Połącz się z nami

Zdrowie

Samotność może sprzyjać zdrowiu naszego mózgu? Zaskakujące wyniki badania

Opublikowano

dnia

Nowe badanie rzuca światło na powszechnie przyjęte przekonania o wpływie małżeństwa na zdrowie. Okazuje się, że osoby starsze pozostające singlami mogą mieć mniejsze ryzyko rozwoju demencji niż ich rówieśnicy w związkach małżeńskich.

Przez 18 lat naukowcy śledzili stan zdrowia ponad 24 000 dorosłych (średnia wieku na początku badania wynosiła 71 lat). Wyniki opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association wykazały, że osoby niepozostające w związku małżeńskim – w tym wdowy, rozwiedzeni i nigdy niezamężni – miały o 50% niższe ryzyko demencji w porównaniu z osobami żyjącymi w małżeństwie.

Miłość kontra mózg: gdzie leży ryzyko?

Choć związki romantyczne kojarzą się z bezpieczeństwem i wsparciem emocjonalnym, eksperci wskazują, że małżeństwo może również wiązać się z długofalowym stresem, który negatywnie wpływa na kondycję psychiczną.

“Małżeństwo często niesie ze sobą stres finansowy, emocjonalny czy interpersonalny” – tłumaczy dr Nava Silton, psycholożka z Marymount Manhattan College. “A przewlekły stres to wróg numer jeden zdrowia poznawczego.”

Więzi społeczne: ukryta siła singli

Kolejnym ważnym czynnikiem jest aktywność społeczna. Osoby samotne, według badaczy, często pielęgnują szersze grono znajomych, angażują się w różnorodne zajęcia i częściej poszukują nowych doświadczeń – co pozytywnie wpływa na ich mózg.

“Single zwykle mają bardziej zróżnicowane sieci społeczne” – zauważa Silton. “Często podejmują nowe wyzwania, dbają o zdrowie i nie zamykają się w rutynie.”

Czego badanie NIE mówi?

Eksperci podkreślają, że wyniki badania nie oznaczają, że małżeństwo wywołuje demencję. Wręcz przeciwnie – osoby w związkach małżeńskich mogą częściej trafiać do lekarza dzięki czujności partnera, co zwiększa szanse na wcześniejsze wykrycie problemów poznawczych.

Badanie skupia się na statystycznych zależnościach, a nie na bezpośrednim związku przyczynowo-skutkowym. Kluczowe znaczenie mają też czynniki takie jak jakość życia, poczucie szczęścia i zadowolenia z relacji, a nie sam fakt bycia w związku.

“Szczęście i dobre samopoczucie emocjonalne to fundament zdrowia psychicznego” – mówi Silton. “Chodzi o to, żeby czuć się spełnionym, niezależnie od statusu związku.”

Jak zadbać o mózg – bez względu na status?

Bez względu na to, czy jesteś w związku, czy nie, eksperci radzą, by z wiekiem dbać o trzy obszary: zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne. Oto kilka wskazówek:

  • Codzienna dawka ruchu – spacer, joga, gimnastyka
  • Regularne spotkania z przyjaciółmi lub rodziną
  • Ćwiczenie umysłu – krzyżówki, gry logiczne, nauka nowych rzeczy
  • Angażowanie się w pasje i aktywności społeczne

“Warto być aktywnym fizycznie i mentalnie, nawet jeśli to tylko 20 minut dziennie w domu” – podkreśla Silton.

Złoty środek? Partnerstwo i autonomia

Wnioski z badania nie przekreślają wartości relacji, ale sugerują, że najzdrowsza recepta na starość to równowaga między wsparciem a niezależnością. Dobrze funkcjonujący związek, oparty na wzajemnym szacunku i autonomii, może być równie korzystny jak aktywne życie w pojedynkę.

Wniosek: Szczęśliwi ludzie – samotni lub zakochani – to często ci, którzy żyją aktywnie, mają pasje i dbają o zdrowie w każdej formie.

