W ostatnich latach ruch na rzecz zniesienia kary śmierci w Stanach Zjednoczonych osiągnął znaczące sukcesy na poziomie stanowym. Obrońcy życia aktywnie działają  w poszczególnych stanach, a jednocześnie mniejsza, ale równie zdeterminowana grupa działaczy i polityków stara się doprowadzić do podobnych zmian na poziomie federalnym. O kwestii ważnej, także z punktu widzenia Kościoła, mówi Jezuita, Ojciec Paweł Kosiński.

Większość egzekucji w USA odbywa się na poziomie stanowym. Od 1976 roku, kiedy Sąd Najwyższy USA zatwierdził legalność kary śmierci w sprawie Gregg v. Georgia, rząd federalny przeprowadził zaledwie 16 egzekucji, podczas gdy stany skazały na śmierć blisko 1600 osób.

Mimo że egzekucje federalne są rzadkością, prezydent Donald Trump w ostatnich miesiącach swojej kadencji przeprowadził ich aż 13. Wśród straconych była Lisa Montgomery, pierwsza kobieta, na której wykonano wyrok śmierci przez rząd federalny od prawie 70 lat.

Obrońcy Montgomery argumentowali przed jej egzekucją, że przez całe życie była ofiarą okrutnych tortur, co spowodowało trwałe uszkodzenie jej mózgu i wpłynęło na jej zdolność do normalnego funkcjonowania.

Prezydent Joe Biden w kampanii w 2020 roku obiecał zniesienie kary śmierci na poziomie federalnym i wprowadził moratorium na egzekucje tuż po objęciu urzędu. Mimo to, około 40 więźniów federalnych wciąż przebywa w celach śmierci.

W 2021 roku grupa senatorów z Partii Demokratycznej wprowadziła projekt ustawy mający na celu zniesienie federalnej kary śmierci, jednak projekt nie zyskał poparcia i utknął w komisji.

Podobny projekt został przedstawiony w obecnej sesji Kongresu. Senator Tim Kaine z Wirginii, katolik i współautor ustawy, przyznał, że walka o jej przyjęcie będzie trudna, zważywszy na wymóg 60 głosów w Senacie. Podkreślił też, że sprzeciw Kościoła wobec kary śmierci jest „ważnym elementem” jego sprzeciwu wobec kary śmierci.

Senator Tim Kaine zwrócił również uwagę na ryzyko błędów sądowych. „Historia jest pełna przypadków, w których osoby zostały niesłusznie skazane na śmierć”, argumentował, dodając, że jeśli ktoś zostanie niesłusznie uwięziony, istnieje możliwość naprawienia błędu, czego nie można zrobić po egzekucji.

Krisanne Vaillancourt Murphy, dyrektor wykonawcza Catholic Mobilizing Network, organizacji działającej na rzecz zniesienia kary śmierci, wyraziła nadzieję na dalsze postępy w tej kwestii, mimo że administracja Bidena wprowadziła jedynie moratorium na egzekucje.

Murphy uważa, że Prezydent Biden ma jeszcze czas, aby zrealizować swoją obietnicę wyborczą, a rok jubileuszowy dla wiary katolickiej może być ku temu dobrą okazją.

Murphy podkreśliła też, że fala egzekucji przeprowadzona w ostatnich miesiącach prezydentury Donalda Trumpa była dla wielu sygnałem, że konieczne jest wzmożenie działań na rzecz zniesienia kary śmierci. Catholic Mobilizing Network planuje dalszą mobilizację katolików oraz współpracę z różnymi grupami w celu osiągnięcia tego celu.

Zniesienie federalnej kary śmierci wymagałoby zgody 60 senatorów, co – jak zauważyła Murphy – może zająć wiele lat. Nie wiadomo, czy zmiany te uda się przeprowadzić przed wyborami w 2024 roku, kiedy to Republikanie mogą odzyskać kontrolę nad Senatem i Izbą Reprezentantów, co utrudniłoby wysiłki na rzecz zniesienia tej kary na poziomie federalnym.

Źródło: cna
Foto: YouTube, istock/mofles/

W niedzielę, na cmentarzu polonijnym przy Narodowym Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Doylestown (Pensylwania) Prezydent Andrzej Duda wraz z Małżonką uczestniczyli w uroczystości odsłonięcia i poświęcenia Pomnika Bohaterów Walki o Niepodległość po 1945 roku i Solidarności. Mimo wcześniejszych zapowiedzi, Donald Trump odwołał swoją obecność na tej ceremonii.

