Obraz “Rzeczywistość” autorstwa Jacka Malczewskiego, jednego z najwybitniejszych malarzy polskich przełomu XIX i XX wieku, został sprzedany za rekordową kwotę 22,2 miliona złotych (około 5,2 miliona euro). To najwyższa cena, jaką kiedykolwiek zapłacono za dzieło sztuki w Polsce.

Sprzedaż miała miejsce w domu aukcyjnym DESA Unicum w Warszawie. Obraz ustanowił już raz rekord w 2022 roku, osiągając cenę 17 milionów złotych. Tamta transakcja jednak została unieważniona z powodu wątpliwości dotyczących legalności własności dzieła. Po ponad dwuletnim postępowaniu prokuratorskim wszystkie zastrzeżenia zostały ostatecznie rozwiane.

Arcydzieło symbolizmu i historii

Namalowany w 1908 roku olejny obraz “Rzeczywistość” to jedno z najbardziej zagadkowych i symbolicznych dzieł w dorobku Malczewskiego. Przedstawia scenę Narodzenia Pańskiego, jednak w typowy dla artysty sposób wplata w nią wątki historyczne i narodowe.

Na obrazie, oprócz postaci Jezusa, Maryi i aniołów, znajdują się trzej uczestnicy polskich powstań narodowych XIX wieku, autoportret Malczewskiego oraz Stańczyk – błazen królewski, znany z dramatycznych przedstawień w polskiej kulturze jako symbol narodowego niepokoju.

Kontrowersje i triumf

Obraz wzbudził ogromne zainteresowanie nie tylko ze względu na swą wartość artystyczną, ale również przez skomplikowaną historię własności. W 2022 roku Ministerstwo Kultury zakwestionowało legalność wywozu dzieła z Polski do Niemiec w latach 50., a prokuratura nakazała jego zabezpieczenie i przekazanie do Muzeum Narodowego w Warszawie.

Jak informuje DESA Unicum, dzieło należało do śląskiej rodziny, która po wojnie wyjechała do Niemiec w ramach programu łączenia rodzin. Obraz przez dziesięciolecia pozostawał w rękach prywatnych. W 2022 roku wnuk pierwotnego właściciela postanowił go sprzedać. Po długim dochodzeniu, które trwało dwa i pół roku, obraz został prawnie oczyszczony i dopuszczony do obrotu.

Mimo że Muzeum Narodowe miało prawo pierwokupu po aukcji w 2022 roku, zrezygnowało z niego ze względu na brak środków finansowych. DESA Unicum wystawiła dzieło ponownie, ustalając cenę wywoławczą na poziomie 17 mln zł – tyle, ile wyniosła niesfinalizowana transakcja sprzed dwóch lat.

Ostatecznie obraz został sprzedany za 18,5 mln zł, a po doliczeniu opłat aukcyjnych kwota wyniosła 22,2 mln zł.

Dzieło pozostaje w Polsce

Choć nabywca pragnie pozostać anonimowy, potwierdzono że obraz “Rzeczywistość” pozostanie w Polsce, co jest dobrą wiadomością dla miłośników polskiej sztuki.

Rekordy i rankingi

Sprzedaż ustanowiła nowy rekord na polskim rynku sztuki, ale wciąż nie jest to najdroższe dzieło autorstwa Polaka. Ten tytuł należy do Tamary Łempickiej i jej portretu “Marjorie Ferry“, który w 2020 roku osiągnął cenę 16,3 mln funtów (około 81,6 mln zł) w domu aukcyjnym Christie’s w Londynie.

Źródło: NFP
Foto: YouTube, wikipedia

Położona na południu Włoch Matera, znana z wykutych w skale domów i malowniczych krajobrazów, ponownie staje się planem filmowym światowej klasy. Tym razem to właśnie ona wcieli się w Jerozolimę w 6. sezonie przebojowego serialu religijnego „The Chosen”, którego nowa odsłona skupi się na najbardziej dramatycznych wydarzeniach z życia Jezusa Chrystusa – jego męce i ukrzyżowaniu.

Na trzy intensywne tygodnie ekipa filmowa opuściła studio w Teksasie, by przenieść się do autentycznej scenerii przypominającej starożytne miasto. To nie pierwszy raz, kiedy Matera staje się biblijnym tłem – wcześniej gościła produkcje takie jak Pasja, Maria Magdalena, czy Nie czas umierać.

„To jakby żyć w starożytnym świecie”

„W Teksasie czy Utah musimy się przenieść wyobraźnią. Tutaj od razu jesteś w tym świecie – nie musisz nic udawać” – mówi George Harrison Xanthis, odtwórca roli apostoła Jana. Aktor podkreśla, że otoczenie Matery z jej skalnymi uliczkami i surową architekturą pomogło mu jeszcze mocniej wejść w rolę.

