Ciekawostki
Kiedy wypić kawę aby się obudzić i mieć dobrą energię przez cały dzień?
Pijecie kawę tuż po przebudzeniu, żeby stanąć na nogi i odgonić senność? Naukowcy badający związek między kofeiną a snem twierdzą, że lepiej jest wypić swoje espresso lub latte nieco później.
Michael Grandner, profesor i dyrektor programu badań nad snem i zdrowiem na Uniwersytecie w Arizonie, wyjaśnia, że adenozyna – neuroprzekaźnik gromadzący się we krwi i mózgu w ciągu dnia – może wywoływać uczucie senności i hamować procesy związane z rytmem snu i czuwania.
Kofeina zawarta w kawie działa poprzez blokowanie adenozyny, ale poziom tego neuroprzekaźnika jest najniższy z samego rana. Ponadto naturalna senność spada w pierwszej godzinie po przebudzeniu. Być może optymalnie będzie więc wypić kawę około godziny po przebudzeniu, aby uzyskać z niej większe korzyści, uważa Grandner.
Marilyn Cornelis, doktorka i profesorka nadzwyczajna na Wydziale Medycyny Prewencyjnej na Uniwersytecie Northwestern, podzieliła jego zdanie, powołując się na tzw. reakcję przebudzenia kortyzolu (CAR).
Według National Library of Medicine reakcja przebudzenia kortyzolu (CAR) to proces fizjologiczny zachodzący, gdy nadnercza zwiększają wydzielanie kortyzolu po przebudzeniu. Ten wzrost poziomu kortyzolu zwykle osiąga szczyt 30–60 minut po przebudzeniu i może pomóc przygotować organizm na wymagania dnia.
Dlatego jeśli pijesz kawę, aby się obudzić rano, idealnym rozwiązaniem będzie odczekanie godziny po przebudzeniu, aby organizm mógł najpierw obudzić się w sposób naturalny, wg Cornelis.
Inni naukowcy twierdzą wręcz, że wypicie kawy zaraz po otwarciu oczu może wyrządzić więcej szkody niż pożytku, a nawet może uodpornić Cię na działanie kofeiny na długi czas, a najlepszym momentem na spożycie kofeiny będzie co najmniej 45 minut po przebudzeniu, kiedy poziom kortyzolu zaczyna spadać.

Marilyn Cornelis zauważyła również, że opóźnienie spożycia kawy rano może również zmniejszyć ilość kofeiny, której dana osoba potrzebuje w ciągu dnia. Jeśli kawa pomaga utrzymać czujność i koncentrację, jej skutki są najbardziej odczuwalne w ciągu około 30 minut od jej spożycia.
Trzeba jednak pamiętać, że poszczególne osoby metabolizują kofeinę i reagują na nią w różny sposób, więc długość działania kawy będzie zależeć od indywidualnych czynników. Na przykład palacze metabolizują kofeinę znacznie szybciej niż osoby niepalące, aby szybciej usuwać kofeinę z organizmu. Genetyka również odgrywa tu rolę.
Nie pij kawy wieczorem
Większość ekspertów zgadza się, że picie kawy przed snem nie jest najlepszą porą. Większość ludzi musi unikać picia kawy około 6 godzin przed planowaną godziną pójścia spać, aby kofeina nie zakłóciła snu. Niektórzy mogą odczuwać jej efekty nawet 10 lub 12 godzin po spożyciu.
Oznacza to, że jeśli kładziesz się spać o 10:00PM, spożycie kofeiny powinno nastąpić nie później niż o 4:00PM.
Poprzednie badania wykazały również, że picie kawy późno w nocy może wpływać na sen. Zespół naukowców ze Szkocji sprawdzał, jak późno w ciągu dnia można pić kawę, nie martwiąc się, że kofeina nie pozwoli mu zasnąć w nocy. Oni także stwierdzili, że ludzie powinni przestać pić kofeinę na 6 godzin przed snem. Potem może ona zakłócić wewnętrzny zegar danej osoby.

Zbyt dużo kawy nie jest dobre dla zdrowia
Jeśli wskutek spożycia kofeiny odczuwasz kołatanie serca, niepokój i drżenie, może to być spowodowane tym, że organizm próbuje Ci powiedzieć, że pijesz za dużo kawy.
