News USA
Światowy Dzień Wegetarianizmu 1 października: Odkryj korzyści i smaki diety roślinnej
Każdego roku 1 października obchodzimy Światowy Dzień Wegetarianizmu, wyjątkowy moment, by celebrować liczne zalety diety bezmięsnej i odkrywać fascynujący świat roślinnych potraw. Niezależnie od tego, czy jesteś zagorzałym wegetarianinem, czy dopiero zaczynasz swoją przygodę z tym stylem życia, to doskonała okazja, aby zagłębić się w różnorodność smaków i zainspirować się do zdrowszego i bardziej zrównoważonego odżywiania.
Światowy Dzień Wegetarianizmu został ustanowiony przez North American Vegetarian Society w 1977 roku, a już rok później zatwierdzony przez International Vegetarian Union. Celem tego święta jest promowanie współczującego i ekologicznego stylu życia, inspirując ludzi z różnych środowisk do odkrywania korzyści płynących z rezygnacji z mięsa.
Korzyści zdrowotne wegetarianizmu
Dieta wegetariańska niesie za sobą wiele korzyści zdrowotnych. Według Academy of Nutrition and Dietetics, osoby, które eliminują mięso z diety, mogą obniżyć ryzyko wystąpienia chorób serca, nadciśnienia, cukrzycy typu 2 oraz niektórych rodzajów raka.
Badania opublikowane w Journal of the American Heart Association wykazały, że osoby na diecie roślinnej mają o 16% niższe ryzyko chorób układu krążenia i o 32% mniejsze ryzyko śmierci z powodu chorób serca.
Dieta roślinna ma zazwyczaj niższą zawartość tłuszczów nasyconych i cholesterolu, a jednocześnie dostarcza więcej błonnika, witamin i antyoksydantów, które wspierają zdrowie na wielu poziomach. To idealny wybór dla osób szukających zdrowszych opcji żywieniowych – od prostych dań, jak curry z bakłażana, po bardziej wyrafinowane potrawy, które jednocześnie odżywiają i chronią nasze zdrowie.
Wegetarianizm a ochrona środowiska
Poza korzyściami zdrowotnymi, wegetarianizm odgrywa także kluczową rolę w ochronie środowiska. Produkcja mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego wymaga dużo większej ilości zasobów niż produkcja roślinna, co przyczynia się do wylesiania, nadmiernego zużycia wody oraz emisji gazów cieplarnianych.
Według Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa, hodowla zwierząt odpowiada za 14,5% globalnych emisji gazów cieplarnianych.

Badania przeprowadzone przez University of Oxford wskazują, że przejście na dietę roślinną może zmniejszyć indywidualny ślad węglowy nawet o 73%. Rezygnacja z mięsa, nawet na krótki czas, może znacząco wpłynąć na redukcję globalnego ocieplenia i ochronę zasobów naturalnych planety.
Odkryj smaki kuchni roślinnej
Światowy Dzień Wegetarianizmu to także doskonała okazja, aby eksperymentować w kuchni i poszerzać swoje kulinarne horyzonty. Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z kuchnią wegetariańską, spróbuj prostych, a jednocześnie smacznych dań, takich jak aromatyczne stir-fry warzywne czy pyszne gulasze na bazie roślin.
Przepis na wegetariańskie lasagne lub steki z kapusty może wprowadzić Cię w zupełnie nowy wymiar smaków, a przy tym dostarczyć pełnowartościowego, pożywnego posiłku.

Dla doświadczonych wegetarian to świetna okazja, aby podzielić się swoją wiedzą i pasją z innymi. Organizując wegetariańską kolację lub piknik, możesz pokazać, jak pyszne i różnorodne mogą być roślinne potrawy. Świeże zupy, zaskakujące dania z tofu czy wyrafinowane przystawki na bazie warzyw mogą zainspirować nawet najbardziej zatwardziałych mięsożerców do rozważenia zmiany nawyków żywieniowych.
Jak możesz się zaangażować?
Światowy Dzień Wegetarianizmu to idealny moment, aby podjąć nowe wyzwania. Zorganizuj w swoim miejscu pracy lub w szkole wyzwanie wegetariańskie i zachęć innych, by na jeden dzień (lub tydzień!) zrezygnowali z mięsa. Możesz również zaprosić przyjaciół i rodzinę na wspólne gotowanie wegetariańskich potraw, takich jak kiełbaski roślinne czy aromatyczne curry.