Źródło: fox32
Foto: istock/ yacobchuk/Paperkites/ViktorCap/

News USA

Dziewięć gigantów farmaceutycznych zgadza się obniżyć ceny leków w USA

Opublikowano

dnia

Autor:

Prezydent Donald Trump poinformował w piątek, że dziewięć największych światowych firm farmaceutycznych zgodziło się obniżyć ceny swoich leków na rynku amerykańskim. Porozumienie, wynegocjowane po wielomiesięcznych rozmowach, obejmuje koncerny: Amgen, Bristol Myers Squibb, Boehringer Ingelheim, Genentech, Gilead Sciences, GSK, Merck, Novartis i Sanofi.

Zgodnie z ustaleniami producenci obniżą ceny leków w programie Medicaid do poziomu obowiązującego w innych krajach rozwiniętych. Co więcej, wszystkie nowe leki tych firm będą sprzedawane w USA w systemie „najbardziej uprzywilejowanego kraju” – czyli po cenie najniższej stosowanej globalnie — i to we wszystkich segmentach rynku: komercyjnym, gotówkowym, Medicare i Medicaid.

Co oznacza porozumienie?

Ceny leków w USA są od lat przedmiotem politycznych sporów, ponieważ w wielu przypadkach są nawet trzykrotnie wyższe niż w innych krajach. Ostateczny koszt dla pacjenta zależy od ubezpieczenia, konkurencji i polityki poszczególnych firm. Obniżki mogą szczególnie pomóc:

  • osobom bez ubezpieczenia,
  • pacjentom objętym Medicaid,
  • budżetom stanowym, które współfinansują programy lekowe.

Jednak duże zniżki nie oznaczają, że leczenie stanie się tanie. Według ekspertów niektóre terapie mogą nadal kosztować pacjentów setki dolarów miesięcznie.

TrumpRx: platforma do zakupu leków bezpośrednio od producentów

Administracja prezydenta zapowiedziała uruchomienie w styczniu nowej platformy TrumpRx. Będzie ona umożliwiać pacjentom zakup leków bezpośrednio od producentów, co ma dodatkowo obniżyć ceny.

W ramach porozumienia firmy farmaceutyczne zobowiązały się również do:

  • przekazania znacznych ilości składników aktywnych do krajowych rezerw,
  • formułowania i dystrybucji leków ratujących życie — takich jak antybiotyki, leki przeciwzakrzepowe czy inhalatory — w sytuacjach kryzysowych.

Szczególnie duże poruszenie wywołała decyzja firmy Bristol Myers Squibb, która zadeklarowała, że przekaże za darmo programowi Medicaid swój najpopularniejszy lek — przeciwzakrzepowy Eliquis. Jest to jeden z najczęściej przepisywanych i najbardziej dochodowych leków na świecie.

Groźba taryf pomogła złamać opór firm farmaceutycznych

W sumie administracja Donalda Trumpa zawarła porozumienia z 14 firmami farmaceutycznymi, przy czym wcześniejsze układy podpisały m.in. Pfizer, AstraZeneca, Eli Lilly, Novo Nordisk i EMD Serono.

Trump ujawnił, że w negocjacjach użył groźby 10-procentowego cła na produkty firm, które nie zgodzą się obniżyć cen. „Skutecznie zagroziłem im taryfami, aby zrobili to, co trzeba” – powiedział prezydent.

Początek dużej zmiany czy symboliczny gest?

Analitycy podkreślają, że wynegocjowane obniżki cen oraz darowizny leków są ważne, ale dopiero za kilka lat okaże się, czy inicjatywa faktycznie:

  • poprawi dostępność leków,
  • odciąży systemy Medicaid i Medicare,
  • wpłynie na ceny w sektorze prywatnym,
  • zachęci firmy do zwiększenia inwestycji w badania naukowe.

Na razie pewne jest, że porozumienie to największa wspólna deklaracja obniżek cen leków w historii administracji federalnej USA.

Źródło: AP
Foto: YouTube, istock/nortonrsx/
Czytaj dalej

News USA

Armia USA kończy z używaniem zwierząt w treningach medycznych. Zastąpią je symulatory pola walki

Opublikowano

dnia

Autor:

Armia Stanów Zjednoczonych zakończy stosowaną od dekad praktykę ostrzału żywych świń i kóz podczas treningów medycznych dla wojskowych ratowników. Zmiana wynika z zapisów tegorocznej ustawy obronnej i stanowi przejście na nowoczesne, realistyczne symulatory ran bojowych, które uznano za skuteczniejsze i zdecydowanie bardziej etyczne.

