Oregon Zoo w Portland świętuje narodziny nowego mieszkańca – słoniątka azjatyckiego. W sobotę, po 20-miesięcznej ciąży, 30-letnia słonica Rose-Tu urodziła zdrowe młode, co jest ogromnym sukcesem dla ogrodu zoologicznego i programu ochrony słoni.

Według pierwszych obserwacji cielę waży około 200 funtów i prawdopodobnie jest samiczka, choć dokładna waga i płeć zostaną potwierdzone po pierwszym badaniu weterynaryjnym. Jak podkreślił Steve Lefave, kierujący programem opieki nad słoniami w zoo, poród przebiegł bez komplikacji, a Rose-Tu od razu instynktownie zajęła się swoim dzieckiem.

Według opiekunów dzielna mama pomogła swojemu dziecku wstać a ono szybko zrobiło pierwsze kroki. Zarówno Rose-Tu, jak i jej młode czują się dobrze. Noworodek regularnie ssie mleko, co jest kluczowym wskaźnikiem zdrowia i prawidłowego rozwoju.

„Rose jest fantastyczną mamą – czułą i opiekuńczą” – dodał Lefave. „To, że cielę dobrze ssie, to świetny znak. Oznacza to, że ich więź będzie silna, a właśnie na tym nam zależy. Jesteśmy gotowi pomóc, jeśli zajdzie taka potrzeba, ale na razie mama i dziecko radzą sobie doskonale”.

Rodzina Rose-Tu i ochrona słoni

Nowo narodzone słoniątko to trzecie dziecko Rose-Tu. Jej pierworodny, 16-letni Samudra, również mieszka w Oregon Zoo. Niestety, drugie cielę Rose-Tu, Lily, padło w 2018 roku z powodu wirusa EEHV tuż przed swoimi szóstymi urodzinami.

Personel zoo podkreśla, że Rose-Tu i jej młode potrzebują czasu na budowanie relacji, zanim zostaną zaprezentowane publiczności. Ważne jest, aby zapewnić im spokój oraz komfort w nowej sytuacji.

Oregon Zoo od ponad 60 lat prowadzi program opieki nad słoniami, a także wspiera globalne inicjatywy na rzecz ochrony tych majestatycznych zwierząt w środowisku naturalnym. Narodziny nowego cielaka to kolejny krok w działaniach na rzecz przetrwania zagrożonego wyginięciem słonia azjatyckiego.

Źródło: AP
Foto: Oregon Zoo

Firma Lego ogłosiła premierę nowego zestawu „The Evolution of STEM”, upamiętniającego trzech wybitnych naukowców, w tym polską dwukrotną laureatkę Nagrody Nobla Marię Skłodowską-Curie. Decyzja producenta o użyciu wyłącznie nazwiska „Marie Curie” spotkała się jednak z krytyką, ponieważ pomija jej polskie korzenie, mimo że sama badaczka przez całe życie posługiwała się podwójnym nazwiskiem.

Nowy zestaw Lego: hołd dla nauki

Zestaw, którego premiera zaplanowana jest na 1 marca 2025 r., przedstawia trzech wielkich uczonych. Są to:

• Maria Skłodowska-Curie – pionierka badań nad radioaktywnością, odkrywczyni radu i polonu.
• Isaac Newton – angielski fizyk i matematyk, twórca prawa powszechnego ciążenia.
• George Washington Carver – amerykański naukowiec zajmujący się rolnictwem, który zrewolucjonizował praktyki uprawy roślin.

Figurkom towarzyszy model otwartej księgi, z której „wyrastają” różne wynalazki i symbole naukowe, takie jak wahadłowiec kosmiczny, nić DNA, mikroskop czy atom węgla.

W przypadku Skłodowskiej-Curie dołączono zieloną zlewkę oraz klocek z symbolem „Ra”, oznaczającym rad – jeden z pierwiastków, który odkryła. Drugi, polon, został nazwany na cześć jej ojczyzny.

Kontrowersje wokół nazwiska

Maria Skłodowska-Curie urodziła się w 1867 roku w Warszawie, gdy tereny te znajdowały się pod kontrolą Rosji.

Po przeprowadzce do Francji w latach 90-tych XIX wieku uzyskała tamtejsze obywatelstwo, jednak nigdy nie zrezygnowała ze swojego polskiego nazwiska panieńskiego, czego dowodem są m.in. jej podpisy oraz certyfikat Nagrody Nobla z 1911 r., gdzie widnieje jako „Skłodowska Curie”.

