James D. Watson, amerykański biolog molekularny, którego odkrycie w 1953 roku — dokonane wspólnie z Francisem Crickiem i Mauricem Wilkinsem — zrewolucjonizowało naukę i medycynę, zmarł w wieku 97 lat. Przełomowe odkrycie trójki naukowców  ujawniło, że kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) ma formę podwójnej helisy, czyli dwóch spiralnych nici przypominających skręconą drabinę.

Odkrycie budowy DNA pozwoliło zrozumieć, jak przechowywane są informacje genetyczne i w jaki sposób organizmy przekazują swoje cechy z pokolenia na pokolenie. Za to osiągnięcie Watson, Crick i Wilkins otrzymali Nagrodę Nobla w 1962 roku.

Przełom w świecie nauki

Podwójna helisa natychmiast stała się ikoną nauki — symbolem widocznym w sztuce, kulturze i mediach. Otworzyła drzwi do współczesnej biologii molekularnej: terapii genowych, badań nad chorobami, identyfikacji kryminalistycznej oraz genealogii genetycznej.

Watson, wówczas zaledwie 24-letni naukowiec z Chicago, wspominał później: „Francis i ja dokonaliśmy odkrycia stulecia. Nie mogliśmy przewidzieć, jak ogromny wpływ będzie miała podwójna helisa na naukę i społeczeństwo.”

Choć już nigdy nie powtórzył tamtego sukcesu, przez kolejne dekady odgrywał kluczową rolę w rozwoju biologii. Pisał podręczniki, inspirował młodych naukowców i współtworzył Projekt Poznania Ludzkiego Genomu, którego celem było zmapowanie całego DNA człowieka.

Od Nobla do kontrowersji

Z biegiem lat James Watson stał się postacią coraz bardziej kontrowersyjną. W 2007 roku wywołał międzynarodowy skandal, sugerując w rozmowie z „Sunday Times”, że czarnoskórzy są „mniej inteligentni” od białych. Choć przeprosił, został zawieszony w obowiązkach w Cold Spring Harbor Laboratory, instytucji, którą współtworzył i którą przez dekady kierował.

W 2019 roku, w filmie dokumentalnym, przyznał, że nie zmienił swoich poglądów. W odpowiedzi laboratorium odebrało mu wszystkie tytuły honorowe.

Od ptaków do genów życia

James Dewey Watson urodził się 6 kwietnia 1928 roku w Chicago. Dorastał w domu pełnym książek i ptaków — jego ojciec był ornitologiem. Sam Watson początkowo chciał zajmować się biologią ptaków, ale w wieku 17 lat przeczytał książkę o genach, która zmieniła jego życie.

W wieku 15 lat rozpoczął studia na Uniwersytecie Chicagowskim, a doktorat z zoologii uzyskał trzy lata po ukończeniu studiów. W 1951 roku, w wieku 23 lat, trafił do Uniwersytetu Cambridge, gdzie poznał Francisa Cricka. Ich współpraca — pełna pasji, rywalizacji i arogancji — doprowadziła do odkrycia, które zdefiniowało nowoczesną biologię.

Korzystając z danych rentgenowskich Rosalind Franklin i Raymonda Goslinga, Watson i Crick zbudowali model, który odsłonił tajemnicę struktury DNA. Franklin, której praca była kluczowa, została pośmiertnie doceniona dopiero wiele lat później.

Naukowiec, prowokator, legenda

James Watson był postacią, która budziła skrajne emocje. Był znany z błyskotliwości, ale i z bezkompromisowego języka.

Pod jego kierownictwem Cold Spring Harbor Laboratory przekształciło się w jedno z najważniejszych centrów badań nad rakiem i edukacji naukowej. W latach 80. i 90. Watson wykorzystał swój autorytet, by wspierać badania nad etycznymi aspektami genetyki.

Zmarł 6 listopada, po krótkiej chorobie, w hospicjum. Pozostawił po sobie synów, w tym Rufusa, którego choroba psychiczna była jednym z powodów zaangażowania Watsona w badania nad genomem człowieka.