Źródło: fox32
Foto: istock/Liudmila Chernetska/ Rawpixel/AaronAmat/
News USA
Oxford Dictionary ogłasza Słowo Roku 2025. Jest nim „Rage bait”
Oxford Languages ogłosiło Word of the Year 2025, a wybór nie tylko zaskakuje, lecz także celnie oddaje kierunek, w jakim zmierza komunikacja w sieci. Zwyciężył termin rage bait, pokonując inne finałowe wyrażenia, takie jak aura farming oraz biohack. To wyrażenie – choć składa się z dwóch słów – stało się symbolem nowej epoki internetowych zachowań, w której emocje stają się najbardziej pożądanym paliwem cyfrowego ruchu.
Co oznacza „rage bait”?
Według definicji Oxford Dictionary, rage bait to: „treści internetowe celowo zaprojektowane po to, aby wywoływać gniew lub oburzenie poprzez frustrację, prowokację lub obraźliwy charakter, zazwyczaj publikowane w celu zwiększenia ruchu lub zaangażowania pod konkretną stroną internetową lub treścią w mediach społecznościowych.”
Innymi słowy: to schemat komunikacyjny, który od lat dominuje w mediach społecznościowych, ale dopiero ostatnio zyskał globalne uznanie jako osobne zjawisko językowe.
Jedno słowo czy dwa?
Choć rage bait to technicznie dwa słowa, Oxford podkreśla, że tytuł Word of the Year może otrzymać zarówno pojedyncze słowo, jak i wyrażenie. Liczy się przede wszystkim wpływ danego terminu na język i kulturę w danym roku.
Manipulacja emocjami zamiast ciekawości
Casper Grathwohl, prezes Oxford Languages, komentując tegoroczny wybór, stwierdził, że gwałtowny wzrost użycia terminu rage bait pokazuje rosnącą świadomość społeczeństwa na temat mechanizmów manipulacji w internecie. Jak zauważył:
„Fakt, że słowo rage bait istnieje i zanotowało tak dramatyczny wzrost użycia, oznacza, że coraz lepiej dostrzegamy taktyki manipulacyjne, w które możemy zostać wciągnięci online. Wcześniej internet koncentrował się na przyciąganiu naszej uwagi poprzez wzbudzanie ciekawości, ale dziś obserwujemy gwałtowną zmianę – polegającą na przejmowaniu i kształtowaniu naszych emocji oraz reakcji.”

Według ekspertów to właśnie emocje – a zwłaszcza złość – są najskuteczniejszym mechanizmem napędzającym zaangażowanie odbiorców. Dlatego termin rage bait idealnie definiuje obecny krajobraz informacyjny.
Kolejny nieoczywisty wybór: „67”
Nie tylko Oxford postawił w tym roku na niestandardowe pojęcia. Dictionary.com ogłosił, że jego Word of the Year „67”. Liczba ta, wymawiana jako „six-seven”, funkcjonuje w internecie jako mem, slangowe powiedzenie lub żart kontekstowy – bez jasnej definicji, ale z dużą elastycznością użycia.
Źródło: scrippsnews
Foto: Philafrenzy, mrpolyonymous/Flickr
News USA
Muzyka koi ból – pielęgniarz z San Diego gra pacjentom na gitarze i ukulele
Pielęgniarz Rod Salaysay, pracujący na oddziale pooperacyjnym UC San Diego Health, oprócz standardowych narzędzi medycznych – takich jak termometr czy stetoskop – korzysta również z gitary i ukulele, aby pomagać chorym w radzeniu sobie z bólem.
Muzyka w terapii bólu
Rod Salaysay, odpowiadając na prośby pacjentów, wykonuje różnorodne utwory – od angielskich i hiszpańskich piosenek folkowych, przez klasyczne kompozycje jak Minuet in G Major, po znane melodie filmowe, m.in. „Somewhere Over the Rainbow”.
Podczas występów pacjenci często się uśmiechają, przytakują, a według obserwacji pielęgniarza spada im tętno, obniża się ciśnienie krwi, a niektórzy proszą o mniejsze dawki leków przeciwbólowych.
Jak podkreśla Salaysay: „W szpitalu często pojawia się cykl: niepokój, ból, lęk. Muzyka może ten cykl przerwać.”
Naukowe podstawy działania muzyki
Choć intuicyjnie wydaje się, że muzyka łagodzi ból, badania naukowe nad tzw. analgezją indukowaną muzyką dopiero się rozwijają. Najnowsze publikacje w „Pain” oraz „Scientific Reports” wskazują, że muzyka może zmniejszać odczuwanie bólu lub zwiększać tolerancję na ból, ale nie zastąpi całkowicie leczenia farmakologicznego.
Najbardziej efektywne w tej terapii jest samodzielne wybranie muzyki przez pacjenta i skoncentrowane słuchanie.
