Administracja Prezydenta Donalda Trumpa wysłała ponad 100 żołnierzy Gwardii Narodowej Kalifornii do Oregonu w nocy z soboty na niedzielę – poinformowały lokalne władze. Decyzja ta została podjęta pomimo tymczasowego zakazu sądowego, który miał powstrzymać rząd federalny przed rozmieszczaniem wojsk w tym stanie.

Nieuzgodnione rozmieszczenie wojsk

Gubernator Oregonu Tina Kotek potwierdziła, że w sobotę wieczorem do stanu przybyło 101 żołnierzy Gwardii Narodowej z Kalifornii, którzy zostali sfederalizowani przez administrację Trumpa. Według jej informacji, kolejne oddziały są w drodze.

„Nie otrzymaliśmy żadnego oficjalnego powiadomienia ani korespondencji od rządu federalnego w sprawie tego działania prezydenta” – powiedziała Kotek. „Wydaje się, że jest to celowa próba obejścia orzeczenia sędziego federalnego”.

Gubernator Kalifornii Gavin Newsom poinformował, że 300 żołnierzy Gwardii Narodowej jego stanu zostało już sfederalizowanych w związku z niepokojami w Los Angeles, a część z nich skierowano teraz do Oregonu.

„Skierujemy tę sprawę do sądu, ale społeczeństwo nie może milczeć wobec tak autorytarnego działania prezydenta” – oświadczył Newsom.

Sądowy zakaz i reakcja Białego Domu

W sobotę wieczorem sędzina federalna Karin Immergut, nominowana przez Trumpa w jego pierwszej kadencji, wydała tymczasowy nakaz sądowy, zakazujący administracji wysyłania żołnierzy Gwardii Narodowej do Portland. Sędzina uznała, że protesty w mieście mają ograniczony charakter i nie uzasadniają użycia sił federalnych, a ich rozmieszczenie mogłoby naruszyć suwerenność stanu Oregon.

Nakaz ma obowiązywać do 18 października, wynika z dokumentów sądowych.

Rzeczniczka Białego Domu Abigail Jackson potwierdziła wysłanie żołnierzy, tłumacząc, że Prezydent Trump „skorzystał ze swoich prawnych uprawnień, aby chronić aktywa i personel federalny w Portland po gwałtownych zamieszkach i atakach na organy ścigania”.

W oświadczeniu Jackson zapowiedziała też możliwość apelacji od decyzji sądu, twierdząc, że działania prezydenta były „konieczne dla ochrony bezpieczeństwa publicznego”.

Stanowisko Oregonu: „Nie ma potrzeby interwencji wojskowej”

Gubernator Kotek ostro skrytykowała decyzję Białego Domu, twierdząc, że sytuacja w Portland nie wymaga użycia wojska.

„Fakty się nie zmieniły. Nie ma powstania, nie ma zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego. Oregon jest naszym domem, a nie celem militarnym” – powiedziała.

W ostatnich tygodniach w Portland odbywały się nocne protesty w rejonie biura Imigracji i Ceł (ICE), jednak – jak podkreśla policja – miały one ograniczony charakter i nie stanowiły poważnego zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego.

Szersza strategia militarnego zaangażowania

Oregon nie jest jedynym stanem, w którym administracja Donalda Trumpa postanowiła użyć sił federalnych.
W sobotę prezydent zatwierdził także rozmieszczenie 300 żołnierzy Gwardii Narodowej Illinois w Chicago, tłumacząc to koniecznością „ochrony funkcjonariuszy federalnych i mienia publicznego”.

Prezydent Trump wielokrotnie wskazywał Portland i Chicago jako miasta „nękane przestępczością i niepokojami”, określając to pierwsze mianem „strefy wojny”. Wcześniej wysyłał jednostki Gwardii Narodowej i piechoty morskiej do Los Angeles, a także federalnych funkcjonariuszy organów ścigania do Memphis – na prośbę władz stanu Tennessee.

W niedzielę późnym wieczorem sędzina Karin Immergut tymczasowo zablokowała administracji Trumpa możliwość wysłania jakichkolwiek oddziałów Gwardii Narodowej do Oregonu.

