Ciekawostki
W centralnej Polsce żyli kiedyś Wikingowie. Ich ślady odnaleziono pod Łodzią

Najnowsze badania genetyczne szczątków znalezionych w średniowiecznym miejscu pochówku w Lutomiersku, niedaleko Łodzi, przyniosły przełomowe dowody na obecność Wikingów w tym regionie. Odkrycie to, jak określają naukowcy, jest „niezwykłe” i otwiera nowe możliwości badania wpływu skandynawskich osadników na historię ziem polskich.
Średniowieczne miejsce pochówku i jego tajemnice
Odkryte w latach 40-tych XX wieku, miejsce pochówku w Lutomiersku datowane jest na pierwszą połowę XI wieku. W trakcie wcześniejszych wykopalisk archeologicznych odnaleziono tam szczątki ludzkie oraz bogate artefakty, które wskazywały na ich skandynawskie pochodzenie. Jednak zły stan zachowania szczątków uniemożliwiał dotychczas jednoznaczną identyfikację ich pochodzenia.
Dopiero rozwój technologii analizy starożytnego DNA (aDNA) pozwolił naukowcom z Uniwersytetu Łódzkiego na przeprowadzenie zaawansowanych badań. Jak podkreślił Wiesław Lorkiewicz z Katedry Antropologii, warunki gruntowe były niezwykle niekorzystne dla zachowania materiału genetycznego, ale postęp w nauce umożliwił przezwyciężenie tych trudności.
Analizy wykazały, że pochowani w Lutomiersku ludzie reprezentowali różne grupy populacyjne: skandynawskie, słowiańskie oraz mieszane. Paulina Borówka, współautorka badań, zauważyła, że obecność skandynawskiego DNA w różnych częściach nekropolii sugeruje długotrwałą obecność Wikingów w tym regionie. Co więcej, osoby te pełniły różne role społeczne, co świadczy o ich aktywnym uczestnictwie w lokalnym życiu.
Znaczenie odkrycia dla historii Polski
Wikingowie od dawna są przedmiotem spekulacji w kontekście wczesnych dziejów państwa polskiego. O ile znane są przykłady osadnictwa skandynawskiego w innych częściach Polski, takich jak Wolin czy Gdańsk, odkrycie z Lutomierska jest pierwszym potwierdzeniem ich obecności w centralnej części kraju.
„To odkrycie rzuca nowe światło na obecność Wikingów w Polsce i ich potencjalne związki z kształtowaniem się państwa polskiego w X wieku” – zaznacza Lorkiewicz.
Badania genetyczne zostały przeprowadzone w ramach projektu finansowanego przez Unię Europejską, co umożliwiło porównanie próbek z materiałami z innych miejsc pochówku w Polsce i za granicą. Naukowcy planują dalsze analizy, aby lepiej zrozumieć, w jaki sposób Wikingowie znaleźli się w Lutomiersku i jaką rolę odgrywali w lokalnej społeczności.
Znaleziska archeologiczne i ich potencjał
Odkrycia takie jak miecz sprzed 1000 lat, znaleziony w styczniu tego roku na dnie jednej z polskich rzek, wzbudzają dalsze pytania o zasięg wpływów skandynawskich na ziemiach polskich. Choć eksperci sceptycznie podchodzą do przypisywania takich artefaktów bezpośrednio Wikingom, są one cennym materiałem badawczym dla archeologów i historyków.
Wnioski płynące z tych badań nie tylko rozszerzają naszą wiedzę o Wikingach, ale także pozwalają lepiej zrozumieć wielokulturową historię wczesnośredniowiecznej Polski.
Źródło: nfp
Foto: Ośrodek Sportu i Rekreacji Włocławek, YouTube
News Chicago
„Ironheart” – nowy serial Marvela z akcją w Chicago zadebiutuje w czerwcu na Disney+

24 czerwca na platformie Disney+ zadebiutuje wyczekiwany serial „Ironheart”, którego akcja osadzona jest w sercu Chicago. Produkcja Marvel Studios opowiada o losach młodej superbohaterki — Riri Williams, genialnej wynalazczyni i następczyni dziedzictwa Iron Mana.
Serial kontynuuje historię rozpoczętą w filmie „Black Panther: Wakanda Forever”, gdzie postać Riri została po raz pierwszy wprowadzona do uniwersum Marvela. Tym razem widzowie zobaczą ją powracającą do swojego rodzinnego miasta — Chicago — by zmierzyć się nie tylko z nowymi zagrożeniami, ale także własną przeszłością.
