27-letni pianista z USA, Eric Lu, zdobył pierwszą nagrodę w XVIII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina. To jedno z najważniejszych wydarzeń muzyki klasycznej na świecie, które od niemal stu lat odkrywa nowe gwiazdy pianistyki i promuje twórczość polskiego kompozytora.

„Jestem wdzięczny jury za to wyróżnienie. Moje marzenie się spełniło i jestem głęboko poruszony” – powiedział Lu tuż po ogłoszeniu wyników, które jury ujawniło po długich obradach o 2:30 w nocy z poniedziałku na wtorek.

We wtorek wieczorem zwycięzca odebrał z rąk prezydenta RP Karola Nawrockiego trofeum i nagrodę pieniężną w wysokości 60 000 euro.

Minister kultury Marta Cienkowska pochwaliła laureata, pisząc, że jego interpretacje „zachwycały dojrzałością, subtelnością i niezwykłym wyczuciem frazowania – to pianistyka najwyższej próby, w duchu bliskim sercu Chopina”.

Rekordowa liczba uczestników

Tegoroczny Konkurs Chopinowski, rozpoczęty 2 października, przyciągnął rekordową liczbę 642 kandydatów w wieku od 16 do 30 lat. Do głównego etapu zakwalifikowano 84 pianistów z 19 krajów.

Najliczniej reprezentowane były Chiny (28 uczestników), następnie Japonia i Polska (po 13), co – jak zauważyła minister Cienkowska – „podkreśla globalny zasięg fenomenu Chopina, zwłaszcza w Azji”.

„To skala nie do wyobrażenia dla żadnego innego wydarzenia związanego z muzyką klasyczną” – powiedziała Cienkowska podczas inauguracji, przypominając, że obecna edycja rozpoczyna również obchody 100-lecia konkursu, który po raz pierwszy odbył się w 1927 roku.

Finał w Filharmonii Narodowej

Do finału zakwalifikowało się 11 pianistów, którzy wystąpili w dniach 18–20 października w Filharmonii Narodowej w Warszawie.

Oprócz Erica Lu, w gronie finalistów znaleźli się: Piotr Alexewicz (Polska), Kevin Chen (Kanada), David Khrikuli (Gruzja), Shiori Kuwahara (Japonia), Tianyou Li (Chiny), Tianyao Lyu (Chiny), Vincent Ong (Malezja), Miyu Shindo (Japonia), Zitong Wang (Chiny) i William Yang (USA).

Najmłodszą uczestniczką była Tianyao Lyu, która ma zaledwie 16 lat i urodziny obchodziła w dniu swojego występu. Obecnie studiuje w Akademii Muzycznej w Poznaniu. Jury, złożone z 17 wybitnych pianistów, znawców chopinizmu i laureatów poprzednich edycji, przyznało także:

• II miejsce – Kevin Chen (Kanada) – 40 000 euro,
• III miejsce – Zitong Wang (Chiny) – 35 000 euro.

Konkurs, który tworzy legendy

Konkurs Chopinowski to jedno z nielicznych wydarzeń na świecie poświęconych w całości twórczości jednego kompozytora. Jego laureaci często rozpoczynają międzynarodową karierę – wystarczy wspomnieć takie nazwiska, jak Maurizio Pollini, Martha Argerich, Krystian Zimerman czy Bruce Liu, zwycięzca poprzedniej edycji.

Polska ma w historii konkursu szczególne miejsce – aż czterokrotnie zwyciężali polscy pianiści, ostatni raz Rafał Blechacz w 2005 roku, który jako jedyny zdobył wszystkie nagrody specjalne: za poloneza, mazurka, sonatę i koncert.

Dziedzictwo Chopina

Organizatorem wydarzenia jest Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, powołany przez Sejm RP w 2001 roku i nadzorowany przez Ministerstwo Kultury. Jego misją jest ochrona, badanie i popularyzacja dorobku kompozytora.

Fryderyk Chopin urodził się w 1810 roku w Żelazowej Woli pod Warszawą. Już jako cudowne dziecko komponował utwory, które dziś należą do kanonu muzyki światowej. W wieku 20 lat wyjechał z Polski, by osiedlić się w Paryżu, gdzie powstały jego najważniejsze dzieła – mazurki, polonezy i koncerty fortepianowe.

Epitafium z sercem Chopina w bazylice św. Krzyża w Warszawie

Zmarł w wieku 39 lat, a jego serce – zgodnie z życzeniem – spoczywa w kościele Świętego Krzyża w Warszawie, pozostając symbolem jego duchowej więzi z ojczyzną.

Zwycięstwo, które otwiera nowy rozdział

Triumf Erica Lu to nie tylko kolejny rozdział w historii konkursu, ale też zapowiedź nowej kariery światowej klasy pianisty. „Od niemal stu lat Konkurs Chopinowski tworzy legendy. Eric Lu dołączył dziś do ich grona” – podsumowała Marta Cienkowska.

Źródło: NFP
Foto: Mathiasrex Maciej Szczepańczyk, YouTube, Narodowy Instytut Fryderyka Chopina

Miłośników klasycznej opery z Chicago czekają jeszcze dwa przedstawienia inscenizacji „Medei” Luigiego Cherubiniego (1797). Główną rolę w spektaklu gra pochodząca z Berwyn sopranistaka – Sondra Radvanovsky, gwiazda międzynarodowych scen operowych, która powróciła do regionu Chicago w 2023 roku i zamieszkała w Wilmette.

