Unia Europejska wprowadza od 12 października 2025 r. automatyczny system EES (Entry/Exit System), który zrewolucjonizuje sposób przekraczania granic zewnętrznych przez obywateli spoza UE. System będzie stopniowo wdrażany w 29 krajach Schengen i ma być w pełni operacyjny do 10 kwietnia 2026 r.

Czym jest EES?

Entry/Exit System EES to cyfrowy system rejestracji osób spoza Unii Europejskiej podróżujących na krótki pobyt, zarówno tych, którzy potrzebują wizy krótkoterminowej, jak i tych, którzy są zwolnieni z obowiązku wizowego. Każdorazowo przy przekroczeniu granicy zbierane będą dane takie jak: imię i nazwisko, rodzaj dokumentu podróżnego, data i miejsce przekroczenia granicy, zdjęcie twarzy i odciski palców. 

Po co EES?

System zastąpi tradycyjne pieczątkowanie paszportów, co ma liczne zalety:

• umożliwi skuteczniejsze wykrywanie osób przekraczających dozwolony czas pobytu („overstayers”),
• ograniczy przypadki oszustw związanych z dokumentami i tożsamością,
• usprawni i przyspieszy kontrole graniczne dzięki automatyzacji i potencjalnie skróci kolejki na granicach.

Gdzie i kiedy będzie obowiązywał?

• EES zostanie wdrożony w krajach obszaru Schengen: we wszystkich państwach UE (z wyjątkiem Cypru i Irlandii) oraz w czterech państwach stowarzyszonych: Islandii, Liechtensteinie, Norwegii i Szwajcarii.

• Od daty startu (12 października 2025) początkowo nie wszystkie przejścia graniczne będą miały pełną infrastrukturę do zbierania odcisków palców i danych biometrycznych; proces wdrażania ma potrwać 6 miesięcy.

Kogo EES nie będzie dotyczył

System nie obejmie:

• obywateli UE / EFTA,
• posiadaczy dokumentów pobytowych (settlement permits lub podobnych),
• osób z wizą długoterminową lub lokalnym pozwoleniem na ruch graniczny.

Co się zmienia dla podróżnych?

• Podczas wjazdu i wyjazdu przez granice zewnętrzne zbierane będą dane biometryczne: zdjęcie twarzy i odciski palców (chyba że podróżny korzysta z wizy krótkoterminowej – wtedy odciski mogą być już wcześniej zarejestrowane).

• Dokumenty paszportowe i inne wymogi wjazdowe pozostają ważne, ale konieczne będzie zgoda na pobranie danych biometrycznych.

• W samych granicach UE kontrole będą przeprowadzane szybciej i bardziej cyfrowo, co może oznaczać mniej czasu spędzanego w kolejkach.

System EES to znacząca zmiana w zasadach podróży dla obywateli spoza Unii Europejskiej — bardziej cyfrowa, dokładna i bezpieczna. Dla osób planujących wjazd do strefy Schengen ważne jest, aby mieć aktualny paszport oraz być przygotowanym na procedury biometryczne od momentu wdrożenia.

Więcej informacji znajdziesz na stronie: https://travel-europe.europa.eu/pl/ees##

Źródło: travel-europe.europa.eu
Foto: istock/CandyRetriever/:Drazen Zigic/

Wraz z nadejściem chłodniejszych dni wielu właścicieli domów szykuje się na sezon grzewczy. Niestety – to także czas wzmożonej aktywności oszustów. Better Business Bureau (BBB) alarmuje, że jesienią liczba zgłoszeń dotyczących fałszywych usług remontowych gwałtownie rośnie.

„Jesień to szczyt sezonu oszustw związanych z remontami domów” – mówi Steve J. Bernas, prezes BBB. – „Według naszego raportu Scam Tracker Risk Report 2024, takie oszustwa zajmują piąte miejsce na liście najbardziej ryzykownych dla konsumentów. Średnia strata wynosi 1800 dolarów”.

Na celowniku piece, dachy i rynny

Jednym z najczęstszych chwytów jest wykorzystanie sezonowej zmiany z klimatyzacji na ogrzewanie. Oszuści podszywają się pod specjalistów, proponując przeglądy pieców czy audyty energetyczne, które w praktyce kończą się zawyżonymi rachunkami albo fikcyjnymi naprawami.

Better Business Bureau wymienia najczęściej spotykane jesienne oszustwa:

• fałszywe kontrole kominów i dachów – rzekome usterki i agresywna sprzedaż drogich „napraw”,
• podejrzane przeglądy pieców – osoby podające się za techników pukają do drzwi bez zaproszenia,
• czyszczenie rynien – szczególnie skierowane do seniorów; szybka fuszerka i brak efektów,
• audyt energetyczny „od drzwi do drzwi” – niby bezpłatny, często podszywanie się pod pracowników zakładów energetycznych,
• czyszczenie kanałów wentylacyjnych – usługi często zbędne, czasem powodujące dodatkowe szkody,
• fałszywe odśnieżanie – z góry opłacona usługa, która nigdy nie zostaje wykonana.

