Połącz się z nami

Kościół

Niedziela Palmowa: Im więcej wiemy o Passze, tym lepiej rozumiemy Ostatnią Wieczerzę

Opublikowano

dnia

Jeśli chrześcijanie zapomną o związkach między Paschą i Ostatnią Wieczerzą to ryzykują, że zapomną nie tylko o historii wyzwolenia Izraela, ale także potwierdzeniu w Jezusie żydowskich Pism i tradycji – tłumaczy w komentarzu dla Centrum Heschela KUL dr Amy-Jill Levine, profesor Nowego Testamentu i Nauk Żydowskich, pierwsza Żydówka, która wykładała Nowy Testament na Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie.

Pełna treść komentarza:

W Ewangelii Mateusza 26,17 czytamy: „W pierwszy dzień Przaśników, kiedy ofiarowywano Paschę, zapytali Jezusa Jego uczniowie: «Gdzie chcesz, abyśmy poszli poczynić przygotowania, żebyś mógł spożyć Paschę?»”. Wyrażenie „Pascha” odnosi się do baranka składanego w ofierze w Świątyni Jerozolimskiej i spożywanego przez Żydów na pamiątkę nocy, w którą oszczędził ich anioł śmierci.

Ostatnia Wieczerza według Mateusza, Marka i Łukasza była posiłkiem paschalnym. Jezus wraz z uczniami znajdowali się wśród dwóch milionów Żydów – liczba pochodzi od żydowskiego historyka Józefa Flawiusza – którzy przybyli do Jerozolimy, aby obchodzić to święto.

Im więcej wiemy o Passze, tym lepiej rozumiemy Ostatnią Wieczerzę.

Na przykład w Ewangelii św. Mateusza 26,20 czytamy, że Jezus i uczniowie „zajmowali miejsca” dosłownie „leżeli” (z gr. ἀνέκειτο) przy stole. Leżenie przy stole było pozycją ludzi wolnych.

Podczas gdy Księga Wyjścia nie wspomina o piciu wina podczas Paschy, już w II wieku p.n.e. niekanoniczna Księga Jubileuszy kojarzy wino z tym świętem. Miszna (Pesachim 10) wymienia cztery kielichy wina oznaczające wolność i radość święta: wolność i radość, które zapowiadają „olam ha-ba” czyli przyszły świat, erę mesjańską.

Ewangelia św. Mateusza 26,30 stwierdza, że po posiłku uczestnicy „odśpiewali hymn…”. Filon z Aleksandrii, żydowski filozof żyjący w I wieku, wspomina o śpiewaniu podczas obchodów Paschy. Miszna (Pesachim 5,7) stwierdza, że Żydzi podczas Paschy śpiewali Psalmy 113-118, są to psalmy tzw. Hallelu.

Kiedy Jezus stwierdza, że jego zdrajca z nim rękę „zanurza w misie” (Mt 26, 23) mógł wówczas maczać swoją macę, przaśny chleb, w gorzkich ziołach, jedzonych w Paschę, aby przypomnieć sobie gorycz niewolnictwa.

Mateusz może też ukazuje również inną tradycję znaną z Miszny. W Pesachim 10,4 czytamy: „We wszystkie inne noce maczamy raz”, jest to powszechna praktyka maczania jedzenia w sosie, „ale tej nocy maczamy dwa razy”. Drugie zanurzenie oznaczało, że wolni ludzie mają czas i dlatego mogą to uczynić nigdzie się nie spiesząc.

Dziś podczas sederu (wieczerzy paschalnej) my, Żydzi, dwukrotnie maczamy warzywa w słonej wodzie, aby przypomnieć sobie łzy niewoli.

Obecność Judasza na Ostatniej Wieczerzy nawiązuje również do Psalmu 41,10: „Nawet mój przyjaciel, któremu ufałem i który chleb mój jadł, podniósł na mnie piętę”.

