News USA
Wskaźnik samobójstw w USA w 2023 r. był na historycznie wysokim poziomie
W 2023 roku wskaźnik samobójstw w Stanach Zjednoczonych utrzymał się na historycznie wysokim poziomie, co pogłębia obawy o rosnący kryzys zdrowia psychicznego w kraju. Według danych opublikowanych przez Centra Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC), w ubiegłym roku ponad 49 300 osób w USA odebrało sobie życie.
Choć liczba 49 300 jest nieznacznie niższa niż rekordowe 49 500 samobójstw w 2022 roku, istnieje możliwość że jeszcze wzrośnie, gdy zostaną zakończone wszystkie dochodzenia związane z przyczynami zgonów.
Raport CDC podkreśla, że samobójstwa stanowiły poważne zagrożenie dla wielu grup demograficznych, szczególnie młodzieży i młodych dorosłych. Samobójstwo było:
- Drugą najczęstszą przyczyną zgonów wśród osób w wieku 10–14 lat oraz 20–34 lat.
- Trzecią najczęstszą przyczyną zgonów w grupie wiekowej 15–19 lat.
Broń palna odgrywa kluczową rolę w tych tragicznych statystykach – aż 55% wszystkich samobójstw w 2023 roku było popełnionych z jej użyciem. Łatwy dostęp do broni palnej, szczególnie w połączeniu z brakiem wsparcia zdrowia psychicznego, pozostaje jednym z największych wyzwań w walce z tym kryzysem.
Kryzys w grupach wiekowych i płciowych
Chociaż samobójstwa dotyczą różnych grup społecznych, niektóre grupy są szczególnie narażone. Wśród mężczyzn wskaźnik samobójstw pozostaje znacznie wyższy niż wśród kobiet. Najbardziej dramatyczne dane dotyczą mężczyzn powyżej 75. roku życia, wśród których wskaźnik wynosi aż 44 samobójstwa na 100 000 mężczyzn w tej grupie wiekowej.
W przypadku kobiet, najwyższy wskaźnik samobójstw występuje w średnim wieku, wynosząc około 9 na 100 000 kobiet.
Jednak szczególnie niepokojące jest to, że liczba samobójstw wśród młodych kobiet i nastolatek podwoiła się w ciągu ostatnich 20 lat, co wskazuje na coraz większe wyzwania, jakie stoją przed tą grupą, zarówno w sferze zdrowia psychicznego, jak i w dostępie do odpowiedniej pomocy.

Ogólny wskaźnik samobójstw w USA
Ogólny wskaźnik samobójstw w Stanach Zjednoczonych w latach 2022 i 2023 wyniósł 14,2 na 100 000 mieszkańców, co odpowiada poziomowi z 2018 roku. Wcześniej taki wysoki wskaźnik nie był notowany od 1941 roku, co świadczy o poważnym pogorszeniu sytuacji zdrowia psychicznego w społeczeństwie.
W 2022 roku samobójstwo było 11. najczęstszą przyczyną zgonów w Stanach Zjednoczonych, co plasuje je jako jedną z kluczowych kwestii zdrowia publicznego, która wymaga natychmiastowych działań.
Przyczyny rosnącej liczby samobójstw
Eksperci zwracają uwagę, że na rosnący wskaźnik samobójstw wpływa wiele złożonych czynników.

Depresja, ograniczona dostępność usług zdrowia psychicznego, a także łatwy dostęp do broni palnej to tylko niektóre z głównych powodów, które przyczyniają się do tej tragedii. Wiele osób zmagających się z problemami zdrowia psychicznego nie ma dostępu do odpowiedniego wsparcia, co sprawia, że są bardziej narażone na podejmowanie drastycznych kroków.
Aby przeciwdziałać rosnącemu wskaźnikowi samobójstw, konieczne są zwiększone inwestycje w zdrowie psychiczne, lepsze programy prewencji oraz zmiany w regulacjach dotyczących dostępu do broni palnej. Istotne jest także prowadzenie szeroko zakrojonych kampanii społecznych, które będą edukować społeczeństwo na temat zdrowia psychicznego oraz dostępnych form pomocy.
