Połącz się z nami

Ciekawostki

Najstarsze i najsłynniejsze Betlejem w USA słynęło głównie z huty stali

Opublikowano

dnia

W Stanach Zjednoczonych istnieje co najmniej 18 miast i miasteczek o nazwie Betlejem. Jednym z pierwszych i być może najbardziej znanych jest Bethlehem w Pensylwanii, liczące 75 000 mieszkańców miasto w dolinie Lehigh Valley we wschodniej części stanu, kilka minut jazdy od Allentown. Mówi o nim Jezuita, Ojciec Paweł Kosiński.

Betlehem w Pensylwanii zostało założone w 1741 r. — przed powstaniem samych Stanów Zjednoczonych — kiedy protestanccy chrześcijanie, członkowie Kościoła morawskiego, kupili ziemię wzdłuż zbiegu Monocacy Creek i rzeki Lehigh i wycięli drzewa, aby rozpocząć budowę domów z ciosanych bali.

Według oficjalnej strony internetowej miasta Betlehem zostało ochrzczone swoim imieniem w Wigilię Bożego Narodzenia tego roku. Nie jest to jedyne miasto w okolicy, którego nazwa pochodzi od miejsca biblijnego — w dolinie znajdują się także miasta o nazwach Egipt, Emaus i Nazaret.

W kolejnych latach od założenia miasto starało się opierać na swojej nazwie, nazywając się „Christmas City USA”. Miasto twierdzi nawet, że jako pierwsze postawiło udokumentowaną choinkę w (przyszłych) Stanach Zjednoczonych i miało to miejsce w 1747 roku.

Miasto widziało wiele w swojej długiej historii, w tym śmierć około 500 żołnierzy w wojnie o niepodległość. Według strony internetowej miasta jeden z oryginalnych budynków w mieście jest największą XVIII-wieczną konstrukcją z bali, która jest w ciągłej eksploatacji w Stanach Zjednoczonych.

Jak podają władze miasta, w kolonialnej dzielnicy przemysłowej Betlehem znajdowało się największe skupisko rzemiosła i przemysłu przed rewolucją przemysłową w Ameryce i można je uznać za najwcześniejszy park przemysłowy w Ameryce.

Zakłady Bethlehem Steel były kiedyś jednym z najważniejszych producentów w całym kraju, dostarczając stal do tak kultowych konstrukcji, jak most Golden Gate, Empire State Building i zapora Hoovera.

Sama firma Bethlehem Steel podczas II wojny światowej wyprodukowała aż 1127 statków.

Ogromny zakład w rodzinnym mieście korporacji został ostatecznie zamknięty w 2003 roku, po tym jak dwa lata wcześniej firma ogłosiła upadłość. Zardzewiałe, dystopijne wieże huty stali, stanowiące znaczący punkt orientacyjny na nabrzeżu miasta, zostały zachowane i włączone do nowego, modnego parku publicznego i sali koncertowej.

Ojciec Andrew Gehringer, proboszcz kościoła katolickiego Najświętszego Dzieciątka, mówi, że jego parafia, położona w południowej części Betlejem, została założona w 1861 roku i przyciągała katolickich imigrantów z całego świata, którzy przenieśli się do Betlehem, aby pracować w przemyśle stalowym.

W okresie świetności miasta w promieniu 10 przecznic znajdowało się sześć kościołów katolickich, a pierwszym był Kościół Najświętszego Dzieciątka. Przez lata Betlehem było domem dla Niemców, Irlandczyków, Węgrów, Polaków, Portugalczyków i Brazylijczyków.

Dziś w kościele Najświętszego Dzieciątka odprawiana jest Msza św. w języku angielskim, hiszpańskim i portugalskim, a wielokulturowy charakter parafii sprzyja licznym fascynującym tradycjom bożonarodzeniowym.

Parafianie mówiący po portugalsku uczestniczą w “Novena de Natal” – nowennie bożonarodzeniowej, dziewięciodniowej modlitewnej medytacji dotyczącej narodzin Chrystusa.

Z kolei hiszpańskojęzyczni katolicy w parafii praktykują nabożeństwo „Las Posadas” upamiętniające podróż Maryi i Józefa z Nazaretu do Betlejem, gdzie szukali schronienia.

