Połącz się z nami

News USA

Nowe trendy w macierzyństwie: Coraz więcej urodzeń po 40. roku życia, mało wśród nastolatek

Opublikowano

dnia

Nowy raport Narodowego Centrum Statystyki Zdrowia (NCHS) ukazuje istotne zmiany w trendach urodzeń w Stanach Zjednoczonych. Podczas gdy ogólny współczynnik dzietności spada, rośnie liczba kobiet decydujących się na macierzyństwo po 40. roku życia. Jednocześnie liczba urodzeń wśród nastolatek osiągnęła historycznie niski poziom.

Spadająca dzietność i przesunięcie wieku matek

Z najnowszych danych wynika, że w 2023 roku Amerykanki miały średnio 1,62 dziecka, co oznacza dalszy spadek w porównaniu do 1,66 dziecka w 2021 i 2022 roku. Od 1990 roku współczynnik dzietności zmniejszył się o 14%, głównie z powodu spadku liczby urodzeń wśród kobiet poniżej 30. roku życia.

Po raz pierwszy w historii w 2023 roku więcej dzieci urodziły kobiety po 40. roku życia niż nastolatki.

To efekt długoterminowych działań na rzecz zdrowia publicznego, mających na celu redukcję liczby ciąż nastolatek oraz rozwoju medycyny wspomagającej płodność u starszych kobiet.

Według dr Elizabeth Wildsmith, demografki z organizacji Child Trends, „nastąpiła zmiana w rozkładzie wieku matek”. W latach 90. nastolatki stanowiły aż 13% wszystkich rodzących, natomiast w 2023 roku było to już tylko 4%.

Co więcej, wskaźnik urodzeń wśród dziewcząt w wieku 10–14 lat praktycznie spadł do zera, co eksperci uznają za ogromny sukces w dziedzinie zdrowia publicznego.

Dlaczego kobiety decydują się na późniejsze macierzyństwo?

Dane wskazują, że obecnie najwięcej dzieci rodzą kobiety w wieku 30–34 lat, podczas gdy dekadę temu najliczniejszą grupą matek były kobiety 25–29-letnie. Od 1990 do 2023 roku współczynnik dzietności kobiet w wieku 35–39 lat wzrósł o 71%, a w grupie 40–44 lat – aż o 127%.

Eksperci wskazują kilka powodów tych zmian:

  • Zmiana wartości społecznych i kulturowych – coraz więcej kobiet odkłada macierzyństwo na później, priorytetowo traktując edukację i karierę.
  • Lepszy dostęp do antykoncepcji – kobiety mogą skuteczniej planować swoją płodność.
  • Postęp medycyny rozrodczej – rozwój technologii takich jak zapłodnienie in vitro (IVF) zwiększa szanse na późne macierzyństwo.
  • Wzrost kosztów życia i wychowania dziecka – kobiety częściej czekają na większą stabilizację finansową.

Jak podkreśla Wildsmith, gdy kobiety mają większą kontrolę nad swoją płodnością, otwierają się przed nimi szersze możliwości zawodowe i ekonomiczne.

Rekordowy spadek urodzeń wśród nastolatek – nierówności regionalne

Mimo że ogólny spadek liczby urodzeń wśród nastolatek jest ogromnym sukcesem zdrowia publicznego, różnice regionalne pozostają znaczące.

  • Najniższe wskaźniki urodzeń wśród nastolatek odnotowano w Nowej Anglii, Kalifornii, Nowym Jorku, Minnesocie i stanie Waszyngton. W tych regionach dużą rolę odgrywa edukacja seksualna oraz łatwy dostęp do antykoncepcji.
  • Najwyższe wskaźniki nadal utrzymują się w południowych stanach, takich jak Missisipi, Arkansas i Luizjana, gdzie są dwukrotnie wyższe niż średnia krajowa.

Na przykład w Missisipi53% nastolatków nie stosowało antykoncepcji podczas ostatniego stosunku, co prowadzi do wyższego wskaźnika nieplanowanych ciąż. Pomimo tego, liczba urodzeń wśród nastolatek w stanie spadła o połowę w ciągu ostatniej dekady – z 46,1 na 1000 urodzeń w 2012 roku do 23,6 w 2021 roku.

