Jeśli korzystałeś z Facebooka w przeszłości, warto zerknąć na swoją pocztę e-mail. Trwa realizacja wypłat w ramach ugody z Meta Platforms Inc. (spółką matką Facebooka), która opiewa na 725 milionów dolarów. Sprawa dotyczy pozwu zbiorowego związanego z naruszeniem prywatności użytkowników.

Skąd wzięła się ugoda?

Ugoda jest następstwem pozwu, w którym zarzucono Facebookowi udostępnianie danych osobowych użytkowników firmom trzecim bez ich zgody oraz brak kontroli nad tym, jak dane były wykorzystywane. W centrum sprawy znalazła się m.in. nieistniejąca już firma Cambridge Analytica, która zbierała dane do celów reklam politycznych.

Proces sądowy zakończył się w maju 2025 r. po serii apelacji. Wypłaty rozpoczęto w sierpniu i, zgodnie z informacjami na oficjalnej stronie ugody, będą kontynuowane przez około 10 tygodni.

8 września wysłano do wnioskodawców e-maile, w których podano, że wypłaty będą realizowane w partiach przez kolejne tygodnie, a każdy otrzyma powiadomienie e-mail 3–4 dni przed przelewem środków. Zaleca się więc regularne sprawdzanie skrzynki pocztowej.

Kogo dotyczy ugoda?

Do złożenia roszczenia uprawnieni byli wszyscy użytkownicy Facebooka w USA w okresie od 24 maja 2007 r. do 22 grudnia 2022 r. – również ci, którzy w międzyczasie usunęli swoje konta. Termin składania wniosków minął 25 sierpnia 2023 r.

Ile można otrzymać?

Kwota odszkodowania zależy od dwóch czynników:

• jak długo korzystałeś z Facebooka,
• ile osób złożyło wniosek.

Najpierw od łącznej puli odliczane są koszty administracyjne i sądowe, a pozostała kwota tworzy tzw. fundusz ugody netto. Każdy uprawniony uczestnik otrzymuje punkty – jeden punkt za każdy miesiąc posiadania aktywnego konta w okresie objętym pozwem. Wypłata będzie proporcjonalna do liczby punktów wnioskodawcy i całkowitej liczby punktów wszystkich uczestników.

Zródło: nbc
Foto: istock/ greenleaf123 /

Centra Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) potwierdziły, że choroba Chagasa, znana również jako choroba „pluskwy całującej”, jest obecnie uznawana za endemiczną w Stanach Zjednoczonych. Eksperci od lat ostrzegali, że ta groźna choroba pasożytnicza rozprzestrzenia się, zwłaszcza w południowych stanach. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że na całym świecie ponad 100 milionów ludzi jest narażonych na zakażenie. Jak wygląda sytuacja w USA i jak się chronić?

Czym jest choroba „pluskwy całującej”?

Choroba Chagasa wywoływana jest przez pasożyta Trypanosoma cruzi, który przenoszony jest przez owady z rodziny Triatominae, potocznie nazywane „pluskwami całującymi” – bo często gryzą ludzi w okolicy ust i oczu.

Jak dochodzi do zakażenia?

• przez wtarcie zainfekowanych odchodów owada w rankę, oczy lub usta,
• z matki na dziecko w czasie ciąży,
• rzadziej poprzez transfuzję zakażonej krwi.

Nosicielami pasożyta mogą być także zwierzęta, np. psy, co zwiększa ryzyko transmisji na ludzi.

Objawy i fazy choroby

Choroba Chagasa ma dwie fazy:

• Ostra (pierwsze tygodnie/miesiące) – często bezobjawowa lub daje łagodne symptomy: gorączka, zmęczenie, bóle mięśni, obrzęk powiek.
• Przewlekła – rozwija się po latach i może być groźna dla życia. Nawet 30% zakażonych rozwija powikłania, takie jak:
  • niewydolność serca,
  • przerost przełyku,
  • przerost okrężnicy.

„Choroba często jest śmiertelna, zanim pojawią się objawy” – ostrzega Paula Stigler Granados, ekspertka ds. zdrowia publicznego z Uniwersytetu Stanowego w San Diego.

Gdzie w USA występuje choroba?

Przypadki lokalnych zakażeń odnotowano w co najmniej ośmiu stanach: Kalifornii, Arizonoe, Teksasie, Tennessee, Luizjanie, Missouri, Missisipi i Arkansas. Pluskwy całujące są jednak rozpowszechnione w 32 stanach, szczególnie w rejonach południowych.

