Pomysł utworzenia Narodowego Ogrodu Bohaterów Amerykańskich, ogłoszony przez Donalda Trumpa podczas jego pierwszej kadencji, może wkrótce stać się rzeczywistością. Wszystko za sprawą niedawno uchwalonej ustawy One Big Beautiful Bill Act, która przewiduje 40 milionów dolarów na stworzenie tego symbolicznego miejsca. O świętych, którzy mają się w nim znaleźć mówi Jezuita, Ojciec Paweł Kosiński.

Zgodnie z wcześniejszym rozporządzeniem wykonawczym, ogród ma uhonorować ponad 200 wybitnych postaci, które według Donalda Trumpa uosabiają „amerykańskiego ducha odwagi, niezależności, lojalności i miłości do ojczyzny”.

Na liście znalazło się wielu bohaterów różnych dziedzin – w tym pięciu świętych katolickich oraz troje kandydatów do kanonizacji, co pokazuje wyraźny akcent na dziedzictwo religijne i kulturowe Stanów Zjednoczonych.

Są to: św. Junípero Serra, św. Jan Neumann, św. Katarzyna Drexel, św. Elżbieta Anna Seton i św. Kateri Tekakwitha, a także troje katolików, których proces kanonizacyjny jest w toku: Czcigodny Fulton Sheen, Czcigodny Augustus Tolton i Służebnica Boża Dorothy Day.

Św. Junípero Serra (1713–1784)

Hiszpański franciszkanin i założyciel 9 z 21 słynnych misji w Kalifornii. Uczył rdzennych mieszkańców rzemiosła i wiary, kładąc fundamenty pod duchowy rozwój zachodnich Stanów Zjednoczonych.
Wspomnienie: 1 lipca

Św. Jan Neumann (1811–1860)

Czeski imigrant i pierwszy obywatel USA wyniesiony na ołtarze. Jako biskup Filadelfii stworzył pierwszy diecezjalny system szkół katolickich, rozbudowując go z dwóch placówek do ponad 100.
Wspomnienie: 5 stycznia

Św. Katarzyna Drexel (1858–1955)

Św. Katarzyna Drexel założyła Zgromadzenie Sióstr Najświętszego Sakramentu oraz Xavier University – pierwszą katolicką uczelnię dla Afroamerykanów.
Wspomnienie: 3 marca

Św. Elżbieta Anna Seton (1774–1821)

Pierwsza święta urodzona na ziemi amerykańskiej. Żona, matka pięciorga dzieci, konwertytka, założycielka pierwszego żeńskiego zgromadzenia zakonnego w USA – Sióstr Miłosierdzia św. Józefa – oraz pierwszej bezpłatnej katolickiej szkoły w kraju. Uważana za matkę katolickiego szkolnictwa w Ameryce.
Wspomnienie liturgiczne: 4 stycznia

Św. Kateri Tekakwitha (1656–1680)

Pierwsza kanonizowana rdzenna Amerykanka, zwana „Lilią Mohawków”. Po przyjęciu chrztu w wieku 19 lat doświadczyła prześladowań ze strony swojej społeczności. Życie konsekrowane prowadziła w Montrealu.
Wspomnienie: 14 lipca

Czcigodny Fulton Sheen (1895–1979)

Amerykański biskup katolicki, kaznodzieja i pionier ewangelizacji medialnej. Zyskał ogólnokrajową popularność jako gospodarz programów religijnych – najpierw radiowego The Catholic Hour, a później telewizyjnego Life Is Worth Living, który w latach 50-tych przyciągał miliony widzów i zdobył nagrodę Emmy.

Czcigodny Augustus Tolton (1854–1897)

Pierwszy afroamerykański ksiądz katolicki w Stanach Zjednoczonych. Z powodu uprzedzeń rasowych nie został przyjęty do żadnego amerykańskiego seminarium, dlatego odbył formację kapłańską w Rzymie. Posługiwał w Quincy, a później założył parafię św. Moniki dla czarnoskórych katolików w Chicago. Zmarł nagle w wieku 43 lat. W 2019 r. papież Franciszek ogłosił go Czcigodnym, uznając heroiczność jego cnót. Jego proces beatyfikacyjny jest w toku.

