Po miesiącach wysokich kosztów kredytów hipotecznych w USA pojawiły się pierwsze oznaki ulgi dla kredytobiorców. Według danych Freddie Mac, średnie oprocentowanie 30-letniego kredytu hipotecznego o stałej stopie spadło w ubiegłym tygodniu do 6,35%, z 6,5% tydzień wcześniej. To najniższy poziom od października ubiegłego roku i zarazem największy tygodniowy spadek od 12 miesięcy.

Przez większość 2023 roku oprocentowanie utrzymywało się powyżej 6,5%, a w styczniu przekroczyło nawet granicę 7%.

“Stopy procentowe kredytów hipotecznych zmierzają w dobrym kierunku, co dostrzegli nabywcy domów. Liczba wniosków o kredyt osiągnęła najwyższy roczny wzrost od ponad czterech lat” – stwierdził Sam Khater, główny ekonomista Freddie Mac.

Popyt na kredyty rośnie

Niższe oprocentowanie natychmiast przełożyło się na większą aktywność na rynku hipotecznym. Z danych Mortgage Bankers Association wynika, że liczba wniosków – zarówno o zakup nieruchomości, jak i o refinansowanie istniejących kredytów – wzrosła w ujęciu tygodniowym i rocznym.

Refinansowanie odpowiadało za niemal połowę nowych wniosków. Właściciele domów, którzy w ostatnich latach zaciągnęli kredyty przy wyższych stopach, wykorzystali okazję, by obniżyć miesięczne raty. Jednocześnie wnioski o zakup nieruchomości osiągnęły najwyższy poziom od lipca.

Co stoi za spadkiem oprocentowania?

Oprocentowanie kredytów hipotecznych jest silnie powiązane z rentownościami obligacji skarbowych. Te z kolei spadły po serii słabszych danych z rynku pracy.

Najnowszy raport pokazał, że w sierpniu amerykańscy pracodawcy stworzyli jedynie 22 tys. nowych miejsc pracy, znacznie poniżej oczekiwań. Dodatkowo Departament Pracy zrewidował dane w dół, wskazując, że w roku zakończonym w marcu zatrudnienie było zawyżone aż o 911 tys. etatów.

Mimo że inflacja w sierpniu nieco przyspieszyła – ceny dóbr konsumpcyjnych wzrosły o 2,9% rok do roku, a ceny żywności o 2,7% – to słabość rynku pracy zwiększyła presję na Rezerwę Federalną, by już w przyszłym tygodniu obniżyła stopę funduszy federalnych.

Czy spadki się utrzymają?

Ekonomiści ostrzegają jednak, że decyzja Fed może nie przynieść dalszych obniżek kredytów hipotecznych. Rynek w dużej mierze już zdyskontował oczekiwaną obniżkę, a inwestorzy koncentrują się na perspektywach gospodarki w dłuższym horyzoncie.

Dla kredytobiorców oznacza to, że obecny spadek oprocentowania może być okazją, by zabezpieczyć tańszy kredyt – choć przyszłość wciąż pozostaje niepewna.

Źródło: npr
Foto: istock/Diamond Dogs/

Stany Zjednoczone zajęły ostatnie miejsce wśród państw zachodnich o wysokich dochodach pod względem ograniczania ryzyka zgonów z powodu chorób przewlekłych – wynika z najnowszego badania opublikowanego w prestiżowym czasopiśmie The Lancet.

Podczas gdy w latach 2010–2019 większość krajów odnotowała wyraźny spadek liczby zgonów wynikających z chorób przewlekłych, w Stanach Zjednoczonych sytuacja pogorszyła się w kluczowej grupie wiekowej. Zgony wśród Amerykanów w wieku od 20 do 45 lat wzrosły, co – jak podkreślają autorzy badania – stanowi „rzadkie zjawisko w krajach zachodnich o wysokich dochodach”.

Choć USA wypadły najgorzej w ogólnym zestawieniu, nie są całkowicie odosobnione w zmaganiach z tym problemem. Niemcy uplasowały się tuż za nimi, co wskazuje na podobne wyzwania systemowe i zdrowotne.

Z kolei na przeciwnym biegunie znalazła się Dania, która osiągnęła największy spadek liczby zgonów z powodu chorób przewlekłych spośród wszystkich analizowanych krajów. Według badaczy świadczy to o skuteczności tamtejszego systemu opieki zdrowotnej oraz programów profilaktycznych.

Eksperci zwracają uwagę, że obserwowane w USA tendencje stanowią poważne ostrzeżenie dla zdrowia publicznego. W miarę jak kolejne państwa inwestują w lepszy dostęp do opieki medycznej, działania profilaktyczne i skuteczniejsze zarządzanie chorobami przewlekłymi, Ameryka wydaje się pozostawać w tyle, a liczba możliwych do uniknięcia zgonów wciąż rośnie.