Lyric Opera wystawia włoską wersję opery z 1909 roku, stworzoną dla legendarnej Marii Callas. Dzieło wymaga niezwykłej wokalnej siły i emocjonalnej intensywności — cech, które 56-letnia Sondra Radvanovsky posiada w nadmiarze.

Sopranistka po raz pierwszy zaśpiewała tę partię w koprodukcji z Metropolitan Opera, Kanadyjską Operą Narodową i Operą Narodową Grecji w 2022 roku. Krytycy nazwali jej występ „imponującym i poruszającym”.

W 2026 roku Radvanovsky zaśpiewa swoją ostatnią nową rolę w Metropolitan Opera – Minnie w „Dziewczynie z Zachodu” Pucciniego – kończąc w ten sposób cykl ról bohaterek tego kompozytora.

„Medea” – Luigi Cherubini
11 października – 26 października 2025
Lyric Opera House, 20 N. Wacker Dr., Chicago
Bilety: 47–404 USD
Informacje: (312) 827-5600 | lyricopera.org/medea

Źródło: dailyherald
Foto: Lyric Opera

W ten weekend Muzeum Sztuki Współczesnej w Chicago (MCA) otworzyło jedną z najważniejszych wystaw sezonu — „Yoko Ono: Music of the Mind”, obejmującą blisko 70 lat twórczości artystki. Ekspozycja, złożona z około 200 dzieł, to podróż przez jej karierę: od wczesnych konceptualnych prac i performansów po filmy, instalacje i sztukę interaktywną.

Wystawa, przygotowana pierwotnie przez Tate Modern w Londynie, po raz pierwszy trafiła teraz do Stanów Zjednoczonych. Publiczność w Chicago będzie mogła ją oglądać do 22 lutego w siedzibie Muzeum Sztuki Współczesnej MCA przy 220 E. Chicago Ave.

Więcej niż muza Johna Lennona

Choć dla wielu Yoko Ono pozostaje ikoną popkultury i żoną Johna Lennona, kuratorka chicagowskiej odsłony, Jamillah James, chce, by odwiedzający odkryli ją na nowo – jako niezależną, odważną i wizjonerską artystkę.

“Ta wystawa to fantastyczny przegląd dorobku Ono w różnych mediach” – mówi James. “Chciałabym, by ludzie przyszli z otwartym umysłem, odkładając na bok uprzedzenia, i po prostu zaangażowali się w jej niezwykłą, intelektualną pracę, która zachęca do myślenia, działania i współtworzenia świata.”

Sztuka, która zaprasza do działania

Ekspozycja prowadzi widzów chronologicznie przez kolejne etapy życia Yoko Ono – od Nowego Jorku, przez Tokio i Londyn, aż po jej powrót do USA. W pierwszej sali prezentowane są „obrazy instruktażowe”, czyli tekstowe kompozycje z lat 60., które stanowią zaproszenie do stworzenia własnego dzieła.

W jednej z nich, „Smoke Painting”, Ono instruuje: „Podświetl płótno papierosem przez dowolny czas. Obserwuj ruch dymu. Obraz kończy się, gdy całe płótno zniknie.”

Takie prace, oparte na uczestnictwie widza, stanowią sedno jej filozofii artystycznej.

Inne dzieła również wymagają interakcji – publiczność może wbijać gwoździe w obraz, ściskać dłoń przez płótno, albo zostawiać własne przemyślenia na ścianie galerii. W instalacji „Helmets (Pieces of Sky)” z 2001 roku odwiedzający wyciągają elementy układanki z hełmów wiszących nad głowami – symboliczny gest „odzyskiwania nadziei po wojnie”.

“Performans jest dla Yoko kluczowy” – podkreśla James. “Jej sztuka nie istnieje bez widza. To widz ją uruchamia.”

Współpraca, dźwięk i pamięć

Wystawa przypomina również o licznych artystycznych partnerstwach Ono – od wczesnych projektów z Anthonym Coxem po film „Aos” z 1964 roku, w którym pojawia się John Lennon.

W chicagowskiej wersji Jamillah James rozszerzyła część muzyczną ekspozycji. W specjalnie zaprojektowanym „Music Room” zwiedzający mogą usiąść na miękkich pufach i słuchać utworów Ono – od eksperymentalnych nagrań po jej bardziej znane piosenki.

Kuratorce zależało też na podkreśleniu literackiej strony twórczości artystki. Dlatego w MCA znalazło się miejsce dla aktywacji jej kultowej publikacji „Grapefruit” (1964) oraz interaktywnej instalacji „Mend Piece” (1966), gdzie odwiedzający składają potłuczone filiżanki i talerze – gest naprawy i wspólnoty.

Zakończenie pod niebem Chicago

Ekspozycję zamyka poetycka praca „Sky TV” – transmisja na żywo z nieba nad muzeum. Ono stworzyła ją w latach 60-tych, mieszkając w nowojorskim apartamencie bez okien. Dzieło symbolizuje tęsknotę za światłem, przestrzenią i wolnością.

Yoko Ono ma zresztą własną historię z Chicago – w Jackson Park znajduje się jej pierwsza stała instalacja w USA, „Sky Landing”, a piosenka „Walking on Thin Ice” była częściowo inspirowana widokiem jeziora Michigan.

Bilety na wystawę „Yoko Ono: Music of the Mind” można kupić tutaj.

Źródło: blockclubchicago
Foto: Muzeum Sztuki Współczesnej