W obliczu gwałtownego rozwoju sztucznej inteligencji, który na nowo definiuje sposób, w jaki tworzymy i konsumujemy media, siostry zakonne ze Zgromadzenia Córek św. Pawła – znane jako „siostry medialne” – przypominają światu o potrzebie zachowania ludzkiej refleksji i uważności. Ich przesłanie jest proste, ale stanowcze: „Ludzie tworzą, maszyny generują”, mówi Ojciec Paweł Kosiński SJ.

“AI budzi wiele pytań i emocji, ale przede wszystkim wymaga głębokiej refleksji” – mówi siostra Nancy Usselmann, FSP, dyrektorka Instytutu Studiów Medialnych Córek św. Pawła, w rozmowie z Catholic News Agency (CNA).

Technologia z duszą?

Córki św. Pawła od dziesięcioleci badają wpływ mediów na życie duchowe i społeczne. Dziś szczególną uwagę poświęcają zjawisku sztucznej inteligencji – zarówno jej potencjałowi, jak i zagrożeniom. Siostra Nancy, teolog, pisarka, międzynarodowa prelegentka i recenzentka filmowa, łączy wiedzę akademicką z katolicką formacją, by pomóc wiernym lepiej zrozumieć nowe technologie w świetle nauki Kościoła.

“Celem nie jest określenie, czy AI jest dobra czy zła, lecz nauczenie ludzi rozpoznawania jej natury i zastosowań – podkreśla Usselmann. “To narzędzie uczenia maszynowego, które naśladuje wybrane aspekty ludzkiej inteligencji, ale nie jest świadome.”

Korzyści i zagrożenia

Siostra Nancy zaznacza, że choć AI może wspierać rozwój w medycynie, finansach czy edukacji, to wymaga krytycznego podejścia i moralnego rozeznania. Szczególnie niepokojące są aspekty takie jak:

• prywatność i bezpieczeństwo danych,
• odpowiedzialność za decyzje podejmowane przez algorytmy,
• wykorzystywanie AI przez osoby o złych intencjach,
• emocjonalne uzależnienie dzieci i młodzieży od chatbotów.

“Musimy pytać: czy ta technologia promuje dobro wspólne? Czy szanuje godność osoby ludzkiej?” – zaznacza siostra Nancy. “Tylko wtedy możemy mówić o jej etycznym wykorzystaniu.”

AI jako narzędzie ewangelizacji

Mimo licznych zastrzeżeń, Kościół nie zamyka się na sztuczną inteligencję. Wręcz przeciwnie – zachęca do obecności w świecie cyfrowym i „oświetlania go światłem Ewangelii”. Powstają takie aplikacje jak Magisterium AI, Truthly, Longbeard czy Grace, które wspierają duchowość, edukację teologiczną i liturgiczną.

Aplikacja Grace, oparta na generatywnej AI, oferuje spersonalizowane towarzyszenie duchowe. Choć nie zastępuje spowiedzi czy kierownictwa duchowego, może być pomocnym wsparciem dla osób szukających rozwoju wiary.

Twórczość, której maszyny nie dorównają

Siostra Nancy Usselmann, FSP stanowczo podkreśla, że nawet najbardziej zaawansowane algorytmy nie zastąpią ludzkiej kreatywności.

Jej zdaniem, choć AI może generować obrazy, teksty czy muzykę, nie posiada świadomości, emocji ani moralności, które są fundamentem ludzkiej twórczości. “To my mamy zdolność autorefleksji, wyrażania siebie i moralnego działania. AI może imitować formę, ale nie treść ludzkiego ducha” – dodaje.

Dialog i rozwaga

Siostra Nancy planuje kontynuować badania nad wpływem sztucznej inteligencji na duchowość i społeczeństwo. W nadchodzących miesiącach weźmie udział w Builders AI Forum w Rzymie, organizowanym przez Papieski Uniwersytet Gregoriański. Celem wydarzenia jest stworzenie wspólnoty liderów, inwestorów i teologów, którzy wspólnie będą rozwijać AI w zgodzie z antropologią chrześcijańską.

Na koniec przypomina: “Musimy być obecni w tej cyfrowej kulturze, nie tylko jako użytkownicy, ale jako świadomi i wierzący uczestnicy. Naszym zadaniem jest przemieniać ten świat od wewnątrz – z Bogiem.”

Źródło: cna
Foto: Daughters of St. Paul, Forum Builders AI, istock/tadamichi/demaerre/

Proboszcz parafii św. Franciszka Salezego w Lake Zurich, ksiądz David F. Ryan, został ponownie zawieszony w pełnieniu obowiązków duszpasterskich. Archidiecezja Chicago ogłosiła w zeszłym tygodniu, że wobec duchownego wpłynęło nowe oskarżenie dotyczące wykorzystywania seksualnego osoby małoletniej. To już trzecie tego typu zarzuty skierowane przeciwko niemu w ostatnich latach.

List kardynała Cupicha i rozpoczęcie śledztwa

O sprawie poinformował kardynał Blase Cupich, arcybiskup Chicago, w liście z 29 lipca skierowanym do parafian. W komunikacie zapowiedział wszczęcie śledztwa w sprawie nadużyć, których ks. Ryan miał się dopuścić około 30 lat temu, podczas pracy w Maryville Academy jako nauczyciel.

“Chociaż wiem, że parafia i ksiądz Ryan mają już doświadczenie z procedurami rozpatrywania podobnych zarzutów, naszym obowiązkiem jest poważne potraktowanie każdej zgłoszonej sprawy” – zaznaczył kard. Cupich.

Zawieszenie w obowiązkach i zapewnienie o niewinności

Duchowny został zobowiązany do powstrzymania się od wszelkiej aktywności parafialnej i szkolnej na czas trwania dochodzenia. Jak podkreślił kardynał, ksiądz Ryan stanowczo zaprzecza wszystkim zarzutom i twierdzi, że nigdy nie skrzywdził żadnego dziecka.

