Połącz się z nami

News USA

80. Rocznica Powstania w Getcie Warszawskim

Opublikowano

dnia

Getto warszawskie liczące w swoim szczytowym okresie prawie pół miliona ludzi, było największym w Europie. Od lipca do września 1942 r. wywieziono do niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Treblince około 300 tysięcy Żydów. Wielu zmarło w getcie z głodu i wycieńczenia. Część została uratowana. Ci którzy pozostali 19 kwietnia 1943 roku zorganizowali powstanie w getcie warszawskim – czytamy w informacji Centrum Relacji Katolicko-Żydowskich KUL im. Abrahama J. Heschela z okazji 80. rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim.

W getcie warszawskim liczącym pod koniec 1942 około 60 tysięcy mieszkańców przygotowywano się do walki. Powstały dwie organizacje żydowskie, które stawiły sobie za cel walkę zbrojną. Była to Żydowska Organizacja Bojowa oraz Żydowski Związek Wojskowy.

Podczas próby deportacji Żydów w styczniu 1943 r. nastąpiło starcie zbrojne, które dowiodło zdolności Żydów do przeciwstawienia się niemieckim okupantom.

Strategia Żydowskiego Związku Wojskowego przewidywała możliwość ratunku poprzez walkę. Przedstawiono ją w odezwie w następujących słowach: „Gotujcie się do czynu! Czuwajcie! Powstajemy do walki! Jesteśmy tymi, którzy za cel stawią sobie obudzenie narodu. Chcemy rzucić społeczeństwu nasze hasło: Zbudź się i walcz! Nie trać nadziei w możliwość ratunku! Wiedz, że ratunek leży nie w bezwolnym, jak u stada owiec, pójściu na śmierć. Leży on w znacznie czymś wyższym: W walce!” (Odezwa Żydowskiego Związku Wojskowego wzywająca do walki zbrojnej, Warszawa, Styczeń 1943)

Żydowska Organizacja Bojowa przewidywała całkowitą zagładę wszystkich Żydów, dlatego wzywała ona do walki całe społeczeństwo, w sposób czynny lub bierny: „Dnia 22 stycznia upłynęło 6 miesięcy od początku wysiedlenia w Warszawie. Wszyscy doskonale pamiętamy owe potworne dni, kiedy to 300 tysięcy naszych braci i sióstr okrutnie wymordowano w obozie śmierci w Treblince.

[…] Ludu żydowski! Zbliża się godzina! Musicie być gotowi do stawiania oporu, by nas nie wyrżnięto jak owce! Niechaj żaden Żyd nie idzie do wagonu! Ci, co nie mogą okazać oporu czynnego, niech się bronią biernie, niech się ukryją!” (Odezwa Żydowskiej Organizacji Bojowej nawołująca do walki zbrojnej, Warszawa, styczeń 1943)

Powstanie w Getcie Warszawskim rozpoczęło się w 19 kwietnia 1943 r., gdy siły policji niemieckiej wzmocnionej oddziałami policji pomocniczej wkroczyły na teren getta. Spotkała ich fala ognia ze strony bojowników żydowskich powodując wycofanie się sił niemieckich.

Po przejęciu dowodzenia przez gen. Jürgena Stroopa, przyjęto strategię spalonej ziemi, czyli bezwzględnej walki wszystkimi dostępnymi środkami.

Stroop nie chciał drugiego Stalingradu i walki o każdy dom. Wprowadził do getta wozy opancerzone, artylerię i miotacze ognia. Odcięto dopływ wody i elektryczności, każdy dom powinien być doszczętnie spalony, a wszystkie kryjówki i bunkry niszczono granatami i gazem. Po kilku dniach walki obszar getta stał się jednym wielki pożarem, domy były wypalane, a nad gettem unosiły się chmury ognia i dymu, nie pozwalające nawet oddychać.

Halina Birenabaum wspominała ten okres w następujących słowach: „Oddziały wyposażone w najnowocześniejszą broń maszynową ruszyły do ataku na garstkę wymęczonych, obdartych i niemal bezbronnych powstańców żydowskich, którzy woleli godną śmierć na polu bitwy niż w komorach gazowych… Armaty, czołgi, bomby, granaty, precyzyjne aparaty podsłuchowe, psy gończe.

