sesja Q&A, zdjęcie, autografy, miejsce w pierwszych rzędach oraz pakiet upominkowy.
Rejestracja obowiązkowa. Wydarzenie może zostać szybko wyprzedane.
Zarejestruj się tutaj.
Kim jest Lech Wałęsa?
Lech Wałęsa to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli walki o wolność na świecie. Współzałożyciel „Solidarności”, lider strajków w Stoczni Gdańskiej, więziony przez reżim, a później prezydent wolnej Polski. Jego wysiłki pomogły zakończyć zimną wojnę i doprowadziły do upadku żelaznej kurtyny.
Nagrody i wyróżnienia:
- Pokojowa Nagroda Nobla (1983)
- Człowiek Roku magazynu Time (1981)
- Medal Wolności USA
- Legia Honorowa Francji
- Ponad 40 doktoratów honoris causa z uczelni na całym świecie
Źródło: historyexplorer
Foto: historyexplorer, Fundacja Lecha Wałęsy
News USA
Tragedia w Michigan: Strzelanina i pożar w kościele, cztery osoby nie żyją

Niedzielny poranek 28 września zamienił się w dramat dla wiernych Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. Uzbrojony mężczyzna wjechał samochodem w drzwi kaplicy w Grand Blanc MI, po czym otworzył ogień do zgromadzonych i podpalił budynek. Zginęły co najmniej cztery osoby, a osiem zostało rannych – w tym jedna w stanie krytycznym. Policja ostrzega, że bilans ofiar może wzrosnąć, ponieważ część wiernych mogła pozostać w płonącym wnętrzu.
Zgłoszenie o ataku wpłynęło na numer alarmowy 911 o godzinie 10:25AM czasu lokalnego. Już minutę później na miejscu byli pierwsi funkcjonariusze.
Komendant policji William Renye poinformował, że sprawcą był 40-letni Thomas Jacob Sanford z pobliskiego Burton. – „Wjechał pojazdem przez frontowe drzwi kościoła, a następnie oddał kilka strzałów” – relacjonował Renye. Napastnik został obezwładniony i zginął na miejscu.
Sprawa została przejęta przez FBI, które bada atak jako „akt przemocy ukierunkowanej”. Na miejscu pracują detektywi wydziału zabójstw oraz agenci federalni, a dla rodzin poszkodowanych zorganizowano punkty wsparcia.
Reakcje władz
Szeryf Powiatu Genesee, Chris Swanson, określił sytuację jako „dynamiczną i dramatyczną”, podkreślając, że cały kościół objęły płomienie.
Atak potępiły władze stanowe i federalne. Gubernator Michigan, Gretchen Whitmer, napisała w mediach społecznościowych: „Serce pęka z żalu za społeczność Grand Blanc. Przemoc w miejscu kultu jest szczególnie bolesna i nie do zaakceptowania”.
Swoje stanowisko wyraziła także Prokurator Generalna Pam Bondi, podkreślając, że agenci FBI i Biura ds. Alkoholu, Tytoniu, Broni Palnej i Materiałów Wybuchowych są na miejscu. – „Taka przemoc w świątyni jest rozdzierająca serce i przerażająca” – dodała.
Symboliczny moment dla Kościoła
Tragedia wydarzyła się dzień po śmierci Russella M. Nelsona, 101-letniego prezydenta Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, najstarszego przywódcy w historii tej wspólnoty. Zgodnie z protokołem jego następcą ma zostać Dallin H. Oaks.
Kościół w oświadczeniu określił wydarzenie w Grand Blanc jako „tragiczny akt przemocy”. „Miejsca kultu mają być sanktuariami pokoju i modlitwy. Modlimy się o uzdrowienie i pocieszenie dla wszystkich poszkodowanych” – napisano.
Społeczność w szoku
Grand Blanc to niewielka miejscowość licząca ok. 8 tysięcy mieszkańców, położona 68 mil na północny zachód od Detroit. Kaplica Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, otoczona parkingiem i osiedlami mieszkaniowymi, była miejscem regularnych spotkań lokalnej społeczności.
Według dokumentów wojskowych i wpisów w mediach społecznościowych, Thomas Jacob Sanford był weteranem wojny w Iraku i myśliwym.
Źródło: The Epoch Times
Foto: YouTube
-
News Chicago1 tydzień temu
Uczcijmy pamięć Charliego Kirka w Chicago – wydarzenie w Lemont
-
News Chicago2 tygodnie temu
Ted Dabrowski zawalczy z Pritzkerem o fotel gubernatora Illinois w 2026 roku
-
News USA3 tygodnie temu
Zabójstwo Ukrainki w Charlotte wywołało debatę o bezpieczeństwie publicznym
-
News USA4 tygodnie temu
Niepowtarzalna trasa Lecha Wałęsy – 45 lat Solidarności, 28 miast, jedno przesłanie
-
News Chicago2 tygodnie temu
Federalna operacja imigracyjna w Chicago. Bovino: „Jesteśmy na miejscu”
-
Polonia Amerykańska2 tygodnie temu
Błyszcząca ABBA NIGHT fundacji You Can Be My Angel w obiektywie StelmachLens, 12 września
-
GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW6 dni temu
Monia z Chicago znów na ekranie TVN Style. Jej motto: „Nigdy nie przestawaj wierzyć w siebie”
-
News USA2 tygodnie temu
Domniemany zabójca Charliego Kirka był w związku z osobą transpłciową