News USA
Katastrofalne trzęsienie ziemi w Mjanmie: Ponad 2700 ofiar, maleją szanse na ratunek

We wtorek, w stolicy Mjanmy (Birmy) ratownicy uratowali 63-letnią kobietę, która przez 91 godzin znajdowała się pod gruzami zawalonego budynku. Jej ocalenie daje nadzieję, lecz eksperci ostrzegają, że szanse na odnalezienie kolejnych żywych osób dramatycznie spadają. Trzęsienie ziemi o sile 7,7, które nawiedziło kraj w piątek, spowodowało ogromne zniszczenia i wiadomo, że pochłonęło już ponad 2700 ofiar.
Według państwowej telewizji Mjanmy MRTV, liczba zabitych wynosi już 2719 osób, a 4521 jest rannych. Ponadto 441 osób wciąż uznaje się za zaginione. Szef wojskowego rządu, starszy generał Min Aung Hlaing, określił to trzęsienie ziemi jako drugie najsilniejsze w historii kraju – ustępujące jedynie katastrofie z 1912 roku.
Zniszczenia objęły ogromne obszary kraju, odcinając wiele miejsc od prądu, komunikacji oraz dostępu do pomocy. Najwięcej informacji napływa z Mandalaj i Naypyidaw, jednak pełny bilans katastrofy wciąż nie jest znany.
Według Światowej Organizacji Zdrowia ponad 10 000 budynków zawaliło się lub zostało poważnie uszkodzonych. Jedna z najbardziej tragicznych historii dotyczy klasztoru w Mandalay, gdzie pod gruzami zginęło 50 mnichów, a kolejnych 150 wciąż uznaje się za zaginionych.
Trzęsienie ziemi dotknęło także sąsiednią Tajlandię, gdzie w Bangkoku zawalił się budowany wieżowiec, grzebiąc robotników. W Tajlandii bilans ofiar to 21 zabitych i 34 rannych.
Kryzys humanitarny
„Potrzeby są ogromne i rosną z każdą godziną” – powiedziała Julia Rees z UNICEF. Brakuje czystej wody, żywności i leków, a ludzie zmuszeni są spać na ulicach z obawy przed wstrząsami wtórnymi. ONZ ostrzega, że w obozach dla przesiedleńców może dojść do wybuchów epidemii chorób zakaźnych, w tym odry, dengi i infekcji układu oddechowego.
Międzynarodowe ekipy ratunkowe z Rosji, Chin, Indii oraz krajów Azji Południowo-Wschodniej dotarły na miejsce, jednak działania są utrudnione przez brak sprzętu i zniszczoną infrastrukturę. USA zapowiedziały wysłanie zespołu ratunkowego, jednak jego przybycie wciąż jest oczekiwane.
Chiny przeprowadziły już udaną operację ratunkową, wydobywając spod gruzów m.in. kobietę w ciąży oraz pięcioletnie dziecko. Dwóm nastolatkom udało się natomiast samodzielnie wydostać z ruin i odnaleźć członków rodziny.
Polityczne komplikacje
Sytuację dodatkowo komplikuje wojna domowa w Mjanmie, trwająca od zamachu stanu w 2021 roku. Chociaż niektóre grupy zbrojne ogłosiły jednostronne zawieszenie broni, generał Min Aung Hlaing odrzucił możliwość wstrzymania działań militarnych.
Opozycyjny rząd na uchodźstwie (NUG) apeluje o międzynarodową pomoc, ostrzegając przed możliwymi próbami przejęcia jej przez wojskową juntę. ONZ podkreśla, że priorytetem powinno być ratowanie życia, a nie kontynuowanie walk.
Pomimo ogromnej tragedii społeczność międzynarodowa nie pozostaje obojętna. Wsparcie finansowe płynie z wielu krajów, jednak wyzwaniem pozostaje skuteczna dystrybucja pomocy. Przed mieszkańcami Mjanmy i organizacjami humanitarnymi stoją ogromne wyzwania, zwłaszcza że nadchodzi pora monsunowa, która dodatkowo utrudni akcję ratunkową i odbudowę kraju.
