Zamiennik cukru o nazwie erytrytol został powiązany z takimi poważnymi zdarzeniami jak nadmierna krzepliwość krwi, udar, zawał serca i śmierć, zgodnie z nowym badaniem. Popularnie używany związek powoduje wg naukowców nadmierną aktywność płytek krwi, które mogą tworzyć skrzepy w naczyniach krwionośnych.

Główny autor badania, dr Stanley Hazen, dyrektor centrum diagnostyki i profilaktyki sercowo-naczyniowej w Cleveland Clinic Lerner Research Institute, stwierdził, że stopień ryzyka wystąpienia problemów ze zdrowiem jest wysoki.

Osoby z istniejącymi czynnikami ryzyka chorób serca, takimi jak cukrzyca, były dwukrotnie bardziej narażone na zawał serca lub udar mózgu, jeśli miały najwyższy poziom erytrytolu we krwi, zgodnie z badaniem opublikowanym w poniedziałek w czasopiśmie Nature Medicine.

Dodatkowe badania laboratoryjne i na zwierzętach, przedstawione w artykule wykazały, że erytrytol wydaje się powodować zwiększoną krzepliwość krwi w naczyniach krwionośnych. Skrzepy mogą się oderwać i dotrzeć do serca, wywołując atak serca lub do mózgu, wywołując udar.

W odpowiedzi na badanie Robert Rankin, dyrektor wykonawczy Rady Kontroli Kalorii, stwierdził, że „wyniki tego badania są sprzeczne z dziesięcioleciami badań naukowych wykazujących, że słodziki o obniżonej kaloryczności, takie jak erytrytol, są bezpieczne, o czym świadczą globalne zezwolenia regulacyjne na ich stosowanie w żywności i napojach”.

Wyniki „nie powinny być ekstrapolowane na populację ogólną, ponieważ uczestnicy badania byli już narażeni na zwiększone ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych” –uważa Rankin.

Co to jest erytrytol?

Podobnie jak sorbitol i ksylitol, erytrytol jest alkoholem cukrowym — węglowodanem naturalnie występującym w wielu owocach i warzywach. Ma około 70% słodyczy cukru i według ekspertów ma zero kalorii.

Sztucznie produkowany w ogromnych ilościach erytrytol nie ma utrzymującego się posmaku, nie podnosi poziomu cukru we krwi i ma mniejszy efekt przeczyszczający niż niektóre inne alkohole cukrowe.

„Erytrytol wygląda jak cukier, smakuje jak cukier i można z nim piec” – powiedział Hazen, który również kieruje Centrum Mikrobiomu i Zdrowia Człowieka w Cleveland Clinic.

„Stał się ulubieńcem przemysłu spożywczego, niezwykle popularnym dodatkiem do keto i innych produktów o niskiej zawartości węglowodanów oraz żywności sprzedawanej osobom z cukrzycą” – dodał.

Erytrytol jest również największym wagowo składnikiem wielu „naturalnych” stewii i produktów z owoców mnicha, powiedział Hazen. Ponieważ stewia i owoce mnicha są około 200 do 400 razy słodsze niż cukier, wystarczy niewielka ilość w każdym produkcie. Większość tych produktu to erytrytol, który nadaje cukropodobny krystaliczny wygląd i teksturę, jakiej oczekują konsumenci.

Nieoczekiwane odkrycie

Odkrycie związku między erytrytolem a problemami sercowo-naczyniowymi było czysto przypadkowe, powiedział Hazen: „Nigdy się tego nie spodziewaliśmy. Nawet go nie szukaliśmy”.

Badania Hazena miały prosty cel — znaleźć nieznane substancje chemiczne lub związki we krwi osoby, które mogłyby zapowiedzieć ryzyko zawału serca, udaru mózgu lub śmierci w ciągu najbliższych trzech lat. W tym celu zespół rozpoczął analizę 1157 próbek krwi od osób zagrożonych chorobami serca, pobranych w latach 2004-2011.

Naukowcy znaleźli w nich erytrytol.

Ciało ludzkie naturalnie wytwarza erytrytol, ale w bardzo małych ilościach, których nie uwzględniają zmierzone poziomy, wyjaśnił Hazen.

Aby potwierdzić wyniki, zespół Hazena przetestował kolejną partię próbek krwi od ponad 2100 pacjentów w Stanach Zjednoczonych i dodatkowe 833 próbki zebrane przez naukowców w Europie do 2018 r.

Około trzech czwartych uczestników we wszystkich trzech populacjach miało chorobę wieńcową lub wysokie stężenie krwi ciśnienie, a około jedna piąta miała cukrzycę, powiedział Hazen.

We wszystkich trzech populacjach naukowcy odkryli, że wyższy poziom erytrytolu wiązał się z większym ryzykiem zawału serca, udaru mózgu lub śmierci w ciągu trzech lat.

Aby się tego dowiedzieć dlaczego tak się dzieje, naukowcy zrobili testy na zwierzętach i w laboratorium, które wykazały, że erytrytol „wywołuje zwiększoną zakrzepicę” lub krzepnięcie krwi.

Krzepnięcie z udziałem płytek krwi jest konieczne w ludzkim ciele, inaczej wykrwawilibyśmy się na śmierć z powodu skaleczeń i urazów. Ten sam proces zachodzi również wewnętrznie.

W przypadku erytrytolu płytki krwi stają się superreaktywne, powodując tworzenie się skrzepów.

Oliver Jones, profesor chemii na Uniwersytecie RMIT w Victorii w Australii, który nie był zaangażowany w badania, zauważył, że badanie ujawniło jedynie korelację, a nie związek przyczynowy.

„Jak zauważają sami autorzy, odkryli związek między erytrytolem a ryzykiem krzepnięcia krwi, ale nie ma ostatecznego dowodu, że taki związek istnieje” – stwierdził Jones.

Zdrowi ochotnicy

W końcowej części badania ośmiu zdrowych ochotników wypiło napój zawierający 30 gramów erytrytolu, ilość spożywaną przez wiele osób w USA, zgodnie z badaniem National Health and Nutrition Examination Survey, które każdego roku bada amerykańskie odżywianie.

Badania krwi w ciągu następnych trzech dni śledziły u nich poziom erytrytolu i ryzyko krzepnięcia.

„Trzydzieści gramów wystarczyło, aby poziom erytrytolu we krwi wzrósł tysiąckrotnie” – powiedział Hazen. „Pozostał podwyższony powyżej progu niezbędnego do wywołania i zwiększenia ryzyka krzepnięcia przez następne dwa do trzech dni”.

Ile to jest 30 gramów erytrytolu? Odpowiednik zjedzenia porcji lodów keto, ocenił Hazen. Naukowiec sprawdzał etykiety produktów spożywczych i znalazł słodycze, które zawierały nawet około 75 gramów erytrytolu.

Nie ma ustalonego „akceptowanego dziennego spożycia” erytrytolu ustalonego przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności lub Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków, które uważają substancję za bezpieczną.

Teraz naukowcy uważają, że erytrytol powinien zostać poddany szczegółowym badaniom w trybie pilnym, ze względu na jego popularne stosowanie.

Źródło: cnn

Foto: istock/Victoria Popova/ Олег Зайкин/ ViewApart/ Drazen Zigic