Dla tych, którzy chcą pogłębić swoją wiedzę, Światowy Dzień Wegetarianizmu to doskonała okazja, aby obejrzeć dokument o wpływie diety mięsnej na środowisko, zapisać się na warsztaty kulinarne lub przestudiować nowe książki kucharskie poświęcone diecie roślinnej. Każdy krok w stronę wegetarianizmu – nawet mały – przyczynia się do zwiększania świadomości i propagowania zrównoważonego stylu życia.
Świętując ten dzień, wspierasz swoje zdrowie, chronisz planetę i przyczyniasz się do bardziej współczującego podejścia do zwierząt!
Źródło: dailyherald
Foto: istock/Daria Kulkova/vaaseenaa/Nastco/ Monique Toth
News USA
TIME ogłasza Człowieka Roku 2025. Tytuł trafia do „Architektów sztucznej inteligencji”
Magazyn TIME ujawnił w czwartek, że tytuł Person of the Year 2025 otrzymują „Architekci sztucznej inteligencji” — osoby, które w największym stopniu ukształtowały globalny krajobraz technologiczny w mijającym roku. To wyróżnienie, przyznawane od ponad stu lat, trafia nie tylko do jednostek, lecz także do grup oraz idei mających wyjątkowy wpływ na świat.
Najbardziej wpływowi twórcy i inwestorzy AI
W poprzednich latach tytuł otrzymali m.in. Donald Trump (2024) oraz Taylor Swift (2023). W tym roku TIME wyróżnił kluczowych liderów stojących za gwałtownym rozwojem sztucznej inteligencji — zarówno jej potęgą, jak i kontrowersjami. W gronie wyróżnionych znaleźli się m.in.:
- Jensen Huang, CEO Nvidia,
- Masayoshi Son, CEO SoftBank,
- Robin Li, CEO Baidu.
Cała trójka udzieliła wywiadów do materiału okładkowego.
Redaktor naczelny TIME, Sam Jacobs, podkreślił, że to właśnie twórcy i finansujący rozwój AI mieli „największy wpływ na świat w 2025 roku”. Jego zdaniem mijający rok był momentem, w którym „pełny potencjał sztucznej inteligencji rozbrzmiał z całą mocą, a jednocześnie stało się jasne, że nie ma od niej odwrotu”.
Dwie wyjątkowe okładki
TIME przygotował dwie różne okładki symbolicznie ukazujące wpływ AI na współczesność.
Okładka nr 1: hołd dla klasycznego zdjęcia z 1932 roku
Artysta Jason Seiler stworzył interpretację słynnej fotografii „Lunch Atop a Skyscraper”, przedstawiając liderów branży technologicznej siedzących na stalowej belce nad miastem. Na obrazie znaleźli się m.in.:
- Mark Zuckerberg (Meta),
- Lisa Su (AMD),
- Elon Musk (xAI),
- Sam Altman (OpenAI),
- Demis Hassabis (DeepMind),
- Dario Amodei (Anthropic),
- Fei-Fei Li (Stanford Human-Centered AI),
- oraz Jensen Huang.

Okładka nr 2: budowanie epoki AI
Drugi wariant, autorstwa Petera Crowthera, przedstawia technologicznych liderów wśród rusztowań na tle ogromnych liter „AI”, tworzących się niczym konstrukcja przyszłości.
Najbardziej wpływowa technologia współczesności
„Każdy przemysł jej potrzebuje, każda firma jej używa, każde państwo musi ją rozwijać” — powiedział Jensen Huang, podkreślając, że właściwe wdrażanie sztucznej inteligencji jest jednocześnie ogromną szansą i wielką odpowiedzialnością. Nazwał ją „najbardziej wpływową technologią naszych czasów”.
Choć większość przedstawionych na okładce osób nie udzieliła wywiadów, TIME skoncentrował się na skutkach ich działalności oraz na tym, jak rozwój technologii coraz bardziej przenika politykę, badania, gospodarkę i życie codzienne.