Źródło: fox13
Foto: istock/wombatzaa/Wavebreakmedia/AND-ONE/
News USA
Córka więzionego obrońcy praw człowieka, Jimmy’ego Laia, prosi o pomoc
Claire Lai, córka zatrzymanego w Hongkongu przedsiębiorcy i obrońcy praw człowieka Jimmy’ego Laia, zabrała głos po raz pierwszy publicznie przed ojcowskimi 78. urodzinami, które przypadały 8 grudnia. W rozmowie z EWTN News opisała pogarszający się stan zdrowia ojca, jego warunki w więzieniu oraz duchowe wsparcie, którym Lai się otacza. Jej apel przytacza Ojciec Paweł Kosiński SJ.
Tło sprawy
Jimmy Lai został aresztowany w 2020 roku w ramach śledztwa prowadzonego pod zarzutem rzekomej współpracy z zagranicznymi siłami zgodnie z kontrowersyjnym prawem o bezpieczeństwie narodowym.
Po niemal dwóch latach procesu, który — jak mówi jego rodzina — obfitował w opóźnienia i ograniczenia procesowe, sprawa zakończyła się w sierpniu. Lai wciąż oczekuje na ostateczny wyrok, a jego córka podkreśla, że rodzina nie wierzy, by sprawiedliwość miała zapaść w krajowym systemie prawnym.
Warunki więzienne i pogarszające się zdrowie
Claire Lai szczegółowo opisała trudne warunki, w jakich przebywa ojciec:
- był trzymany w izolacji,
- miał ograniczony dostęp do światła dziennego — okno celowo zasłonięte,
- od ponad dwóch lat odmawia mu się stałego przyjmowania Najświętszego Sakramentu,
- doświadcza ekstremalnych upałów — latem temperatura w celi może osiągać 111 °F (ok. 44 °C), co prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych,
- w ciągu mniej niż roku stracił 10 kg, ma przewlekłe infekcje i obrzęki kończyn, a jego paznokcie wykazują oznaki poważnego zwyrodnienia.
Claire opisała też, że Jimmy Lai cierpi na cukrzycę oraz dolegliwości sercowe i doświadcza częstych, osłabiających kołatań serca.
Wiara jako siła przetrwania
Dla rodziny i dla samego Jimmy’ego Laia kluczowe znaczenie ma wiara katolicka. Lai przeszedł na katolicyzm w okresie przekazania suwerenności Hongkongu i od tamtej pory religia stała się ważnym elementem jego życia.
Rodzina wielokrotnie próbowała przekazać mu różaniec do celi, lecz żadna z prób się nie powiodła. Mimo to, jak podkreśliła córka, wiara jej ojca „pogłębiła się” w nim w czasie więzienia — codziennie wstaje w środku nocy, by się modlić, zanim o świcie czyta Ewangelię.
Krytyka procesu i apel o międzynarodowe wsparcie
Claire Lai mocno skrytykowała przebieg procesu i rolę sądu: według niej ława nie była bezstronna, na sali wprowadzano zakazy publikacji i opóźnienia miały na celu „zmęczenie” sprawy i zatarcie jej w pamięci publicznej. Jako obywatel Wielkiej Brytanii, Lai — zdaniem córki — powinien być przedmiotem bilateralnych rozmów między Londynem a Pekinem.
Rodzina dziękuje jednocześnie za wsparcie międzynarodowe: Claire wymieniła interwencje administracji Prezydenta Donalda Trumpa oraz osobiste spotkanie żony i córki Laia z papieżem Leonem XIV w październiku. Jej zdaniem modlitwy i publiczne działania wspierające ojca są dla niego źródłem nadziei.
Obawa przed śmiercią w więzieniu
– „Boję się, że mój ojciec może umrzeć w więzieniu”, mówi Claire, równocześnie deklarując wiarę i nadzieję, że dzięki modlitwie i międzynarodowemu naciskowi ojciec jeszcze wróci do rodziny.
Claire Lai apeluje do opinii publicznej o modlitwę i wsparcie oraz o to, by sprawa jej ojca nie została zapomniana na arenie międzynarodowej. Podkreśliła, że Jimmy Lai jest człowiekiem, który kocha Boga, wolność i prawdę, i że żadnego przestepstwa nie udowodniono mu w sposób rzetelny.

Jimmy Lai z przewodniczącą Izby Reprezentantów USA Nancy Pelosi i Martinem Lee. Spotkanie na temat protestów prodemokratycznych w Hongkongu. Październik 2019 r.
