News USA
Bieda w Polsce na najwyższym poziomie od dekady: 2,5 mln osób żyje w skrajnym ubóstwie
W 2023 roku liczba osób żyjących w skrajnym ubóstwie w Polsce wzrosła do 2,5 miliona, co stanowi 6,6% populacji kraju. To niepokojący wzrost o 47% w porównaniu z poprzednim rokiem i najwyższy poziom od niemal dekady, wynika z raportu polskiego oddziału Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu (EAPN). Wzrost ten wskazuje na narastające problemy społeczne w Polsce, szczególnie w kontekście trudnej sytuacji gospodarczej.
Inflacja i systemowe problemy
Według raportu EAPN, głównym czynnikiem odpowiedzialnym za wzrost skrajnego ubóstwa była rekordowa inflacja, która na początku 2023 roku osiągnęła 18,4%, najwyższy poziom od 26 lat. To nie tylko podniosło koszty życia, ale także wpłynęło na sytuację finansową milionów Polaków, szczególnie tych najbiedniejszych.
Organizacja wskazuje jednak, że nie tylko gospodarka jest winna – systemowe problemy w polityce społecznej dodatkowo pogłębiają trudności, z jakimi borykają się rodziny z dziećmi, seniorzy i osoby niepełnosprawne.
Ryszard Szarfenberg, przewodniczący EAPN Polska, ostrzegał przed taką sytuacją już wcześniej, podkreślając, że brak dostosowania świadczeń socjalnych do rosnących kosztów życia będzie miał drastyczne konsekwencje. „Obserwujemy niepokojący wzrost ubóstwa wśród dzieci, osób starszych i niepełnosprawnych, co świadczy o systemowych problemach w polityce społecznej,” powiedział Szarfenberg.
Skrajne ubóstwo i ubóstwo względne
W 2023 roku próg skrajnego ubóstwa, określany przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych (IPiSS), wynosił 901,04 zł (około 225 USD) miesięcznie dla jednoosobowego gospodarstwa domowego. Skrajne ubóstwo oznacza życie poniżej poziomu minimalnych wydatków niezbędnych do przetrwania.
Według raportu, dzieci były szczególnie dotknięte – 7,6% z nich żyło w skrajnej biedzie, co wskazuje na trudną sytuację rodzin z dziećmi.
Ubóstwo względne, które obejmuje osoby o dochodach niższych niż 50% przeciętnych wydatków rodzin, także wzrosło – z 11,7% do 12,2% populacji. Oznacza to, że około 4,6 miliona Polaków żyło poniżej tego progu. Chociaż ten wzrost był mniej dramatyczny niż w przypadku skrajnego ubóstwa, pokazuje on pogarszającą się sytuację materialną wielu rodzin.

Problem z progiem ustawowego ubóstwa
Pomimo wzrostu ubóstwa, poziom tzw. „ustawowego ubóstwa”, czyli osób kwalifikujących się do pomocy społecznej, spadł o około dwa punkty procentowe do 4,1%.
Dla wielu osób jest to jednak fałszywy sukces, ponieważ progi kwalifikacyjne do pomocy pozostały niezmienione, co oznacza, że część osób żyjących w skrajnym ubóstwie nie spełniała kryteriów dochodowych, by otrzymać wsparcie. EAPN wezwało do stworzenia bardziej spójnego systemu kryteriów dochodowych oraz wprowadzenia automatycznej indeksacji świadczeń, aby lepiej chronić najuboższych przed inflacją.
Przyszłość polityki socjalnej
Poziom ubóstwa w Polsce spadał od 2015 roku, kiedy rząd Prawa i Sprawiedliwości (PiS) wprowadził szereg programów socjalnych, w tym sztandarowy program „500+”, oferujący miesięczny zasiłek na każde dziecko. Jednak inflacja oraz niezmienione od lat progi dochodowe dla świadczeń socjalnych sprawiły, że skuteczność tych programów osłabła. Dopiero pod koniec 2023 roku zasiłek ten został podniesiony do 800 zł miesięcznie.