Często, ewangeliści, jak i rabini cytując dany tekst, zakładają, że czytelnicy znają jego kontekst literacki. We wcześniejszym wersecie Ps 41,9 czytamy: „Już nie wstanie ten, co się położył”, a w wersecie Ps 41,11: „Ale Ty, Panie, zmiłuj się nade mną i dźwignij mnie”. Psalm ten ukazuje dodatkowe niuanse Ostatniej Wieczerzy.

Ostatnia Wieczerza nie przypominała sederów, które my, Żydzi świętujemy dzisiaj: Ostatnia Wieczerza miała baranka składanego w ofierze w Świątyni. Po zniszczeniu przez Rzymian Świątyni Jerozolimskiej w 70 roku n.e. żydowskie sedery wprowadziły nowe czytania i rytuały.

Chociaż tradycje się zmieniły, Pascha wciąż przypomina nam, że ludzie nadal są zniewoleni, a więc skłania to nas do pracy na rzecz wolności.

Jeśli chrześcijanie zapomną o związkach między Paschą i Ostatnią Wieczerzą to ryzykują, że zapomną nie tylko o historii wyzwolenia Izraela, ale także potwierdzeniu w Jezusie żydowskich Pism i tradycji.

O autorce:
Dr Amy-Jill Levine jest profesorem Nowego Testamentu i Nauk Żydowskich Mary Jane Werthan University w Vanderbilt Divinity School, Graduate Department of Religion oraz Department of Jewish Studies; jak również Woolf Institute, Centre for the Study of Jewish-Christian Relations, Cambridge UK. Wygłosiła ponad 500 wykładów na temat Biblii, relacji chrześcijańsko-żydowskich oraz religii na całym świecie. Wiosną 2019 roku jako pierwsza Żydówka wykładała Nowy Testament na Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie; w 2021 roku została wybrana na członka Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk.

Centrum Heschela KUL

 

Foto: istock/sedmakMariuszSzczygiel/ photovs/ Jorisvo

News USA

Spór o Dziesięć Przykazań w szkołach w Teksasie. Paxton wzywa do egzekwowania prawa mimo wyroku sądu

Opublikowano

dnia

Autor:

Prokurator Generalny Teksasu Ken Paxton nakazał szkołom publicznym w całym stanie, które nie są objęte nakazem sądowym, przestrzeganie nowej ustawy Senatu nr 10 (SB 10). Przepisy te wymagają eksponowania Dziesięciu Przykazań w każdej klasie w szkołach publicznych.

Wyrok sądu i częściowa blokada

20 sierpnia federalny sędzia Fred Biery wydał tymczasowy zakaz egzekwowania ustawy w 11 okręgach szkolnych, obejmujących m.in. San Antonio, Austin, Houston oraz aglomerację Dallas–Fort Worth. Nakaz dotyczy takich okręgów jak: Alamo Heights ISD, North East ISD, Austin ISD, Houston ISD, Plano ISD i inne.

Decyzja sądu zapadła po pozwie złożonym przez 16 rodzin, które argumentowały, że prawo narusza zasadę rozdziału Kościoła od państwa zagwarantowaną w Pierwszej Poprawce do Konstytucji USA. Informowaliśmy o niej tutaj.

Mimo tego Ken Paxton w dyrektywie z 24 sierpnia stwierdził: „Szkoły, które nie są objęte nakazem sądowym, muszą przestrzegać SB 10 i eksponować Dziesięć Przykazań”.

Na czym polega nowe prawo?

Ustawa SB 10, podpisana 21 czerwca przez Gubernatora Gregga Abbotta, nakłada na wszystkie szkoły publiczne obowiązek wywieszenia oprawionej kopii lub trwałego plakatu przedstawiającego Dziesięć Przykazań o wymiarach minimum 16 x 20 cali w każdej klasie.

Szkoły nie muszą kupować takich plakatów, ale są zobowiązane do przyjęcia i wywieszenia darowanych kopii spełniających wymagania ustawy.