Esesmani podpalali systematycznie ulicę za ulicą, dom za domem. I mordowali złapanych lub znalezionych w kryjówkach ludzi – powstańców i nie powstańców, wszystkich Żydów, kobiety, starców, dzieci.

Do bunkrów bali się wchodzić, wrzucali tam bomby duszące albo zalewali je wodą. Hitlerowscy bandyci wysadzali w powietrze nawet ruiny spalonych domów, aby w gruzach nikt już nie mógł się schować”. (Halina Birenbaum, „Nadzieja umiera ostatnia”, 77-78)

Niewielkie siły powstańców, pozbawione zapasów broni i amunicji nie były w stanie walczyć przez dłuższy czas, pomimo to walki trwały wiele dni, a Niemcy bali się wchodzić w zaułki, wąskie ulice, do piwnic, gdzie czekały ich zasadzki i walka wręcz.

Bojownicy żydowscy stosowali taktykę walki miejskiej, przemieszczając się kanałami, poprzez piwnice domów, pojawiając się w niespodziewanych miejsca i atakując. Dopiero po zniszczeniu większości sił bojowników żydowskich i wypaleniu terenu getta, odkrywano bunkry, wypędzano ukrywających się Żydów.

Tragedię mieszkańców getta, którzy przeżyli w ukryciu i zostali deportowani do obozów opisano w następujących słowach: „Kiedy nas zawlekli na Umschlagplatz, zapadał zmierzch. Spalone ulice getta, domy, w których rodziliśmy się, wzrastali, żyli wśród swoich, wychowywaliśmy się, uczyli być ludźmi, domy, w których piwnice i strychy były długo świadkiem naszych upokorzeń, strachu, cierpień i tęsknoty za wolnością – wszystko, co kochaliśmy dawniej w tym rodzinnym mieście, zostawiliśmy za sobą. I większość spośród nas – na zawsze”. (Halina Birenbaum, „Nadzieja umiera ostatnia”, 81-82)

Demonstrując likwidację getta w Warszawie, 16 maja 1943 roku, dowódca sił niemieckich Jürgen Stroop wysadził w powietrze Wielką Synagogę na Tłumackim.

Jednak to nie do niego należało zwycięstwo – zwycięstwo ducha, odwagi, poświęcenia życia – lecz do bojowników żydowskich, przywódców powstania, którzy prawie bezbronni, stawili opór przeciwko niemieckim nazistom, którzy chcieli wymordować cały naród żydowski i zniszczyć wszelki ślad po nim.

To młodzi ludzie, jak na przykład Mordechaj Anielewicz, Paweł Frenkel, Marek Edelman jako przywódcy powstania, stawili czoła całej potędze niemieckiej.

Mordechaj Anielewicz przywódca Żydowskiej Organizacji Bojowej poświecił życie dla swojego Narodu! W swoim ostatnim liście pisał on: „Najważniejsze, że marzenie mojego życia spełniło się. Dane mi było zobaczyć żydowską obronę w getcie – w całej jej wielkości i chwale”. (List Mordechaja Anielewicza do Icchaka Cukiermana o pierwszych walkach w getcie, Warszawa, 23 kwietnia 1943)

Ponad rok później wybuchło powstanie, obejmujące całą Warszawę i w nim również uczestniczyli Żydzi. Całe miasto zostało spalone.

Dziś wspominamy tych, którzy pomimo braku szans na zwycięstwo, a nawet na przeżycie, potrafili podjąć nierówną walkę o godną śmierć z bronią w ręku.

Centrum Heschela KUL

 

Foto: domena publiczna Yad Vashem, IPN

News USA

Prezydent Trump umacnia partnerstwo z ZEA. Emiraty zainwestują 200 mld USD w USA

Opublikowano

dnia

Autor:

W czwartek, podczas wizyty w Abu Zabi, Prezydent Donald Trump ogłosił zawarcie nowych umów inwestycyjnych ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi o łącznej wartości ponad 200 miliardów dolarów. Porozumienia te znacząco wzmacniają strategiczne partnerstwo między Stanami Zjednoczonymi a jednym z kluczowych graczy gospodarczych regionu Zatoki Perskiej.

