Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Profesor Piotr Gliński, odwiedził Polish Museum of America. Podczas wizyty przekazał na ręce konsula RP w Chicago Pawła Zyzaka Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” dla Zjednoczenia Polskiego Rzymsko-Katolickiego w Ameryce z okazji 150-lecia organizacji.

Zjednoczenie Polskie Rzymsko-Katolickie w Ameryce zostało założone w 1873 r. przez księży Teodora Gieryka i Wincentego Barzyńskiego. Jest to najstarsza polonijna katolicka organizacja bratniej pomocy w Stanach Zjednoczonych.

ZPRKA wspiera cele charytatywne sponsorując ogólnopolskie turnieje sportowe, imprezy społeczne i programy młodzieżowe, w tym  szkoły języka polskiego i tańca.

Jest także spółką ubezpieczeniową, która oferuje swoim członkom ubezpieczenia na życie, konta emerytalne oraz liczne programy członkowskie, niskooprocentowane kredyty hipoteczne na cele mieszkaniowe, pożyczki na studia i stypendia edukacyjne.

W 2013 roku ZPRKA zostało odznaczone Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Pomysł powołania Muzeum Polskiego w Ameryce pojawił się po raz pierwszy w 1928 r., na 39. Sejmie Zjednoczenia Polskiego Rzymsko-Katolickiego w Ameryce (ZPRKA) w Nowym Jorku.

Oficjalne uroczyste otwarcie Muzeum odbyło się 12 stycznia 1937 r. w obecności przedstawicieli rządu polskiego, władz miasta Chicago, duchowieństwa, organizacji polonijnych i prasy.

Muzeum Polskie w Ameryce zajmuje się gromadzeniem i zabezpieczaniem polskiego dziedzictwa narodowego w Stanach Zjednoczonych, a także propagowaniem polskiej kultury i historii. Jest to obecnie największa i najstarsza instytucja tego typu w Ameryce.

Przez lata swojej działalności Muzeum Polskie w Ameryce umacniało swoją pozycję polsko-amerykańskiej instytucji kulturalnej i zajęło główne miejsce w promocji kultury polskiej w Stanach Zjednoczonych.

Muzeum Polskie w Ameryce jest szeroko wspierane przez #MKiDN i Instytut Polonika. W latach 2020–2023 Muzeum otrzymało dofinansowanie w ramach programu Ministra „Wspieranie Archiwów, Bibliotek i Muzeów poza krajem” w wysokości ponad 𝟒 𝐦𝐥𝐧 𝐳ł.

Natomiast z budżetu Instytutu Polonika sfinansowano prace konserwatorskie przy obiektach ze zbiorów Muzeum na prawie 𝟒𝟗𝟔 𝐭𝐲𝐬. 𝐳ł.

Źródło: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Foto: Danuta Matloch/MKiDN

W sobotę Minister Kultury Piotr Gliński wziął udział w uroczystym podniesieniu polskiej flagi w Daley Plaza w centrum Chicago w ramach inauguracji Miesiąca Dziedzictwa Polskiego w Chicago. Minister zaapelował do Polonii o wzmocnienie sojuszu z Ameryką i pomoc w „utrzymaniu obecnego kursu naszego kraju ku suwerenności”.

„Ta flaga jednoczy naszą społeczność, przypomina o wyjątkowej i pozytywnej sile Polaków, która sprawiła, że pomimo najtrudniejszych momentów, najokrutniejszych zbrodni systemowo popełnianych przez najeźdźców i okupantów, naród polski przetrwał, trwa, rozwija się i ma swoje dziedzictwa i kultury” – powiedział Gliński podczas uroczystości podniesienia flagi.

W uroczystości zorganizowanej przez Konsulat Generalny RP wzięli udział także Wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska, Konsul Generalny Paweł Zyzak i Konsul Generalny Ukrainy Serhij Koledow.

Polska flaga została zawieszona na centralnym maszcie placu, pomiędzy flagami USA i Chicago. Polsko-amerykańska mezzosopranistka z Lyric Opera of Chicago, Aleksandra Rafało, zaśpiewała hymny polski i amerykański oraz pieśni obu krajów.

Uroczystość zainaugurowała coroczny Miesiąc Dziedzictwa Polskiego w USA oraz 95. rocznicę powstania najstarszej polskiej organizacji charytatywnej – Stowarzyszenia Klubów Polskich.

W swoim przemówieniu minister Gliński podkreślił znaczenie Polonii i jej wkładu w odzyskanie przez Polskę niepodległości.