Twórca i reżyser serialu, Dallas Jenkins, tłumaczy, że wybór Matery nie był przypadkowy. Chciał, by scena ukrzyżowania rozegrała się w miejscu, które wizualnie i duchowo odda wagę tego wydarzenia: „To tło nie tylko wygląda autentycznie. Ono pachnie, brzmi i oddycha historią”.

Roumie jako Jezus: emocje na planie i poza nim

W rolę Jezusa ponownie wciela się Jonathan Roumie, którego charyzma i autentyczność sprawiły, że dla wielu fanów serialu stał się symbolem duchowego przeżycia. Podczas zdjęć aktor pozostawał niedostępny dla mediów, skupiony na emocjonalnie wymagających scenach, w których często pojawiał się zakrwawiony i ucharakteryzowany na konającego.

Równie głęboko w rolę weszła Elizabeth Tabish, serialowa Maria Magdalena, która po nagraniu sceny drogi krzyżowej nie potrafiła powstrzymać prawdziwych łez.

Serialowy fenomen z crowdfundingową duszą

„The Chosen” to wyjątkowy projekt – pierwszy wielosezonowy serial opowiadający o życiu Jezusa. Powstał dzięki finansowaniu społecznościowemu i wsparciu fundacji Come and See Foundation. Od trzeciego sezonu jego odcinki trafiają także do kin, a edycja 5. – wydana w formie trzech części jako „The Chosen: Last Supper” – zarobiła dziesiątki milionów dolarów na całym świecie.

Piąty sezon zadebiutował 16 czerwca na platformie Amazon Prime Video w USA. Widzowie będą mogli śledzić najważniejsze momenty biblijnej opowieści: Ostatnią Wieczerzę, zdradę Judasza i drogę krzyżową.

Jenkins podkreśla, że jego celem jest, by widzowie nie tylko oglądali wielką historię, ale przeżywali ją osobiście i intymnie.

Cały piąty sezon będzie dostępny za darmo od 13 września w aplikacji „The Chosen” oraz na stronie internetowej serialu. Premiera sezonu 6 planowana jest na 2027 rok, a zamykający serię sezon 7 skupi się na wydarzeniach po zmartwychwstaniu Jezusa.

Źródło: AP
Foto: Vitaliano Napolitano, istock/bluejayphoto/

Zoo Miami ogłosiło niezwykłą wiadomość, która może przejść do historii: Goliath, żółw z Galapagos, został ojcem po raz pierwszy w wieku niemal 135 lat. Jeśli rekord zostanie potwierdzony, będzie to najstarszy znany przypadek ojcostwa po raz pierwszy w dziejach.

Historia niezwykłego ojca

Goliath przyszedł na świat 15 czerwca 1890 roku na wyspie Santa Cruz na Galapagos. Do Stanów Zjednoczonych trafił w 1929 roku, a przez ponad pół wieku mieszkał w Bronx Zoo w Nowym Jorku. W 1981 roku przeniesiono go do Zoo Miami, gdzie mieszka do dziś.

Choć przez dekady miał kontakt z różnymi samicami, Goliath nigdy wcześniej nie doczekał się potomstwa. Aż do teraz.

Miłosna historia stulecia

Jego partnerka, Sweet Pea, to również imponująca seniorka – ma od 85 do nawet 100 lat. Para doczekała się jednego wyklutego żółwiątka, które przyszło na świat 4 czerwca 2025 roku, po 128 dniach inkubacji. To pierwsze w historii Zoo Miami wyklucie żółwia z Galapagos.

Zoo złożyło już wniosek do Księgi Rekordów Guinnessa o uznanie Goliatha za „Najstarszego Ojca Po Raz Pierwszy w Historii”, a duetu Goliath & Sweet Pea – za „Najstarszych Rodziców Po Raz Pierwszy w Historii”.

Urocze, ale… samotne ojcostwo

Chociaż zdjęcia nowo narodzonego malucha i jego słynnego ojca obiegły internet jako urocze kadry „Tata i ja”, Zoo przypomina, że żółwie z Galapagos nie sprawują opieki nad potomstwem. W naturze młode od razu po wykluciu są zdane wyłącznie na siebie – nie znają nawet swoich rodziców.

Małego żółwia przeniesiono do osobnego, bezpiecznego wybiegu. Jak zapewnia Zoo Miami, „jest aktywny, zdrowy i pełen energii”.

Potomek Goliatha wykluty w Zoo Miami

Długość życia? Żółwie piszą własne rekordy

Choć osiągnięcie Goliatha robi ogromne wrażenie, to nie on jest najstarszym znanym żółwiem na świecie. Ten tytuł należy do Jonathana, żółwia olbrzymiego z Seszeli, który żyje na wyspie Święta Helena na południowym Atlantyku.

Jonathan ma obecnie 191 lat i również figuruje w Księdze Rekordów Guinnessa – jako najstarszy żyjący żółw (i lądowe zwierzę) na świecie.

Potomek Goliatha wykluty w Zoo Miami

Źródło: fox35
Foto: Zoo Miami