W czwartek Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych zezwolił administracji Donalda Trumpa na tymczasowe wdrożenie polityki, która zakazuje umieszczania oznaczenia „X” w paszportach i wymaga, by dokumenty odzwierciedlały „płeć biologiczną przy urodzeniu” ich posiadacza.

Decyzja sądu wstrzymuje wcześniejsze orzeczenie sądu niższej instancji, które blokowało egzekwowanie tej polityki, przyjętej przez Donalda Trumpa na początku roku. Zgodnie z wstrzymanym nakazem osoby transpłciowe i niebinarne mogły samodzielnie wybrać oznaczenie płci w paszporcie – „M”, „K” lub „X” – zgodne z własną tożsamością płciową.

Decyzja 6 do 3 – konserwatywna większość po stronie administracji

Sąd Najwyższy wydał decyzję stosunkiem głosów 6 do 3. Trzy liberalne sędziny – Ketanji Brown Jackson, Sonia Sotomayor i Elena Kagan – wyraziły sprzeciw.

W niepodpisanym uzasadnieniu większość stwierdziła, że wskazanie płci przy urodzeniu „nie narusza zasady równej ochrony bardziej niż ujawnienie kraju urodzenia”, ponieważ w obu przypadkach rząd „jedynie potwierdza fakt historyczny, a nie dyskryminuje żadnej grupy”.

Sąd uznał również, że administracja Trumpa ma duże szanse na wygraną w dalszym postępowaniu, podkreślając, że sprawa dotyczy polityki zagranicznej i dokumentów rządowych, a więc kwestii należących do kompetencji władzy wykonawczej.

Zdanie odrębne sędziny Jackson: „To realna szkoda dla tysięcy osób”

W zdaniu odrębnym sędzina Ketanji Brown Jackson wskazała, że szkody ponoszone przez osoby transpłciowe i niebinarne przeważają nad interesem rządu we wdrożeniu nowej polityki.

„Bez tymczasowej ochrony Amerykanie transpłciowi są zmuszeni do wyboru, przed którym nie stoi żaden inny obywatel – używać paszportu niezgodnego z ich tożsamością i ryzykować nękanie, lub rezygnować z podróży, pracy i innych codziennych czynności wymagających paszportu” – napisała Jackson.

Do jej opinii dołączyły sędziny Sonia Sotomayor i Elena Kagan.

Powrót do zasad sprzed ery Bidena

Administracja Donalda Trumpa argumentowała, że decyzja sądu w Massachusetts z czerwca była bezpodstawną ingerencją w prerogatywy prezydenta dotyczące polityki zagranicznej. Wskazano również, że od 1977 roku – z wyjątkiem okresu administracji Joe Bidena – rząd nie dopuszczał samodzielnego wyboru oznaczenia płci w paszportach.

„Obywatele nie mogą zmuszać rządu do umieszczania w dokumentach tożsamości nieprawdziwych oznaczeń płci, zwłaszcza że paszport jest dokumentem państwowym wykorzystywanym w kontaktach międzynarodowych” – napisał prokurator generalny D. John Sauer w piśmie do Sądu Najwyższego.

Dyrektywa Prezydenta Trumpa cofnęła zmiany wprowadzone przez administrację Bidena, która od 2021 r. pozwalała wnioskodawcom wybierać płeć zgodnie z tożsamością płciową i wprowadziła opcję „X” dla osób niebinarnych.

W nowej definicji „płeć” określono jako „niezmienną biologiczną klasyfikację jednostki jako mężczyzny lub kobiety”, a Departamentowi Stanu nakazano wydawać dokumenty wyłącznie na tej podstawie.

Pozew i walka o przywrócenie oznaczenia „X”

W lutym siedmioro obywateli transpłciowych i niebinarnych pozwało administrację federalną, twierdząc, że nowa polityka narusza konstytucję i prawo federalne. Domagali się przywrócenia zasad obowiązujących za Bidena.

Sędzina okręgowa Julia Kobick w kwietniu przyznała im rację, uznając, że Departament Stanu nie przedstawił „racjonalnego uzasadnienia” zmian, a dekret Trumpa był motywowany uprzedzeniami wobec osób transpłciowych. W czerwcu Kobick rozszerzyła swoje orzeczenie na wszystkich członków grupy pozywającej, nakazując rządowi umożliwić wybór oznaczenia płci, w tym opcji „X”.

Administracja Trumpa zaskarżyła decyzję, ale Sąd Apelacyjny dla Pierwszego Okręgu odrzucił wniosek o doraźną ulgę. Dopiero decyzja Sądu Najwyższego otworzyła drogę do tymczasowego wdrożenia nowej polityki.

Co dalej?

Ostateczne rozstrzygnięcie w sprawie jeszcze przed sądami. Obecnie administracja Trumpa może egzekwować przepisy wymagające, by paszporty odzwierciedlały płeć biologiczną przy urodzeniu, a nie tożsamość płciową wnioskodawcy. Prawnicy powodów zapowiadają jednak dalszą walkę.

Źródło: cbs
Foto: istock/LD/Viacheslav Besputin/AaronAmat/Charles McClintock Wilson/

Administracja Donalda Trumpa potwierdziła, że program IRS Direct File – bezpłatny system elektronicznego składania zeznań podatkowych – nie będzie dostępny w sezonie podatkowym 2026. Informację przekazano w poniedziałek w e-mailu wysłanym przez urzędniczkę IRS, Cynthię Noe, do kontrolerów stanowych zaangażowanych w projekt.

Program Bidena, krytykowany przez Republikanów

System Direct File został opracowany za prezydentury Joe Bidena jako część jego strategii upraszczania rozliczeń podatkowych. Program umożliwiał podatnikom bezpłatne i bezpośrednie składanie deklaracji przez stronę IRS, bez konieczności korzystania z komercyjnych usług.