Źródło: cbs
Foto: YouTube

Końcem września Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła kolejną generyczną wersję pigułki aborcyjnej mifepristonu. Kontrowersyjna decyzja natychmiast wywołała protesty ze strony środowisk antyaborcyjnych oraz polityków związanych z administracją Prezydenta Donalda Trumpa.

Producent leku, Evita Solutions, poinformował na swojej stronie internetowej, że jego tańsza wersja mifepristonu została dopuszczona do sprzedaży w Stanach Zjednoczonych. Lek jest zatwierdzony do przerywania ciąży do 10. tygodnia.

Polityczne napięcia wokół decyzji FDA

Organizacja Students for Life Action, znana z antyaborcyjnych poglądów, określiła zatwierdzenie leku jako „plamę na prezydenturze Trumpa i kolejny dowód na to, że głębokie państwo w FDA musi zostać zlikwidowane”. Krytycznie wypowiedział się także republikański Senator Josh Hawley z Missouri, który stwierdził: „Straciłem zaufanie do kierownictwa FDA”.

Rzecznik agencji w odpowiedzi podkreślił, że FDA „ma bardzo ograniczone uprawnienia” przy zatwierdzaniu leków generycznych i że proces ten jest czysto techniczny, a nie polityczny. „Urzędnicy FDA nie popierają żadnego produktu. Ich rolą jest jedynie weryfikacja zgodności z wymogami bezpieczeństwa i skuteczności” – poinformował rzecznik.

Rosnąca presja na administrację Trumpa

Zatwierdzenie leku nastąpiło w momencie, gdy wysocy rangą urzędnicy ds. zdrowia w administracji Donalda Trumpa, w tym Sekretarz Zdrowia Robert F. Kennedy Jr. i komisarz FDA dr Marty Makary, mierzą się z naciskami ze strony przeciwników aborcji, by ponownie przeanalizować bezpieczeństwo mifepristonu.

Lek został pierwotnie dopuszczony do użytku 25 lat temu i od tego czasu był wielokrotnie uznawany za bezpieczny i skuteczny przez naukowców FDA, w przeciwieństwie do wielu lekarzy.

Kennedy i Makary w liście do republikańskich prokuratorów generalnych w zeszłym miesiącu zobowiązali się do pełnego przeglądu bezpieczeństwa mifepristonu.

Historia leku i wcześniejsze decyzje

Agencja ds. Żywności i Leków FDA zatwierdziła oryginalną wersję mifepristonu w 2000 roku, a w 2019 roku dopuściła do obrotu pierwszy lek generyczny wyprodukowany przez firmę GenBioPro.

W 2021 roku, za prezydentury Joe Bidena, agencja zliberalizowała dostęp do leku, zezwalając na przepisywanie go online i wysyłkę pocztą, co znacząco zwiększyło jego dostępność. Zmiana ta stała się później przedmiotem licznych pozwów ze strony organizacji antyaborcyjnych.

Proces zatwierdzania leków generycznych w FDA ma rutynowy charakter – producenci muszą jedynie wykazać, że ich produkt ma ten sam skład i formułę co oryginał.

Nowy producent i plan wprowadzenia na rynek

Firma Evita Solutions złożyła wniosek o dopuszczenie swojego produktu cztery lata temu, co oznacza, że proces regulacyjny trwał dłużej niż standardowe 10 miesięcy.

Na swojej stronie internetowej firma podkreśla, że „wszyscy ludzie powinni mieć dostęp do bezpiecznej, niedrogiej i empatycznej opieki aborcyjnej”. Evita planuje wprowadzić mifepriston na rynek w styczniu 2026 roku.

Szerszy kontekst i ograniczenia

Zatwierdzenie drugiego leku generycznego nie zmieni znacząco dostępności mifepristonu w kraju, ponieważ wiele stanów ogranicza lub całkowicie zakazuje aborcji farmakologicznej.

W praktyce mifepriston jest stosowany razem z misoprostolem, który wywołuje skurcze macicy. Ta kombinacja odpowiada za około dwie trzecie wszystkich aborcji w USA.

Źródło: npr
Foto: March For Life, istock/ Liudmila Chernetska/Bet_Noire/

W sobotę federalna sędzina Karin Immergut tymczasowo zablokowała decyzję administracji Prezydenta Donalda Trumpa o wysłaniu Gwardii Narodowej do Portland. Nakaz sądowy pozostanie w mocy do czasu rozpatrzenia dalszych argumentów w pozwie złożonym przez władze stanu Oregon i miasta Portland. W mieście trwają protesty związane z działaniami agentów imigracyjnych ICE.