W rolach głównych zobaczymy m.in. Dominique Thorne jako Riri Williams, a towarzyszyć jej będą Lyric Ross, Manny Montana, Matthew Elam, Anji White, Regan Aliyah oraz Alden Ehrenreich.
Współpraca Marvela z miastem Chicago
Premierze serialu towarzyszy wyjątkowa kampania promocyjna realizowana we współpracy z Biurem Zarządzania Kryzysowego i Komunikacji w Chicago (OEMC) oraz Marvel Comics. Z tej okazji na liniach CTA — szczególnie Red Line — pojawiły się specjalnie oznaczone pociągi z motywem „Ironheart”.
To nie pierwsza taka współpraca — wcześniej OEMC korzystało z popularności postaci Riri Williams, by edukować mieszkańców w zakresie bezpieczeństwa, gotowości na ekstremalne warunki pogodowe oraz zgłaszania podejrzanych aktywności.
“Wykorzystanie lokalnej superbohaterki, której historia rozgrywa się w Chicago, to świetny sposób, by zaangażować społeczność i jednocześnie promować ważne komunikaty dotyczące bezpieczeństwa” – powiedzieli przedstawiciele OEMC.
Nowa twarz świata superbohaterów
Riri Williams, znana jako Ironheart, to postać, która wnosi świeżość i nową perspektywę do świata Marvela. Jej wyjątkowe zdolności inżynieryjne i niezależny charakter szybko zdobyły popularność wśród fanów komiksów, a teraz mają szansę podbić serca jeszcze szerszej publiczności.
Premiera „Ironheart” już 24 czerwca tylko na Disney+ Czy jesteś gotowy, by zobaczyć, jak nowa superbohaterka z Chicago zmienia świat?
Źródło: abc7
Foto: YouTube, Marvel
News USA
Inwazyjne i jadowite: Azjatyckie mrówki żądłowe rozprzestrzeniają się w USA

Nowy gatunek inwazyjnych mrówek, pochodzący z Azji, rozprzestrzenia się w szybkim tempie na terenie Stanów Zjednoczonych, wzbudzając poważne obawy entomologów, ekologów i służb zdrowia publicznego. Azjatycka mrówka żądłowa (Brachyponera chinensis) została zidentyfikowana już w 20 stanach, w tym w Wisconsin i Kentucky.
Małe, ale niebezpieczne
Choć te mrówki mierzą zaledwie kilka milimetrów, mogą stanowić realne zagrożenie dla ludzi i środowiska. Ich użądlenia są bolesne i jadowite, a w niektórych przypadkach mogą prowadzić do reakcji alergicznych, w tym groźnych dla życia wstrząsów anafilaktycznych. W Georgii odnotowano już co najmniej trzy takie przypadki.
Użądlenie wywołuje napadowy ból, który powraca przez wiele godzin, podobnie jak w przypadku niektórych owadów tropikalnych.
Ukryte zagrożenie
Mrówki żądłowe często ukrywają się w ściółce leśnej, próchniejących pniach, drewnie opałowym i ściółce ogrodowej, przez co łatwo mogą zostać przypadkowo przetransportowane i osiedlić się w nowych regionach. Co gorsza, ich kolonie są znacznie mniejsze niż u innych mrówek, co pozwala im niezauważenie zagnieżdżać się w domach i zabudowaniach.
Brachyponera chinensis została sprowadzona do Stanów Zjednoczonych w latach 30. XX wieku. Pojawiła się na wschodnim wybrzeżu Ameryki a obecnie zasięg jej występowania rozciąga się na zachód do Kentucky, Tennessee i Arkansas. Obserwacje potwierdzono także w Waszyngtonie i Wisconsin.
Potrójne zagrożenie dla ludzi i ekosystemu
Według ekspertów z Wydziału Entomologii Uniwersytetu Stanowego Karoliny Północnej, azjatycka mrówka żądłowa stanowi „potrójne zagrożenie”:
- Zdrowotne – jadowite użądlenia mogą powodować silne reakcje alergiczne.
- Domowe – łatwo przenikają do budynków mieszkalnych dzięki kompaktowym koloniom.
- Ekologiczne – agresywnie wypierają rodzime gatunki mrówek i termitów, które pełnią istotną funkcję w ekosystemach, np. w procesach rozkładu materii organicznej.
Co możesz zrobić?
Specjaliści zalecają czujność i ostrożność przy zakupie drewna opałowego, ściółki i produktów ogrodniczych. W razie podejrzenia kontaktu z tym gatunkiem, należy unikać bezpośredniego dotyku i zgłosić znalezisko do lokalnego wydziału ochrony środowiska lub entomologa.