Źródło: cna
Foto: YouTube, Office of Speaker Nancy Pelosi
News USA
Pamiątkowe monety na jubileusz 250-lecia USA nie mają wizerunku Trumpa
W związku z przyszłorocznymi obchodami 250. rocznicy ogłoszenia Deklaracji Niepodległości, Amerykańska Mennica zaprezentowała nowe projekty monet, które trafią do obiegu w 2026 roku. Upamiętniają one kluczowe dokumenty i wydarzenia z okresu rewolucji amerykańskiej. Wbrew oczekiwaniom części zwolenników Prezydenta Donalda Trumpa, jego wizerunek nie znalazł się wśród przedstawionych projektów.
Odrzucono projekty z czasów administracji Bidena
W ostatnich latach Mennica USA pracowała nad serią wzorów obejmujących m.in. ruchy na rzecz praw obywatelskich i walkę o prawa wyborcze kobiet. Projekty te powstały za prezydentury Joe Bidena i miały przedstawiać bardziej inkluzywną narrację o historii USA. Zostały jednak zarzucone.
Obecne wzory stawiają na klasyczną symbolikę amerykańskiej tożsamości, odwołując się do fundamentów państwa oraz epoki walki o niepodległość.
Moneta z Trumpem? Na razie bez potwierdzenia
Choć w październiku Skarbnik USA Brandon Beach potwierdził, że powstaje projekt monety jedndolarowej z wizerunkiem Donalda Trumpa, żaden oficjalny projekt nie został teraz pokazany. W nieoficjalnym szkicu, który trafił do mediów, na awersie widniał profil Trumpa, a na rewersie scena z jego podniesioną pięścią po próbie zamachu. Wzdłuż górnej krawędzi miały znajdować się słowa „FIGHT FIGHT FIGHT”.
Zgodnie z prawem prezydenci mogą pojawiać się na monetach dopiero dwa lata po śmierci, jednak niektórzy zwolennicy Trumpa twierdzą, że uroczystości „America 250” mogłyby stanowić wyjątek. Departament Skarbu oraz Mennica odmówiły komentarza na temat dalszych planów dotyczących tej monety.
Klasyczne wzory na monetach obiegowych w 2026 roku
Nowe projekty będą obowiązywać wyłącznie w 2026 roku, po czym wrócą dotychczasowe wzory. Do obiegu trafią: “nikiel” (5 centów), “dime” (10 centów), pięć wersji ćwierćdolarówki, a także kolekcjonerskie penny i half dollar.

Ćwierćdolarówki będą przedstawiać:
- Mayflower Compact,
- Wojnę o Niepodległość,
- Deklarację Niepodległości,
- Konstytucję USA,
- Gettysburg Address.
Dime
Projekt przedstawia symboliczne ujęcie Liberty, stojącej naprzeciw tyranii brytyjskiej, oraz orła z trzema strzałami w szponach — znak walki o niepodległość.
Nikiel
Zachowuje wygląd z 2006 roku, lecz zawiera dwie daty: 1776 i 2026.

Dwa kolekcjonerskie projekty
Half dollar
Awers: twarz Statuy Wolności. Rewers: przekazanie pochodni w dłoń dziecka — symbol oddania dziedzictwa kolejnym pokoleniom.
Penny
Pozostaje niemal identyczne jak moneta używana do czasu jej wycofania z obiegu wcześniej w tym roku. Będzie dostępne jedynie w formie kolekcjonerskiej, również z podwójną datą.
Ceny monet kolekcjonerskich nie zostały jeszcze ujawnione, ale Mennica przypomina, że mogą się znacząco różnić w zależności od liczby wybitych egzemplarzy. Przykładowo, z okazji 250-lecia powstania U.S. Marine Corps, specjalny half dollar kosztuje 61 dolarów, a złota moneta pięciodolarowa — 1 262 dolary.
Zarzucone projekty i krytyka polityczna
Ustawodawcy zgodzili się na powstanie monet pamiątkowych w 2021 roku, a za administracji Joe Bidena powstały projekty obejmujące tematy takie jak:
- Deklaracja Niepodległości,
- Konstytucja USA,
- abolicjonizm,
- prawa wyborcze kobiet,
- ruch praw obywatelskich.
Wzory zawierały m.in. portrety Fredericka Douglassa oraz Ruby Bridges, symbolu walki o integrację szkolną.
