W zeszłym tygodniu administracja Prezydenta Donalda Trumpa nakazała przekazanie Departamentowi Bezpieczeństwa Wewnętrznego (DHS) danych osobowych milionów beneficjentów programu Medicaid, w tym informacji o ich statusie imigracyjnym. Decyzja ta może znacząco ułatwić działania deportacyjne wobec imigrantów, zwłaszcza w świetle nasilonych operacji ICE w Kalifornii.

Zgodnie z wewnętrzną notatką oraz korespondencją e-mailową uzyskaną przez Associated Press, urzędnicy Centers for Medicare and Medicaid Services (CMS) usiłowali powstrzymać przekazanie danych, powołując się na przepisy federalne i obawy etyczne. Mimo to, pod presją dwóch głównych doradców Sekretarza Zdrowia Roberta F. Kennedy’ego Jr., dane zostały udostępnione Departamentowi Bezpieczeństwa Wewnętrznego DHS.

Czego dotyczył transfer danych

Udostępnione dane pochodzą m.in. z Kalifornii, Illinois, stanu Waszyngton oraz Dystryktu Kolumbii — jurysdykcji, które pozwalają imigrantom nieposiadającym legalnego statusu korzystać z finansowanych przez stan świadczeń Medicaid.

Dane zawierały m.in. imiona i nazwiska, adresy, numery ubezpieczenia społecznego oraz szczegóły dotyczące roszczeń medycznych.

Eksperci ostrzegają, że takie informacje mogą nie tylko służyć lokalizowaniu migrantów, ale również zostać użyte do odrzucania wniosków o zieloną kartę, stały pobyt czy obywatelstwo, jeśli osoby te kiedykolwiek skorzystały z Medicaid finansowanego ze środków federalnych.

Sprzeciw stanów i obawy prawne

Administracja Trumpa uzasadniła decyzję potrzebą ochrony federalnych środków przed „nadużyciami ze strony nielegalnych imigrantów”. Rzecznik Departamentu Zdrowia HHS, Andrew Nixon, stwierdził, że „działania były w pełni zgodne z prawem” i miały na celu „ochronę Medicaid dla osób prawnie uprawnionych”.

Niektóre stanowe władze zdrowotne i urzędnicy lokalni są jednak odmiennego zdania. Gubernator Kalifornii Gavin Newsom potępił transfer danych, określając go jako „potencjalnie nielegalny” i „zagrożenie dla bezpieczeństwa, zdrowia i ochrony” mieszkańców.

Obrońcy praw obywatelskich ostrzegają, że taki precedens może podważyć zaufanie do instytucji państwowych i zniechęcić ludzi — bez względu na status imigracyjny — do ubiegania się o niezbędną pomoc medyczną.

Tło polityczne i szerszy kontekst

Działania CMS wpisują się w szerszą ofensywę administracji Donalda Trumpa wobec imigracji. Podobnie kontrowersyjne było przekazanie danych podatkowych z IRS do ICE w celu lokalizowania nieudokumentowanych imigrantów.

Choć 7 stanów oraz Dystrykt Kolumbii oferują pełne świadczenia Medicaid osobom bez legalnego statusu, programy te są finansowane wyłącznie z budżetów stanowych. Administracja Trumpa podaje jednak w wątpliwość te zapewnienia.

W związku z problemami budżetowymi Kalifornia już wcześniej ogłosiła zamrożenie nowych zapisów, a Illinois planuje zakończenie swojego programu w lipcu. Pozostałe stany — Nowy Jork, Oregon, Minnesota i Kolorado — jak dotąd nie przekazały danych CMS, mimo otrzymania formalnych wniosków.

Źródło: AP
Foto: istock/designer491/Chinnapong/

W czwartek Departament Bezpieczeństwa Krajowego (DHS) ogłosił, że rozpoczął wysyłanie zawiadomień o wypowiedzeniu ochrony imigracyjnej dla setek tysięcy obywateli Kuby, Wenezueli, Nikaragui i Haiti. Osoby objęte decyzją muszą natychmiast opuścić Stany Zjednoczone, a ich pozwolenia na pracę zostały cofnięte ze skutkiem natychmiastowym.

Decyzja DHS to konsekwencja orzeczenia Sądu Najwyższego z 30 maja, który zezwolił administracji Donalda Trumpa na zakończenie programu tzw. „zwolnień warunkowych” wprowadzonego przez jego poprzednika. Program ten tymczasowo chronił przed deportacją ponad 500 000 imigrantów z krajów ogarniętych kryzysem politycznym i gospodarczym.

„DHS powiadamia osoby objęte programem, że jeśli nie uzyskały legalnego statusu pobytowego, muszą natychmiast wyjechać” — czytamy w komunikacie resortu.

Koniec programu i utrata ochrony

Zgodnie z oświadczeniem Departament Bezpieczeństwa Krajowego DHS, każda osoba objęta decyzją otrzyma oficjalne zawiadomienie na podany wcześniej adres. Informacja będzie zawierać decyzję o cofnięciu zarówno zwolnienia warunkowego, jak i zezwolenia na pracę.

Wiceszefowa DHS, Tricia McLaughlin, ostro skrytykowała program wprowadzony za prezydentury Joe Bidena.

„Administracja Bidena umożliwiła wjazd ponad pół miliona cudzoziemców bez należytej weryfikacji, przyznając im dostęp do amerykańskiego rynku pracy i narażając na szwank interesy amerykańskich pracowników” — powiedziała McLaughlin. Dodała, że zakończenie programu jest niezbędne dla „przywrócenia porządku i bezpieczeństwa publicznego”.

