Dramatyczny incydent z początku zeszłego roku, w którym panel drzwi oderwał się w trakcie lotu samolotu Alaska Airlines, był wynikiem serii poważnych zaniedbań ze strony Boeinga, jego dostawcy Spirit AeroSystems oraz federalnego regulatora Federalnej Administracji Lotnictwa FAA – stwierdziła Narodowa Rada Bezpieczeństwa Transportu (NTSB).

“To nie był przypadek. To był rezultat długiego łańcucha błędów i przeoczeń” – powiedziała przewodnicząca NTSB Jennifer Homendy podczas poniedziałkowego przesłuchania. “Zaniedbania w zakresie bezpieczeństwa powinny być widoczne zarówno dla Boeinga, jak i dla FAA.”

Wypadek na 16 tysiącach stóp

Do incydentu doszło 5 stycznia 2024 r., tuż po starcie samolotu Alaska Airlines z Portland w stanie Oregon. Przy wysokości około 16 tys. stóp z kadłuba oderwała się zaślepka nieużywanych drzwi awaryjnych. Samolot przeszedł gwałtowną dekompresję – pasażerom rozdarły się ubrania, a telefony wypadły z pokładu. O szokującej usterce pisaliśmy tutaj.

Cudem nikt nie odniósł poważnych obrażeń.

W trakcie śledztwa Narodowa Rada Bezpieczeństwa Transportu NTSB ustaliło, że cztery kluczowe śruby mocujące panel były nieobecne, gdy samolot trafił do floty Alaska Airlines w październiku 2023 r. Eksperci podkreślili, że obecność choć jednej śruby prawdopodobnie zapobiegłaby incydentowi.

Porażka systemu

Jennifer Homendy podkreśliła, że problemy nie ograniczały się tylko do jednego błędu produkcyjnego. Przedstawiciele Boeinga dysponowali wiedzą o potencjalnych zagrożeniach – wynikały one z wewnętrznych audytów, raportów pracowników i alertów jakości.

“Mamy do czynienia z głębokimi lukami systemowymi. Takie sytuacje mogą prowadzić do kolejnych defektów lub nawet katastrof” – ostrzegła Homendy. “Naszym celem jest zapewnienie, że każdy samolot opuszczający fabrykę Boeinga jest absolutnie bezpieczny.”

Winni nie tylko producenci

Przewodnicząca NTSB obarczyła częścią winy także Federalną Administrację Lotnictwa (FAA), która jej zdaniem nie zapewniła właściwego nadzoru nad procesem produkcji i bezpieczeństwa.

“FAA to ostatnia linia obrony. Gdzie była, gdy te błędy przechodziły przez kolejne etapy produkcji?” – pytała retorycznie Homendy.

Dodatkowo skrytykowała agencję za ignorowanie wieloletnich rekomendacji NTSB dotyczących bezpieczeństwa niemowląt na pokładzie. W czasie incydentu na pokładzie Alaska Airlines trójka niemowląt była trzymana na kolanach rodziców. Jedna z matek sądziła, że straci dziecko, gdy powstała dziura w kadłubie.

Presja, pośpiech i brak dokumentacji

Boeing przyznał, że brakuje dokumentacji wskazującej, kto i kiedy zdjął oraz ponownie zamontował panel drzwiowy – bez przywrócenia śrub mocujących. Pracownicy twierdzili, że presja na szybkie tempo produkcji była tak duża, że utrudniała zachowanie standardów bezpieczeństwa.

NTSB wykazała również, że system inspekcji FAA nie wychwycił nieprawidłowości zarówno u Boeinga, jak i u Spirit AeroSystems.

Bohaterowie na pokładzie

Wśród wszystkich zaniedbań jedno zasługuje na uznanie: reakcja załogi Alaska Airlines. Homendy nazwała ich działania „heroicznymi”, podkreślając, że piloci i personel pokładowy uratowali życie pasażerów.

“Ale nie powinni musieć być bohaterami. Ten wypadek nie powinien się wydarzyć. Taki incydent jest możliwy tylko wtedy, gdy zawodzi cały system” – dodała.

Reakcje FAA i Boeinga

FAA w odpowiedzi na raport zapewniła, że traktuje zalecenia NTSB bardzo poważnie i nie planuje na razie znosić limitów produkcyjnych dla 737 MAX. “Zmieniliśmy sposób nadzoru nad Boeingiem. Prowadzimy agresywny monitoring, spotykamy się co tydzień z firmą i przeprowadzamy celowane audyty” – przekazała FAA w oświadczeniu.

Choć agencja zauważyła poprawę, firma nie odzyska pełnej swobody produkcyjnej, dopóki nie wykaże trwałej poprawy jakości i bezpieczeństwa.

Źródło: The Epoch Times
Foto: YouTube, NTSB

O godzinie 10:34PM czasu lokalnego, z historycznego kompleksu startowego NASA na Przylądku Canaveral, wystartowała rakieta Falcon 9 z czteroosobową prywatną załogą na pokładzie statku kosmicznego Dragon. Lot oznacza rozpoczęcie misji Axiom-4 (Ax-4) – czwartej tego typu misji zorganizowanej przez firmę Axiom Space we współpracy z SpaceX oraz NASA. Na pokładzie rakiety znalazł się Sławosz Uznański-Wiśniewski – od tego momentu drugi Polak w kosmosie.

