W zeszłym tygodniu administracja USA zaprezentowała kompleksowy plan działań w zakresie sztucznej inteligencji (AI), którego celem jest osiągnięcie globalnego przywództwa w tej dziedzinie. Dokument zatytułowany „Wygrana w wyścigu AI: Amerykański Plan Działań na rzecz AI” zakłada, że rozwój technologii ma służyć „rozkwitowi ludzkości, konkurencyjności gospodarczej oraz bezpieczeństwu narodowemu USA”. Jednak Kościół katolicki widzi także możliwe zagrożenia, o których mówi Ojciec Paweł Kosiński SJ.

Ponad 90 działań strategicznych

W rządowej strategii zidentyfikowano ponad 90 konkretnych działań federalnych, podzielonych na trzy główne obszary:

• przyspieszenie innowacji,
• rozbudowa infrastruktury AI,
• umocnienie pozycji USA w dyplomacji technologicznej i bezpieczeństwie międzynarodowym.

W planie przewidziano m.in. uproszczenie procedur administracyjnych, rozwój centrów danych oraz zacieśnienie współpracy z międzynarodowymi sojusznikami w zakresie technologii. Zapowiedziano także aktualizację przepisów dotyczących zamówień publicznych – tak, by państwo współpracowało wyłącznie z podmiotami tworzącymi „obiektywne i wolne od ideologicznych uprzedzeń” modele AI.

Głos Kościoła: AI musi służyć człowiekowi

W obliczu dynamicznego rozwoju sztucznej inteligencji Kościół katolicki ponawia apele o etyczne podejście do nowych technologii. Prof. Charles Camosy, bioetyk i teolog z Katolickiego Uniwersytetu Ameryki, zaapelował o „wyjątkową ostrożność” przy wdrażaniu i stosowaniu sztucznej inteligencji.

Papież Leon XIV o etyce technologii

Watykan również nie pozostaje obojętny wobec postępów AI. W czerwcu papież Leon XIV zaznaczył, że technologia ta może przynieść korzyści społeczeństwu, o ile nie naruszy godności i wolności człowieka.

“Nie można zapominać, że sztuczna inteligencja to tylko narzędzie. Jej celem nie jest zastąpienie człowieka, ale wsparcie jego dobra” – mówił papież.

Prof. Camosy zwrócił uwagę, że papież przyjął imię Leona XIV nawiązując do Leona XIII, który przewodził Kościołowi w czasie rewolucji przemysłowej. “Papież rozumie, że stoimy u progu nowej, równie głębokiej transformacji technologicznej” – podkreślił teolog.

AI w pracy: szansa czy zagrożenie?

Jednym z kluczowych tematów w katolickiej nauce społecznej jest godność pracy. Zdaniem prof. Camosy’ego, jeśli sztuczna inteligencja wyprze człowieka z rynku pracy, może dojść do kryzysu tożsamości.

Niebezpieczeństwo iluzji i utraty granicy

Prof. Charles Camosy ostrzegł też przed chatbotami, które coraz trudniej odróżnić od realnych osób. – Ludzie nie zawsze zdają sobie sprawę, że rozmawiają z maszyną, a to może prowadzić do niebezpiecznych iluzji – powiedział. Dodał, że choć brzmi to kontrowersyjnie, chatboty mogą stać się „portalem dla zła”, jeśli zaburzą relację człowieka z rzeczywistością.

Głos biskupów USA

Do sprawy odniosła się również Konferencja Biskupów Katolickich Stanów Zjednoczonych, która podkreśliła, że sztuczna inteligencja może służyć dobru wspólnemu – pod warunkiem, że będzie rozwijana z uwzględnieniem zasad moralnych.

“Sztuczna inteligencja powinna wspierać ludzkie decyzje, a nie je zastępować” – napisali biskupi w liście do Kongresu.

Wezwali również do wsłuchania się w głos papieża Leona XIV i jego apel o odpowiedzialność w budowaniu przyszłości opartej na wartościach.

Źródło: cna
Foto: YouTube, istock/demaerre/Ekkasit919/

Floryda została uznana za stan, który w 2024 roku najlepiej chronił wolność religijną – wynika z czwartego corocznego raportu Religious Liberty in the States, opracowanego przez First Liberty Institute. Z kolei najniżej w rankingu znalazła się po raz trzeci z rzędu Wirginia Zachodnia. Wyniki analizy omawia Jezuita, Ojciec Paweł Kosiński.

Raport, przygotowany przez Centrum Religii, Kultury i Demokracji (CRCD) działające przy First Liberty Institute – największej amerykańskiej organizacji prawniczej specjalizującej się w obronie wolności religijnej – ocenia poziom prawnych zabezpieczeń tej wolności w każdym z 50 stanów USA.

Floryda na szczycie

Wyniki za 2024 rok ogłoszono 21 lipca podczas oficjalnego wydarzenia z udziałem Gubernatora Rona DeSantisa. Floryda, po raz pierwszy od początku publikacji raportu, uplasowała się na pierwszym miejscu z wynikiem 74,6%.

Jak oceniano stany?

Indeks Centrum Religii, Kultury i Demokracji (CRCD) opiera się na analizie 47 konkretnych zabezpieczeń prawnych chroniących praktyki religijne, pogrupowanych w sześć głównych kategorii:

• administracja publiczna,
• opieka zdrowotna,
• życie gospodarcze,
• życie religijne,
• rodzina,
• edukacja.

Zabezpieczenia te zredukowano do 20 głównych wskaźników, które składają się na końcowy wynik procentowy danego stanu.