Jak działają naciągacze?

Schematy są do siebie podobne:

• pojawiają się bez zapowiedzi,
• sugerują nagłą usterkę,
• kuszą wyjątkowo niską ceną,
• żądają płatności gotówką z góry,
• naciskają na szybkie podpisanie umowy i natychmiastowy start prac.

Jak się chronić?

Przedstawiciele Better Business Bureau (BBB) radzą, by przed zatrudnieniem wykonawcy:

• sprawdzić jego oceny i recenzje na stronie BBB.org,
• poprosić o referencje od poprzednich klientów,
• porównać kilka pisemnych ofert,
• zawrzeć szczegółową umowę (w Illinois wymaganą powyżej 1000 USD),
• dokładnie przeczytać informacje drobnym drukiem – daty, zakres prac, gwarancję, koszty materiałów,
• wstrzymać ostatnią płatność do momentu odbioru ukończonych i satysfakcjonujących prac.

Gdzie zgłaszać oszustwa?

Jeśli podejrzewasz, że padłeś ofiarą naciągaczy, zgłoś to przez BBB ScamTracker lub odwiedź stronę BBB.org.

Źródło: dailyherald
Foto: istock/ronstik/

Departament Stanu USA ogłosił, że od 16 października 2025 r. osoby zgłaszające się do loterii wizowej Diversity Visa (DV), znanej także jako „loteria zielonej karty”, będą musiały uiścić nową opłatę rejestracyjną w wysokości 1 dolara. To pierwszy raz w historii, gdy uczestnicy płacą już na etapie rejestracji, a nie dopiero w momencie ubiegania się o wizę.

Zmiana zostanie wprowadzona tuż przed otwarciem zapisów do loterii DV-2027, które rozpoczną się w październiku (dokładne daty zostaną podane osobno).

Najważniejsze informacje

• 1 USD za rejestrację – opłatę należy uiścić elektronicznie podczas składania zgłoszenia na oficjalnej stronie Departamentu Stanu USA.
• Opłata bezzwrotna – niezależnie od wyniku losowania, nie można jej odzyskać ani przenieść na kolejny rok.
• Bez zmian w kosztach aplikacyjnych – wybrani uczestnicy nadal będą musieli zapłacić 330 USD w ramach standardowego procesu wizowego.
• Cel reformy – równomierne rozłożenie kosztów administracyjnych i ograniczenie nadużyć związanych z masowym składaniem fałszywych wniosków.

Dlaczego wprowadzono nową opłatę?

Każdego roku loteria DV przyciąga około 25 milionów zgłoszeń, z których wybieranych jest maksymalnie 55 000 osób. Do tej pory to zwycięzcy pokrywali większość kosztów funkcjonowania programu.

Departament Stanu szacuje, że nowa opłata przyniesie około 25 milionów dolarów rocznie, co pozwoli na:

• modernizację systemów informatycznych,
• lepszą kontrolę bezpieczeństwa,
• szybsze przetwarzanie wniosków,
• walkę z oszustwami (np. wielokrotnymi rejestracjami).

Wpływ na uczestników

Dla większości kandydatów opłata będzie symboliczna. Jednak dla osób z regionów o niskich dochodach lub ograniczonym dostępie do elektronicznych płatności może stanowić barierę. Eksperci podkreślają, że nawet niewielki koszt może zniechęcić część wnioskodawców – szczególnie z krajów, które program miał promować ze względu na małą liczbę imigrantów w USA.

Departament przewiduje, że liczba zgłoszeń nieco spadnie, co paradoksalnie może zwiększyć szanse tych, którzy mimo wszystko zdecydują się wziąć udział.

Ważne wskazówki dla kandydatów

• Rejestruj się wyłącznie przez oficjalną stronę Departamentu Stanu USA – unikniesz oszustw i dodatkowych opłat.
• Przygotuj odpowiednie środki płatnicze – upewnij się, że Twoja karta/bank obsługuje transakcje międzynarodowe.
• Zgromadź wymagane dane i zdjęcia przed rozpoczęciem rejestracji – system nie przewiduje zwrotu opłaty w razie błędów.

Podsumowanie

Nowa opłata rejestracyjna w wysokości 1 dolara to niewielka, ale istotna zmiana w programie loterii DV. Ma ona odciążyć budżet państwa, poprawić bezpieczeństwo systemu i ograniczyć nadużycia. Jednocześnie rodzi pytania o równość szans – szczególnie dla kandydatów z biedniejszych regionów świata.

Źródło: boundless
Foto: istock/AndreyPopov/