Użytkownicy chwalili rozwiązanie za prostotę, oszczędność czasu i brak opłat. Jednak projekt od początku budził sprzeciw republikańskich ustawodawców oraz prywatnych firm zajmujących się przygotowywaniem zeznań podatkowych, które zarabiają miliardy dolarów rocznie na swoich usługach.

Krytycy nazywali Direct File „marnotrawstwem pieniędzy podatników”, argumentując, że darmowe alternatywy już istnieją – choć często są nieintuicyjne i ograniczone.

„Sektor prywatny poradzi sobie lepiej”

Obecny Sekretarz Skarbu i komisarz IRS, Scott Bessent, oświadczył w środę, że rząd „nie planuje dalszego rozwijania programu”. „Uważamy, że sektor prywatny może zapewnić lepsze rozwiązania. Direct File nie cieszył się dużą popularnością” – powiedział Bessent podczas briefingu w Białym Domu.

Według najnowszych danych IRS, 296 531 podatników złożyło swoje zeznania za pośrednictwem Direct File w sezonie podatkowym 2025 – ponad dwukrotnie więcej niż w roku poprzednim (140 803).

Miliony dolarów inwestycji i lobbing firm

Program Direct File został uruchomiony pilotażowo w 2024 roku w ramach środków z ustawy o redukcji inflacji, podpisanej przez Bidena w 2022 r. Administracja Demokratów przeznaczyła na jego rozwój dziesiątki milionów dolarów. W maju 2025 roku IRS ogłosił, że projekt stanie się stałym elementem systemu podatkowego.

Decyzja o jego likwidacji oznacza odwrót od polityki Bidena i zwycięstwo dla prywatnych gigantów z branży podatkowej, takich jak Intuit (właściciel TurboTax) i H&R Block, które od lat wydają miliony dolarów na lobbing przeciwko rządowym alternatywom.

Przeciętny Amerykanin wydaje rocznie ok. 140 dolarów na przygotowanie zeznania podatkowego.

Koniec programu potwierdzony

E-mail do kontrolerów stanowych był pierwszym oficjalnym potwierdzeniem, że program zostaje wstrzymany. Na stronie internetowej IRS Direct File widnieje obecnie komunikat:

„Program Direct File jest zamknięty. Więcej informacji zostanie udostępnionych w późniejszym terminie.”

Źródło: nbc
Foto: YouTube, istock

Podatki od nieruchomości w Stanach Zjednoczonych wciąż idą w górę – ale to, ile płacą właściciele domów, w dużej mierze zależy od miejsca zamieszkania. Według danych Realtor.com, mediana podatku od nieruchomości w USA w 2024 roku wyniosła 3500 dolarów, co oznacza wzrost o 2,8% w porównaniu z rokiem poprzednim. Na podwyżki wpływają przede wszystkim rosnące ceny domów i zmieniające się lokalne stawki podatkowe.

„Wzrost podatków różni się znacząco w zależności od stanu – w niektórych przypadkach podatki rosną szybciej niż ceny nieruchomości, a w innych spadają mimo wzrostu wartości domów” – wyjaśnia Joel Berner, starszy ekonomista Realtor.com.

Najniższe podatki – Południe i Appalachy

Najniższe podatki od nieruchomości w 2024 roku płacili właściciele domów w Zachodniej Wirginii, gdzie mediana wyniosła zaledwie 728 dolarów rocznie.

Oto dziesięć stanów o najniższych podatkach od nieruchomości:

1. Wirginia Zachodnia – 728 USD
2. Alabama – 804 USD
3. Arkansas – 871 USD
4. Missisipi – 1 034 USD
5. Karolina Południowa – 1 328 USD
6. Tennessee – 1 333 USD
7. Luizjana – 1 415 USD
8. Oklahoma – 1 481 USD
9. Kentucky – 1 551 USD
10. Michigan – 1 670 USD

Najwyższe podatki – Północny Wschód dominuje

Na drugim końcu zestawienia znalazło się New Jersey, gdzie właściciele płacą najwyższe podatki w kraju – średnio 9413 dolarów rocznie. Eksperci zauważają, że w stanach o najwyższych podatkach od nieruchomości, takich jak New Jersey, Connecticut czy Nowy Jork, rosnące koszty wynikają z wyższych dochodów gospodarstw domowych oraz droższych nieruchomości.

„Podatki od nieruchomości zwykle odzwierciedlają wartość rynkową domów” – podkreśla Berner.

Z kolei stany o niskich podatkach mają też niższe ceny nieruchomości – mediana ich wartości w 2025 roku wynosiła poniżej krajowej średniej 425 000 dolarów.

Mniejsze podatki – mniej usług

Niższe podatki mogą cieszyć właścicieli domów, ale często oznaczają ograniczone finansowanie usług lokalnych. Z podatków od nieruchomości finansuje się kluczowe służby miejskie – policję, straż pożarną, szkoły, biblioteki, parki, sądy czy służby ratunkowe. To także źródło środków na infrastrukturę, wodociągi, kanalizację i gospodarkę odpadami.

Stany szukają ulgi dla podatników

Rosnące stawki sprawiają, że ustawodawcy w wielu stanach szukają sposobów na złagodzenie obciążeń właścicieli domów. Nad reformami pracują m.in. Floryda, Illinois, Kansas, Ohio, Pensylwania i Teksas.

Niektóre regiony już wprowadziły ulgi. Montana przyjęła rozwiązania mające obniżyć podatek od nieruchomości, aby zrekompensować szybki wzrost cen domów.

Źródło: foxbusiness
Foto: istock/AndreyPopov/Sorapop/Stanislav Smoliakov/