Prezydent Andrzej Duda, przemawiając do zgromadzonych przedstawicieli Polonii w Doylestown, podkreślił znaczenie ich zaangażowania w losy Polski, mimo dzielącej ich odległości od Ojczyzny.

„Wespół z nami niesiecie losy Rzeczypospolitej. Mieszkacie daleko, ale Wasz głos – także głos w sprawie Polski – ma znaczenie, dla Polski, dla jej bezpieczeństwa, jej trwania. Dla tego, kim jesteśmy i jakimi jesteśmy” – powiedział Prezydent.

Duda zwrócił uwagę, że jego prezydentura rozpoczęła się w USA, w Amerykańskiej Częstochowie, podczas wizyty w 2016 roku. Wspomniał również odsłonięcie pomnika Żołnierzy Niezłomnych, a także podkreślił, że dzisiaj ma zaszczyt wspólnie z rodakami oddać hołd bohaterom powojennym oraz pokoleniu Solidarności.

Prezydent RP przypomniał o długiej historii Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Pensylwanii, które od 71 lat stanowi ważne miejsce dla Polaków w Stanach Zjednoczonych. „Miejsca, które stało się na przestrzeni dziesięcioleci tak ważne dla Polaków, a jego powstanie miało tak ogromne znaczenie. Tak wielce odpowiadało to pragnieniu polskości, wolności, potrzebie polskiego serca tu, w Stanach Zjednoczonych” – powiedział Andrzej Duda.

W trakcie swojego przemówienia Prezydent podziękował Polonii za wsparcie duchowe, materialne i polityczne. Wskazał na historyczne dowody tej pomocy, w tym wizyty amerykańskich prezydentów, jak Lyndona B. Johnsona i Ronalda Reagana, a także przyszłego papieża Jana Pawła II, który odwiedzał to miejsce jako kardynał.

Andrzej Duda zaznaczył również, że silna Ameryka jest kluczowa dla bezpieczeństwa Europy, w tym Polski. „Pierwsza i druga wojna światowa pokazały, co to oznaczało, jak silna Ameryka wkraczała, pomagając zakończyć wojnę. Dla Ameryki ważna jest też silna Polska. Polska, która stanowi w swoim regionie gwarancję bezpieczeństwa, jest mocna swoim duchem, ale też stanowi siłę militarną i infrastrukturalną.”

Prezydent zaapelował do Polonii o liczny udział w wyborach w Stanach Zjednoczonych, podkreślając ich wpływ na przyszłość kraju.

Podczas uroczystości obecny był również Prezes Instytutu Pamięci Narodowej, Karol Nawrocki, a poświęcenia pomnika dokonał biskup Witold Mroziewski. Inicjatorem powstania monumentu był Janusz Kudełko, działacz Solidarności.

W wydarzeniu uczestniczyła Pierwsza Dama, Agata Kornhauser–Duda  oraz przedstawiciele Kancelarii Prezydenta RP, w tym Marcin Mastalerek, Wojciech Kolarski i Mieszko Pawlak. Wcześniej Prezydent Duda i Pierwsza Dama wzięli udział we mszy świętej w Narodowym Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej.

Sanktuarium w Doylestown, znane również jako Amerykańska Częstochowa, to jedno z najważniejszych miejsc kultu religijnego dla Polonii w USA. Prowadzone przez Zakon Paulinów, służy jako miejsce duchowego wsparcia dla Polaków mieszkających w Stanach Zjednoczonych.

Cmentarz przy sanktuarium jest miejscem pochówku wielu polskich emigrantów, weteranów oraz zasłużonych członków polskiej społeczności, co czyni go jednym z największych polskich cmentarzy poza granicami kraju, określanym często mianem „polskiego Arlington”.

W dniach 21–25 września Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej z Małżonką Agatą Kornhauser–Dudą składa oficjalną wizytę w Stanach Zjednoczonych. Andrzej Duda weźmie udział m.in. w debacie generalnej 79. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku.

Źródło: Kancelaria Prezydenta RP
Foto: YouTube, Marek Borawski/ KPRP

Po raz pierwszy od 20 lat amerykańskie przepisy dotyczące leczenia metadonem przechodzą gruntowne zmiany, które mają na celu zwiększenie dostępu do tego ratującego życie leku. Chociaż nowe regulacje, wchodzące w życie 2 października, mają poprawić sytuację pacjentów uzależnionych od opioidów, eksperci ostrzegają, że ich skuteczność zależy od tego, jak stany oraz kliniki metadonowe podejdą do ich wdrożenia.