Źródło: scrippsnews
Foto: istock/seb_ra/

W środę Polska wprowadziła nadzwyczajne ograniczenia w przestrzeni powietrznej na wschodzie kraju po tym, jak w nocy z wtorku na środę około 20 rosyjskich dronów wojskowych naruszyło jej granicę. Część z nich została zestrzelona przez siły polskie i sojusznicze – to pierwszy raz, gdy NATO dokonało tego typu działań obronnych na terytorium jednego z państw członkowskich.

Zakaz lotów nad wschodnią granicą

W środę wieczorem Polska Agencja Żeglugi Powietrznej ogłosiła na wniosek wojska ograniczenia lotów obowiązujące od godziny 10:00PM.

• Loty cywilne między zachodem a wschodem słońca są zakazane w pasie przestrzeni powietrznej przy granicy z Ukrainą i Białorusią, z wyjątkiem statków powietrznych spełniających ścisłe kryteria bezpieczeństwa (złożony plan lotu, działający transponder, ciągła łączność).
• Loty specjalne – np. ewakuacje medyczne, transporty prezydenta czy innych urzędników państwowych – pozostają dozwolone.
• Cywilne drony objęto całkowitym zakazem.

Ograniczenia mają obowiązywać maksymalnie przez trzy miesiące.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych potwierdziło już odnalezienie szczątków 16 dronów, a poszukiwania kolejnych nadal trwają.

Sojusznicy reagują: czeskie śmigłowce w Polsce

Na incydent błyskawicznie odpowiedziała Republika Czeska, zapowiadając wysłanie do Polski jednostki śmigłowców i maksymalnie 150 żołnierzy.

„Polska jest naszym bliskim i niezawodnym sojusznikiem. Ważne, by pomoc przyszła szybko i byśmy pokazali Rosji naszą jedność” – powiedziała czeska minister obrony Jana Černochová po rozmowie z wicepremierem i szefem MON Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem.

Generał Wiesław Kukuła, szef Sztabu Generalnego WP, podziękował za wsparcie, podkreślając, że Czesi wysyłają „jednych z najlepszych pilotów i jedne z najlepszych śmigłowców sił specjalnych na świecie”.

Jednostka ma stacjonować w Polsce do trzech miesięcy. Jak przypomina czeskie ministerstwo obrony, podobna misja została już zrealizowana w ubiegłym roku podczas powodzi i w ramach wzmacniania wschodniej flanki NATO.

Konsultacje w NATO i Artykuł 4

Premier Donald Tusk ogłosił, że Polska uruchomi procedurę wynikającą z Artykułu 4 Traktatu Północnoatlantyckiego, przewidującą konsultacje w razie zagrożenia bezpieczeństwa państwa członkowskiego.

„Polska oczekuje nie tylko słów solidarności, ale także znacznie większego wsparcia w obronie swojej przestrzeni powietrznej” – podkreślił Tusk.

Sekretarz generalny NATO Mark Rutte oraz przywódcy państw sojuszniczych jednoznacznie potępili rosyjskie działania, nazywając je „bezprecedensowym aktem agresji”. Rosja zaprzeczyła jednak, jakoby celem dronów było terytorium Polski.

„Wczoraj Polska, jutro Czechy”

W czwartek w Warszawie pojawiła się przewodnicząca czeskiego parlamentu Markéta Pekarová Adamová. Spotykając się z marszałkiem Sejmu Szymonem Hołownią, mówiła: „Wczoraj była to Polska, jutro mogą to być Czechy. Musimy działać, by zapobiec podobnym atakom”.

Hołownia dodał, że Rosja próbuje sprawdzić jedność NATO, a reakcja sojuszników musi być zdecydowana.

Rosnące wsparcie militarne

Jeszcze przed ostatnim incydentem Holandia zapowiedziała wysłanie do Polski dwóch zestawów obrony przeciwlotniczej Patriot i 300 żołnierzy. Teraz, po ataku dronów, temat wzmocnienia wschodniej flanki wrócił na agendę.

Czeski parlament już w 2024 roku wyraził zgodę na wysyłanie do 2000 żołnierzy w ramach wsparcia NATO w regionie – decyzja ta obowiązuje do 2026 roku.

Eskalacja napięcia

Wtorkowo-środowy incydent jest pierwszym przypadkiem zestrzelenia rosyjskich dronów nad terytorium NATO przez siły sojusznicze. Dla wielu ekspertów to sygnał, że rosyjska agresja wobec Ukrainy coraz bardziej przenika do państw granicznych.

Polska, która już wcześniej była celem incydentów z rakietami i szczątkami dronów, tym razem podkreśla, że nie będzie tolerować dalszych naruszeń swojej przestrzeni powietrznej.

Źródło: NFP
Foto: YouTube, Władysław Kosiniak-Kamysz fb