Służebnica Boża Dorothy Day (1897–1980)

Amerykańska działaczka społeczna, dziennikarka i konwertytka, znana z radykalnego zaangażowania w pomoc ubogim i walkę o sprawiedliwość społeczną w duchu Ewangelii. Współzałożyła Ruch Robotników Katolickich – sieć domów gościnnych i wspólnot, która do dziś służy ubogim i bezdomnym.  Żyła w dobrowolnym ubóstwie, wielokrotnie była aresztowana za pokojowe protesty i obywatelskie nieposłuszeństwo. Jej proces beatyfikacyjny rozpoczął się w 2000 r., a Kościół ogłosił ją Służebnicą Bożą.

Źródło: cna
Foto: YouTube, The White House

Setki osób skrzywdzonych przez duchownych w diecezji Rochester w stanie Nowy Jork zgodziły się na rekordową ugodę o wartości 246 milionów dolarów, kończąc tym samym wieloletnie postępowanie upadłościowe, które rozpoczęło się w 2019 roku.

Z dokumentów uzyskanych przez Catholic News Agency wynika, że niemal wszyscy poszkodowani zagłosowali za przyjęciem ugody, przy zaledwie kilku głosach wstrzymujących się i żadnym głosie sprzeciwu. To znaczący krok ku formalnemu zakończeniu procesu i – jak wielu ma nadzieję – ku symbolicznemu początkowi uzdrowienia.

Sześć lat batalii sądowej

Proces dochodzenia do porozumienia trwał sześć lat. Sprawa była rozpatrywana przez amerykański sąd ds. upadłości, gdzie diecezja, ofiary oraz firmy ubezpieczeniowe próbowały ustalić wysokość odszkodowania, na którą zgodzą się wszystkie strony.

W 2022 roku diecezja zadeklarowała wpłatę 55 milionów dolarów. Przełom nastąpił na początku tego miesiąca, gdy firma Continental Insurance Co. zgodziła się przekazać 120 milionów dolarów, podnosząc łączną kwotę – wraz z udziałem parafii i innych ubezpieczycieli – do 246 milionów dolarów. Sędzia Paul Warren zapowiedział, że zamierza zatwierdzić plan ugody we wrześniu.

Diecezja: „Ufamy, że przyniesie to ulgę i uzdrowienie”

W środowym oświadczeniu przedstawiciele diecezji Rochester wyrazili nadzieję, że plan pomoże ofiarom w odzyskaniu wewnętrznego spokoju. „Modlimy się, aby zaznali pokoju Jezusa, a ich wiara, tak nadszarpnięta przez tych, którzy zdradzili ich zaufanie, została przywrócona w naszym Panu, który jest naszą ostateczną nadzieją” – napisano.

Rekordowe wypłaty w innych diecezjach

Choć kwota w Rochester jest ogromna, nie jest bezprecedensowa. W 2024 roku:

• Diecezja Rockville Centre (NY) zawarła ugodę na 323 miliony dolarów – dotąd największa wypłata odszkodowawcza w USA dokonana przez pojedynczą diecezję.
• Archidiecezja Los Angeles osiągnęła porozumienie na 880 milionów dolarów – rekord krajowy w kategorii archidiecezji.

Skąd pochodzą pieniądze?

Diecezje i archidiecezje finansują ugody z różnych źródeł:

• składki parafialne,
• wypłaty z polis ubezpieczeniowych,
• sprzedaż majątku diecezjalnego.

W przypadku Rochester większość środków pochodzi z ubezpieczeń oraz środków własnych diecezji i jej parafii.