Nowe umowy są kontynuacją zawartego w marcu porozumienia ramowego o wartości 1,4 biliona dolarów, obejmującego dziesięcioletnie inwestycje w infrastrukturę sztucznej inteligencji, półprzewodniki, sektor energetyczny oraz przemysłowy.

Inwestycje kluczowe dla gospodarki i bezpieczeństwa USA

Nowe porozumienia obejmują szereg strategicznych branż:

  • Energetyka: Umowa o wartości 60 miliardów dolarów dotycząca rozbudowy infrastruktury naftowej i gazowej ma obniżyć koszty energii, stworzyć tysiące miejsc pracy w USA i ZEA oraz wzmocnić pozycję USA na globalnym rynku energetycznym.
  • Energia jądrowa: Holtec International i Industrial Holding Company z Emiratów zainwestują 30 miliardów dolarów w budowę floty małych reaktorów modułowych (SMR), rozpoczynając od lokalizacji w stanie Michigan.
  • Lotnictwo: Boeing i GE Aerospace zawarły kontrakt z Etihad Airways wart 14,5 miliarda dolarów, co – według Białego Domu – wesprze 60 000 amerykańskich miejsc pracy.
  • Przemysł aluminiowy: Emirates Global Aluminum zainwestuje 4 miliardy dolarów w budowę nowoczesnej huty w Oklahomie – pierwszej tego typu w USA od 45 lat – co podwoi krajową zdolność produkcyjną aluminium i stworzy 1000 nowych miejsc pracy.

Przełomowy pakt o sztucznej inteligencji i bezpieczeństwie technologicznym

Wśród najistotniejszych postanowień znalazł się dwustronny pakt o współpracy w zakresie sztucznej inteligencji, który przewiduje znaczne inwestycje Emiratów w amerykańskie centra danych.

Kluczowym elementem umowy są bezprecedensowe zobowiązania Zjednoczonych Emiratów Arabskich ZEA do dostosowania przepisów bezpieczeństwa narodowego do amerykańskich standardów, co ma chronić technologie USA przed wyciekiem do krajów takich jak Chiny.

Emiraty – rosnący inwestor w gospodarce USA

Według danych Białego Domu:

  • W 2023 roku zagraniczne inwestycje bezpośrednie ZEA w USA osiągnęły 35 miliardów dolarów, wspierając ponad 33 000 miejsc pracy.
  • Dwustronny handel towarami w 2024 r. osiągnął 34,4 miliarda dolarów, z czego USA odnotowały nadwyżkę handlową w wysokości 19,5 miliarda – trzecią co do wielkości na świecie.

Ambasada ZEA w swoim oświadczeniu opublikowanym 14 maja na platformie X podkreśliła, że partnerstwo „napędza innowacje, tworzy miejsca pracy i wspiera wzrost gospodarczy w różnych sektorach”.

Część większego planu inwestycyjnego w regionie Zatoki Perskiej

Nowe umowy wpisują się w szerszą strategię gospodarczą, obejmującą łącznie 2 biliony dolarów inwestycji z krajów Zatoki Perskiej:

  • 600 miliardów dolarów z Arabii Saudyjskiej
  • 1,2 biliona dolarów w handlu z Katarem

Według Białego Domu, działania te są zgodne z planami Donalda Trumpa, by kierować kapitał na amerykańską innowację, miejsca pracy i infrastrukturę, przy jednoczesnym wzmacnianiu bezpieczeństwa narodowego oraz ekspansji rynkowej USA na Bliskim Wschodzie.

Dodatkowe inwestycje z amerykańskiego sektora prywatnego

Podczas tej samej podróży Prezydent Trump ogłosił również dodatkowe inwestycje o wartości prawie 25 miliardów dolarów od amerykańskich firm:

  • Sanofi, gigant biofarmaceutyczny, zapowiedział 20 miliardów dolarów inwestycji w amerykańskie zakłady produkcyjne, badania i rozwój.
  • Kraft Heinz ogłosił 3 miliardy dolarów inwestycji w modernizację amerykańskich zakładów wytwórczych, w tym tych produkujących ketchup i dania gotowe.