Czołówka i końcówka rankingu

Poza Florydą, w pierwszej piątce znalazły się:

• Montana – 70,6%,
• Illinois – 68,8%,
• Ohio – 66,9%,
• Missisipi – 66,4%.

Na końcu listy uplasowały się:

• Wirginia Zachodnia – 19,6%,
• Wyoming – 23,3%,
• Michigan – 27,4%,
• Nebraska – 29,1%,
• Vermont – 29,3%.

Choć Wirginia Zachodnia w 2023 roku przyjęła ustawę o przywróceniu wolności religijnej, nadal osiąga najniższy wynik w kraju.

Gdzie nastąpił największy postęp?

Największy wzrost od raportu z 2022 roku odnotowała Montana – poprawa o 31 punktów procentowych, głównie dzięki nowym przepisom chroniącym prawa pracowników służby zdrowia. W ciągu ostatniego roku największy progres osiągnął Idaho, który umocnił swoją pozycję dzięki zmianom legislacyjnym w obszarze opieki zdrowotnej i rodziny.

Autorzy raportu wyrażają nadzieję, że wyniki zostaną wykorzystane zarówno przez prawodawców, jak i obywateli jako narzędzie do monitorowania oraz wzmacniania poziomu ochrony wolności religijnej w poszczególnych stanach.

“Naszym celem jest, by raport ten nie był tylko diagnozą, ale impulsem do działania” – podkreśla CRCD.

Źródło: cna
Foto: Ron DeSantis fb

Administracja Donalda Trumpa wydała nowe wytyczne, które potwierdzają prawo pracowników federalnych do swobodnego wyrażania swoich przekonań religijnych w miejscu pracy. W opublikowanej w poniedziałek notatce Biuro Zarządzania Personelem (OPM) – odpowiednik rządowego działu kadr – poinformowało kierownictwo agencji federalnych, że pracownicy mogą nie tylko rozmawiać o wierze, ale także próbować przekonywać innych do swoich poglądów, o ile robią to w sposób nienachalny.

W dokumencie zaznaczono, że wolność religijna wynika z praw obywatelskich oraz Pierwszej Poprawki do Konstytucji USA. Pracownicy sektora publicznego mają zatem prawo do:

• prowadzenia prywatnych rozmów o religii z kolegami z pracy,
• wspólnego praktykowania religii,
• eksponowania symboli religijnych, takich jak Biblie, krucyfiksy czy mezuzy na swoich biurkach.

„Pracownik może podczas przerwy wyjaśnić współpracownikowi, dlaczego jego wiara jest słuszna i zachęcić go do przemyślenia własnych poglądów” – czytamy w notatce. „Jeśli jednak rozmówca wyrazi sprzeciw, należy bezzwłocznie zaprzestać takich rozmów”.

Granice religijnej ekspresji

Choć nowe wytyczne rozszerzają interpretację prawa do wolności religijnej, OPM podkreśla, że nie oznacza to pełnej swobody. Agencje rządowe mogą nadal wprowadzać ograniczenia, jeśli chodzi o miejsce i czas takich wypowiedzi, np. wymagając wykonywania obowiązków służbowych podczas godzin pracy. Zabronione są też wszelkie działania o charakterze nękającym lub prowadzące do zakłóceń w miejscu pracy.

Pracownicy mogą:

• zapraszać współpracowników na nabożeństwa,
• umieszczać zaproszenia na wydarzenia religijne na wspólnych tablicach ogłoszeń (o ile tablice te są dostępne również dla treści niereligijnych),
• wspólnie się modlić – np. strażnicy parków mogą dołączyć do modlitwy odwiedzających, a lekarze z Departamentu ds. Weteranów mogą modlić się z pacjentami (za ich zgodą).

Tło polityczne i reakcje

Wytyczne OPM są częścią szerszej kampanii administracji Trumpa na rzecz wzmocnienia praw religijnych w sektorze publicznym. Na początku lipca biuro wezwało agencje federalne do elastycznego traktowania próśb o zmiany harmonogramu pracy z powodów religijnych – np. umożliwienia pracownikom brania wolnych niedziel.

W lutym Donald Trump podpisał rozporządzenie wykonawcze zarzucające poprzedniej administracji „antychrześcijańskie wykorzystywanie rządu jako narzędzia walki ideologicznej”. Zarządzenie to powołało specjalną grupę zadaniową do badania przypadków dyskryminacji religijnej w instytucjach federalnych.

Nie wszyscy jednak przyjęli nowe przepisy z aprobatą. Fundacja Freedom From Religion Foundation określiła je jako „oburzające i niekonstytucyjne”. W oświadczeniu organizacja stwierdziła, że zmiany promują „jawny prozelityzm” i mogą prowadzić do nadużyć, zwłaszcza w sytuacjach, gdy przełożeni próbują wpływać na religijność podwładnych.

„Zezwalanie na ewangelizację w miejscu pracy, w szczególności w relacjach służbowych, to niebezpieczny precedens” – powiedziała współzałożycielka organizacji Annie Laurie Gaylor.

Kontynuacja wcześniejszych polityk

Warto zauważyć, że podobne wytyczne obowiązywały już wcześniej. Już w 1997 roku administracja Billa Clintona uznała prawo pracowników federalnych do prowadzenia rozmów religijnych, z zastrzeżeniem, że powinny one zostać przerwane na wyraźną prośbę rozmówcy.

Źródło: cbs
Foto: istock/Andrey Zhuravlev/kieferpix/