Źródło: cna
Foto: DanielPenfield, istock/Michał Chodyra/

W zeszłym tygodniu administracja USA zaprezentowała kompleksowy plan działań w zakresie sztucznej inteligencji (AI), którego celem jest osiągnięcie globalnego przywództwa w tej dziedzinie. Dokument zatytułowany „Wygrana w wyścigu AI: Amerykański Plan Działań na rzecz AI” zakłada, że rozwój technologii ma służyć „rozkwitowi ludzkości, konkurencyjności gospodarczej oraz bezpieczeństwu narodowemu USA”. Jednak Kościół katolicki widzi także możliwe zagrożenia, o których mówi Ojciec Paweł Kosiński SJ.

Ponad 90 działań strategicznych

W rządowej strategii zidentyfikowano ponad 90 konkretnych działań federalnych, podzielonych na trzy główne obszary:

• przyspieszenie innowacji,
• rozbudowa infrastruktury AI,
• umocnienie pozycji USA w dyplomacji technologicznej i bezpieczeństwie międzynarodowym.

W planie przewidziano m.in. uproszczenie procedur administracyjnych, rozwój centrów danych oraz zacieśnienie współpracy z międzynarodowymi sojusznikami w zakresie technologii. Zapowiedziano także aktualizację przepisów dotyczących zamówień publicznych – tak, by państwo współpracowało wyłącznie z podmiotami tworzącymi „obiektywne i wolne od ideologicznych uprzedzeń” modele AI.

Głos Kościoła: AI musi służyć człowiekowi

W obliczu dynamicznego rozwoju sztucznej inteligencji Kościół katolicki ponawia apele o etyczne podejście do nowych technologii. Prof. Charles Camosy, bioetyk i teolog z Katolickiego Uniwersytetu Ameryki, zaapelował o „wyjątkową ostrożność” przy wdrażaniu i stosowaniu sztucznej inteligencji.

Papież Leon XIV o etyce technologii

Watykan również nie pozostaje obojętny wobec postępów AI. W czerwcu papież Leon XIV zaznaczył, że technologia ta może przynieść korzyści społeczeństwu, o ile nie naruszy godności i wolności człowieka.

“Nie można zapominać, że sztuczna inteligencja to tylko narzędzie. Jej celem nie jest zastąpienie człowieka, ale wsparcie jego dobra” – mówił papież.

Prof. Camosy zwrócił uwagę, że papież przyjął imię Leona XIV nawiązując do Leona XIII, który przewodził Kościołowi w czasie rewolucji przemysłowej. “Papież rozumie, że stoimy u progu nowej, równie głębokiej transformacji technologicznej” – podkreślił teolog.

AI w pracy: szansa czy zagrożenie?

Jednym z kluczowych tematów w katolickiej nauce społecznej jest godność pracy. Zdaniem prof. Camosy’ego, jeśli sztuczna inteligencja wyprze człowieka z rynku pracy, może dojść do kryzysu tożsamości.

Niebezpieczeństwo iluzji i utraty granicy

Prof. Charles Camosy ostrzegł też przed chatbotami, które coraz trudniej odróżnić od realnych osób. – Ludzie nie zawsze zdają sobie sprawę, że rozmawiają z maszyną, a to może prowadzić do niebezpiecznych iluzji – powiedział. Dodał, że choć brzmi to kontrowersyjnie, chatboty mogą stać się „portalem dla zła”, jeśli zaburzą relację człowieka z rzeczywistością.

Głos biskupów USA

Do sprawy odniosła się również Konferencja Biskupów Katolickich Stanów Zjednoczonych, która podkreśliła, że sztuczna inteligencja może służyć dobru wspólnemu – pod warunkiem, że będzie rozwijana z uwzględnieniem zasad moralnych.

“Sztuczna inteligencja powinna wspierać ludzkie decyzje, a nie je zastępować” – napisali biskupi w liście do Kongresu.

Wezwali również do wsłuchania się w głos papieża Leona XIV i jego apel o odpowiedzialność w budowaniu przyszłości opartej na wartościach.

Źródło: cna
Foto: YouTube, istock/demaerre/Ekkasit919/