Trypanosoma cruzi

„Od dawna myślimy o tej chorobie jako problemie krajów o niskich dochodach, ale jej odsetek w USA jest wyższy, niż się sądzi” – twierdzi Peter Hotez, dziekan Krajowej Szkoły Medycyny Tropikalnej w Baylor College of Medicine.

Leczenie i profilaktyka

Nie ma szczepionki na chorobę Chagasa, ale FDA zatwierdziła dwa leki przeciwpasożytnicze dla osób zakażonych. Najlepsze efekty daje leczenie w fazie ostrej.

Jak się chronić?

• stosować środki owadobójcze (opryski insektycydami),
• nosić odzież zakrywającą skórę,
• unikać spania w źle zabezpieczonych budynkach na terenach endemicznych,
• myć i obierać warzywa oraz owoce,
• chronić psy – stosując preparaty przeciw pasożytom (np. Nexgard, Bravecto).

Dziecko z Panamy cierpiące na ostrą postać choroby Chagasa, objawiającą się opuchlizną w okolicy prawego oka (objaw Romañy)

Dlaczego uznanie choroby za endemiczną jest ważne?

Eksperci podkreślają, że to krok w dobrą stronę, ale problemem pozostaje brak systematycznego nadzoru i zasobów.

Źródło: washington post
Foto: wikipedia, CDC,

Konferencja Biskupów Katolickich Stanów Zjednoczonych (USCCB) oficjalnie wsparła koalicję centrów ciążowych w New Jersey, które zwróciły się do Sądu Najwyższego o wstrzymanie działań stanowego prokuratora generalnego wobec ich darczyńców i dokumentacji wewnętrznej. O sporze mówi Ojciec Paweł Kosiński SJ.

Spór o listy darczyńców

First Choice Women’s Resource Centers, jedna z największych organizacji pro-life w New Jersey, złożyła wniosek do Sądu Najwyższego o zablokowanie żądania Prokuratora Generalnego Matthew Platkina. Domaga się on przekazania szczegółowych list darczyńców, wraz z ich danymi identyfikacyjnymi, w ramach postępowania dotyczącego rzekomego naruszenia stanowych przepisów o ochronie konsumentów.

Według obrońców centrów ciążowych żądanie prokuratora stanowi bezprecedensową ingerencję w wolność religijną i prawo do prywatności.

Argumenty biskupów

W piśmie amicus curiae skierowanym do Sądu Najwyższego Konferencja Biskupów Katolickich Stanów Zjednoczonych USCCB podkreśliła, że nakaz ujawniania darczyńców nie tylko uderzyłby w centra ciążowe, lecz mógłby też zagrozić innym wspólnotom religijnym, w tym parafiom i kościołom.

Biskupi zaznaczyli, że:

• obowiązek przekazywania danych „wywierałby presję na kościół, aby zmienił sposób gromadzenia funduszy i prowadzenia dokumentacji finansowej”,
• ujawniałby poufne informacje o działalności wspólnot religijnych,
• stwarzałby niebezpieczny precedens, który mógłby być stosowany wobec grup wszystkich wyznań i przekonań.

Szeroka koalicja sprzeciwu

Konferencja Biskupów Katolickich Stanów Zjednoczonych USCCB nie jest osamotniona w swoim stanowisku. Do grona instytucji sprzeciwiających się działaniom prokuratora New Jersey dołączyli m.in.:

• rząd USA,
• członkowie Kongresu,
• Izba Handlowa Stanów Zjednoczonych,
• organizacja Demokraci na rzecz Życia,
• Amerykańska Unia Swobód Obywatelskich (ACLU),
• Fundacja Praw Indywidualnych i Wypowiedzi (FIRE),
• Fundacja Drugiej Poprawki,
• stan Floryda,
• a także NetChoice – stowarzyszenie branży internetowej działające od 2001 roku.

Głos obrony

Erin Hawley, starsza prawniczka organizacji Alliance Defending Freedom, która reprezentuje First Choice przed Sądem Najwyższym, podkreśliła, że sprawa dotyczy fundamentalnych praw konstytucyjnych:

„Konstytucja chroni First Choice i jej darczyńców przed żądaniami wrogich urzędników stanowych dotyczącymi ujawnienia ich tożsamości. Nasza organizacja ma pełne prawo dochodzić tych praw przed sądem federalnym” – powiedziała.

Źródło: cna
Foto: istock/Michał Chodyra/