Obserwatorium Very C. Rubin w Chile — wyposażone w największy cyfrowy aparat w historii — zaprezentowało w poniedziałek swoje pierwsze, zachwycające zdjęcia kosmosu. Na fotografiach widać spektakularne kolorowe mgławice, gwiazdy oraz odległe galaktyki, uchwycone z niezwykłą precyzją.

Położone na szczycie góry Cerro Pachón w Chile, obserwatorium zostało stworzone z myślą o badaniu południowego nieba z niespotykaną dotąd szczegółowością. Projekt sfinansowany przez Narodową Fundację Nauki (NSF) oraz Departament Energii USA będzie prowadził obserwacje przez kolejne 10 lat, zbierając dane, które mogą zmienić nasze rozumienie wszechświata.

Wśród pierwszych uchwyconych obiektów znalazły się niezwykle barwne mgławice Trójlistna Koniczyna i Laguna, położone tysiące lat świetlnych od Ziemi, a także Gromada w Pannie — skupisko galaktyk zawierające jasne, spiralne struktury.

Celem obserwatorium jest sfotografowanie aż 20 miliardów galaktyk, a także odkrycie nieznanych jeszcze asteroid i innych obiektów niebieskich. Dane zebrane przez nowoczesną kamerę mogą pomóc naukowcom w rozwikłaniu jednej z największych zagadek współczesnej fizyki: natury ciemnej materii i ciemnej energii.

Obserwatorium nosi imię Very Rubin, wybitnej astronomki, która jako jedna z pierwszych dostarczyła dowodów na istnienie ciemnej materii — niewidzialnej substancji, która może stanowić aż 85% masy wszechświata.

Wraz z uruchomieniem Rubin Observatory ludzkość zyskuje nowe „oko” na wszechświat — zdolne dostrzec to, co dotąd pozostawało w cieniu.

Źródło: wttw
Foto: NSF-DOE Vera C. Rubin Observatory

Mediana cen sprzedaży domów w USA osiągnęła rekordowy poziom 396 500 dolarów w czterotygodniowym okresie zakończonym 15 czerwca – poinformowała agencja Redfin w komunikacie z 20 czerwca. Mimo rekordowych cen, kupujący zyskują coraz większą przewagę negocjacyjną.

Choć aktualna mediana cen sprzedaży to historyczne maksimum, pozostaje o 26 000 dolarów niższa od średniej ceny ofertowej, wynoszącej 422 238 dolarów. To oznacza, że domy są sprzedawane średnio z 6-procentowym rabatem.

Rynek sprzyja kupującym

Jak wskazuje Redfin, na rynku jest więcej sprzedających niż kupujących, co pozwala nabywcom negocjować korzystniejsze warunki. Liczba ofert domów na sprzedaż wzrosła rok do roku o 14,5%. Agencja prognozuje, że to niedopasowanie podaży i popytu może doprowadzić do spadku cen sprzedaży w dalszej części 2025 roku, mimo że obecnie są one o 1% wyższe niż przed rokiem.

Wg ekspertów domy w doskonałym stanie i atrakcyjnych lokalizacjach wciąż mogą liczyć na sprzedaż po cenie ofertowej lub wyższej. W innych przypadkach sprzedający powinni być gotowi na kompromisy, w tym naprawy po inspekcji.

Spowolnienie budownictwa

Pomimo wysokich cen domów, aktywność budowlana spada. Według danych z 18 czerwca, liczba rozpoczętych budów spadła w maju o 9,8% w porównaniu z kwietniem – to najniższy poziom od lipca 2024 roku. Równocześnie liczba pozwoleń na budowę zmniejszyła się o 2%.

Narodowe Stowarzyszenie Budowniczych Domów (NAHB) informuje, że za spadek odpowiada głównie rynek mieszkań wielorodzinnych. Budowa domów jednorodzinnych utrzymuje się na względnie stabilnym poziomie, mimo utrzymujących się wysokich stóp procentowych oraz niepewności gospodarczej i taryfowej.

NAHB przewiduje, że w 2025 roku liczba rozpoczętych budów domów jednorodzinnych spadnie.