Źródło: AP
Foto: YouTube, National Cancer Institute

Ruch lotniczy w Stanach Zjednoczonych może wkrótce niemal całkowicie stanąć – ostrzegł w niedzielę Sekretarz Transportu Sean Duffy. Powodem są przedłużające się problemy związane z zawieszeniem działalności rządu federalnego, które paraliżują pracę Federalnej Administracji Lotnictwa (FAA).

Według Seana Duffiego, jeśli impas budżetowy nie zostanie szybko rozwiązany, nadchodzący sezon podróży z okazji Święta Dziękczynienia może zamienić się w chaos.

„Jeśli kontrolerzy ruchu lotniczego nie otrzymają wynagrodzenia, ruch lotniczy w USA może zostać ograniczony do minimum” – zapowiedział Duffy.

Masowe cięcia i tysiące odwołanych lotów

Federalna Administracja Lotnictwa FAA już w zeszłym tygodniu ogłosiła redukcję liczby lotów na największych lotniskach w kraju. Powodem są masowe nieobecności kontrolerów ruchu lotniczego, którzy od niemal miesiąca nie dostają pensji.

Na początek obcięto liczbę operacji o 4%, jednak do 14 listopada redukcje mają wzrosnąć nawet do 10%, obowiązując codziennie między 6:00AM a 10:00PM czasu lokalnego.

Według danych serwisu FlightAware, tylko w niedzielę odwołano 1375 lotów do godziny 10:30 czasu wschodniego, po ponad 1500 anulowanych połączeniach dzień wcześniej.

Sekretarz Duffy ostrzegł, że cięcia mogą sięgnąć nawet 20%, jeśli sytuacja płacowa kontrolerów nie zostanie uregulowana. „Coraz więcej kontrolerów nie przychodzi do pracy z dnia na dzień. Im dłużej pozostają bez wypłat, tym bardziej system się załamuje” – wyjaśnił.

Święto Dziękczynienia pod znakiem chaosu

Sean Duffy przyznał, że najbardziej obawia się skutków w okresie intensywnych podróży związanych z Thanksgiving, gdy miliony Amerykanów ruszają w drogę, by spotkać się z rodzinami.

„Przy tak małej liczbie pracujących kontrolerów będzie bardzo niewiele startów i lądowań. W rezultacie dojdzie do tysięcy odwołań i ogromnych zakłóceń” – ostrzegł sekretarz.

Według niego, „miliony Amerykanów będą sfrustrowanych i wściekłych”, a sytuacja „będzie się tylko pogarszać, dopóki kontrolerzy nie otrzymają wynagrodzenia”.

Kryzys kadrowy i możliwe wsparcie wojska

Kraj już od lat zmaga się z niedoborem kontrolerów ruchu lotniczego, a kolejne administracje bezskutecznie próbowały zatrzymać doświadczonych pracowników w wieku emerytalnym. Duffy przyznał, że obecne zawieszenie działalności rządu tylko pogłębiło ten problem — coraz więcej kontrolerów przyspiesza decyzję o przejściu na emeryturę.

„Nawet 15 do 20 osób dziennie odchodzi z pracy” – powiedział w rozmowie z CNN.

Sekretarz transportu ujawnił również, że Sekretarz Wojny Pete Hegseth zaoferował pomoc w postaci wojskowych kontrolerów ruchu, choć nie jest jasne, czy posiadają oni odpowiednie cywilne certyfikaty FAA.

Polityczne napięcia i bezpieczeństwo w powietrzu

Sean Duffy stanowczo odrzucił zarzuty Demokratów, jakoby ograniczenia w ruchu lotniczym miały charakter polityczny. „Nie chodzi o politykę. Musiałem działać, by zapewnić bezpieczeństwo. System jest przeciążony, a ryzyko błędów rośnie z każdym dniem” – wyjaśnił.

Podkreślił, że priorytetem pozostaje bezpieczeństwo pasażerów, nawet jeśli oznacza to ogromne zakłócenia w jednym z najbardziej ruchliwych okresów podróżniczych w roku.

