7 kwietnia w Winonie (stan Minnesota), w wieku 87 lat, zmarł ks. Paul Breza – kapłan, społecznik, strażnik pamięci o polskich i kaszubskich emigrantach. Przez całe życie niestrudzenie pracował na rzecz podtrzymywania polskiej tożsamości kulturowej w USA oraz zacieśniania więzi między Winoną a Bytowem, skąd wywodzili się jego przodkowie. O jego dokonaniach mówi Jezuita, Ojciec Józef Polak.

Kaszubskie korzenie i kapłańska droga

Ks. Paul Breza przyszedł na świat 23 czerwca 1937 roku w Winonie, jako potomek emigrantów z Bytowa na Kaszubach. Jego dziadek opuścił rodzinne strony, by uniknąć wcielenia do niemieckiej armii. Do dziś w Bytowie mieszkają krewni kapłana, który nigdy nie zapomniał o swoich korzeniach.

Uczęszczał do Saint Stanislaus Kostka School oraz Cotter High School, a następnie studiował na Saint Mary’s University of Minnesota. Święcenia kapłańskie przyjął w 1963 roku w diecezji Winona. Pełnił posługę duszpasterską w wielu parafiach, m.in. w Rochester, Mankato, Hokah czy Brownsville.

Duszpasterz i społecznik

Kapłańska posługa ks. Brezy zawsze łączyła się z działalnością społeczną i kulturalną. Angażował się w pomoc osobom uzależnionym, wspierał młodzież w trudnych sytuacjach życiowych i organizował wyjazdy edukacyjne. Z wielkim zaangażowaniem pracował na rzecz integracji lokalnej Polonii oraz promowania kaszubskiego dziedzictwa kulturowego.

Twórca Polskiego Instytutu Kulturalnego i Muzeum Kaszubskiego

W 1976 roku po raz pierwszy zorganizował obchody Święta Konstytucji 3 Maja, co dało początek większemu przedsięwzięciu. Trzy lata później założył Polski Instytut Kulturalny w Winonie, który stał się centrum życia kulturalnego lokalnej Polonii. W 1998 roku przekazał na jego potrzeby własny budynek, w którym urządził Muzeum Kaszubskie, sam pełniąc funkcję kustosza.

Muzeum gromadzi bezcenne pamiątki rodzin emigrantów z Kaszub – modlitewniki, śpiewniki, dewocjonalia.

Ambasador Bytowa za oceanem

Pierwszy raz odwiedził Bytów w Ks. Paul Breza. Od tamtej pory stał się niestrudzonym orędownikiem zbliżenia między miastami. Dzięki jego staraniom w Ks. Paul Breza podpisano umowę o partnerstwie między Winoną a Bytowem. Umowa objęła m.in. współpracę w dziedzinie edukacji, kultury, ochrony środowiska i wymiany młodzieży.

Za jego sprawą mieszkańcy Winony poznali Kaszuby, a wielu Bytowian mogło odwiedzić Stany Zjednoczone. Ks. Paul Breza wspierał te inicjatywy również finansowo.

Odznaczenia i pamięć

Za swoją działalność został uhonorowany licznymi wyróżnieniami. 26 lutego 2012 roku prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Bronisław Komorowski, przyznał mu Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi RP – za popularyzowanie polskiej kultury i działalność na rzecz Polonii.

W Bytowie nadano mu tytuł Honorowego Obywatela, a lokalna społeczność niejednokrotnie podkreślała, że zasługuje, by nazywać go „kaszubskim rycerzem” – na wzór literackiego Remusa.

Źródło: TwojaPolonia
Foto: Kashubian Cultural Institute & Polish Museum, Urząd Miejski w Bytowie