Zakup droższy od wynajmu

Kolejnym wyzwaniem jest rosnący koszt zakupu nieruchomości w porównaniu z wynajmem. Z raportu Zillow z 16 czerwca wynika, że obecnie wynajęcie typowego domu jednorodzinnego kosztuje średnio o 100 dolarów miesięcznie mniej niż spłata kredytu hipotecznego przy 10-procentowej wpłacie własnej.

Dla porównania, sześć lat temu wynajem był droższy o 373 dolary miesięcznie niż zakup – sytuacja zmieniła się diametralnie.

Kryzys dostępności mieszkań

Według Narodowego Stowarzyszenia Budowniczych Domów NAHB, kluczową barierą w zwiększaniu dostępności mieszkań jest niedobór wykwalifikowanej siły roboczej. Z opublikowanego 10 czerwca raportu wynika, że w 2024 roku z tego powodu nie powstało około 19 000 domów jednorodzinnych, co przełożyło się na straty gospodarcze rzędu 8,1 miliarda dolarów.

Rząd federalny szuka rozwiązań

Administracja Donalda Trumpa rozpoczęła działania mające na celu zwiększenie podaży gruntów pod budownictwo mieszkaniowe. W marcu Departament Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast (HUD) oraz Departament Zasobów Wewnętrznych powołały wspólną grupę zadaniową, której celem jest zidentyfikowanie niewykorzystanych federalnych gruntów możliwych do zagospodarowania.

W maju urzędnicy odwiedzili południową Nevadę, by zbadać potencjał lokalnych terenów pod zabudowę.

Źródło: The Epoch Times
Foto: istock/Paulbr/ tfoxfoto/monkeybusinessimages/

Rosnące napięcia na Bliskim Wschodzie, a zwłaszcza zaangażowanie Stanów Zjednoczonych w eskalującą wojnę izraelsko-irańską, budzą poważne obawy wśród Amerykanów – nie tylko o bezpieczeństwo globalne, ale i… o portfele. Szczególne zaniepokojenie budzi możliwość zablokowania Cieśniny Ormuz – kluczowego szlaku transportowego dla światowych dostaw ropy naftowej.

Cieśnina Ormuz: wąskie gardło światowej energetyki

Leżąca między Iranem a Omanem Cieśnina Ormuz to najważniejszy na świecie punkt tranzytowy dla ropy. Codziennie przepływa przez nią około 20 milionów baryłek ropy, co stanowi niemal 20% globalnego zapotrzebowania. Większość tej ropy trafia do rynków azjatyckich, ale każda większa zakłócenie w cieśninie może wywołać globalne turbulencje cenowe.

Iran od dawna posiada środki, by skutecznie zakłócić ruch w cieśninie – od floty szybkich łodzi szturmowych, przez morskie miny, po precyzyjne rakiety. Scenariusz tymczasowej blokady jest realny – a jego skutki mogłyby natychmiast odbić się na rynkach surowców.

Potencjalny szok cenowy

Jeśli Iran zdecydowałby się na blokadę, ceny ropy mogłyby gwałtownie wzrosnąć nawet do 120–130 dolarów za baryłkę – ostrzega Homayoun Falakshahi, główny analityk ds. ropy naftowej w firmie Kpler. Taki skok mógłby wywołać szok inflacyjny dla światowej gospodarki, choć – jak przewidują eksperci – najpewniej miałby on charakter przejściowy.

Dla konsumentów w USA oznaczałoby to szybki wzrost cen benzyny. Mimo że Stany Zjednoczone importują z Zatoki Perskiej obecnie jedynie około 7% swojej ropy – to najniższy poziom od prawie 40 lat – globalne wzrosty cen surowca wpłynęłyby także na ceny paliw w kraju.

Ceny benzyny już teraz niepokoją

W stanie Illinois kierowcy już teraz płacą więcej niż reszta kraju. Obecna średnia cena za galon wynosi tu 3,43 USD, podczas gdy średnia krajowa to 2,86 USD. Choć to mniej niż o tej samej porze w zeszłym roku (kiedy średnia w Illinois sięgała 3,83 USD), rosnąca niepewność na rynkach może ten trend odwrócić.

Źródło: nbc
Foto: istock/Nature/