Miasto co roku przygotowuje się do świąt Bożego Narodzenia, a wiele dekoracji ma charakter religijny, jak na przykład szopka w centrum miasta, a także niezliczone choinki.

Od końca lat 30-tych XX wieku na pobliskiej górze w mieście zamontowano masywną gwiazdę bożonarodzeniową, pięcioramienną gwiazdę z ośmioma promieniami. Konstrukcja znajduje się w najwyższym punkcie Betlehem – 890 stóp nad poziomem morza – a system oświetlenia LED gwiazdy, zainstalowany w 2010 roku, widać z odległości 20 mil.

Gwiazda stała się symbolem miasta, a w całym Betlehem pojawiły się znaki z jej wizerunkiem i napisem „Podążaj za gwiazdą, aby dotrzeć do atrakcji Betlehem”.

Wg ks. Gehringera, życie w mieście, w którym religijne aspekty Bożego Narodzenia są tak powszechnie celebrowane za pomocą symboli, wśród których oczywiście znajduje się nazwa miasta, jest czymś wyjątkowym.

 

Źródło: cna
Foto: Holy Infancy Catholic Church, Flickr/A. Strakey, visithistoricbetlehem

NEWS Florida

Para z Miami ustanawia trzy rekordy Guinnessa, świętując niezwykły staż małżeński

Opublikowano

dnia

Autor:

Eleanor i Lyle Gittens z Miami zostali na początku listopada oficjalnie wpisani do Księgi Rekordów Guinnessa. Para zdobyła trzy tytuły za jednym zamachem, a wszystkie są związane z długością ich małżeństwa oraz wiekiem. Są to: najdłuższe małżeństwo żyjącej pary (różnej płci), najstarsza żyjąca para małżeńska (łączny wiek), najstarsza para małżeńska w historii (łączny wiek).

Lyle (108) i Eleanor (107) poznali się po raz pierwszy w 1941 roku, będąc studentami Clark Atlanta University. Pobrali się 4 czerwca 1942 r. w Bradenton na Florydzie, rodzinnym mieście Eleanor. Jak wspominają, różnili się niemal wszystkim, ale mimo to przez ponad osiem dekad byli razem.

Lyle żartował, że gdy się poznali, żył stylem „jazzowej Północy” i używał wyłącznie slangu. „Byłem tak hip, że nie mówiłem po angielsku. Tylko slangiem. Musiała mnie uczyć na nowo mówić normalnie” – wspominał z uśmiechem.

4 listopada, w dniu potwierdzenia Rekordu Guinnessa mieli łącznie 216 lat 132 dni.

Inspiracja dla kolejnych pokoleń

Dla ich dzieci długoletnia relacja rodziców od zawsze była przykładem determinacji i konsekwencji. Ich córka Angela Gittens podkreśla, że małżeństwo było dla nich zobowiązaniem, którego zamierzali dotrzymać. „Myślę, że po prostu uznali, że skoro się pobrali, to będą małżeństwem. Nie sądzę, żeby spodziewali się, że będą żyć tak długo, ale nigdy nie zakładali, że mogliby się rozstać.”

Przez większość wspólnego życia mieszkali w Nowym Jorku, z którego pochodzi Lyle. Niedawno jednak przenieśli się do Miami, do apartamentowca, w którym córka Angela mieszka zaledwie kilka drzwi dalej. „Chcieliśmy, by byli bliżej i mieli lepszą opiekę. Więc trochę ich podstępnie tu ściągnęliśmy” – opowiada córka.

Ślub Lyle’a i Eleanor 4 czerwca 1942 r. w Bradenton na Florydzie

Rodzinne dziedzictwo budowane przez dekady

Z ich małżeństwa wyrosła duża rodzina: troje dzieci, trójka wnuków i pięcioro prawnuków. „To jeden z bonusów. Możemy patrzeć, jak rosną” – mówi Lyle. „Widzieliśmy, jak jedno z prawnucząt kończy studia. To daje ogromną radość.”

