Po latach intensywnych starań i apeli ze strony branży filmowej, Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej ogłosiła, że przyzna Oscara za osiągnięcia w projektowaniu kaskaderskim. Nagroda ta zadebiutuje podczas 100. ceremonii rozdania Oscarów, honorującej filmy wydane w 2027 roku.

“Od początków kina projektowanie kaskaderskie było nieodłącznym elementem procesu twórczego” – podkreślili w oświadczeniu dyrektor generalny Akademii Bill Kramer oraz prezydent Janet Yang. “Cieszymy się, że wreszcie możemy uhonorować tę niezwykle kreatywną i techniczną dziedzinę sztuki filmowej oraz ludzi, którzy z pasją i oddaniem ją rozwijają.”

Długo oczekiwane uznanie

Nagroda będzie przyznawana przez oddział produkcji i technologii Akademii, który zrzesza ponad 100 specjalistów związanych z kaskaderką. To historyczny moment dla całej branży, która przez dekady pozostawała w cieniu innych dziedzin filmowego rzemiosła.

Jednym z głównych orędowników nowej kategorii był David Leitch – były kaskader i reżyser filmu „The Fall Guy”, będącego hołdem dla środowiska kaskaderskiego. Wspólnie z Chrisem O’Harą – koordynatorem i projektantem wyczynów kaskaderskich ze Stunts Unlimited – zaprezentowali Akademii argumenty przemawiające za ustanowieniem nowej nagrody.

“Kaskaderzy są obecni we wszystkich gatunkach filmowych – od klasyki z Chaplinem i Busterem Keatonem po współczesne widowiska” – zaznaczył Leitch. “Chris i ja poświęciliśmy lata pracy, kontynuując dzieło pokoleń artystów, którzy przez dekady zabiegali o uznanie naszej profesji.”

Nowa rola, nowe standardy

Określenie „projektant wyczynów kaskaderskich” to stosunkowo nowa, ale coraz częściej używana nazwa. O’Hara był pierwszą osobą, która oficjalnie została tak określona przy produkcji dużego filmu – „The Fall Guy”.

“Przez lata kaskaderzy kojarzeni byli głównie z kowbojami i scenami akcji” – mówił O’Hara w rozmowie z Associated Press. – Dziś nasza rola to nie tylko odwaga, ale również twórczość i precyzja, porównywalna z pracą scenografa czy kostiumografa.

W 2024 roku podczas gali Oscarów Akademia złożyła hołd środowisku kaskaderów, prezentując specjalny montaż wideo poświęcony ponad stuletniej historii ich pracy – od czasów kina niemego aż po współczesne produkcje, takie jak „Matrix” czy „Mission: Impossible”.

Wielkie uznanie – i wielkie pytania

Choć decyzja Akademii spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem, nie brakuje głosów zwracających uwagę na praktyczne wyzwania. Chad Stahelski, współreżyser „Johna Wicka” i wieloletni kaskader Keanu Reevesa, podkreślił złożoność pracy tej grupy.

“Sam fakt, że taka nagroda powstaje, jest niesamowity” – zaznaczył Stahelski. “Ale kluczowe będzie ustalenie, kto i na jakiej podstawie będzie ją otrzymywać. To nie jest dzieło jednej osoby – to zespołowy wysiłek dziesiątek specjalistów. Skoro czekaliśmy 100 lat, zadbajmy, by ta nagroda trafiała do właściwych rąk.

Kolejny krok w stronę inkluzywności

Nowa kategoria dołącza do innych niedawno wprowadzonych wyróżnień, takich jak Oscar za osiągnięcia w castingu, który zostanie przyznany po raz pierwszy za filmy z 2025 roku. Wciąż jednak nie wiadomo, czy nagroda za projektowanie kaskaderskie znajdzie się w głównej transmisji ceremonii, czy – jak niektóre techniczne Oscary – zostanie wręczona poza anteną.

Niemniej jednak to historyczny przełom i długo oczekiwany gest uznania dla jednej z najbardziej widowiskowych i niedocenianych dziedzin filmowego rzemiosła.

Źródło: AP
Foto: Cilvēki Mākslas, YouTube, Academy Awards