W Jachrance pod Warszawą rozpoczął się Światowy Kongres Edukacji i Nauki Polskiej za Granicą pod honorowym patronatem Małżonki Prezydenta RP Agaty Kornhauser-Dudy. Głównym organizatorem Kongresu jest Instytut Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego Instytut Rozwoju Języka Polskiego.

Współorganizatorami wydarzenia są: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwo Edukacji i Nauki, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą oraz Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej.

Program Kongresu będzie się składał z części merytoryczno-szkoleniowej i kulturalno-edukacyjnej. Przewidziano m. in. panele dyskusyjne, wykłady popularnonaukowe, warsztaty dydaktyczne i szkolenia metodyczne. Odbędą się również spotkania z naukowcami, dydaktykami i ekspertami działającymi na rzecz rozwoju nauki polskiej za granicą i popularyzacji edukacji polskiej i polonijnej w świecie.

Wartością I Światowego Kongresu Edukacji i Nauki Polskiej za Granicą będzie budowanie polskiej wspólnoty oświatowej w świecie, integracja środowisk polonijnych i polskich za granicą, wymiana doświadczeń nauczycieli i naukowców pracujących poza granicami Polski, a także wypracowanie merytorycznych propozycji rozwiązań systemowych, które zostaną przedłożone Ministrowi Edukacji i Nauki.

Do uczestnictwa w Kongresie zaproszone zostały osoby działające na rzecz edukacji i nauki polskiej za granicą: nauczyciele, liderzy i przedstawiciele organizacji polonijnych, rodzice uczniów oświatowych placówek polonijnych, wolontariusze, przedstawiciele uczelni poza granicami Polski, w strukturach których prowadzone są zajęcia z języka polskiego lub w języku polskim, stypendystów i lektorów.

Oficjalne obrady rozpoczęły się od powitania uczestników Kongresu, wystąpienia oraz prezentacji Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego dokonanego przez dyrektora IRJP dr hab. Jacka Gołębiowskiego, prof. KUL

Następnie wystąpienia przedstawicieli Współorganizatorów Kongresu i prezentacja działań Instytucji na rzecz środowisk polonijnych:
Kancelaria Prezesa Rady Ministrów – Dyrektor Jan Badowski – Departament Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą

Ministerstwo Spraw Zagranicznych – Dyrektor Sławomir Kowalski – Departament Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą w MSZ

Ministerstwo Edukacji i Nauki – Dyrektor Piotr Semeniuk – Departament Współpracy Międzynarodowej MEiN

Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą – Dyrektor Justyna Kralisz

Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej – Dyrektor Dawid Kostecki

Dokonana została również prezentacja działań TVP skierowanych do odbiorców zagranicznych

Dyrektor IRJP dr hab. Jacek Gołębiowski, prof. KUL witając zebranych serdecznie podziękował na przyjęcie zaproszenia na I Kongres Edukacji i Nauki przez tak liczne grono Polonii i Polaków z zagranicy związanych z zagadnieniami edukacji i rozwojem języka polskiego i polskiej kultury.

Na wstępie przedstawił stan polityki informacyjnej Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego. Od połowy stycznia – a dodać należy, że Instytut istnieje od początku bieżącego roku – zorganizowano 92 spotkania z przedstawicielami Polonii, bądź to w krajach jej zamieszkania, lub goszcząc ich w siedzibie Instytutu, jak też za pośrednictwem łącz internetowych.

Świadczy to o rozwijających się kontaktach umożliwiających prawidłowe rozpoznanie potrzeb polskich środowisk na świecie.

Mówiąc o idei, która stała u podstaw powołania Instytutu Rozwoju Języka Polskiego dyrektor Gołębiowski zaznaczył, że nie jest nowa, była obecna w dyskusjach w gremiach rządowych i pozarządowych od przynajmniej pięciu lat.

Będąc w czołówce światowej pod względem liczebności diaspory nie mieliśmy dotąd instytucji, która w sposób całościowy, metodologicznie uporządkowany zajmowałaby się sferą edukacji i promocji języka poza granicami kraju.

Instytut Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego został powołany na podstawie ustawy z dnia 7 października 2022 r. jako państwowy podmiot posiadający osobowość prawną.

Jego celem jest wspieranie rozwoju języka polskiego za granicą poprzez m.in. stałą opiekę nad szkołami polonijnymi i polskimi, oraz ośrodkami akademickimi; stałą współpracę w zakresie przekazywania środków finansowych; obecność instytucjonalną w środowiskach polonijnych; koordynowanie współpracy pomiędzy władzami krajów zamieszkania a środowiskiem polonijnym przy wsparciu MSZ; współorganizowanie cyklicznych wydarzeń promujących nauczanie języka i kultury polskiej w środowiskach polonijnych.