Źródło: AP
Foto: YouTube
News USA
Dom w USA coraz większym luksusem. Koszty utrzymania wystrzeliły w górę

W ciągu ostatnich pięciu lat miesięczne koszty utrzymania domów w Stanach Zjednoczonych wzrosły gwałtownie, osiągając w 2024 roku najwyższy poziom w historii. Najnowsze dane Biura Spisu Ludności USA pokazują, że winne są rosnące stopy procentowe kredytów hipotecznych, wyższe składki ubezpieczeniowe oraz ogólny wzrost cen.
Mediana miesięcznych wydatków właścicieli domów wzrosła w 2024 roku do 2035 dolarów, wobec 1960 dolarów rok wcześniej. To oznacza, że przeciętny kredytobiorca przeznaczał aż 21,4% swojego dochodu na raty kredytu hipotecznego, podatki, ubezpieczenia, media i inne opłaty.
Gdzie koszty są najwyższe?
W niektórych stanach miesięczne raty kredytów hipotecznych znacząco przewyższają średnią krajową:
- Dystrykt Kolumbii – 3181 USD
- Kalifornia – 3001 USD
- Hawaje – 2937 USD
- New Jersey – 2797 USD
- Massachusetts – 2755 USD
W największych metropoliach – takich jak San Francisco, Los Angeles, Nowy Jork czy Boston – roczny dochód wymagany do zakupu domu w średniej cenie przekracza 200 tys. dolarów. W San Jose sięga on nawet 370 tys. dolarów.
Skutki pandemii i drożejącego rynku
Rekordowo niskie stopy procentowe w czasie pandemii przyczyniły się do boomu na rynku nieruchomości. Wojny licytacyjne między kupującymi windowały ceny domów, które między 2019 a 2024 rokiem wzrosły o ponad 50%.
Dodatkowym obciążeniem są opłaty HOA i koszty związane z mieszkaniem w kondominiach. W 2024 roku 21,6 miliona spośród około 86,6 miliona rodzin posiadających nieruchomość w USA płaciło opłatę condo lub HOA.
Najemcy też płacą więcej
Koszty utrzymania wzrosły także w przypadku najemców. Mediana czynszu brutto (obejmującego również media) wzrosła w 2024 roku do 1487 dolarów, wobec 1448 dolarów rok wcześniej – co oznacza wzrost o 2,7% po uwzględnieniu inflacji. Mimo to udział dochodów przeznaczanych na czynsz utrzymał się na stałym poziomie 31%.
Dochody i ubóstwo
Pewnym pozytywnym sygnałem jest to, że mediana dochodów gospodarstw domowych wzrosła w 29 stanach w porównaniu z 2023 rokiem. W 13 stanach oraz w Portoryko odnotowano także spadek wskaźnika ubóstwa.
Źródło: fox32
Foto: istock/Daenin Arnee/scyther5/
News USA
Administracja Trumpa stawia na elektryczne taksówki powietrzne – kiedy będziemy nimi latać?

Administracja Prezydenta Donalda Trumpa zapowiedziała uruchomienie programu pilotażowego dla elektrycznych taksówek powietrznych (eVTOL). Inicjatywa ma przyspieszyć rozwój tej technologii i wzmocnić pozycję Stanów Zjednoczonych jako lidera w sektorze zaawansowanej mobilności powietrznej.
Departament Transportu poinformował w piątek, że w ramach projektu Federalna Administracja Lotnictwa (FAA) opracuje ramy prawne i przepisy umożliwiające bezpieczne operacje eVTOL, a także nawiąże współpracę z firmami technologicznymi oraz władzami stanowymi i lokalnymi.
„Nadchodzi kolejna wielka rewolucja technologiczna w lotnictwie. Stany Zjednoczone będą jej przewodzić, co umocni naszą pozycję w świecie innowacji i stworzy tysiące dobrze płatnych miejsc pracy” – powiedział Sekretarz Transportu Sean Duffy.
Zakres programu
Pilotaż obejmie co najmniej pięć projektów realizowanych przez trzy lata. Testowane będą zarówno maszyny załogowe, jak i bezzałogowe – do transportu pasażerów, dostaw, a także w sytuacjach awaryjnych, np. medycznych. Choć przed komercyjnym wykorzystaniem konieczna jest certyfikacja FAA, która może potrwać lata, program pozwoli na wcześniejsze praktyczne sprawdzenie technologii.