Źródło: nbc, wikipedia
Foto: The photographer
News USA
Czerwcowy „Księżyc Truskawkowy” oczaruje niebo: Rzadkie zjawisko uczyni go wyjątkowo czerwonym

Już w nocy z 10 na 11 czerwca niebo nad naszymi głowami zdominuje zjawiskowa pełnia księżyca, znana jako „Księżyc Truskawkowy”. W tym roku to popularne zjawisko astronomiczne zyska szczególne znaczenie — i to nie tylko z powodu swojej nazwy, ale także przez wyjątkowe warunki, które sprawią, że zyska on głęboką, czerwonawą barwę i pojawi się wyjątkowo nisko nad horyzontem.
Skąd wzięła się nazwa „Księżyc Truskawkowy”?
Nazwa pochodzi od rdzennych plemion Algonquin w Ameryce Północnej. Dla nich czerwcowa pełnia wyznaczała początek sezonu zbioru dzikich truskawek. Zjawisko to było więc ściśle związane z rytmem natury i kalendarzem rolniczym.
W tradycji europejskiej czerwcową pełnię określano mianem „Miodowego Księżyca” lub „Łąkowego Księżyca”, co również nawiązywało do letnich zbiorów i świętowania.
Dlaczego tegoroczna pełnia jest tak wyjątkowa?
Pełnia Księżyca z czerwca 2025 roku zbiega się z rzadkim zjawiskiem astronomicznym zwanym „Major Lunar Standstill”. To efekt 18,6-letniego cyklu grawitacyjnego, w którym nachylenie orbity Księżyca względem Ziemi osiąga swoje ekstremalne wartości. Ostatni raz byliśmy świadkami tego zjawiska w 2006 roku, a kolejny raz zdarzy się dopiero w 2043.
W jego wyniku trajektoria Księżyca na niebie jest spłaszczona i przesunięta bardziej na południe — co oznacza, że czerwcowa pełnia wzejdzie wyjątkowo nisko nad horyzontem. Tak niskie położenie powoduje, że promienie księżyca muszą przebyć większą część ziemskiej atmosfery, zanim dotrą do obserwatora.
Dzięki temu barwa Księżyca staje się cieplejsza, przybierając odcienie czerwieni, pomarańczu i bursztynu.
W połączeniu z nazwą „Truskawkowy Księżyc” – choć ta pierwotnie nie miała nic wspólnego z kolorem – tegoroczna pełnia może naprawdę wyglądać jak owocowe zjawisko na niebie.
Kiedy najlepiej obserwować „Truskawkowy Księżyc”?
Według Old Farmer’s Almanac, Księżyc osiągnie pełnię dokładnie o 2:44 nad ranem w środę 11 czerwca (czasu lokalnego Chicago). Jednak jego najbardziej efektowny wygląd – nisko nad horyzontem, tuż po wschodzie – będzie widoczny już wieczorem 10 czerwca, tuż po zachodzie słońca.
Warto znaleźć miejsce z otwartym widokiem na wschodni horyzont, z dala od miejskich świateł, aby doświadczyć tego zjawiska w pełni. Idealnie sprawdzą się pagórki, pola, plaże lub wysokie punkty widokowe.
Źródło: nbc
Foto: istock/Natalia Kirsanova/Armastas
-
Polonia Amerykańska6 dni temu
Polonia ma wielkie serca: Pomagamy pani Ewie spod Jarosławia, cioci Moniki Doroty
-
News Chicago2 tygodnie temu
Sandra i John Kucala z Orland Park walczą o dom. Ich podatek wzrósł z 3 do 17 tys. USD
-
Zdrowie3 tygodnie temu
Uwaga na szczepionki przeciw Covid19: mogą powodować zapalenie mięśnia sercowego
-
News Chicago2 tygodnie temu
Uwaga – oszustwo: Fałszywe SMS-y o mandatach drogowych krążą w Illinois
-
Polonia Amerykańska2 tygodnie temu
W sobotę Polacy w USA ponownie głosują na nowego prezydenta Polski
-
News USA2 tygodnie temu
Republikanie oskarżają UE i rząd Tuska o ingerencję w wybory prezydenckie w Polsce
-
News USA3 tygodnie temu
Strzelanina w Waszyngtonie: Mieszkaniec Chicago zabił dwoje pracowników ambasady Izraela
-
News Chicago4 tygodnie temu
Illinois kończy program opieki zdrowotnej dla imigrantów