Obecny rząd, który przejął władzę pod koniec 2023 roku, zobowiązał się do dalszego rozwijania polityki socjalnej. Wprowadził między innymi nowy zasiłek, nazywany potocznie „płatnościami dla babci”, mający na celu ułatwienie rodzicom małych dzieci powrotu do pracy.
Mimo to, EAPN w swoim raporcie apeluje o pilne wprowadzenie automatycznej waloryzacji świadczeń socjalnych oraz zasiłków rodzinnych, aby skutecznie chronić najuboższe grupy społeczne przed skutkami inflacji. Eksperci ostrzegają, że bez systemowych zmian i lepszej ochrony najuboższych, pogłębiające się nierówności i rosnące koszty życia będą miały długotrwały wpływ na polskie społeczeństwo, zwłaszcza na najbardziej narażone grupy, takie jak dzieci, seniorzy i osoby niepełnosprawne.
Źródło: NFR
Foto: istock/taranchic/Pawel Kacperek/wjarek/
News USA
Dziś Sąd Najwyższy rozważy unieważnienie legalizacji małżeństw jednopłciowych
W piątek sędziowie Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych spotkają się za zamkniętymi drzwiami, by rozpatrzyć apel o uchylenie przełomowego wyroku z 2015 roku w sprawie Obergefell przeciwko Hodges, który zalegalizował małżeństwa osób tej samej płci w całym kraju. Decyzja, czy sąd podejmie się ponownego rozpatrzenia tej kwestii, może zostać ogłoszona już w poniedziałek.
W centrum sprawy: Kim Davis i odmowa wydania licencji
Wśród spraw rozpatrywanych przez sędziów znajduje się apelacja Kim Davis, byłej urzędniczki powiatu Rowan w stanie Kentucky. Davis odmówiła w 2015 roku wydawania licencji małżeńskich parom jednopłciowym, powołując się na przekonania religijne, mimo wyroku Sądu Najwyższego uznającego takie małżeństwa za konstytucyjne.
Za swoje działania została ukarana grzywną w wysokości 360 tysięcy dolarów tytułem odszkodowania i kosztów sądowych dla pary, której odmówiła obsługi. Davis domaga się teraz uchylenia tego nakazu.
Argumenty obrony: wolność religijna i poparcie konserwatywnych sędziów
Prawnicy Kim Davis powołują się na opinię sędziego Clarence’a Thomasa, który od lat otwarcie kwestionuje zasadność orzeczenia w sprawie Obergefell. Thomas był jednym z czterech sędziów, którzy złożyli zdania odrębne w 2015 roku — obok obecnego prezesa sądu Johna Robertsa i sędziego Samuela Alito, którzy wciąż zasiadają w składzie.
Choć Alito nadal krytykuje decyzję z 2015 roku, ostatnio zaznaczył, że nie opowiada się za jej unieważnieniem. Roberts z kolei od czasu złożenia swojego zdania odrębnego milczy w tej sprawie.
Nowe głosy w sądzie i możliwe kierunki orzeczenia
Do grona sędziów, którzy nie uczestniczyli w orzeczeniu z 2015 roku, należy m.in. Amy Coney Barrett. W przeszłości stwierdziła, że Sąd Najwyższy powinien naprawiać błędy poprzednich decyzji – co uczynił w 2022 roku, uchylając konstytucyjne prawo do aborcji (Dobbs v. Jackson Women’s Health Organization).
Jednocześnie Barrett zauważyła, że sprawa małżeństw jednopłciowych może różnić się od kwestii aborcji, ponieważ miliony Amerykanów oparły na niej swoje życie rodzinne – zawarły związki i wychowują dzieci w zaufaniu do obowiązującego prawa.
Od buntu do politycznego symbolu
Odmowa Kim Davis w 2015 roku uczyniła z niej symbol konserwatywnego sprzeciwu wobec orzeczenia Sądu Najwyższego. Jej działania wywołały ogólnokrajową debatę na temat granic między wolnością religijną a obowiązkami urzędnika publicznego.