Nowe umowy ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi to nie tylko wzmocnienie gospodarki USA, ale również sygnał rosnącej współpracy transatlantyckiej w kluczowych obszarach bezpieczeństwa, innowacji i energii.

To również dowód, że Bliski Wschód pozostaje strategicznym partnerem gospodarczym i geopolitycznym Waszyngtonu, szczególnie w obliczu rosnących globalnych napięć i konkurencji technologicznej.

Źródło: The Epoch Times
Foto: Official White House Photo by Daniel Torok/Molly Riley
Czytaj dalej

News USA

Axiom Space wyśle czwartą prywatną misję na ISS. W składzie załogi jest Polak

Opublikowano

dnia

Autor:

W środę firma Axiom Space zatwierdziła skład załogi na swoją czwartą prywatną misję załogową na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Misja oznaczona jako Ax-4 ma wystartować najwcześniej 8 czerwca 2025 roku o godzinie 9:11 czasu wschodniego (ET) z Centrum Kosmicznego im. Kennedy’ego na Florydzie. Astronauci polecą na pokładzie kapsuły SpaceX Dragon, wyniesionej przez rakietę Falcon 9. Wśród nich po raz pierwszy będzie Polak – Sławosz Uznański.

Międzynarodowa załoga i polski akcent

Załoga Ax-4 to wyjątkowa, międzynarodowa kombinacja astronautów reprezentujących cztery kraje:

  • Peggy Whitson (USA) – dowódczyni misji, weteranka lotów kosmicznych i była astronautka NASA,
  • Shubhanshu Shukla (Indie) – pilot misji,
  • Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska) – specjalista misji, inżynier i kandydat Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA),
  • Tibor Kapu (Węgry) – specjalista misji, przedstawiciel węgierskiego programu kosmicznego HUNOR.

Misja Ax-4 zapisze się w historii jako pierwszy wspólny lot astronautów z Indii, Polski i Węgier w ramach rządowo wspieranej inicjatywy kosmicznej. Dla każdego z tych krajów będzie to również pierwszy załogowy lot kosmiczny od ponad 40 lat.

Nowa era w komercyjnej astronautyce

Ax-4 to kolejny krok Axiom Space w kierunku rozwoju komercyjnych lotów kosmicznych, realizowanych we współpracy z NASA, SpaceX oraz międzynarodowymi partnerami, w tym Europejską Agencją Kosmiczną (ESA), Polską Agencją Kosmiczną (POLSA) i węgierską agencją HUNOR.

Przed planowanym startem firma zorganizuje wirtualną konferencję prasową, podczas której zostaną przedstawione szczegóły misji, założenia naukowe i operacyjne, a także znaczenie współpracy między agencjami.

Wciąż wiele znaków zapytania

Choć data startu i skład załogi są już oficjalne, konkretne cele naukowe misji oraz czas trwania pobytu na ISS nie zostały jeszcze ujawnione. Axiom Space nie podała również szczegółów dotyczących programu szkoleniowego ani procedur bezpieczeństwa dla międzynarodowego składu.

Sławosz Uznański

Misja Ignis – cel i znaczenie

Projekt realizowany przez Polską Agencję Kosmiczną POLSA we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA) będzie częścią misji Axiom 4, operowanej przez firmę SpaceX.

Sławosz Uznański, wybrany przez ESA w 2022 roku spośród 22 000 kandydatów, od tego czasu intensywnie przygotowuje się do swojej misji. Obecnie ukończono 30% jego szkolenia, które obejmuje m.in. naukę procedur awaryjnych i reagowania na sytuacje medyczne na orbicie. O Polaku pisaliśmy już 30 czerwca 2023 r.

„Misja Ignis to dopiero początek. Budujemy technologiczną przyszłość Polski, a nasze ambicje sięgają jeszcze dalej” – powiedział Uznański.