„Zawsze byliście ważni, ale nie zawsze doceniani (…) Zawsze Was potrzebujemy, także teraz. By wzmocnić bezpieczeństwo Polski poprzez sojusz ze Stanami Zjednoczonymi. Strzeżcie tego sojuszu tutaj, w Ameryce. Ale my też potrzebujemy Was, a może przede wszystkim wszystkich teraz, aby utrzymać obecny kurs naszego kraju, kurs ku suwerenności politycznej, obronnej, gospodarczej, energetycznej i kulturalnej” – powiedział minister.

Wicemarszałek Gosiewska stwierdziła z kolei, że Polonia to „atut polskiej polityki zagranicznej, naturalny i najsilniejszy sojusznik Polski w USA”.

Podczas uroczystości pojawił się także Konsul Generalny Ukrainy Serhij Koledow, który wyraził „wieczną wdzięczność” Polsce i Polonii za pomoc dla jego kraju.

„Jestem bardzo dumny, że widzę polską flagę narodową w Daley Plaza tuż obok amerykańskiej. (…) Od początku inwazji na Ukrainę na pełną skalę te dwa wielkie narody wyciągały Ukrainę pomocną dłoń. Polska jest jednym z największych dostawców broni na Ukrainę i jednym z najgłośniejszych orędowników spraw Ukrainy” – powiedział dyplomata.

„Wszyscy nasi przyjaciele z Polski i Polonii – jesteście dla nas bohaterami” – dodał.

W Stanach Zjednoczonych październik obchodzony jest corocznie jako Miesiąc Dziedzictwa Polsko-Amerykańskiego, w uznaniu wkładu milionów Amerykanów polskiego pochodzenia w rozwój Stanów Zjednoczonych.

Po raz pierwszy Miesiąc Dziedzictwa Polsko-Amerykańskiego został oficjalnie ogłoszony przez Kongres w 1981 r. (początkowo w sierpniu); Prezydent Ronald Reagan i inni prezydenci również wydali proklamacje prezydenckie w tej sprawie.

Miesiąc upamiętnia zasługi dwóch bohaterów wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych – Tadeusza Kościuszki i Kazimierza Pułaskiego, a także pierwszych polskich osadników w Jamestown, pierwszej odnoszącej sukcesy kolonii angielskiej w Ameryce, którzy przybyli na kontynent w 1608 roku.

Jednym z najważniejszych punktów obchodów miesiąca są coroczne Parady Pułaskiego w Nowym Jorku i innych amerykańskich miastach, w których obecna jest Polonia. W tym roku po raz pierwszy weźmie w nim udział Prezydent RP Andrzej Duda.

Podniesienie flagi na Daley Plaza było pierwszym punktem dwudniowej wizyty ministra Glińskiego w USA. W Chicago minister odwiedzi także polską wystawę w Muzeum Historii Chicago i Paderewski Symphony Orchestra.

Źródło: tvpworld
Foto: Polish Consulate in Chicago

Pięć osób zginęło, a siedem zostało ciężko rannych po przewróceniu się ciężarówki w miasteczku Teutopolis w środkowym Illinois. W wyniku wypadku z ładunku wyciekła toksyczna substancja, co spowodowało konieczność ewakuacji setek mieszkańców okolicy.

Według Agencji Ochrony Środowiska stanu Illinois półciężarówka przewożąca żrący bezwodny amoniak przewróciła się około 9:25PM w piątkowy wieczór w Teutopolis. W wyniku wypadku doszło do rozsypania ponad połowy ładunku o pojemności 7500 galonów.

Koroner powiatu Effingham Kim Rhodes powiedziała, że wśród pięciu ofiar śmiertelnych było troje z tej samej rodziny – jedna osoba dorosła i dwoje dzieci poniżej 12 roku życia. Pozostali dwaj to dorośli kierowcy spoza stanu. Dodatkowo pięć osób zostało przetransportowanych drogą lotniczą do lokalnych szpitali, ich stan jest nieznany.

Ekipy ratunkowe pracowały w sobotę przez całą noc, próbując zapanować nad chmurą powstałą w wyniku wycieku, ale miały trudności z dotarciem w pobliże miejsca katastrofy. Prywatni i federalni wykonawcy zajmujący się ochroną środowiska, zostali wezwani w celu zalecenia procedury oczyszczania. Mieszkańcy mogli powrócić do swoich domów dopiero w sobotę wieczorem.

Teutopolis, liczy 1600 mieszkańców i jest położone około 110 mil na północny wschód od St. Louis. Krajowa Rada Bezpieczeństwa Transportu NTSB przekazała w sobotę, że dokona przeglądu wypadku.