Po tym, jak została skazana za obrazę sądu, Davis trafiła na krótko do aresztu, a jej współpracownicy zaczęli wydawać licencje w jej imieniu – jednak z usuniętym nazwiskiem. Wkrótce potem parlament Kentucky zmienił przepisy, usuwając nazwiska urzędników z aktów małżeństwa, by uniknąć podobnych konfliktów w przyszłości.
Davis przegrała wybory na kolejną kadencję w 2018 roku, ale jej sprawa wciąż budzi emocje i stała się testem dla konserwatywnej większości w obecnym Sądzie Najwyższym.
Decyzja, która może wstrząsnąć Ameryką
Jeśli sąd zdecyduje się ponownie rozpatrzyć kwestię małżeństw jednopłciowych, może to wywołać jedną z największych batalii społecznych od czasu wyroku w sprawie aborcji.
Źródło: AP
Foto: YouTube, Jami430
News USA
FAA tnie loty w całym kraju. Rekordowe zamknięcie rządu paraliżuje ruch lotniczy
Bezprecedensowa decyzja Federalnej Administracji Lotnictwa (FAA) o ograniczeniu liczby lotów w całych Stanach Zjednoczonych weszła w życie w piątek rano. Powodem są poważne niedobory kadrowe wynikające z rekordowo długiego zamknięcia rządu federalnego.
Ograniczenia obejmą 40 głównych lotnisk
Zarządzenie FAA dotyczy 40 największych portów lotniczych w ponad 20 stanach, w tym kluczowych węzłów komunikacyjnych, takich jak Atlanta, Dallas, Denver, Los Angeles i Charlotte.
W największych aglomeracjach – Nowym Jorku, Chicago, Houston i Waszyngtonie – cięcia dotkną kilku lotnisk jednocześnie, co może wywołać efekt domina i zakłócenia w całym krajowym systemie lotniczym.
Setki lotów już odwołane
Linie lotnicze w pośpiechu dostosowują rozkłady lotów. Według danych portalu FlightAware, w czwartek odwołano ponad 810 lotów w całych Stanach Zjednoczonych. Delta Air Lines zapowiedziała anulowanie około 170 lotów w piątek, natomiast American Airlines ograniczy liczbę rejsów o 220 dziennie do poniedziałku.
Federalna Administracja Lotnictwa FAA poinformowała, że redukcje rozpoczną się od poziomu 4% i stopniowo wzrosną do 10% do dnia 14 listopada. Ograniczenia będą obowiązywać codziennie między godziną 6:00AM a 10:00PM i obejmą wszystkie komercyjne linie lotnicze.
Kontrolerzy ruchu lotniczego na granicy wytrzymałości
Agencja wyjaśniła, że decyzja ma na celu odciążenie kontrolerów ruchu lotniczego, którzy od ponad miesiąca pracują bez wynagrodzenia. Wielu z nich wykonuje sześciodniowe tygodnie pracy z obowiązkowymi nadgodzinami.
Rosnąca presja polityczna
Decyzja FAA pojawia się w momencie, gdy administracja Donalda Trumpa nasila presję na Demokratów w Kongresie, domagając się zakończenia federalnego „shutdownu”. Związkowcy ostrzegają, że dalsze opóźnienia w wypłatach mogą doprowadzić do jeszcze większego odpływu personelu i ryzyka dla bezpieczeństwa w przestrzeni powietrznej.
Linie lotnicze starają się ograniczyć skutki
Przewoźnicy zapewniają, że zrobią wszystko, aby zminimalizować wpływ na pasażerów. Niektóre linie planują ograniczenie tras do mniejszych miast, by utrzymać płynność głównych połączeń.
Zgodnie z przepisami Departamentu Transportu, linie lotnicze są zobowiązane do zwrotu pieniędzy za odwołane loty, ale nie muszą pokrywać kosztów posiłków ani hoteli, jeśli przyczyną odwołania nie jest czynnik zależny od przewoźnika.
Zakłócenia także w transporcie towarowym
Cięcia będą miały zauważalny wpływ na cały amerykański system transportu lotniczego.