O misji Ignis informowaliśmy tutaj.

Źródło: fox35
Foto: Sławosz Uznański, SpaceX
Czytaj dalej

News USA

Zaginioną mieszkankę Georgii odnaleziono żywą po 3 tygodniach w górach Sierra Nevada

Opublikowano

dnia

Autor:

27-letnia Tiffany Slaton z Jeffersonville w stanie Georgia została odnaleziona żywa po trzech tygodniach od zaginięcia podczas samotnej wędrówki po górach Sierra Nevada w Kalifornii. Kobieta przetrwała trudne warunki pogodowe, schroniwszy się w opustoszałej chacie, do której dostęp był zablokowany przez grubą warstwę śniegu.

Zaginięcie i rozpoczęcie poszukiwań

Rodzina Slaton zgłosiła zaginięcie Tiffany 29 kwietnia, kiedy kontakt z kobietą urwał się na dziewięć dni. Śledczy ustalili, że po raz ostatni widziano ją 20 kwietnia w pobliżu jeziora Huntington, około 62 mil na wschód od Fresno. Cztery dni później pojawiła się w sklepie Cressman’s General Store, położonym około 18 mil od jeziora, po czym ślad po niej zaginął.

Służby prowadziły zakrojone na szeroką skalę poszukiwania – przeszukano ponad 600 mil kwadratowych, jednak zaspy śnieżne uniemożliwiły dotarcie do wielu rejonów, w tym rejonu Kaiser Pass. Pomimo użycia śmigłowców, nie udało się zlokalizować żadnych śladów zaginionej.

Odnalezienie przez przypadek

Przełom nastąpił w środę, gdy odśnieżono drogę prowadzącą przez Kaiser Pass. Christopher Gutierrez, właściciel Vermilion Valley Resort, udał się na teren swojej posesji, by przygotować się do sezonu letniego. W jednej z wynajmowanych chatek zauważył otwarte drzwi i ślady obecności człowieka.

“Widziałem buty, otwarte drzwi i pomyślałem, że to pewnie wędrowiec, który schronił się przed burzą śnieżną” – relacjonował Gutierrez. “Gdy zbliżaliśmy się do domku, nagle pojawiła się Tiffany. Wyskoczyła jak jeleń w świetle reflektorów. Nie powiedziała ani słowa, po prostu podbiegła i rzuciła się na mnie z uściskiem.”

Christopher Gutierrez natychmiast przetransportował Slaton do Kaiser Pass, gdzie czekali już ratownicy i służby medyczne. Kobieta była odwodniona, ale ogólnie w dobrym stanie. Została przewieziona do szpitala na obserwację.

Reakcja rodziny i służb

Rodzice Tiffany, którzy planowali przyjazd w rejon poszukiwań, dowiedzieli się o odnalezieniu córki podczas zakupów.

“Trudno było powstrzymać łzy i ekscytację” – powiedział ojciec Slaton. “Wiedziałam, że ją odnaleźli. Bobby płakał, a ja po prostu musiałam kogoś przytulić” – dodała jej matka.

Biuro Szeryfa Powiatu Fresno przyznało, że choć w przeszłości zdarzało się, że ludzie przetrwali kilka dni w trudnym, górskim terenie, przeżycie trzech tygodni bez kontaktu ze światem to sytuacja bez precedensu.

„Cud” i lekcja przetrwania

Christopher Gutierrez powiedział, że celowo pozostawia niektóre chaty otwarte właśnie z myślą o przypadkach takich jak ten – jako potencjalne schronienie dla zagubionych wędrowców. Odnalezienie Tiffany Slaton nazwał „cudem” i podkreślił, że kobieta wybrała mało uczęszczany szlak, co mogło utrudnić jej odnalezienie, ale też zapewniło spokój i bezpieczeństwo w czasie kryzysu.

Źródło: cbs
Foto: Biuro Szeryfa Powiatu Fresno
Czytaj dalej
Reklama

Popularne

Reklama
Reklama

Kalendarz

kwiecień 2023
P W Ś C P S N
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930

Nasz profil na fb

Popularne w tym miesiącu