Rok, w którym AI zmieniła wszystko
W 2025 roku AI była w centrum debat publicznych: od raportów śledczych, przez analizy ekonomiczne i naukowe, po dyskusje ustawodawcze w Waszyngtonie, gdzie trwały zmagania dotyczące jej regulacji. W tym samym czasie największe firmy technologiczne ścigały się w prezentowaniu coraz bardziej zaawansowanych modeli, a chatboty i inne narzędzia AI stały się powszechne — niekiedy powodując także tragiczne skutki.
Redaktor naczelny TIME podsumował decyzję słowami:
„Uznajemy siłę, która zdominowała nagłówki w tym roku — na dobre i na złe. Za dostarczenie epoki myślących maszyn, za zachwyt i niepokój, jakie wywołuje, za przekształcenie teraźniejszości i wyznaczenie granic możliwości — Architekci AI są Człowiekiem Roku 2025.”
Źródło: cbs
Foto: Time, istock/tadamichi/
News USA
Córka więzionego obrońcy praw człowieka, Jimmy’ego Laia, prosi o pomoc
Claire Lai, córka zatrzymanego w Hongkongu przedsiębiorcy i obrońcy praw człowieka Jimmy’ego Laia, zabrała głos po raz pierwszy publicznie przed ojcowskimi 78. urodzinami, które przypadały 8 grudnia. W rozmowie z EWTN News opisała pogarszający się stan zdrowia ojca, jego warunki w więzieniu oraz duchowe wsparcie, którym Lai się otacza. Jej apel przytacza Ojciec Paweł Kosiński SJ.
Tło sprawy
Jimmy Lai został aresztowany w 2020 roku w ramach śledztwa prowadzonego pod zarzutem rzekomej współpracy z zagranicznymi siłami zgodnie z kontrowersyjnym prawem o bezpieczeństwie narodowym.
Po niemal dwóch latach procesu, który — jak mówi jego rodzina — obfitował w opóźnienia i ograniczenia procesowe, sprawa zakończyła się w sierpniu. Lai wciąż oczekuje na ostateczny wyrok, a jego córka podkreśla, że rodzina nie wierzy, by sprawiedliwość miała zapaść w krajowym systemie prawnym.
Warunki więzienne i pogarszające się zdrowie
Claire Lai szczegółowo opisała trudne warunki, w jakich przebywa ojciec:
- był trzymany w izolacji,
- miał ograniczony dostęp do światła dziennego — okno celowo zasłonięte,
- od ponad dwóch lat odmawia mu się stałego przyjmowania Najświętszego Sakramentu,
- doświadcza ekstremalnych upałów — latem temperatura w celi może osiągać 111 °F (ok. 44 °C), co prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych,
- w ciągu mniej niż roku stracił 10 kg, ma przewlekłe infekcje i obrzęki kończyn, a jego paznokcie wykazują oznaki poważnego zwyrodnienia.
Claire opisała też, że Jimmy Lai cierpi na cukrzycę oraz dolegliwości sercowe i doświadcza częstych, osłabiających kołatań serca.
Wiara jako siła przetrwania
Dla rodziny i dla samego Jimmy’ego Laia kluczowe znaczenie ma wiara katolicka. Lai przeszedł na katolicyzm w okresie przekazania suwerenności Hongkongu i od tamtej pory religia stała się ważnym elementem jego życia.
Rodzina wielokrotnie próbowała przekazać mu różaniec do celi, lecz żadna z prób się nie powiodła. Mimo to, jak podkreśliła córka, wiara jej ojca „pogłębiła się” w nim w czasie więzienia — codziennie wstaje w środku nocy, by się modlić, zanim o świcie czyta Ewangelię.
Krytyka procesu i apel o międzynarodowe wsparcie
Claire Lai mocno skrytykowała przebieg procesu i rolę sądu: według niej ława nie była bezstronna, na sali wprowadzano zakazy publikacji i opóźnienia miały na celu „zmęczenie” sprawy i zatarcie jej w pamięci publicznej. Jako obywatel Wielkiej Brytanii, Lai — zdaniem córki — powinien być przedmiotem bilateralnych rozmów między Londynem a Pekinem.
Rodzina dziękuje jednocześnie za wsparcie międzynarodowe: Claire wymieniła interwencje administracji Prezydenta Donalda Trumpa oraz osobiste spotkanie żony i córki Laia z papieżem Leonem XIV w październiku. Jej zdaniem modlitwy i publiczne działania wspierające ojca są dla niego źródłem nadziei.
Obawa przed śmiercią w więzieniu
– „Boję się, że mój ojciec może umrzeć w więzieniu”, mówi Claire, równocześnie deklarując wiarę i nadzieję, że dzięki modlitwie i międzynarodowemu naciskowi ojciec jeszcze wróci do rodziny.
Claire Lai apeluje do opinii publicznej o modlitwę i wsparcie oraz o to, by sprawa jej ojca nie została zapomniana na arenie międzynarodowej. Podkreśliła, że Jimmy Lai jest człowiekiem, który kocha Boga, wolność i prawdę, i że żadnego przestepstwa nie udowodniono mu w sposób rzetelny.