Decyzję szczególnie mocno wspierał republikański kongresman z Florydy Vern Buchanan, znany z działań na rzecz praw zwierząt. Jak podkreślił, wycofanie tzw. „live fire training” to „ważny krok naprzód w ograniczaniu niepotrzebnego cierpienia zwierząt w praktykach wojskowych”.

Koniec ostrzału zwierząt, ale inne procedury nadal będą stosowane

Zakaz dotyczy wyłącznie ćwiczeń polegających na ranieniu zwierząt poprzez ostrzał, jednak Departament Wojny nadal będzie mógł wykorzystywać je w innych formach brutalnego szkolenia: symulacji rany kłutych, oparzeń, urazów tępych czy tzw. weapon wounding, czyli testowania broni na zwierzętach.

W tych przypadkach zwierzęta mają być poddawane znieczuleniu, a po zakończeniu procedur zwykle są usypiane.

Agencja zdrowia wojskowego podkreśliła, że Pentagon „pozostaje zobowiązany do zastępowania modeli zwierzęcych wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, bez obniżania jakości szkolenia medycznego”. Kluczową rolę pełnić ma Defense Medical Modeling and Simulation Office, rozwijająca zaawansowane technologie odwzorowujące realne urazy bojowe.

Organizacje prozwierzęce mówią o historycznym przełomie

Grupy takie jak PETA ogłosiły zwycięstwo, argumentując, że decyzja „uratuje życie tysięcy zwierząt rocznie” i potwierdza zwrot armii w kierunku „najnowocześniejszych, bardziej humanitarnych technologii symulacyjnych”.

Od lat środowiska medyczne krytykowały wykorzystanie zwierząt w treningach, twierdząc, że nie odzwierciedlają one realnych warunków pola walki. Według lekarzy z Physicians Committee for Responsible Medicine, nowoczesne „cut suits” – kombinezony zakładane przez ludzi, pozwalające realistycznie symulować krwawienie, ból i reakcje ofiary – są znacznie bardziej skuteczne.

„To prawda, że zwierzę jest żywą istotą, którą trzeba ratować, ale nie odtworzy to sytuacji, kiedy medyk musi pod presją czasu uratować krwawiącego, krzyczącego kolegę z oddziału” – podkreśla dr Erin Griffith, emerytowana lekarka Marynarki Wojennej.

Vern Buchanan,

Kongresmen Vern Buchanan

Lata presji i legislacji doprowadziły do zmiany

Od ponad dekady kolejne ustawy obronne nakładały na Pentagon presję, by ograniczać użycie zwierząt w treningach medycznych.

  • 2013 r. – Kongres wymaga od Departamentu Obrony opracowania strategii przejścia na metody bez udziału zwierząt.
  • 2018 r. – sekretarz obrony otrzymuje obowiązek stosowania symulacji „w maksymalnym możliwym zakresie”.

Jednak raport GAO z 2022 r. wykazał, że armia nadal korzystała z tysięcy świń i kóz rocznie podczas szkoleń urazowych. Zwierzęta były znieczulane, ranione, a po zakończeniu procedur usypiane.

Czy to koniec epoki zwierzęcych modeli szkoleniowych?

Praktyka traktowania świń i kóz jako modeli anatomicznych była uzasadniana podobieństwem ich organów do ludzkich oraz możliwością uzyskania nieprzewidywalnych reakcji biologicznych – cechy ważnej w nauce kontroli krwotoków czy leczenia poważnych obrażeń.

Ale zdaniem ekspertów rozwój technologii sprawił, że metody te są coraz bardziej archaiczne.

Zaawansowane manekiny, wirtualna rzeczywistość i realistyczne symulacje dynamicznych urazów już dziś dają armii narzędzia, które pozwalają szkolić medyków bez zadawania cierpienia zwierzętom – a jednocześnie lepiej przygotowują do prawdziwych sytuacji bojowych.

Źródło: AP
Foto: Kongres USA, US Army, istock/taxzi/
Czytaj dalej

News USA

Wygrana w Powerball rośnie do 1,6 mld USD. Kto zostanie miliarderem w poniedziałek?