Dlaczego muzyka działa?
Według psychologa dr. Adama Hanleya z Florida State University, ból to złożone doświadczenie – fizyczne, emocjonalne i poznawcze. Na to, jak bardzo boli, wpływa: stan psychiczny, poziom lęku, koncentracja na doznaniu.
Muzyka odciąga uwagę od bólu, aktywuje wiele obszarów mózgu i daje pacjentowi wsparcie emocjonalne.
Dr Caroline Palmer z McGill University dodaje, że muzyka działa nie tylko jako rozpraszacz – wpływa na percepcję bólu poprzez aktywację ścieżek neuronalnych.
Jaka muzyka działa najlepiej?
W badaniu Erasmus University Rotterdam z udziałem 548 osób sprawdzano wpływ 5 gatunków muzycznych (klasyczna, rock, pop, urban, elektroniczna) na tolerancję bólu podczas testu ekspozycji na zimno.
Wyniki wskazały, że każdy gatunek przyniósł ulgę, a najlepiej działała muzyka preferowana przez uczestnika, niezależnie od jej stylu.
„Recepta bez skutków ubocznych”
Niektórzy lekarze mówią już o muzyce jako o najprostszym środku wspomagającym, bez skutków ubocznych. Choćnie zastąpi leczenia medycznego, ale może być potężnym narzędziem wspomagającym terapię bólu.
Źródło: AP
Foto: YouTube
News USA
Belgijski owczarek Soleil zdobył tytuł Best in Show na 2025 National Dog Show
Podczas prestiżowego National Dog Show w Filadelfii, transmitowanego tradycyjnie w Thanksgiving Day, tytuł Best in Show zdobyła sześcioletnia suczka rasy belgijski owczarek o imieniu Soleil. Pokonała ponad 1 900 psów z całego kraju, zwyciężając wcześniej w swojej Herding Group.
Mimo tłumu i atmosfery rywalizacji głęboko czarna Soleil zachowała pełen spokój. Jej przewodnik i handler, Daniel Martin z Princeton w Karolinie Północnej, nie krył wzruszenia, podkreślając, że decydujące okazały się charakter i sposób poruszania się suczki.
Do finałowej rundy zakwalifikowało się siedem psów – laureatów poszczególnych grup: Working, Non-Sporting, Sporting, Terrier, Toy, Hound oraz Herding. Soleil reprezentowała ostatnią z nich. Drugie miejsce (Reserve Best in Show) zajął George – amerykański foxhound z grupy Hound.
Rasa z tradycją – inteligencja i lojalność
Zgodnie z opisem American Kennel Club, owczarek belgijski to pies niezwykle inteligentny, czujny i poważny, znany z wysokiej podatności na szkolenie. To rasa pasterska, której przedstawiciele cieszą się silną więzią z człowiekiem i wyjątkowo źle znoszą samotność. Średnia długość życia wynosi od 10 do 14 lat.
Wydarzenie z historią
National Dog Show powstał w 1879 roku, a nieprzerwanie organizowany jest od 1933. Od 2002 roku transmitowany jest w telewizji i oglądany co roku przez około 20 milionów widzów.
Za organizację odpowiada Kennel Club of Philadelphia, a głównym partnerem wydarzenia jest Purina. Oprócz rywalizacji głównej odbywają się także konkursy dodatkowe, m.in. barking contest.
Źródło: npr
Foto: YouTube
-
News USA4 tygodnie temuDemokraci triumfują w wyborach: Historyczna frekwencja i znaczące zwycięstwa
-
News USA3 tygodnie temuTrump zapowiada „dywidendę celną” – po 2000 USD dla Amerykanów o niższych dochodach
-
GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW1 tydzień temuPielęgnujemy świąteczne tradycje. Patrycja Niżnik zaprasza na Mikołajki i Wigilię
-
News Chicago1 tydzień temuCeny gazu nie wzrosną w przyszłym roku w Illinois tak bardzo jak chciał Nicor Gas i Ameren
-
News Chicago3 tygodnie temuOperacja „Midway Blitz” dobiega końca. Agenci federalni opuszczają Chicago
-
Polonia Amerykańska2 tygodnie temuGłosujemy na Emily Reng startującą w Miss Universe – historyczny moment dla Polonii!
-
News USA12 godzin temuRząd wstrzymuje rozpatrywanie wszystkich wniosków imigracyjnych z 19 państw
-
News USA2 tygodnie temuKoniec ulg podatkowych dla osób przebywających nielegalnie w USA