Eleanor i Lyle przyznają, że to właśnie tak wygląda naprawdę długowieczne małżeństwo. „Nie wiem, jak to opisać. Po prostu jesteśmy. A skoro podobno jesteśmy najstarsi, to tak to właśnie wygląda. Widzicie nas i to wszystko” – stwierdził Lyle.

Sekret ich niezwykłego małżeństwa

Zapytani o receptę na małżeństwo trwające ponad 80 lat, Lyle nie wahał się ani chwili, mówiąc: „Miłość, miłość, miłość.” Ale dodał jeszcze jedną, bardziej nieformalną wskazówkę: „Każdego wieczoru piliśmy martini.”

Mimo wieku oboje zachowują energię, humor i ogromne uczucie – do siebie nawzajem i do swojej rozrastającej się rodziny.

Źródło: fox35
Foto: YoiuTube, Księga Rekordów Guinnessa
Czytaj dalej

Ciekawostki

Najstarsza kobieta, która ukończyła Ironmana: 80-latka z New Jersey przeszła do historii

Opublikowano

dnia

Autor:

11 października 2025 roku w Kona na Hawajach Natalie Grabow z New Jersey, ukończyła jeden z najtrudniejszych triathlonów świata: Ironman World Championship. Pokonała 2,4 mili płynąc, 112 mil jadąc na rowerze oraz 26,2 mili biegnąc – wszystko w czasie 16 godzin, 45 minut i 26 sekund. Tym samym 80-latka stała się najstarszą kobietą w historii, która ukończyła to legendarne wyzwanie o łącznym dystansie 140,6 mil.

Trening rozpoczyna się codziennie o świcie

Codzienność 80-letniej Natalie Grabow to rygorystyczny plan treningowy. Każdego dnia mieszkanka Mountain Lakes w New Jersey budzi się między 5:30 a.m. a 6:30 a.m., wykonuje poranne rozciąganie i ćwiczenia siłowe, po czym przechodzi do treningu właściwego. W ciągu tygodnia:

  • biega 4 razy,
  • pływa 3 razy,
  • trenuje na rowerze stacjonarnym 4 razy,
  • w soboty spędza na rowerze nawet 6 godzin.

Takie regularne przygotowania pozwoliły jej zmierzyć się z wymagającymi warunkami wyścigu — upałem, wilgotnością i silnym wiatrem.

Rekord, którego nikt wcześniej nie ustanowił

Choć Natalie Grabow nie wygrała zawodów, pobiła barierę, której wcześniej nie przekroczyła żadna kobieta. Organizatorzy przyznali, że w klasyfikacji wiekowej 80+ nie istniał nawet odpowiedni przelicznik, bo nigdy dotąd nie było żadnej zawodniczki w tym wieku na mecie.

Jedyną osobą starszą, która ukończyła Ironmana, pozostaje Japończyk Hiromu Inada, który dokonał tego w wieku 85 lat w 2018 roku.

natalie grabow

Droga do triathlonu zaczęła się późno

Sportowa pasja Natalie Grabow pojawiła się dopiero w życiu dorosłym. Jako dziewczynka chciała trenować z chłopcami, lecz kobiety miały wtedy  bardzo ograniczony dostęp do sportu. Po skończeniu studiów z matematyki pracowała jako programistka w Bell Labs, współtworząc projekt „picture phone” — prototyp telefonu z ekranem.

Po kilku latach przerwy na wychowanie dwóch córek wróciła na rynek pracy i w wieku 40+ zaczęła biegać w przerwach na lunch. Gdy w wieku 50 lat zaczęły dokuczać jej kontuzje, znajomi namówili ją na triathlon. Miała jednak jeden problem — nie potrafiła pływać.

W 2005 roku, mając 59 lat, nauczyła się pływać i ukończyła pierwszy triathlon. Już rok później zakwalifikowała się do Ironmana w Kona, gdzie zajęła 3. miejsce w kategorii 60–64, a jej czas pływania 1:30:19 był jednym z najlepszych w tej grupie wiekowej.

Dyscyplina ponad wszystko

Natalie Grabow wielokrotnie podkreśla, że triathlon to dla niej nie tylko rywalizacja, lecz sposób na codzienny rytm życia. Jej treningi stały się fundamentem, który daje jej poczucie równowagi: „Jeśli mogę rano zrobić trudny trening, to reszta dnia staje się łatwiejsza”- powtarza.