Tymczasowym administratorem parafii został mianowany ksiądz Steven Lanza, który przejmie obowiązki proboszcza na czas trwania śledztwa.

Postępowanie zgodne z polityką archidiecezji

Zgodnie z procedurami obowiązującymi w archidiecezji, sprawa została przekazana władzom cywilnym. Osobie zgłaszającej zarzuty zaoferowano wsparcie Ministerstwa Pomocy Ofiarom, a samo dochodzenie prowadzone będzie przy domniemaniu niewinności.

“Tylko dzięki rzetelnemu i bezstronnemu dochodzeniu możemy zapewnić sprawiedliwość wszystkim stronom” – podkreślił Cupich. “Nasza odpowiedzialność za dobro dzieci pozostaje dla nas priorytetem.”

Po zakończeniu postępowania wewnętrznego wyniki zostaną przekazane Niezależnej Komisji Rewizyjnej, która wyda rekomendację co do dalszych decyzji personalnych.

Poprzednie oskarżenia

To nie pierwsze zarzuty wobec księdza Ryana. W listopadzie 2020 roku oskarżono go o wykorzystywanie seksualne nieletnich w połowie lat 90., kiedy również pracował w Maryville Academy. Wówczas został tymczasowo odsunięty od obowiązków, jednak we wrześniu 2021 roku przywrócono go do posługi, gdy archidiecezja uznała, że nie ma wystarczających dowodów na jego winę.

Zaledwie kilka dni po jego powrocie pojawiły się kolejne oskarżenia, które również uznano za niepotwierdzone. Obecna sprawa to już trzeci przypadek, w którym ksiądz Ryan musi zmierzyć się z zarzutami dotyczącymi wykorzystywania seksualnego osób małoletnich.

Apel do ofiar i świadków

Archidiecezja Chicago ponownie zaapelowała do wszystkich, którzy doświadczyli molestowania seksualnego ze strony duchownych lub pracowników świeckich Kościoła, by zgłaszali się po pomoc.

Źródło: lakemchenryscanner
Foto: St. Francis de Sales Catholic Parish

W obliczu nasilających się deportacji i kryzysu humanitarnego na granicach, grupa katolickich matek w Stanach Zjednoczonych postanowiła działać. Zainspirowane katolicką nauką społeczną, rozpoczęły oddolną inicjatywę pod nazwą Projekt Dorothea, której celem jest obrona godności ludzkiej, sprzeciw wobec niesprawiedliwości i edukacja wiernych w duchu katolickiej nauki społecznej. O projekcie mówi Ojciec Paweł Kosiński SJ.

Pomysł zrodził się z poruszenia serca. Katie Holler, matka dwójki dzieci i praktykująca katoliczka, poczuła się wezwana do działania po zapoznaniu się z relacjami dotyczącymi warunków, w jakich przebywają migranci oraz planów masowych deportacji. Za pośrednictwem mediów społecznościowych Holler nawiązała kontakt z innymi kobietami podzielającymi jej troskę.

Od modlitwy do działania

W lipcu, po serii spotkań online, matki zainicjowały swoją pierwszą ogólnokrajową kampanię – pisania listów do biskupów USA. Wzywały w nich duchownych do głośnego i jednoznacznego opowiedzenia się po stronie migrantów. Na stronie Projektu Dorothea opublikowano przykładowy list, który można było wysłać w imieniu „zatroskanego parafianina”:

„W tym momencie głębokiego kryzysu z całym szacunkiem wzywam Was do publicznego i aktywnego okazania solidarności z naszymi braćmi i siostrami migrantami. (…) W świetle nauczania Kościoła o godności ludzkiej, preferencyjnej opcji na rzecz ubogich i wezwania do przyjmowania obcych, wierzę, że nadszedł czas na śmiałe i odważne przywództwo w obronie marginalizowanych.”

W ciągu zaledwie dwóch tygodni wysłano ponad 150 listów do 75 biskupów. Odpowiedź przyszła jedynie z Konferencji Katolickiej Indiany, która zadeklarowała gotowość do rozmów.

Coraz więcej kobiet, coraz więcej głosów

Wspólnota stale się powiększa – nie tylko pod względem liczby uczestniczek, ale i zakresu działań. Nazwa inicjatywy oddaje hołd dwóm ikonom katolickiego zaangażowania społecznego: s. Thei Bowman i Dorothy Day. Obie kobiety uosabiają odwagę, wiarę i niezłomną walkę z niesprawiedliwością.

• Thea Bowman, Afroamerykanka z Missisipi, była charyzmatyczną nauczycielką, ewangelizatorką i orędowniczką praw człowieka, która inspirowała tysiące katolików swoją duchową siłą i głęboką wrażliwością społeczną.
• Dorothy Day, konwertytka i współzałożycielka Ruchu Robotników Katolickich, całe życie poświęciła ubogim, pokojowi i sprawiedliwości, nie bojąc się konfrontacji z władzami Kościoła ani państwa. Jej proces beatyfikacyjny jest w toku.

Dorothy Day

Co dalej?

Choć kampania listowa dobiegła końca, działania grupy nie ustają. Katie Holler podkreśla, że nadal udostępniają szablon listu dla osób, które chcą napisać do swojego biskupa. Projekt Dorothea pracuje obecnie nad nowymi inicjatywami, które mają być powiązane z ważnymi świętami liturgicznymi i tematami społecznymi. Choć plany są jeszcze na wczesnym etapie, ambicje grupy są coraz większe.

Więcej o inicjatywie można przeczytać na stronie internetowej

Źródło: cna
Foto: YpouTube, wikimedia