Jimmy Lai z przewodniczącą Izby Reprezentantów USA Nancy Pelosi i Martinem Lee. Spotkanie na temat protestów prodemokratycznych w Hongkongu. Październik 2019 r.
Źródło: cna
Foto: YouTube, Office of Speaker Nancy Pelosi
News USA
Pamiątkowe monety na jubileusz 250-lecia USA nie mają wizerunku Trumpa
W związku z przyszłorocznymi obchodami 250. rocznicy ogłoszenia Deklaracji Niepodległości, Amerykańska Mennica zaprezentowała nowe projekty monet, które trafią do obiegu w 2026 roku. Upamiętniają one kluczowe dokumenty i wydarzenia z okresu rewolucji amerykańskiej. Wbrew oczekiwaniom części zwolenników Prezydenta Donalda Trumpa, jego wizerunek nie znalazł się wśród przedstawionych projektów.
Odrzucono projekty z czasów administracji Bidena
W ostatnich latach Mennica USA pracowała nad serią wzorów obejmujących m.in. ruchy na rzecz praw obywatelskich i walkę o prawa wyborcze kobiet. Projekty te powstały za prezydentury Joe Bidena i miały przedstawiać bardziej inkluzywną narrację o historii USA. Zostały jednak zarzucone.
Obecne wzory stawiają na klasyczną symbolikę amerykańskiej tożsamości, odwołując się do fundamentów państwa oraz epoki walki o niepodległość.
Moneta z Trumpem? Na razie bez potwierdzenia
Choć w październiku Skarbnik USA Brandon Beach potwierdził, że powstaje projekt monety jedndolarowej z wizerunkiem Donalda Trumpa, żaden oficjalny projekt nie został teraz pokazany. W nieoficjalnym szkicu, który trafił do mediów, na awersie widniał profil Trumpa, a na rewersie scena z jego podniesioną pięścią po próbie zamachu. Wzdłuż górnej krawędzi miały znajdować się słowa „FIGHT FIGHT FIGHT”.
Zgodnie z prawem prezydenci mogą pojawiać się na monetach dopiero dwa lata po śmierci, jednak niektórzy zwolennicy Trumpa twierdzą, że uroczystości „America 250” mogłyby stanowić wyjątek. Departament Skarbu oraz Mennica odmówiły komentarza na temat dalszych planów dotyczących tej monety.
Klasyczne wzory na monetach obiegowych w 2026 roku
Nowe projekty będą obowiązywać wyłącznie w 2026 roku, po czym wrócą dotychczasowe wzory. Do obiegu trafią: “nikiel” (5 centów), “dime” (10 centów), pięć wersji ćwierćdolarówki, a także kolekcjonerskie penny i half dollar.

Ćwierćdolarówki będą przedstawiać:
- Mayflower Compact,
- Wojnę o Niepodległość,
- Deklarację Niepodległości,
- Konstytucję USA,
- Gettysburg Address.
Dime
Projekt przedstawia symboliczne ujęcie Liberty, stojącej naprzeciw tyranii brytyjskiej, oraz orła z trzema strzałami w szponach — znak walki o niepodległość.
Nikiel
Zachowuje wygląd z 2006 roku, lecz zawiera dwie daty: 1776 i 2026.

Dwa kolekcjonerskie projekty
Half dollar
Awers: twarz Statuy Wolności. Rewers: przekazanie pochodni w dłoń dziecka — symbol oddania dziedzictwa kolejnym pokoleniom.
Penny
Pozostaje niemal identyczne jak moneta używana do czasu jej wycofania z obiegu wcześniej w tym roku. Będzie dostępne jedynie w formie kolekcjonerskiej, również z podwójną datą.
Ceny monet kolekcjonerskich nie zostały jeszcze ujawnione, ale Mennica przypomina, że mogą się znacząco różnić w zależności od liczby wybitych egzemplarzy. Przykładowo, z okazji 250-lecia powstania U.S. Marine Corps, specjalny half dollar kosztuje 61 dolarów, a złota moneta pięciodolarowa — 1 262 dolary.
Zarzucone projekty i krytyka polityczna
Ustawodawcy zgodzili się na powstanie monet pamiątkowych w 2021 roku, a za administracji Joe Bidena powstały projekty obejmujące tematy takie jak:
- Deklaracja Niepodległości,
- Konstytucja USA,
- abolicjonizm,
- prawa wyborcze kobiet,
- ruch praw obywatelskich.
Wzory zawierały m.in. portrety Fredericka Douglassa oraz Ruby Bridges, symbolu walki o integrację szkolną.
Źródło: chicagotribune
Foto: US Mint, YouTube
-
GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW2 tygodnie temuPielęgnujemy świąteczne tradycje. Patrycja Niżnik zaprasza na Mikołajki i Wigilię
-
News Chicago3 tygodnie temuCeny gazu nie wzrosną w przyszłym roku w Illinois tak bardzo jak chciał Nicor Gas i Ameren
-
News Chicago4 tygodnie temuOperacja „Midway Blitz” dobiega końca. Agenci federalni opuszczają Chicago
-
Polonia Amerykańska3 tygodnie temuGłosujemy na Emily Reng startującą w Miss Universe – historyczny moment dla Polonii!
-
News USA1 tydzień temuRząd wstrzymuje rozpatrywanie wszystkich wniosków imigracyjnych z 19 państw
-
News USA3 tygodnie temuKoniec ulg podatkowych dla osób przebywających nielegalnie w USA
-
GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW1 tydzień temuTomasz Potaczek z Chicago ponownie na podium Mistrzostw Świata w Kettlebell
-
News USA3 dni temuHistoryczne wystąpienie prezydenta: Trump o uroczystości Niepokalanego Poczęcia