Źródło: chicagotribune
Foto: US Mint, YouTube
News USA
Główna wygrana Powerball sięgnęła 1 miliarda USD! Szansa by ją zgarnąć już w sobotę
13 grudnia gracze Powerball będą mieć szansę na zdobycie ogromnej puli w wysokości 1 mld dol. Szacowana jednorazowa wypłata gotówkowa wynosi 461,3 mln dol. przed opodatkowaniem. To siódma co do wielkości pula w historii loterii Powerball oraz drugi miliardowy jackpot w tym roku, po rekordowym 1,787 mld dol. wygranym 6 września w Missouri i Teksasie.
Losowanie bez zwycięzcy. Rosnąca pula i ważne liczby
W środowym losowaniu żaden kupon nie trafił wszystkich sześciu liczb. Wylosowane kule to: 10, 16, 29, 33, 69 oraz czerwona Powerball 22. Mnożnik Power Play wyniósł 3X. Choć główna wygrana nie padła, trzy kupony – sprzedane w Maryland, Michigan i New Jersey – zdobyły nagrody po 1 mln dol. za trafienie pięciu białych kul.
Sobotnie losowanie będzie już 42. w bieżącej serii kumulacji, co wyrównuje rekord Powerball dotyczący największej liczby kolejnych losowań bez głównej wygranej. Ostatni jackpot padł 6 września, kiedy dwa kupony podzieliły między siebie 1,787 mld dol.
Jaką nagrodę może wybrać zwycięzca?
Szczęśliwy gracz, który trafi w sobotę wszystkie liczby, będzie mieć do wyboru:
- Wypłatę roczną – szacowane 1 mld dol., wypłacane w 30 transzach przez 29 lat, z corocznym wzrostem o 5%.
- Wypłatę jednorazową – 461,3 mln dol.
Obie opcje są kwotami przed potrąceniem podatków federalnych i stanowych.
Popularność gry i dotychczasowe rekordy
Powerball jest dostępny w 45 stanach, Dystrykcie Kolumbii, Portoryko i na Wyspach Dziewiczych USA. Od 1992 roku loteria wygenerowała ponad 37 mld dol. na cele społeczne wspierane przez amerykańskie loterie.

Transmitowane na żywo losowania odbywają się w poniedziałki, środy i soboty o 10:59 p.m. ET ze studia loterii na Florydzie w Tallahassee. Szanse na jakąkolwiek wygraną wynoszą 1 do 24,9, a na trafienie jackpota – 1 do 292,2 mln.
Największe pule w historii Powerball
- 2,04 mld dol. – 7 listopada 2022 – Kalifornia
- 1,787 mld dol. – 6 września 2025 – Missouri, Teksas
- 1,765 mld dol. – 11 października 2023 – Kalifornia
- 1,586 mld dol. – 13 stycznia 2016 – Kalifornia, Floryda, Tennessee
- 1,326 mld dol. – 6 kwietnia 2024 – Oregon
- 1,08 mld dol. – 19 lipca 2023 – Kalifornia
- 1 mld dol. (szac.) – 13 grudnia 2025
- 842,4 mln dol. – 1 stycznia 2024 – Michigan
- 768,4 mln dol. – 27 marca 2019 – Wisconsin
- 758,7 mln dol. – 23 sierpnia 2017 – Massachusetts
Źródło: Powerball
Foto: istock/ Khosrork/
-
GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW2 tygodnie temuPielęgnujemy świąteczne tradycje. Patrycja Niżnik zaprasza na Mikołajki i Wigilię
-
News Chicago3 tygodnie temuCeny gazu nie wzrosną w przyszłym roku w Illinois tak bardzo jak chciał Nicor Gas i Ameren
-
News Chicago4 tygodnie temuOperacja „Midway Blitz” dobiega końca. Agenci federalni opuszczają Chicago
-
Polonia Amerykańska3 tygodnie temuGłosujemy na Emily Reng startującą w Miss Universe – historyczny moment dla Polonii!
-
News USA1 tydzień temuRząd wstrzymuje rozpatrywanie wszystkich wniosków imigracyjnych z 19 państw
-
News USA3 tygodnie temuKoniec ulg podatkowych dla osób przebywających nielegalnie w USA
-
GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW1 tydzień temuTomasz Potaczek z Chicago ponownie na podium Mistrzostw Świata w Kettlebell
-
News USA3 dni temuHistoryczne wystąpienie prezydenta: Trump o uroczystości Niepokalanego Poczęcia










