W sobotę kapsuła Dragon firmy SpaceX dostarczyła nową załogę na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS), pokonując trasę z Ziemi na orbitę w zaledwie 15 godzin — to jeden z najszybszych lotów tego typu w historii programu.

Czterech astronautów z USA, Rosji i Japonii wystartowało w piątek z Centrum Kosmicznego im. Kennedy’ego na Florydzie. W skład misji weszli: Zena Cardman i Mike Fincke z NASA, Kimiya Yui z japońskiej agencji JAXA oraz Oleg Płatonow z Roskosmosu. Cała czwórka spędzi na stacji przynajmniej sześć miesięcy, zastępując załogę przebywającą na orbicie od marca – ich powrót na Ziemię zaplanowano na środę.

Długo oczekiwany start po opóźnieniach Starlinera

Choć pierwotnie Cardman i Fincke przygotowywali się do lotu testowego kapsułą Starliner Boeinga, liczne problemy techniczne opóźniły start programu. NASA zdecydowała się więc przenieść ich do sprawdzonego pojazdu SpaceX.

Zena Cardman jest pierwszy raz w kosmosie, ale objęła od razu funkcję dowódcy misji. Mike Fincke wraca w kosmos po ponad dekadzie przerwy. Ostatni raz leciał w 2011 roku, biorąc udział w przedostatnim locie promu kosmicznego. Rosyjski astronauta Oleg Płatonow również wraca po przerwie, spowodowanej wcześniejszymi problemami zdrowotnymi.

Starliner w odwrocie, SpaceX na prowadzeniu

Misja wystartowała w cieniu niepowodzeń Boeinga. Lot testowy Starlinera z astronautami Butchem Wilmore’em i Suni Williams, który miał trwać tydzień, trwał ponad dziewięć miesięcy.

NASA i Boeing nadal analizują przyczyny problemów technicznych Starlinera — w tym kłopoty z silnikami oraz wycieki helu. Według aktualnych planów, kolejna próba załogowego lotu Starlinerem nie nastąpi przed 2026 rokiem. Do tego czasu kapsuła ma być wykorzystywana wyłącznie w misjach towarowych.

NASA modyfikuje strategię lotów

W obliczu rosnących kosztów i zbliżającego się końca funkcjonowania Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS, NASA dostosowuje swoją strategię. Rozważane są dłuższe pobyty astronautów na stacji — do ośmiu miesięcy, co już wcześniej praktykowała Rosja. Planowane jest również ograniczenie liczebności załóg do trzech osób, by lepiej gospodarować zasobami i ograniczyć liczbę startów.

Koniec ISS coraz bliżej

ISS ma zakończyć swoją działalność do końca 2030 roku. Zespoły inżynieryjne NASA i Roskosmosu już teraz przygotowują się do procesu deorbitacji stacji, który będzie wymagał ścisłej współpracy obu agencji. Rosyjskie silniki mają odegrać kluczową rolę w kontrolowanym zejściu z orbity.

Według planów NASA, ostatnia załoga opuści stację w 2029 roku na pokładzie kapsuły SpaceX. Rok później bezzałogowy statek – również zbudowany przez SpaceX – przeprowadzi operację deorbitacji, kierując ISS nad bezpieczny obszar Oceanu Spokojnego.

Źródło: nbc, AP
Foto: YouTube, NASA

W piątek Polska podpisała kontrakt o wartości 6,7 miliarda dolarów (25,1 miliarda złotych) na zakup kolejnych 180 południowokoreańskich czołgów K2, z czego 61 zostanie wyprodukowanych w kraju – w zakładach Bumar-Łabędy w Gliwicach. To kolejny etap dynamicznej modernizacji polskich sił zbrojnych i potwierdzenie ambicji Warszawy, by stać się pancerną potęgą NATO na wschodniej flance.

Umowa, podpisana po wielu miesiącach negocjacji, obejmuje nie tylko same czołgi, ale także 81 pojazdów wsparcia, pakiet logistyczny, program szkoleniowy, pełne zaplecze serwisowe oraz transfer technologii.

Minister Obrony Władysław Kosiniak-Kamysz podkreślił podczas ceremonii podpisania, że Polska nie tylko wzmacnia swoje siły zbrojne, ale również zdobywa zdolność do krajowej produkcji nowoczesnych czołgów.

Ponad 1100 czołgów do 2030 roku

Nowy kontrakt to kontynuacja zbrojeń zapoczątkowanych w 2022 roku, kiedy Polska – jeszcze za rządów Prawa i Sprawiedliwości – rozpoczęła dostawy czołgów K2. Po zrealizowaniu wszystkich zakontraktowanych zakupów, do 2030 roku Polska będzie dysponować imponującą liczbą ponad 1100 czołgów, w tym:

• 360 południowokoreańskich K2,
• 366 amerykańskich Abramsów,
• 235 niemieckich Leopardów,
• oraz ok. 150 czołgów PT-91 Twardy.

Dla porównania, cztery największe państwa Europy Zachodniej – Niemcy, Francja, Wielka Brytania i Włochy – mają łącznie mniej niż 950 czołgów. Z tej grupy jedynie Niemcy aktywnie inwestują w rozwój wojsk pancernych – zauważa dziennik Rzeczpospolita.

W skali NATO więcej czołgów posiadają tylko Turcja (2238) i Grecja (1344), jednak wiele z nich to przestarzałe modele, o ograniczonej wartości bojowej.