Źródło: scrippsnews
Foto: YouTube, istock/Kirk Fisher/

Losowania Mega Millions nie zwalniają tempa – kumulacja ponownie rośnie i zbliża się do magicznego progu miliarda dolarów. Ponieważ w piątek, 7 listopada, żaden kupon nie trafił wszystkich sześciu liczb – 16, 21, 23, 48, 70 oraz złotej Mega Ball 5 – szacowana pula nagród w kolejnym losowaniu we wtorek, 11 listopada, wynosi 900 milionów dolarów (lub 415,3 miliona dolarów w gotówce).

To ósma co do wielkości kumulacja w historii gry i dopiero trzeci raz od 2023 roku, kiedy jackpot osiąga tak wysoki poziom. Ostatni rekord padł 8 sierpnia 2023 roku na Florydzie, gdzie zwycięzca zgarnął 1,602 miliarda dolarów – największą wygraną w historii Mega Millions.

W 2024 roku padły jeszcze dwie nagrody powyżej miliarda: 1,128 mld dolarów w New Jersey (26 marca) oraz 1,269 mld dolarów w Kalifornii (27 grudnia).

Miliony wygranych, ale jackpot wciąż rośnie

W ostatnim losowaniu odnotowano 688 058 zwycięskich kuponów na wszystkich poziomach nagród, co łącznie dało graczom ponad 13,8 miliona dolarów.  16 kuponów trafiło pięć liczb (cztery białe kule + Mega Ball), zdobywając trzecią nagrodę w wysokości od 20 000 do 100 000 dolarów, w zależności od zastosowanego mnożnika:

• 10 losów 2X po 20 000 USD (m.in. Floryda, Illinois, Missouri, Nowy Jork),
• 3 losy 3X po 30 000 USD (Kalifornia, Ohio, Karolina Południowa),
• 2 losy 5X po 50 000 USD (Indiana, Pensylwania),
• 1 los 10X o wartości 100 000 USD (Georgia).

Coraz większe wygrane po zmianach w grze

Po wprowadzeniu zmian w kwietniu ubiegłego roku zwiększono wartość większości nagród niższych poziomów. Od tamtej pory w 38 losowaniach łącznie wypłacono prawie 288 milionów dolarów w nagrodach dla ponad 12,4 miliona zwycięzców.

Ostatnie główne wygrane

Przed obecną serią kumulacji ostatni jackpot, wart 348 milionów dolarów, padł 27 czerwca w Wirginii. Wcześniej w 2025 roku główne wygrane trafiły do graczy z:

• Ohio (112 mln USD, 18 kwietnia),
• Illinois (349 mln USD, 25 marca),
• Arizony (112 mln USD, 17 stycznia).

O loterii Mega Millions

Mega Millions to jedyna amerykańska loteria, w której aż siedem jackpotów przekroczyło miliard dolarów, wszystkie w różnych stanach: Karolina Południowa (2018), Michigan (2021), Illinois (2022), Maine i Floryda (2023) oraz New Jersey i Kalifornia (2024).

Rekord nadal należy do Florydy – 1,602 miliarda dolarów w sierpniu 2023 roku.

Losy Mega Millions są sprzedawane w 45 stanach USA, Dystrykcie Kolumbia i na Wyspach Dziewiczych USA.

Koszt jednego losu to 5 dolarów, a każdy zawiera losowo przypisany mnożnik (2X–10X) zwiększający wygrane niższego szczebla. Połowa dochodu z każdego losu pozostaje w stanie, w którym został sprzedany – zasila lokalne fundusze, programy społeczne i prowizje dla sprzedawców.

Losowania odbywają się we wtorki i piątki o 11:00PM czasu wschodniego w Atlancie (Georgia). Szanse na wygranie jakiejkolwiek nagrody wynoszą 1 do 23, a na trafienie jackpota – 1 do 290 472 336.

Największe jackpoty w historii Mega Millions

Źródło: Mega Milllions
Foto: Mega Millions, istock/Khosrork/