Redukcje mogą również spowolnić dostawy paczek, ponieważ wśród objętych lotnisk znajdują się dwa kluczowe centra logistyczne: FedEx w Memphis (Tennessee) oraz UPS w Louisville (Kentucky) – gdzie w tym tygodniu doszło do tragicznego wypadku samolotu transportowego.
Źródło: AP
Foto: FAA, BWI Thurgood Marshall airport, istock
News USA
Sędzia federalny nakazuje pełne sfinansowanie świadczeń programu SNAP
W czwartek sędzia federalny w stanie Rhode Island nakazał administracji Donalda Trumpa zapewnienie do piątku pełnego finansowania świadczeń w ramach programu pomocy żywnościowej SNAP (Supplemental Nutrition Assistance Program) za listopad.
Decyzja sędziego okręgowego Johna J. McConnella Jr., wydana w czwartek, była odpowiedzią na pozew złożony przez kilka miast oraz organizacji non-profit. Skarżyły się one, że administracja federalna planowała wypłacić jedynie 65% należnych świadczeń, co mogłoby pozostawić miliony osób bez środków na żywność.
Sąd: administracja nie uwzględniła skutków społecznych decyzji
„Pozwani nie uwzględnili praktycznych konsekwencji swojej decyzji o częściowym finansowaniu programu SNAP” – napisał sędzia McConnell w uzasadnieniu. „Wiedzieli, że doprowadzi to do poważnych opóźnień w wypłacie świadczeń i nie wzięli pod uwagę szkód, jakie poniosą osoby korzystające z tej pomocy.”
Zamknięcie rządu sparaliżowało wypłaty świadczeń
Spór o finansowanie programu SNAP wybuchł po tym, jak administracja Trumpa ogłosiła w październiku, że z powodu zamknięcia rządu federalnego nie będzie w stanie wypłacić świadczeń za listopad.
W ubiegłym tygodniu dwóch sędziów federalnych nakazało rządowi uruchomienie środków z funduszu awaryjnego, aby wypłacić przynajmniej część należnych pieniędzy. Administracja najpierw deklarowała, że pokryje 50% świadczeń, a następnie podniosła tę wartość do 65%.
Powodowie domagają się jednak pełnego finansowania programu, podkreślając, że częściowe wsparcie nie wystarczy, by zaspokoić podstawowe potrzeby rodzin o niskich dochodach.

Program SNAP – kluczowy element bezpieczeństwa żywnościowego
Zgodnie z danymi Departamentu Rolnictwa USA (USDA), program SNAP wspiera niemal 42 miliony Amerykanów, czyli około jednego na ośmiu mieszkańców kraju. Jest on filarem amerykańskiego systemu pomocy społecznej i kosztuje ponad 8 miliardów dolarów miesięcznie.
Brak pełnego finansowania wywołał w ostatnich tygodniach ogromne zaniepokojenie wśród władz stanowych, organizacji charytatywnych i banków żywności, które przygotowują się na zwiększone zapotrzebowanie na pomoc.
Źródło: AP
Foto: dhs.dc.gov
-
News Chicago7 dni temuICE zatrzymało dwóch Polaków w Edison Park. Pracowali przy remoncie domu
-
News USA4 dni temuDemokraci triumfują w wyborach: Historyczna frekwencja i znaczące zwycięstwa
-
Prawo imigracyjne3 tygodnie temuDziałania federalnych agentów ICE na ulicach Chicago: Czy powinniśmy się bać?
-
News USA2 tygodnie temuTrump zatwierdza stan klęski żywiołowej dla stanów. Vermont, Maryland i Illinois odchodzą z kwitkiem
-
News Chicago2 tygodnie temuTragiczna śmierć rodziny syna Darrena Baileya w katastrofie śmigłowca
-
News Chicago1 tydzień temuPritzker przeznaczył 20 mln dolarów na banki żywności po wstrzymaniu świadczeń SNAP
-
News Chicago2 tygodnie temuAgenci federalni ponownie użyli gazu łzawiącego w Chicago. Sędzia żąda wyjaśnień
-
News USA2 tygodnie temuMiliony Amerykanów straci pomoc żywnościową. Świadczenia SNAP nie zostaną wypłacone 1 listopada