Macierzyństwo po 40. roku życia – szanse i zagrożenia

Postęp w medycynie umożliwia coraz większej liczbie kobiet zdrowe ciąże po 40. roku życia, jednak eksperci ostrzegają przed rosnącymi zagrożeniami zdrowotnymi.

  • Ryzyko powikłań rośnie stopniowo z wiekiem – obejmuje ono cukrzycę ciążową, stan przedrzucawkowy oraz ryzyko nieprawidłowości genetycznych, takich jak zespół Downa.
  • U kobiet po 40. roku życia ryzyko stanu przedrzucawkowego wynosi 10%, co stanowi podwójny wzrost w porównaniu do młodszych grup.
  • Świadoma i proaktywna opieka prenatalna – stosowanie aspiryny w czasie ciąży, monitorowanie ciśnienia krwi oraz kontrolowanie cukrzycy ciążowej pomagają minimalizować zagrożenia.

Dr Arianna Cassidy, specjalistka medycyny matczyno-płodowej, podkreśla: “Nie ma jednego momentu, w którym nagle wszystkie te zagrożenia się pojawiają. To kontinuum – stopniowy wzrost ryzyka, który można kontrolować dzięki odpowiedniej opiece medycznej.”

Nowa era macierzyństwa

Zmiany w trendach urodzeń w USA są odzwierciedleniem ewolucji społeczeństwa, rozwoju technologii oraz postępu medycyny.

  • Macierzyństwo staje się coraz bardziej świadomą decyzją – kobiety wybierają późniejsze urodzenie dzieci, korzystając z nowoczesnych metod wspomagania płodności.
  • Edukacja i dostęp do antykoncepcji skutecznie ograniczyły liczbę nieplanowanych ciąż wśród nastolatek, choć wciąż występują różnice regionalne.
  • Długofalowe skutki tych zmian – zarówno dla rynku pracy, jak i systemu opieki zdrowotnej – będą tematem dalszych badań demograficznych.

Źródło: cnn
Foto: istock/nensuria/shironosov/Andrii Zastrozhnov/zdenkam/

News USA

Departament Bezpieczeństwa:„Najgroźniejsi przestępcy” zatrzymani w Wigilię i Boże Narodzenie

Opublikowano

dnia

Autor:

24 i 25 grudnia, funkcjonariusze U.S. Immigration and Customs Enforcement ICE przeprowadzili serię aresztowań nielegalnych imigrantów skazanych wcześniej za poważne przestępstwa. Informację przekazał w niedzielę Department Bezpieczeństwa Narodowego podkreślając, że działania objęły osoby określane jako „najgorsi z najgorszych”.

„Gdy Amerykanie świętowali, agenci pracowali”

Jak poinformowała Tricia McLaughlin, podczas gdy wiele rodzin spędzało święta w domach, agenci ICE „narażali życie”, by zatrzymać członków gangów, zabójców, handlarzy narkotyków i brutalnych przestępców.

Według Departamentu Bezpieczeństwa Narodowego DHS, celem operacji było usunięcie z lokalnych społeczności osób, które stanowiły realne zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego.

Zatrzymani z wielu krajów, wszyscy z wyrokami

Wśród aresztowanych znaleźli się nielegalni imigranci pochodzący m.in. z Meksyku, Kuby, Somalii, Salwadoru, Gwatemali, Sudanu, Dominikany i Wenezueli. Wszyscy mieli wcześniejsze wyroki karne, często za przestępstwa z użyciem przemocy.

Departament Bezpieczeństwa Narodowego DHS podał nazwiska części zatrzymanych, wskazując na skalę zagrożeń.