Branża gotowa do działania
Do programu zgłosiły się już wiodące firmy z sektora. Joby Aviation, które w 2023 roku otrzymało zgodę na testy prototypu elektrycznej taksówki powietrznej, zadeklarowało aktywny udział. „Po 15 latach prac jesteśmy gotowi pokazać dojrzałość naszych samolotów i rozpocząć pierwsze operacje w amerykańskich miastach” – powiedział Greg Bowles, dyrektor ds. polityki firmy.
Podobną deklarację złożyła Archer Aviation. Jej założyciel Adam Goldstein podkreślił: „Udowodnimy, że taksówki powietrzne mogą działać bezpiecznie i cicho. To pierwszy krok do szerokiej komercjalizacji w USA i na świecie”.
FAA zapowiedziała, że wybierze minimum pięciu uczestników programu. Oficjalne ogłoszenie w tej sprawie ma zostać opublikowane w najbliższy wtorek.
Źródło: npr
Foto: istock/aerogondo/designprojects/
News USA
Żelazo w mózgu może sygnalizować ryzyko choroby Alzheimera

Nowe badania naukowców z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa sugerują, że podwyższony poziom żelaza w mózgu może być wczesnym wskaźnikiem rozwoju choroby Alzheimera. Pierwiastek ten, choć niezbędny dla prawidłowych funkcji organizmu, w nadmiarze sprzyja odkładaniu się toksyn i nasila procesy neurodegeneracyjne.
Szczególnie niebezpieczne jest oddziaływanie żelaza z nieprawidłowymi białkami amyloidowymi i tau, które stanowią charakterystyczne cechy choroby Alzheimera.
Nowa technika obrazowania
Zespół badawczy zastosował innowacyjną metodę rezonansu magnetycznego – ilościowe mapowanie podatności (QSM). Ta nieinwazyjna i stosunkowo tania technika pozwala z dużą precyzją mierzyć stężenie żelaza w różnych obszarach mózgu, co nie jest możliwe przy tradycyjnym MRI.
W badaniu opublikowanym w czasopiśmie Radiology przeanalizowano dane 158 osób bez zaburzeń poznawczych. Po ponad siedmiu latach obserwacji okazało się, że wyższy poziom żelaza w kluczowych obszarach odpowiedzialnych za pamięć i uczenie się wiązał się z dwu- do czterokrotnie wyższym ryzykiem rozwoju łagodnych zaburzeń poznawczych – stanu, który często poprzedza demencję alzheimerowską.
Szansa na wcześniejszą diagnozę
„Metoda QSM pozwala wykryć zmiany stężenia żelaza na wiele lat przed pojawieniem się objawów, co może pomóc w identyfikacji osób zagrożonych” – podkreśla dr Xu Li, główny autor badania.
Zdaniem naukowców, jeśli wyniki zostaną potwierdzone w większych i bardziej zróżnicowanych grupach, QSM może stać się ważnym narzędziem w diagnostyce i wczesnym planowaniu leczenia, a w przyszłości nawet punktem wyjścia do nowych terapii ukierunkowanych na gospodarkę żelaza w mózgu.
Źródło: fox13
Foto: istock/gorodenkoff/
-
News USA3 tygodnie temu
Administracja Trumpa grozi odcięciem funduszy za „ideologię gender” w szkołach
-
News USA7 dni temu
Zabójstwo Ukrainki w Charlotte wywołało debatę o bezpieczeństwie publicznym
-
News Chicago3 tygodnie temu
Molly Borowski z Chicago uciekała przed policją z prędkością 109 mil na godzinę
-
News USA3 tygodnie temu
Sfingował własną śmierć, by uciec do kochanki. 45-latek z Wisconsin odsiedzi 89 dni
-
News USA2 tygodnie temu
Niepowtarzalna trasa Lecha Wałęsy – 45 lat Solidarności, 28 miast, jedno przesłanie
-
News USA3 tygodnie temu
Strzelanina w Minneapolis: Dlaczego Robin Westman otworzył/a ogień do dzieci?
-
News Chicago4 tygodnie temu
Silne burze nad Chicago. Wiatr zerwał dach budynku wielorodzinnego w Mount Prospect
-
News USA4 tygodnie temu
Dziś europejscy przywódcy i Zełenski będą rozmawiać z Trumpem o zakończeniu wojny w Ukrainie