Najwyższy budżet obronny w NATO

Po rosyjskiej inwazji na Ukrainę w 2022 roku Polska rozpoczęła bezprecedensowy program zbrojeń. W 2025 roku wydatki obronne wynoszą już 4,7% PKB, co jest najwyższym poziomem w całym Sojuszu Północnoatlantyckim.

Południowa Korea stała się jednym z głównych partnerów Warszawy w procesie modernizacji armii. Oprócz czołgów K2 Polska zamówiła również:

• haubice samobieżne K9,
• wyrzutnie rakietowe K239 Chunmoo,
• oraz lekkie samoloty bojowe FA-50.

Jednocześnie znaczna część wydatków na zbrojenie trafia również do przemysłu amerykańskiego. Na liście znajdują się m.in.:

• czołgi Abrams,
• śmigłowce uderzeniowe AH-64 Apache,
• wyrzutnie HIMARS,
• systemy obrony przeciwrakietowej Patriot,
• oraz balonowe systemy wczesnego ostrzegania radarowego.

Polska buduje potencjał odstraszania

Piątkowe porozumienie to nie tylko zakup broni, ale element długofalowej strategii wzmacniania pozycji Polski w NATO i zwiększania realnych zdolności odstraszania. Dzięki rozbudowie potencjału pancernego, Polska staje się jedną z najlepiej uzbrojonych armii lądowych w Europie, gotową do działania zarówno samodzielnie, jak i w ramach sojuszniczej obrony.

Źródło: nfp
Foto: Władysław Kosiniak-Kamysz fb, Muzeum Wojska Polskiego

Federalny Sąd Apelacyjny dla Dziewiątego Okręgu orzekł, że władze stanu Oregon mogły naruszyć konstytucyjne prawa Jessiki Bates – chrześcijańskiej matki starającej się o adopcję – zmuszając ją do zaakceptowania ideologii gender i homoseksualizmu jako warunku przystąpienia do procesu adopcyjnego. O ważnej decyzji w debacie dotyczącej napięć między wolnością religijną a współczesnymi normami społecznymi mówi Jezuita, Ojciec Paweł Kosiński.

W orzeczeniu stosunkiem głosów 2 do 1 sąd nakazał Departamentowi Usług Społecznych Oregonu umożliwienie Jessice Bates rozpoczęcia procesu adopcji dwójki dzieci bez wcześniejszego zobowiązania się do wspierania określonych przekonań na temat tożsamości płciowej i orientacji seksualnej.

Warunek ideologiczny jako bariera adopcyjna

Bates, matka pięciorga biologicznych dzieci, złożyła pozew przeciwko stanowi Oregon w 2023 roku, o czym informowaliśmy tutaj.

Reprezentowana przez organizację prawniczą Alliance Defending Freedom (ADF), zakwestionowała obowiązujący przepis, który wymaga od kandydatów na rodziców zastępczych lub adopcyjnych zobowiązania się do „akceptowania, wspierania i afirmowania” orientacji seksualnej, tożsamości i ekspresji płciowej dziecka – niezależnie od wieku czy obecnych problemów z tożsamością płciową.

Choć Jessica Bates zadeklarowała, że będzie kochać każde dziecko jak własne, odmówiono jej certyfikatu adopcyjnego. Powodem była odmowa podawania dziecku leków hormonalnych na jego życzenie oraz używania preferowanych zaimków, jeśli dziecko zadeklaruje się jako transpłciowe – co, jak tłumaczyła, byłoby sprzeczne z jej przekonaniami religijnymi.

Sąd: Adopcja nie wyłącza praw konstytucyjnych

Sąd uznał, że regulacja stanowa może naruszać Pierwszą Poprawkę do Konstytucji USA, która chroni wolność słowa i wyznania. W uzasadnieniu zaznaczono, że przepisy Oregonu „wymuszają wypowiedzi oparte na określonych treściach i poglądach w zakresie seksualności i tożsamości płciowej”, co czyni je nieobojętnymi wobec religii.

Choć sąd nie stwierdził, że działanie stanu wynikało z „wrogości wobec religii”, zauważył, że przepisy „nie są neutralne światopoglądowo” i ograniczają swobodę sumienia osób wierzących.

Reakcje i konsekwencje

Jonathan Scruggs, starszy radca prawny ADF, pochwalił decyzję sądu, podkreślając, że Jessica Bates „jest troskliwą matką, która została odrzucona przez stan tylko dlatego, że wierzy, że dziewczynka nie może stać się chłopcem i odwrotnie”.

Andrea Picciotti-Bayer, dyrektor Project Conscience i autorka opinii przyjaciela sądu (amicus curiae), również skomentowała decyzję:

“To istotne ostrzeżenie przed ideologiczną presją wywieraną na osoby wierzące. W obliczu kryzysu opieki zastępczej nie możemy sobie pozwolić na odrzucanie kochających rodzin z powodu ich przekonań religijnych.”

Sprawa z szerszym echem

Orzeczenie może mieć znaczenie wykraczające poza granice Oregonu. Podobne przepisy wprowadzono m.in. w Vermont, gdzie kandydaci na rodziców adopcyjnych również muszą zobowiązać się do afirmowania tożsamości płciowej dzieci. Z kolei stany takie jak Kansas i Arkansas poszły w przeciwnym kierunku – chroniąc prawo rodziców do działania zgodnie z własnym sumieniem i wyznawaną religią.

Źródło: cna
Foto: ADF, istock/PeopleImages/