Są to:

  • Samuel Juarez-Cruz z Meksyku – skazany w Pensylwanii za zabójstwo, morderstwo trzeciego stopnia oraz spisek w celu popełnienia zabójstwa.
  • Miguel Gonzalez-Toledo z Kuby – skazany na Florydzie za zabójstwo oraz przestępstwa narkotykowe.
  • Mohamed Hassan Jeylani z Somalii – wielokrotne wyroki m.in. za posiadanie kradzionego pojazdu, narażenie życia innych, ucieczkę przed policją i prowadzenie pojazdu pod wpływem narkotyków.
  • Lionel Arevalo-Rubio z Salwadoru – członek gangu MS-13, skazany za rozbój w Los Angeles.
  • Juan David Vazquez-Reyes z Meksyku – skazany w New Jersey za spowodowanie śmierci w wypadku drogowym.
  • Marcos Archila-Aquino z Gwatemali – skazany w Utah za ciężkie pobicie z użyciem broni.
  • Juan Zarzoza-Garza z Meksyku – skazany w Teksasie za napaść z użyciem niebezpiecznego narzędzia.
  • Yasir Emilio Lohai Ojok z Sudanu – skazany w Kalifornii za włamanie drugiego stopnia.
  • Leonardo Miliano z Dominikany – skazany w Massachusetts za nielegalne posiadanie broni palnej.
  • Jose Arena-Ojeda z Wenezueli – skazany w Teksasie za udział w przemycie nielegalnych imigrantów.

Podziękowania dla funkcjonariuszy

Przedstawiciele DHS podkreślili, że operacje przeprowadzono dzięki pracy funkcjonariuszy, którzy zrezygnowali z czasu spędzanego z rodzinami w święta. Resort zaznaczył, że ich działania miały bezpośredni wpływ na poprawę bezpieczeństwa w wielu regionach kraju.

Szersza ofensywa migracyjna

Resort bezpieczeństwa wewnętrznego poinformował również, że od momentu powrotu do urzędu prezydenta Donald Trump ponad 2,5 mln nielegalnych imigrantów opuściło Stany Zjednoczone. Według DHS jest to efekt szeroko zakrojonych działań, które – jak twierdzi administracja – doprowadziły do „najbezpieczniejszej granicy w historii USA”.

Źródło: foxnews
Foto: ICE
Czytaj dalej

News USA

Więcej krajów i stanów zalegalizowało wspomagane samobójstwo w 2025 roku

Opublikowano

dnia

Autor:

W 2025 roku, mimo zdecydowanego sprzeciwu organizacji obywatelskich, środowisk osób z niepełnosprawnościami oraz liderów Kościoła katolickiego, wielu ustawodawców w Stanach Zjednoczonych i poza nimi przyjęło przepisy rozszerzające dostęp do medycznie wspomaganego samobójstwa lub eutanazji. Decyzje te wywołały falę pozwów sądowych, ostrych debat etycznych i obaw o ochronę najbardziej wrażliwych grup społecznych.

Delaware: nowa ustawa i natychmiastowy pozew

W maju Gubernator Matt Meyer podpisał ustawę legalizującą wspomagane samobójstwo dla terminalnie chorych dorosłych, którym lekarze dają maksymalnie 6 miesięcy życia. Prawo wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku i pozwoli pacjentom samodzielnie zażyć śmiertelne leki.

8 grudnia organizacje reprezentujące osoby z niepełnosprawnościami oraz pacjentów złożyły pozew w zarzucając ustawie dyskryminację osób z niepełnosprawnościami.

Illinois: prawo podpisane mimo sprzeciwu Kościoła

W Illinois projekt ustawy został przyjęty przez Izbę Reprezentantów w maju, utknął w Senacie podczas regularnej sesji, lecz powrócił jesienią. 31 października senatorowie przegłosowali ustawę, a 12 grudnia podpisał ją gubernator JB Pritzker, o czym informowaliśmy tutaj.

Nowe prawo umożliwia lekarzom przekazywanie śmiertelnych środków pacjentom terminalnie chorym na ich wyraźną prośbę. Konferencja Biskupów Illinois ostrzegła, że ustawa ignoruje poważne braki w dostępie do wysokiej jakości opieki paliatywnej, które prowadzą osoby w kryzysie do desperacji.