Katastrofa spowodowała dużą chmurę bezwodnego amoniaku na jezdni, a tym samym niezwykle niebezpieczne warunki powietrza w północno-wschodniej części Teutopolis, powiedział szeryf powiatu Effingham Paul Kuhns. „Ze względu na te warunki służby ratownicze musiały poczekać, zanim mogli naprawdę przystąpić do pracy, a był to dość duży obszar”.

Załogi pracujące w nocy walczyły także ze zmiennym wiatrem. Ewakuowano około 500 mieszkańców w promieniu jednej mili od miejsca katastrofy. Sprawę skomplikował fakt, że wypadek na autostradzie międzystanowej nr 70, który miał miejsce wcześniej w piątek, wymusił objazd na wschód,  wzdłuż amerykańskiej autostrady 40, która przecina Teutopolis na pół.

W niedzielę władze wznowiły dochodzenie i ogłosili nazwiska pięciu ofiar. Są to:

• Danny J. Smith, 67 lat, z New Haven w stanie Missouri.
• Vasile Cricovan, 31 lat, z Twinsburga w stanie Ohio
• Kenneth Bryan, 34 lata, z Teutopolis, Illinois.
• Rosie Bryan, 7 lat, z Beecher City w stanie Illinois.
• Walker Bryan, 10 lat, z Beecher City w stanie Illinois.

Wstępne dochodzenie wykazało, że wszystkie pięć ofiar zmarło w wyniku narażenia na amoniak – podało biuro koronera. Sekcje zwłok zaplanowano na poniedziałek. Siedem innych osób trafiło do szpitala.

Na niedzielnej popołudniowej konferencji prasowej urzędnicy NTSB ujawnili nowe szczegóły dotyczące dokładnego przebiegu katastrofy.

Wydaje się, że do wypadku i wynikającego z niego wycieku doszło w wyniku próby ominięcia przez kierowcę cysterny należącej do Prairieland Transport Limited pobliskiego pojazdu podczas podróży autostradą nr 40 w kierunku zachodnim.

„Wstępne informacje wskazują, że w manewrze wyprzedzania w pobliżu cysterny mógł brać udział inny pojazd. Najprawdopodobniej kierowca cysterny zareagował ściągając w prawo. Cysterna zjechała z jezdni. Po zjechaniu z jezdni przewróciła się, a zbiornik został uszkodzony” – powiedział Tom Chapman z Krajowej Rady Bezpieczeństwa Transportu.

Zespół śledczych federalnych przybył do dolnej części stanu Tuetopolis w sobotni wieczór. Cysterna została opróżniona i przeniesiona w „bezpieczne miejsce” w celu przeprowadzenia dochodzenia NTSB.

Bezwodny amoniak jest używany przez rolników do dodawania nawozów azotowych do gleby oraz jako czynnik chłodniczy w systemach chłodzenia dużych budynków, takich jak magazyny i fabryki. Według Amerykańskiego Towarzystwa Chemicznego jest on transportowany po całych Stanach Zjednoczonych rurociągami, ciężarówkami i pociągami.

Dochodzenie NTSB koncentruje się obecnie na wytrzymałości zbiornika ładunkowego cysterny na wypadek zderzenia. Wstępny raport na temat katastrofy ma zostać opublikowany w ciągu 30 dni. Sporządzenie pełnego raportu może zająć nawet dwa lata.

W 2019 r. dziesiątki osób zachorowało na przedmieściach Chicago po pozostawieniu otwartych zaworów w zbiornikach bezwodnego amoniaku transportowanych z farmy w Wisconsin do farmy w Illinois, co spowodowało powstanie chmury toksycznego gazu.

Siedem osób zostało hospitalizowanych w stanie krytycznym po tym, jak wyciekający zbiornik bezwodnego amoniaku ciągnięty przez ciężarówkę uwolnił chmurę nad Beach Park na północnych przedmieściach Chicago.

W 2002 r. w wyniku wykolejenia pociągu w Minot w Północnej Dakocie także uwolnił się bezwodny amoniak, zabijając jedną osobę, a setki innych osób zgłosiło obrażenia, w tym oparzenia i problemy z oddychaniem.

Oprócz posiadania zawodowego prawa jazdy osoba za kierownicą cysterny przewożącej substancje toksyczne musi pomyślnie zdać egzamin uprawniający do przewozu materiałów niebezpiecznych, poinformował Don Schaefer, dyrektor generalny Mid-West Truckers Association.

Źródło: wttw, abc7
Foto: YouTube