Dobrowolna deportacja z bonusem

Osoby objęte nakazem deportacji mogą skorzystać z aplikacji mobilnej CBP Home App, umożliwiającej dobrowolny powrót do kraju pochodzenia. Użytkownicy aplikacji mają prawo do otrzymania 1000 dolarów w formie „premii wyjazdowej”. DHS ogłosił też, że grzywny wobec tych, którzy wybiorą tę ścieżkę, zostaną anulowane.

Sekretarz Bezpieczeństwa Wewnętrznego Kristi Noem ostrzegła, że osoby, które zignorują wezwanie do wyjazdu, będą podlegały karze.

„Jeśli przebywasz w kraju nielegalnie, użyj aplikacji, by samodzielnie się deportować. W przeciwnym razie grozi ci aresztowanie, deportacja i trwały zakaz wjazdu do USA” — powiedziała Noem w oświadczeniu z 9 czerwca.

Polityczne i prawne kontrowersje

Decyzja DHS jest bezpośrednim skutkiem orzeczenia Sądu Najwyższego, który w ekspresowym trybie uchylił wcześniejsze postanowienie sądu federalnego w Bostonie blokujące zakończenie programu. Sąd nie podał uzasadnienia, co jest typowe dla tzw. orzeczeń tymczasowych.

Rząd Trumpa argumentuje, że program miał być wyłącznie tymczasową formą ochrony i nie zobowiązuje państwa do jej przedłużania.

Źródło: The Epoch Times
Foto: border patrol, ICE

Federalna agencja imigracyjna ICE (U.S. Immigration and Customs Enforcement) wystosowała w kwietniu wezwanie do biura urzędnika miejskiego Chicago, domagając się danych osobowych uczestników programu identyfikacyjnego CityKey. Ruch ten postrzegany jest jako część szerszej kampanii Prezydenta Donalda Trumpa mającej na celu zaostrzenie działań deportacyjnych i uderzenie w tzw. miasta-sanktuaria.

ICE żąda danych CityKey

Wezwanie, wydane 17 kwietnia, obejmuje dane z ostatnich trzech lat dotyczące wszystkich wnioskodawców, którzy wykorzystali zagraniczne dokumenty tożsamości – takie jak paszporty, prawa jazdy czy karty konsularne – aby otrzymać kartę CityKey.

Program ten, uruchomiony w 2017 roku przez byłego burmistrza Rahma Emanuela i ówczesną urzędniczkę Annę Valencię, miał zapewniać identyfikację miejską osobom bez dostępu do dokumentów państwowych, w tym nieudokumentowanym imigrantom. Karty CityKey są wyrabiane jedynie na podstawie dokumentu ze zdjęciem i datą urodzenia oraz dowodu zamieszkania w Chicago. Pisaliśmy o nich tutaj.

Choć program gwarantował pierwotnie brak przechowywania danych osobowych, zmiany wprowadzone w grudniu 2024 r. umożliwiły składanie wniosków online – co wiązało się już z koniecznością archiwizacji przesłanych dokumentów.

Miasto mówi “nie” federalnym żądaniom

Biuro Burmistrza Brandona Johnsona zapewniło, że Chicago nie przekazało żadnych dokumentów agentom ICE i pozostaje wierne zasadom zawartym w miejskiej ordynacji Welcoming City Ordinance, która chroni nieudokumentowanych mieszkańców.

„Miasto nie udostępniło żadnych danych CityKey federalnym służbom imigracyjnym. Burmistrz Johnson będzie nadal bronił praw mieszkańców i sprzeciwiał się próbom naruszania ich prywatności i bezpieczeństwa” — powiedział rzecznik burmistrza, Cassio Mendoza.

Problem przechowywania danych online

Obecnie, zgodnie z przepisami stanu Illinois dotyczącymi przechowywania dokumentacji, dane przesłane online w ramach aplikacji CityKey muszą być przechowywane przez trzy lata po wygaśnięciu karty. Jak podkreśliła rzeczniczka Diany Martinez z biura urzędnika miejskiego, przechowywanie dotyczy wyłącznie aplikacji złożonych online — obecnie jest to ponad 2700 z ponad 87 tysięcy wniosków z ostatnich trzech lat.

Martinez przyznała jednak, że komunikaty na stronie internetowej nie gwarantują pełnej ochrony danych:

„Nie obiecujemy, że dane online są całkowicie bezpieczne. Zawsze zachęcamy osoby, które mają jakiekolwiek obawy, do składania wniosków osobiście” — powiedziała.

Wezwania także do innych departamentów

To nie jedyny przypadek presji ze strony ICE. Agencja zażądała również dokumentów płacowych pracowników Departamentu Ulic i Sanitarnych Chicago w ramach kontroli zgodności z przepisami dotyczącymi zatrudnienia cudzoziemców. Oba wezwania zawierały ostrzeżenia o konsekwencjach prawnych w przypadku niewywiązania się z obowiązku odpowiedzi.

Kryzys migracyjny i wzrost zapotrzebowania na CityKey

Od kwietnia 2022 do kwietnia 2025 roku, złożono 87 163 wnioski o CityKey. Program cieszy się szczególnym zainteresowaniem wśród nowo przybyłych migrantów z Wenezueli, których wnioski o azyl federalny są często rozpatrywane miesiącami.

CityKey pełni wiele funkcji: jest miejskim dokumentem tożsamości, kartą biblioteczną, przepustką Ventra i kartą rabatową na leki.

Ze względu na ogromne zainteresowanie, urzędnicy byli zmuszeni do przeniesienia części procesu do internetu, co jednak otworzyło furtkę do ewentualnego przechowywania i udostępniania danych.

Źródło: chicagotribune
Foto: YouTube, City clerck