Pomimo tego, w anglojęzycznej wersji opisu nowego zestawu Lego użyło wyłącznie imienia i nazwiska „Marie Curie”, co jest praktyką stosowaną poza Polską. Wersja polskojęzyczna zawiera jednak poprawną formę „Maria Skłodowska-Curie”.

Fala krytyki wobec Lego

Na oficjalnej stronie Lego pojawiło się wiele komentarzy użytkowników, którzy zwracają uwagę na niepełne przedstawienie nazwiska polskiej uczonej. Krytyczne głosy pojawiły się także w mediach społecznościowych, gdzie temat poruszył m.in. dziennikarz Patrycjusz Wyżga.

Źródło: NFP
Foto: YouTube, Lego

Sławosz Uznański-Wiśniewski, który wiosną weźmie udział w misji na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS), zabierze na pokład wyjątkowy ładunek – pierogi, czyli jedno z najsłynniejszych polskich dań. To będzie pierwszy raz, kiedy polska kuchnia zagości na orbicie.

Pierogi w stanie nieważkości

Polski astronauta, cytowany przez TVP, zdradził, że miał możliwość wyboru jedzenia, które zabierze na pokład misji Axiom Mission 4.

„Zacząłem pracować z małą polską firmą rodzinną, a dziś mogę powiedzieć, że po raz pierwszy zabierzemy polskie pierogi w kosmos” – powiedział Uznański-Wiśniewski.

Aby pierogi nadawały się do podróży kosmicznej, musiały zostać liofilizowane, co zmniejsza ich wagę i wydłuża trwałość, zachowując jednocześnie ich smak i wartości odżywcze. „Pracowaliśmy przez kilka tygodni, a firma opanowała ten proces” – wyjaśnił astronauta. – „Mam nadzieję, że pierogi w kosmosie będą równie smaczne jak na Ziemi”.

Drugi Polak w kosmosie

Sławosz Uznański-Wiśniewski będzie drugim Polakiem, który poleci w kosmos – po Mirosławie Hermaszewskim, który odbył lot na pokładzie radzieckiego Sojuza 30 w 1978 roku. O wyborze Sławosza Uznańskiego do misji informowaliśmy tutaj.

Polski astronauta podkreślił, że czuje ogromną odpowiedzialność jako reprezentant Polski i jej osiągnięć naukowych „Reprezentuję Polskę i całe pokolenie Polaków – naukowców, nauczycieli, studentów, wszystkich, którzy przyczyniają się do rozwoju nauki na poziomie lokalnym i globalnym” – powiedział.

Przyznał, że jako dziecko dorastające w latach 80-tych mógł tylko marzyć o locie w kosmos, a inspiracją dla niego był właśnie Hermaszewski, który wspierał go w procesie selekcji do misji. „Był pierwszą osobą, która zadzwoniła do mnie po ogłoszeniu mojego wyboru. Naprawdę czuję wielką więź z nim i jego lotem kosmicznym” – wspominał astronauta.

Misja Axiom 4 – nauka i technologia

Start misji: wiosna 2025, Cape Canaveral, Floryda
Rakieta: SpaceX Falcon 9
Załoga:

• Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska)
• Peggy Whitson (USA, dowódczyni misji)
• Shubhanshu Shukla (Indie)
• Tibor Kapu (Węgry)

Misja będzie wypełniona eksperymentami naukowymi i technologicznymi, a polski udział w programie wspierają Polska Agencja Kosmiczna (POLSA) oraz Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Minister Krzysztof Paszyk zapowiedział, że polskie eksperymenty na ISS obejmą badania nad mikrobiomem człowieka, testowanie innowacyjnych materiałów i sztuczną inteligencję.

Polska inwestuje w kosmos

Polska zwiększyła swój wkład do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) o 295 mln euro na lata 2023–2025. Rozwija współpracę z NASA i SpaceX, a polskie firmy technologiczne coraz śmielej wchodzą w sektor kosmiczny.

Polska nie tylko wraca na orbitę, ale i zostawia w kosmosie swój kulinarny ślad. Kto wie, może pierogi wkrótce podbiją nie tylko ISS, ale i przyszłe misje na Księżyc czy Marsa.

Źródło: NFP
Foto: YouTube, Axiom 4