Illinois dołączyło do grupy jurysdykcji dopuszczających tę praktykę, m.in. Kalifornii, Kolorado, Hawajów, Oregonu, Waszyngtonu, New Jersey oraz Dystryktu Kolumbii.

Nowy Jork: „katastrofa czekająca na spełnienie”

W maju ustawodawcy Nowego Jorku wprowadzili projekt ustawy o wspomaganym samobójstwie. Kardynał Timothy Dolan określił ją jako „katastrofę czekającą na spełnienie”. Mimo apeli biskupów, Medical Aid in Dying Act został przyjęty w czerwcu. Oczekuje się, że ustawa zostanie podpisana przez Gubernator Kathy Hochul.

Kolorado: prawo obowiązuje, spór trafia do sądu

W Kolorado, gdzie wspomagane samobójstwo jest legalne od 2016 roku, w czerwcu koalicja organizacji obywatelskich wniosła pozew do sądu federalnego. Skargę złożyły m.in. Not Dead Yet oraz Institute for Patients’ Rights.

Pozew określa obowiązujące prawo jako „śmiertelnie niebezpieczny i dyskryminujący system”, który – zdaniem autorów – odsuwa osoby z poważnymi niepełnosprawnościami od leczenia ratującego życie i wsparcia zdrowia psychicznego.

Francja: głosowanie podzieliło parlament

maju Francja przyjęła projekt ustawy umożliwiający części terminalnie chorych dorosłych otrzymanie śmiertelnych leków. Za ustawą głosowało 305 posłów, przeciw było 199. Po głosowaniu Konferencja Biskupów Francji wyraziła „głębokie zaniepokojenie” koncepcją tzw. „prawa do pomocy w umieraniu”.

Wielka Brytania: ustawa po pierwszym etapie

W czerwcu Anglia przyjęła projekt ustawy legalizującej wspomagane samobójstwo dla terminalnie chorych pacjentów w Anglii i Walii. Aby stał się prawem, dokument musi jeszcze przejść przez House of Lords, która może wprowadzać poprawki, lecz nie spodziewa się całkowitego zablokowania ustawy.

Urugwaj: eutanazja wpisana do prawa

W Urugwaju parlament przyjął ustawę legalizującą eutanazję w sierpniu, a w październiku zatwierdził ją jako „Ustawę o godnej śmierci”. Prawo umożliwia dorosłym w terminalnym stadium choroby złożenie wniosku o eutanazję.

Kanada: raport ostrzega przed skutkami MAID

W Kanadzie we wrześniu opublikowano raport Cardus Health, który wskazuje, że legalizacja Medical Assistance in Dying (MAID) doprowadziła do nieproporcjonalnie wysokiej liczby przedwczesnych zgonów wśród osób z niepełnosprawnościami oraz cierpiących na choroby psychiczne.

Autorzy raportu podkreślają, że choć MAID wprowadzono z zabezpieczeniami, wiele z nich nie jest obecnie przestrzeganych, a osoby z niepełnosprawnościami częściej wybierają śmierć wspomaganą niż osoby o podobnym stanie zdrowia, które z MAID nie korzystają.

Narastający konflikt etyczny

Rok 2025 wyraźnie pokazał, że wspomagane samobójstwo i eutanazja stają się jednym z najostrzejszych sporów etycznych współczesnych demokracji. Z jednej strony ustawodawcy mówią o autonomii i „godnej śmierci”, z drugiej – organizacje obywatelskie, lekarze i liderzy religijni ostrzegają przed normalizacją śmierci jako odpowiedzi na cierpienie, szczególnie wśród osób najbardziej bezbronnych.

Źródło: cna
Foto: istock/Katarzyna Białasiewicz/
Czytaj dalej

News USA

Protokół z tajnego posiedzenia sądu w sprawie zabójstwa Charliego Kirka będzie opublikowany

Opublikowano

dnia

Autor:

W poniedziałek, sędzia stanowy Utah – Tony Graf – nakazał upublicznienie protokołu z zamkniętego posiedzenia sądu z 24 października 2025 roku, dotyczącego kwestii, czy mężczyzna oskarżony o zabójstwo Charlie’go Kirka powinien być skuty kajdanami podczas rozpraw. Sędzia podkreślił, że jawność postępowania jest fundamentem systemu wymiaru sprawiedliwości.