Argumenty zwolenników i przeciwników

  • Zwolennicy, w tym autorzy projektu Senatorzy Phil King i Mayes Middleton, twierdzą, że ustawa promuje wartości moralne i historyczne, które stanowią fundament prawa USA i Teksasu. „Dziesięć Przykazań jest częścią naszej historii. Uczniowie potrzebują jasności moralnej, by rozumieć, co jest dobre, a co złe” – powiedział King.
  • Przeciwnicy, m.in. ACLU, uważają, że przepisy faworyzują chrześcijaństwo i naruszają neutralność religijną państwa. „Każdy okręg szkolny powinien stosować się do nakazu, nawet jeśli nie został pozwany” – stwierdziła Heather Weaver z ACLU.

Apelacja i możliwy finał przed Sądem Najwyższym

21 sierpnia biuro Paxtona złożyło apelację od wyroku, argumentując, że prawo odzwierciedla „historyczne i moralne podstawy Ameryki”. Paxton ostro skrytykował przeciwników ustawy:

„Radykalni przebudzeni próbują wymazać historię naszego narodu. Nie wycofam się z obrony wartości, które zbudowały ten kraj”.

Eksperci przewidują, że sprawa może trafić aż do Sądu Najwyższego USA, podobnie jak wcześniejsze batalie prawne w Luizjanie i Arkansas, gdzie podobne ustawy zostały zablokowane.

Źródło: cna
Foto: BLundin via Flickr
Czytaj dalej

News USA

Nigeria to epicentrum chrześcijańskich prześladowań – alarmuje amerykańska komisja

Opublikowano

dnia

Autor:

Nigeria stała się „najbardziej niebezpiecznym miejscem na świecie dla chrześcijan” – ostrzega Vicky Hartzler, nowa przewodnicząca Amerykańskiej Komisji ds. Wolności Religijnej na Świecie (USCIRF). Według danych organizacji Open Doors w 2023 roku aż 69% chrześcijan zabitych na świecie zginęło w Nigerii. Tuż za nią plasują się Iran, Chiny i Nikaragua. O dramatycznej sytuacji w tych krajach mówi Jezuita, Ojciec Paweł Kosiński.

Nigeria – epicentrum prześladowań

Od 2009 roku liczba ofiar-chrześcijan przekroczyła 50 tysięcy. W kraju regularnie dochodzi do masowych mordów wiernych – w czerwcu terroryści zaatakowali misję katolicką, zabijając ponad 200 osób.

Vicky Hartzler, była kongresmenka z Missouri, objęła funkcję przewodniczącej Amerykańskiej Komisji ds. Wolności Religijnej na Świecie (USCIRF) w czerwcu. W rozmowie z CNA podkreśliła, że jej priorytetem jest zdecydowana walka z prześladowaniami religijnymi: “Chcemy coś zmienić. Chcemy ratować życie” – powiedziała.

Iran, Chiny, Nikaragua – kolejne ogniska represji

Hartzler podkreśliła, że tragiczna sytuacja panuje także w Iranie, gdzie w 2024 roku wykonano ponad 900 egzekucji, a 96 chrześcijan skazano łącznie na ponad 260 lat więzienia.

Z kolei w Chinach trwa systematyczna „kampania sinizacji religii”. Władze zmuszają wiernych do umieszczania portretów Xi Jinpinga w świątyniach i zastępowania nabożeństw propagandą partyjną. Szczególnie represjonowana jest muzułmańska społeczność Ujgurów w Sinciangu.

Hartzler podkreśla, że to nie tylko prześladowania, ale próba wymazania autentycznych praktyk religijnych.

vicky hartzler

Vicky Hartzler

Komisarz Maureen Ferguson zwraca również uwagę na Nikaraguę, gdzie reżim Daniela Ortegi prowadzi brutalną kampanię przeciw Kościołowi katolickiemu: aresztuje księży, wydala zakonnice i inwigiluje kazania. Podobne praktyki mają miejsce na Kubie.

