Śmierć papieża nie kończy historii — rozpoczyna jeden z najbardziej skrywanych i uroczystych rytuałów w świecie religii. To moment, w którym tradycja i duchowość splatają się w sercu Watykanu, a 1,3 miliarda katolików na całym świecie czeka na znak: biały dym unoszący się nad Kaplicą Sykstyńską.

W cieniu fresków Michała Anioła, kardynałowie z całego świata gromadzą się, by w atmosferze milczenia, modlitwy i ścisłej tajemnicy wybrać nowego Biskupa Rzymu.

Sede vacante: Co dzieje się, gdy papież odchodzi?

Chwilę po potwierdzeniu śmierci papieża rozpoczyna się sede vacante – „wakujące miejsce” na Tronie Piotrowym. Władzę przejmuje kamerling, czyli szambelan, obecnie jest to kardynał Kevin Farrell, który odpowiada za administrację Stolicy Apostolskiej oraz zapieczętowanie apartamentu papieskiego.

Większość urzędników watykańskich traci wtedy swoje funkcje, wyjątkiem są m.in. ministra spraw zagranicznych i mistrza ceremonii liturgicznych, którzy pomagają przygotować pogrzeb oraz zorganizować konklawe.

Pożegnanie następcy Piotra

Ciało zmarłego papieża zostaje przeniesione do Bazyliki św. Piotra, gdzie wierni mogą oddać mu hołd. Pogrzeb musi się odbyć między czwartym a szóstym dniem po śmierci. Następnie następuje dziewięć dni oficjalnej żałoby – tzw. novendiali.

W listopadzie 2024 roku papież Franciszek uprościł rytuały pogrzebowe, by podkreślić, że papież jest przede wszystkim biskupem. Sam poprosił o pochówek w bazylice Santa Maria Maggiore – w miejscu, gdzie przechowywana jest ukochana przez niego ikona Matki Boskiej Salus Populi Romani.

Konklawe – głos milczenia

Do konklawe mogą przystąpić tylko kardynałowie poniżej 80. roku życia, a ich liczba nie może przekroczyć 120. Wybory odbywają się w Kaplicy Sykstyńskiej, całkowicie odciętej od świata. Żadnych telefonów, transmisji, kontaktu z zewnętrzem. Tajemnica jest święta – jej złamanie grozi automatyczną ekskomuniką.

Każdy kardynał wypowiada formułę przysięgi i wrzuca głos do urny, wypowiadając słowa:
„Przywołuję na świadka Chrystusa Pana, że mój głos należy do tego, kto powinien zostać papieżem”.

Po zliczeniu, głosy są przebijane igłą i przewlekane nicią – symbol ciągłości – a następnie palone. W zależności od wyniku głosowania, z komina nad Kaplicą unosi się biały lub czarny dym. Biały oznacza jedno: Habemus Papam!

Chemia dymu i emocji

Aby nie było wątpliwości, do pieca dodawane są chemiczne mieszanki zapewniające wyraźne kolory dymu. Czarny dym to znak, że decyzji jeszcze nie ma. Biały – że świat właśnie otrzymał nowego papieża. Na potwierdzenie biją też dzwony Bazyliki św. Piotra.

Kto może zostać papieżem?

Technicznie rzecz biorąc — każdy ochrzczony katolik. Ale od 1378 roku papieżem zostaje wyłącznie kardynał. W gronie potencjalnych następców Franciszka wymienia się m.in.:

• Kard. Pietro Parolin (Włochy, 70 l.) – sekretarz stanu, doświadczony dyplomata,
• Kard. Luis Antonio Tagle (Filipiny, 67 l.) – charyzmatyczny szef misji i faworyt wielu wiernych z Azji,
• Kard. Matteo Zuppi (Włochy, 69 l.) – promowany przez Franciszka, kojarzony z otwartością i dialogiem,
• Kard. Christoph Schönborn (Austria, 80 l.) – uznany teolog, bliski papieżowi Benedyktowi XVI,
• Kard. Marc Ouellet (Kanada, 80 l.) – były szef kongregacji ds. biskupów, ceniony przez konserwatystów.

Tradycja, która przetrwała wieki

Wybór papieża to nie tylko głosowanie. To modlitwa, rozeznanie i duchowy proces, który łączy historię z przyszłością Kościoła. Choć świat z zewnątrz może zobaczyć tylko dym nad Watykanem, za zamkniętymi drzwiami Kaplicy Sykstyńskiej toczy się wydarzenie, które może odmienić bieg dziejów.

A gdy usłyszymy słowa „Habemus Papam!”, rozpocznie się nowy rozdział tej niezwykłej, dwóch tysiącleci liczącej historii.

Źródło: chicagotribune
Foto: YouTube, istock/fabiomax/fabiomax/