Spór o jawność i obecność kamer

O ujawnienie dokumentów wnioskowali prawnicy reprezentujący media, w tym The Associated Press. Argumentowali oni, że posiedzenie z 24 października było pierwszym momentem, gdy obrona zasugerowała zakaz kamer w sali sądowej, co – ich zdaniem – wymaga publicznej kontroli.

Zarzuty wobec oskarżonego

Prokuratura oskarżyła Tylera Robinsona o zabójstwo kwalifikowane w związku z wydarzeniem z 10 września na kampusie Utah Valley University w Orem. Śledczy zapowiedzieli zamiar ubiegania się o karę śmierci. Robinson nie złożył jeszcze formalnego oświadczenia o winie.

Argumenty obrony: ryzyko uprzedzeń ławy przysięgłych

Upubliczniony 97-stronicowy protokół pokazuje, że obrona twierdziła, iż nagrania i zdjęcia oskarżonego w kajdanach oraz w więziennym stroju mogą wywołać uprzedzenia wśród potencjalnych przysięgłych. Adwokat Richard Novak przekonywał, że zakaz kamer byłby łatwy do wyegzekwowania i ograniczyłby tzw. uprzedzenie wizualne.

Podczas październikowego posiedzenia Novak stwierdził, że sprawa nie powinna być rozstrzygana w mediach.

Nagranie audio i ograniczone redakcje

Sędzia Graf polecił również udostępnienie nagrania audio z posiedzenia, przy czym zarówno protokół, jak i zapis dźwiękowy zawierają ograniczone redakcje, usuwające informacje o procedurach bezpieczeństwa. Robinson nie był obecny fizycznie na poniedziałkowej rozprawie i łączył się z aresztu powiatu Utah za pośrednictwem łącza audio.

Kajdany, stroje cywilne i ograniczenia medialne

Choć sędzia nie rozstrzygnął jeszcze wniosku obrony o całkowity zakaz kamer, wprowadził inne ograniczenia. Kilka dni po zamkniętym posiedzeniu zezwolił, by Robinson występował w cywilnym stroju podczas posiedzeń przedprocesowych, jednocześnie nakazując stosowanie środków przymusu w celu zapewnienia bezpieczeństwa personelu sądu i samego oskarżonego.

Zgodnie z przepisami sądowymi Utah, osoby pozostające w areszcie muszą być nadzorowane lub skrępowane, o ile sąd nie postanowi inaczej. Sędzia zakazał mediom publikowania zdjęć, nagrań wideo oraz transmisji na żywo, które pokazują kajdany oskarżonego, by chronić zasadę domniemania niewinności.

Prawnicy reprezentujący media argumentowali w pismach procesowych, że jawne postępowanie chroni rzetelność ustaleń faktycznych i buduje zaufanie publiczne do sądów. Wskazywali, że w USA sprawy karne od lat są otwarte dla publiczności, co dowodzi możliwości prowadzenia uczciwych procesów bez ograniczania pracy reporterów.

Brak zgody na formalną interwencję mediów

W odrębnym orzeczeniu z poniedziałku sędzia Graf oddalił wniosek mediów o formalne przystąpienie do sprawy, uznając, że udział jako strona nie jest konieczny, by uzyskać dostęp do akt sądowych.

Kolejny etap postępowania

Prokuratura ma przedstawić zarys sprawy przeciwko Robinsonowi podczas posiedzenia wstępnego zaplanowanego na 18 maja 2026 roku. Sprawa pozostaje jedną z najbardziej obserwowanych w Utah, łącząc wątki bezpieczeństwa, praw oskarżonego i granic jawności postępowania sądowego.

Źródło: AP
Foto: YouTube
Czytaj dalej
Reklama

Popularne

Kalendarz

marzec 2025
P W Ś C P S N
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31  

Nasz profil na fb

Popularne w tym miesiącu