Powodowie twierdzą, że decyzja o rozmieszczeniu wojsk narusza Konstytucję Stanów Zjednoczonych oraz federalne prawo Posse Comitatus Act, które zasadniczo zakazuje wykorzystywania sił zbrojnych do egzekwowania prawa cywilnego.

Tło decyzji

Departament Obrony ogłosił wcześniej, że 200 członków Gwardii Narodowej Oregonu zostanie na 60 dni podporządkowanych dowództwu federalnemu. Celem miała być ochrona obiektów federalnych w miejscach, gdzie odbywają się lub mogą odbyć się protesty. Decyzja zapadła po tym, jak Donald Trump określił Portland mianem miasta „zniszczonego wojną”.

Urzędnicy z Oregonu uznali te słowa za „absurdalne”, podkreślając, że sytuacja w mieście jest stabilna, a protesty mają ograniczony zasięg. W ostatnich tygodniach demonstracje koncentrowały się głównie wokół budynku federalnego Urzędu Imigracyjnego i Celnego (ICE), gdzie gromadziło się kilkadziesiąt osób.

Reakcje i kontekst polityczny

Donald Trump wielokrotnie groził wysłaniem wojsk federalnych do miast zarządzanych przez Demokratów — m.in. do Los Angeles, Chicago, Memphis i Waszyngtonu. Podczas niedawnego przemówienia w Wirginii sugerował nawet, że miejskie obszary mogłyby służyć jako „poligony szkoleniowe” dla sił zbrojnych.

To nie pierwszy przypadek, gdy decyzje Trumpa o wykorzystaniu wojska spotkały się z oporem sądów. W ubiegłym miesiącu inny sędzia federalny uznał, że rozmieszczenie około 4700 żołnierzy Gwardii Narodowej i piechoty morskiej w Los Angeles było nielegalne, choć zezwolił na pozostanie 300 z nich pod warunkiem, że nie będą uczestniczyć w egzekwowaniu prawa cywilnego.

Protesty w Portland

Protesty w Portland mają charakter ograniczony geograficznie — koncentrują się w rejonie jednej przecznicy w mieście liczącym około 636 tys. mieszkańców. W ciągu dnia demonstracje przyciągają niewielką grupę aktywistów, a nocne zgromadzenia liczą zwykle kilkadziesiąt osób.

Większy protest miał miejsce 28 września po ogłoszeniu planów rozmieszczenia Gwardii Narodowej. Policja w Portland podkreśliła, że nie uczestniczy w działaniach imigracyjnych i interweniuje jedynie w przypadkach wandalizmu lub przestępstw. Tego dnia zatrzymano dwie osoby, natomiast wcześniejszy pokojowy marsz z udziałem tysięcy uczestników przebiegł bez incydentów.

Powrót do wydarzeń z 2020 roku

To nie pierwsza sytuacja, gdy obecność federalnych sił w Portland budzi kontrowersje. W 2020 roku, w czasie protestów po śmierci George’a Floyda, administracja Trumpa wysłała do miasta setki funkcjonariuszy federalnych mimo sprzeciwu lokalnych władz. Celem miała być ochrona sądów i innych budynków federalnych przed wandalizmem.

Interwencja ta doprowadziła jednak do gwałtownych starć z demonstrantami. Federalni funkcjonariusze używali gazu łzawiącego i pocisków gumowych, a w internecie pojawiły się nagrania, na których widać, jak zatrzymują ludzi i przewożą ich w nieoznakowanych pojazdach.

Raport inspektora generalnego Departamentu Bezpieczeństwa Wewnętrznego wykazał później, że choć rząd federalny miał prawo do wysłania funkcjonariuszy, wielu z nich nie było odpowiednio przeszkolonych ani wyposażonych do takich działań.

W tym roku władze federalne zawarły ugodę w sprawie pozwu wniesionego przez Amerykańską Unię Swobód Obywatelskich (ACLU), wypłacając odszkodowania osobom, które doznały obrażeń w wyniku użycia nadmiernej siły.

Źródło: chicagotribune
Foto: YouTube