Metadon, opioid stosowany w leczeniu uzależnień, przez dziesięciolecia był ściśle kontrolowany. Większość pacjentów musiała przychodzić do klinik co kilka dni a nawet codziennie, aby pod nadzorem przyjąć swoją dawkę leku. Takie podejście miało zapobiegać przedawkowaniom oraz nielegalnej sprzedaży metadonu.

Jednak pandemia COVID-19 zmieniła ten model. Aby ograniczyć ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa w zatłoczonych placówkach, tymczasowo pozwolono pacjentom na przyjmowanie metadonu w domu.

Badania wykazały, że te luźniejsze przepisy były bezpieczne. Liczba przypadków przedawkowania oraz nielegalnego handlu nie wzrosła, a pacjenci pozostawali w leczeniu dłużej. Na podstawie tych dowodów rząd USA wprowadził trwałe zmiany w regulacjach dotyczących metadonu.

Co zmieniają nowe przepisy?

Od 2 października kliniki metadonowe będą mogły wydawać stabilnym pacjentom zapas leku do domu na 28 dni. Wprowadzenie nowych zasad będzie jednak zależało od stanowych regulacji. Kolorado, Nowy Jork i Massachusetts już podjęły kroki w celu aktualizacji swoich przepisów, ale stany takie jak Wirginia Zachodnia i Tennessee, które mają najwyższe wskaźniki zgonów z powodu przedawkowania, nie planują takich działań.

Zmiany obejmują również:

• Możliwość rozpoczęcia leczenia metadonem szybciej — nie będzie już wymagane wykazanie rocznej historii uzależnienia od opioidów.
• Opcjonalność poradnictwa zamiast jego obowiązkowego charakteru.
• Wykorzystanie telemedycyny do oceny pacjentów, co może poprawić dostęp do leczenia na obszarach wiejskich.
• Pielęgniarki i asystenci lekarzy będą mogli rozpoczynać leczenie metadonem.

Wyzwania dla stanów i klinik

Pomimo korzyści, jakie niosą nowe przepisy, wciąż istnieje wiele wyzwań. Beth Meyerson, badaczka z University of Arizona, zwraca uwagę, że miejsce zamieszkania pacjentów będzie miało kluczowe znaczenie dla ich dostępu do leczenia. W stanach o bardziej restrykcyjnych przepisach, takich jak Tennessee, pacjenci będą wciąż napotykać bariery, takie jak obowiązkowe częste badania moczu czy obowiązek osobistego odbioru leku.

Dodatkowo, niektóre kliniki mogą mieć opory przed wdrożeniem zmian. Frances McGaffey z Pew Charitable Trusts podkreśla, że system płatności dla klinik często preferuje osobiste dawkowanie, co może zniechęcać do wydawania leku do domu.

W Arizonie kliniki otrzymują 15 dolarów za osobistą dawkę, ale jedynie 4 dolary za dawkę do domu, co tworzy wyraźną dysproporcję finansową. Zmiana tego modelu, np. poprzez tzw. „płatność łączoną”, mogłaby zniwelować te różnice i skłonić kliniki do większej elastyczności.

Niektórzy wieloletni pacjenci metadonowi od dawna domagają się większej elastyczności w leczeniu, który poprawiłby ich jakość życia, nie wymagając tak częstych wizyt w klinice. Ruch na rzecz „uwolnienia metadonu” postuluje możliwość przepisywania leku przez lekarzy i wydawania go w aptekach, co w znacznym stopniu zrewolucjonizowałoby system leczenia uzależnień w USA.

Czy stany przyjmą nowe przepisy?

Eksperci, w tym Mark Parrino, prezes Amerykańskiego Stowarzyszenia Leczenia Uzależnienia od Opioidów, wskazują, że powodzenie zmian zależy od tego, czy stany zdecydują się na ich wdrożenie.

W Tennessee, gdzie proponowane przepisy są bardziej restrykcyjne niż nowe zasady federalne, kliniki takie jak te prowadzone przez Zaca Talbotta krytykują nową politykę jako zbyt rygorystyczną i nieskuteczną.

W innych stanach, takich jak Rhode Island, dyrektor generalna Linda Hurley zauważa, że dla klinik przyzwyczajonych do restrykcyjnych przepisów zmiana podejścia na bardziej elastyczne może być trudna.

Źródło: AP
Foto: YouTube, istock/Zerbor/Bernard Chantal/