Do zadań należy:

• inicjowanie i realizowanie działań dotyczących promocji języka polskiego;
• wspieranie kultywowania polskiej tradycji i wartości języka polskiego jako ojczystego oraz promocji języka polskiego jako ojczystego wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą;
• wzmacnianie współpracy między Polonią i Polakami zamieszkałymi za granicą a podmiotami działającymi w Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą, w szczególności w dziedzinie edukacji i nauki;
• wspieranie inicjatyw oraz projektów edukacyjnych i naukowych mających na celu pogłębianie znajomości języka polskiego;
• upowszechnianie języka polskiego jako obcego;
• współpraca ze szkołami, uczelniami, instytucjami publicznymi, stowarzyszeniami, fundacjami, organizacjami i innymi podmiotami działającymi w Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą na rzecz rozwoju języka polskiego za granicą;
• rozpoznawanie aktualnych potrzeb szkół na najniższym poziomie dzięki bezpośredniemu kontaktowi z pracownikami Instytutu;
• tworzenie strategii wspierania podmiotów oświatowych na polu upowszechniania nauki języka polskiego;
• budowanie kontaktów i współpracy pomiędzy podmiotami oświatowymi w Polsce i poza jej granicami;
• tworzenie i wspieranie nowych inicjatyw promujących rozwój i nauczanie języka polskiego, szczególnie w krajach masowej emigracji polskiej w XIX i XX wieku.

Instytut realizuje, lub będzie realizował w najbliższej przyszłości programy takie jak utrzymanie i funkcjonowanie szkół i przedszkoli polonijnych za granicą (w tym Wypoczynek letni), inicjatywy edukacyjne, stypendia dla uczniów, studentów i nauczycieli, wsparcie uczniów klas maturalnych w szkołach polskich i polonijnych (bon maturzysty), wsparcie uczniów klas pierwszych w szkołach polskich i polonijnych (bon pierwszaka).

Trwają prace nad kolejnymi autorskimi programami Instytutu wspierającymi aktywność polonijną na polu edukacji, tak więc nie jest to zamknięty katalog propozycji programowych.

W perspektywie Instytut dąży do stabilizowania działalności szkół polonijnych i polskich za granicą poprzez wprowadzenie wieloletnich umów zapewniających finansowanie; stałej współpracy w promowaniu działalności szkół w celu zwiększania liczby uczniów; podniesienia rangi języka polskiego w świecie; systemowego wspierania metodycznego nauczycieli; promowania nowatorskich metod nauczania; podnoszenia prestiżu zawodowego nauczyciela języka polskiego w środowisku polonijnym.

Realizację zadań gwarantuje interdyscyplinarny zespół posiadający wieloletnie doświadczenie w pracy z Polonią i Polakami za granicą, nastawiony na bezpośrednią współpracę i rozpoznawanie potrzeb środowisk polonijnych i polskich za granicą.

Dyrektor Jan Badowski z Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą Kancelarii Prezesa Rady Ministrów występując przed uczestnikami Kongresu stwierdził:

„Cieszę się, że spotykamy się na Kongresie, niemal rok po ogłoszeniu pomysłu zrodzonego w Toronto, aby spotkać się w kraju w szerokim gronie osób zaangażowanych w edukację polonijną. Jako przedstawiciel Kancelarii Premiera Dyrektor Badowski mogę wyrazić zadowolenie z wydzielenia problematyki związanej ze szkolnictwem poza granicami i promocją języka polskiego poprzez powołanie Instytutu Rozwoju Języka Polskiego zaznaczając, że ten obszar był zawsze traktowany jako najważniejsze zadanie dla KPRM.”

Za tą nową sytuacją idzie – zgodnie z decyzją Ministerstwa Edukacji i Nauki – zwiększenie poziomu wsparcia finansowego dla Polonii, co przełoży się jakościowo i ilościowo na nowe programy i projekty. Kończąc Dyrektor Badowski wyraził zadowolenie, że Kongres jest okazją do bezpośredniego spotkania nauczycieli i działaczy polonijnych z władzami państwa polskiego i instytucjami, które zajmują się Polonią.

Dzięki pytaniom, rozmowom można rozwiać wiele wątpliwości i poznać możliwości działania wspieranego przez Polskę.

Źródło: pai
Foto: YouTube, Agata Pawłowska – PAI