Opublikowano

dnia

Autor:

W sobotni wieczór żaden gracz w USA nie trafił wszystkich sześciu liczb w losowaniu Powerball, co spowodowało wzrost puli głównej do 1,6 mld USD. Kolejne losowanie odbędzie się w poniedziałek, 22 grudnia, o 10:59 p.m. (ET). Czy ktoś wreszcie trafi jackpota?

Rekordowa kumulacja – piąta największa w historii loterii USA

Po braku zwycięzcy w sobotnim losowaniu (numery: 4, 5, 28, 52, 69, Powerball 20), jackpot przeszedł do kolejnej rundy, osiągając poziom niemal bezprecedensowy. To obecnie:

  • 4. największy jackpot w historii Powerball,
  • 5. największy jackpot w historii wszystkich amerykańskich gier losowych.

Obecna kumulacja jest już 46. z rzędu, co stanowi rekord największej liczby kolejnych losowań bez głównego zwycięzcy. To także zaledwie drugi przypadek, w którym dwie kolejne kumulacje Powerball przekraczają 1 mld USD.

10 największych wygranych w Powerball

Miejsce Kwota wygranej Data losowania Stan zwycięzcy / zwycięzców
1 2,04 mld USD 7 listopada 2022 Kalifornia
2 1,787 mld USD 6 września 2025 Missouri, Texas
3 1,765 mld USD 11 października 2023 Kalifornia
4 1,60 mld USD (szac.) 22 grudnia 2025 ???
5 1,586 mld USD 13 stycznia 2016 Kalifornia, Floryda, Tennessee
6 1,08 mld USD 19 lipca 2023 Kalifornia
7 1,04 mld USD 2 października 2023 Kalifornia
8 768,4 mln USD 27 marca 2019 Wisconsin
9 758,7 mln USD 23 sierpnia 2017 Massachusetts
10 731,1 mln USD 20 stycznia 2021 Maryland

Milionerzy mimo braku głównej wygranej

Chociaż nikt nie zgarnął jackpotu, sobotnie losowanie przyniosło znaczące nagrody: 8 kuponów z całego kraju trafiło pięć białych kul, wygrywając po 1 mln USD. Zwycięski losy uszczęśliwiły graczy z: Kalifornii, Florydy, Iowa, Massachusetts, Michigan (2), New Hampshire oraz Ohio.

Co czeka zwycięzcę w poniedziałek?

Osoba, która trafi wszystkie liczby w kolejnym losowaniu, stanie przed wyborem nagród:

  • 735,3 mln USD w gotówce, wypłacane jednorazowo (przed opodatkowaniem),
  • 1,6 mld USD w 30 corocznych wypłatach rozłożonych na 29 lat (również przed podatkami).

Szanse na wygraną

Jak przypominają organizatorzy, prawdopodobieństwo trafienia jackpotu wynosi jedynie 1 do 292,2 mln. Mimo tak małych szans, rekordowe kumulacje tradycyjnie przyciągają miliony graczy w całym kraju.

10 największych wygranych w historii Powerball i Mega Millions

Miejsce Kwota wygranej Gra Data losowania Lokalizacja zwycięzcy / Uwagi
1 2,04 mld USD Powerball 7 listopada 2022 Kalifornia
2 1,787 mld USD Powerball 6 września 2025 Missouri i Teksas
3 1,765 mld USD Powerball 11 października 2023 Kalifornia
4 1,602 mld USD Mega Millions 8 sierpnia 2023 Floryda
5 1,60 mld USD (szac.) Powerball 22 grudnia 2025 ???
6 1,537 mld USD Mega Millions 23 października 2018 Karolina Południowa
7 1,35 mld USD Mega Millions 13 stycznia 2023 Maine
8 1,337 mld USD Mega Millions 29 lipca 2022 Illinois
9 1,08 mld USD Powerball 19 lipca 2023 Kalifornia
10 1,05 mld USD Mega Millions 22 stycznia 2021 Michigan

Źródło: Powerball
Foto: YouTube, istock/Ivan-balvan/
Czytaj dalej
Reklama

Popularne

Kalendarz

kwiecień 2025
P W Ś C P S N
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
282930  

Nasz profil na fb

Popularne w tym miesiącu