Z wiekiem zmieniła sposób pracy: biega nie więcej niż 18 mil tygodniowo, trenuje prawie wyłącznie na rowerze stacjonarnym i dodała zajęcia siłowe w lokalnej siłowni.

Jej trenerka podkreśla, że prawdziwą siłą seniorki jest mentalna odporność, która pozwoliła jej ukończyć maraton w Kona 15 minut przed limitem, mimo niewielkiej liczby przebieganych na co dzień mil.

„Nie ma limitu wieku na pasję”

Choć media przedstawiają ją jako inspirację, Natlie Grabow pozostaje skromna: „Jeśli dbasz o siebie i jesteś zdrowy, możesz robić to, co kochasz — bez względu na wiek”. 80-latka nie zamierza się zatrzymywać. W jej kalendarzu na lato 2026 roku są już dwa nowe triathlony.

Źródło: nbc
Foto: YouTube, Natalie Grabow
Czytaj dalej

Ciekawostki

„Sobowtór Roberta De Niro” z XVII wieku? Wrocławskie muzeum zaprasza aktora do obejrzenia niezwykłego portretu

Opublikowano

dnia

Autor:

Po pojawieniu się informacji o wizycie Roberta De Niro w Polsce, Muzeum Narodowe we Wrocławiu postanowiło wystosować do hollywoodzkiego aktora niecodzienne zaproszenie. Placówka zasugerowała, by gwiazdor odwiedził muzeum i zobaczył portret XVII-wiecznego szlachcica, który – jak zauważa wielu internautów – jest niemal identyczny z De Niro, aż po charakterystyczne pieprzyki na policzkach.

Obraz, datowany na 1629 rok, przedstawia Johanna Vogta, wrocławskiego właściciela ziemskiego i radnego miejskiego, około pięćdziesięcioletniego w chwili portretowania. Dzieło, przypisywane malarzowi Bartholomeusowi Strobelowi, od lat przyciąga uwagę zwiedzających właśnie ze względu na zaskakujące podobieństwo do amerykańskiego aktora.

Dyrektor muzeum, Piotr Oszczanowski, przyznał z uśmiechem, że sam dostrzega niezwykłe zbieżności między Vogtem a De Niro.

„Obaj mają kilka wspólnych cech – rysy twarzy, spojrzenie, a nawet ten sam błysk w oku” – uważa Oszczanowski.

Wrocław czekał na wizytę gwiazdora

W miniony weekend De Niro odwiedził Warszawę i Kraków, gdzie jego firma Nobu Hospitality inwestuje w branżę hotelową. W stolicy w 2020 roku otwarto pierwszy w Polsce hotel i restaurację Nobu, natomiast w Krakowie powstaje nowy, luksusowy kompleks tej marki.

Z tej okazji wrocławskie muzeum zamieściło w mediach społecznościowych żartobliwy wpis:

„Robert De Niro w Polsce! Czy podczas swojego pobytu odwiedzi Wrocław, aby zobaczyć portret swojego ‘przodka’ wystawiony w naszym muzeum?”

Niestety aktor zdążył już opuścić Polskę, nie korzystając z zaproszenia. Jak ujawnia muzeum, podobną próbę kontaktu z jego agentem podjęto już w 2017 roku – również bez rezultatu.

Portret, który stał się sensacją

Portret Johanna Vogta można oglądać na pierwszym piętrze Muzeum Narodowego we Wrocławiu, w galerii prezentującej sztukę śląską od XVI do XIX wieku.

Choć sam Vogt pozostaje dziś postacią niemal zapomnianą, jego wizerunek zyskał drugie życie dzięki współczesnym mediom i niezwykłemu podobieństwu do jednego z najbardziej rozpoznawalnych aktorów Hollywood.

Źródło: NFP
Foto: YouTube, Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Czytaj dalej
Reklama

Popularne

Kalendarz

grudzień 2023
P W Ś C P S N
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Nasz profil na fb

Popularne w tym miesiącu