Stephen Schneck, były przewodniczący USCIRF, ostrzega przed historycznym wzrostem prześladowań religijnych, w tym dwoma aktami ludobójstwa w Azji: na Ujgurach w Chinach i Rohingya w Mjanmie.

chiny

Apel do Amerykanów i Białego Domu

Vicky Hartzler zachęca obywateli USA do aktywności: modlitwy, kontaktu z przedstawicielami w Kongresie i nacisku na administrację, by wolność religijna była priorytetem polityki zagranicznej.

Natomiast Ferguson wzywa Senat do zatwierdzenia nominacji byłego kongresmena Marka Walkera na ambasadora ds. wolności religijnej, co wzmocniłoby dyplomatyczne działania USA.

USCIRF publikuje także Listę Ofiar, przypominając, że za statystykami kryją się konkretni ludzie – więzieni, torturowani, pozbawiani praw za wiarę.

iran

Departament Stanu USA wkrótce opublikuje coroczny raport o wolności religijnej na świecie.


Amerykańska Komisja ds. Wolności Religijnej na Świecie USCIRF to niezależna, ponadpartyjna agencja utworzona na mocy ustawy z 1998 roku. Monitoruje stan wolności religijnej na świecie, rekomenduje działania prezydentowi, Kongresowi i Departamentowi Stanu.

Źródło: cna
Foto: U.S. Commission on International Religious Freedom, YouTube
Czytaj dalej

Kościół

28-29 sierpnia: Uroczystości pogrzebowe śp. abp. Józefa Kowalczyka

Opublikowano

dnia

Autor:

W dniach 28 i 29 sierpnia br. odbędą się uroczystości pogrzebowe śp. abp. Józefa Kowalczyka. Mszy św. pogrzebowej w Bazylice Prymasowskiej w Gnieźnie, 29 sierpnia o godz. 11.00, przewodniczyć będzie abp Wojciech Polak, metropolita gnieźnieński, Prymas Polski.

Publikujemy komunikat Kurii Metropolitalnej w Gnieźnie o terminie i przebiegu uroczystości pogrzebowych śp. arcybiskupa seniora Józefa Kowalczyka:

Gniezno, Bazylika Prymasowska

28 sierpnia 2025, czwartek, godz. 16.00 – wprowadzenie trumny z ciałem zmarłego Arcybiskupa do katedry gnieźnieńskiej i Msza św. żałobna pod przewodnictwem abp. Józefa Górzyńskiego, metropolity warmińskiego. Po Mszy św. czuwanie modlitewne przy trumnie zmarłego Arcybiskupa do godz. 21.00

29 sierpnia 2025, piątek, od godz. 8.00 – czuwanie modlitewne przy trumnie zmarłego Arcybiskupa;
godz. 11.00 – Msza św. pogrzebowa pod przewodnictwem abp. Wojciecha Polaka, metropolity gnieźnieńskiego, Prymasa Polski. Po Mszy św. trumna z ciałem zmarłego Arcybiskupa zostanie złożona w podziemiach katedry gnieźnieńskiej – nekropolii arcybiskupów gnieźnieńskich Prymasów Polski.

Zamiast kwiatów będzie możliwość złożenia ofiary na Ośrodek Opiekuńczo-Rehabilitacyjny w Jadownikach Mokrych, który założył abp Józef Kowalczyk. Ofiary będą zbierane przy wyjściu z katedry gnieźnieńskiej po piątkowych uroczystościach pogrzebowych.

Uroczystości czwartkowe i piątkowe transmitowane będą przez media diecezjalne na stronie www.archidiecezja.pl i FB archidiecezji gnieźnieńskiej.

KEP

 

Foto: Archidiecezja Gnieźnieńska
Czytaj dalej
Reklama

Popularne

Kalendarz

kwiecień 2023
P W Ś C P S N
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930

Nasz profil na fb

Popularne w tym miesiącu