Misja Axiom-4, mimo kilku tygodni opóźnień, jest ważnym krokiem w rozwoju komercyjnych lotów załogowych i wzmacnia rosnącą pozycję SpaceX jako kluczowego gracza w dostępie do przestrzeni kosmicznej.

Trudny start – dosłownie i w przenośni

Pierwotnie misja miała wystartować na początku czerwca, jednak seria przeszkód opóźniła jej realizację. Najpierw warunki pogodowe uniemożliwiły start. Później wykryto nieszczelność w rakiecie Falcon 9, co zmusiło inżynierów SpaceX do dodatkowej kontroli.

Kolejne opóźnienie wynikało z podejrzenia wycieku powietrza w rosyjskim module Zvezda na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Po potwierdzeniu stabilności systemów ciśnieniowych, NASA oraz Roskosmos dały zielone światło na rozpoczęcie misji.

Międzynarodowa załoga i powrót do historii

Dowództwo misji objęła Peggy Whitson – emerytowana astronautka NASA i rekordzistka pod względem łącznego czasu spędzonego w kosmosie przez obywatela USA. Misja Ax-4 ma zwiększyć jej łączny czas do ponad 675 dni poza Ziemią.

Skład załogi uzupełniają:

• Shubhanshu Shukla z Indii (pilot),
• Sławosz Uznański-Wiśniewski z Polski (specjalista misji),
• Tibor Kapu z Węgier (specjalista misji).

Dla Polski i Węgier to pierwsze od ponad 40 lat załogowe misje kosmiczne z udziałem obywateli tych państw.

“Każda załoga jest inna, ale ta wyróżnia się wyjątkową pasją, etyką pracy i profesjonalizmem” – powiedziała Whitson. “Trenowanie z nimi to czysta przyjemność. Już nie mogę się doczekać, aż zobaczę ich w stanie nieważkości.”

Cel: ISS i 60 eksperymentów naukowych

Statek Dragon potrzebuje nieco ponad 24 godzin, aby dotrzeć do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS. Dokowanie planowane jest na czwartek o 7:00AM czasu wschodniego (13:00 czasu polskiego).

Podczas 14-dniowego pobytu na stacji, załoga przeprowadzi około 60 eksperymentów z zakresu:

• biologii,
• materiałoznawstwa,
• nauk fizycznych,
• demonstracji technologicznych.

W ramach misji zaplanowano również interaktywne działania edukacyjne ze studentami z różnych krajów.

“Chcemy nie tylko poszerzać granice nauki, ale także inspirować kolejne pokolenia odkrywców” – zaznaczyła Peggy Whitson.

Dragon – koń roboczy amerykańskiego kosmosu

Załoga podróżuje nowym egzemplarzem kapsuły Dragon – jedynego statku kosmicznego certyfikowanego przez NASA do transportu ludzi na ISS. Dragon pozostanie zadokowany przez cały czas trwania misji i posłuży do bezpiecznego powrotu załogi na Ziemię – lądowanie zaplanowano na Oceanie Spokojnym, u wybrzeży Kalifornii.

Misja Ax-4 to już 18. załogowy lot orbitalny zorganizowany przez SpaceX, podkreślający rosnące uzależnienie USA od rozwiązań Elona Muska w zakresie transportu kosmicznego.

Kryzys Boeinga, dominacja SpaceX

Alternatywą dla Dragona miał być Starliner – załogowa kapsuła firmy Boeing. Jednak seria usterek i niepowodzeń testowych sprawiła, że NASA zrezygnowała z użycia pojazdu do lotów załogowych do czasu dalszych testów. Obecnie najwcześniejszy możliwy termin kolejnego lotu Starlinera to wrzesień 2026 – i nadal nie wiadomo, czy będzie to misja z ludźmi na pokładzie.

Źródło: npr
Foto: Axiom Space, YouTube

Klienci AT&T mogą być uprawnieni do odszkodowania w ramach nowej ugody zbiorowej, po serii poważnych naruszeń bezpieczeństwa, które miały miejsce w latach 2019 i 2024. Sąd wyraził wstępną zgodę na zawarcie ugody, co oznacza, że proces roszczeń rozpocznie się już wkrótce.

Dlaczego AT&T zgodziło się na ugodę zbiorową?

Sprawa dotyczy dwóch incydentów, które naruszyły prywatność milionów klientów.

• W marcu 2024 roku firma ujawniła, że dane osobowe — w tym numery ubezpieczenia społecznego oraz hasła dostępu — ponad 7 milionów obecnych i 60 milionów byłych klientów zostały ujawnione w tzw. darknecie.

• Kolejne naruszenie dotyczyło wycieku danych z drugiej połowy 2022 roku, które objęło niemal wszystkich użytkowników sieci komórkowej AT&T. Skradziono wówczas sześć miesięcy logów połączeń i wiadomości tekstowych. Dane klientów telefonii stacjonarnej, którzy mieli kontakt z numerami objętymi incydentem, również mogły zostać naruszone.

Przedstawiciele AT&T poinformowali, że naruszenie danych było możliwe z powodu nieautoryzowanego dostępu do zapisów przechowywanych w chmurze zewnętrznego dostawcy. Firma podkreśliła, że nie doszło do wycieku treści wiadomości ani połączeń, ani też danych takich jak daty urodzenia czy adresy.

Mimo że AT&T nie przyznało się do winy, firma zdecydowała się na ugodę, by zakończyć postępowanie zbiorowe.

Kto może złożyć roszczenie?

Ugoda obejmuje dwie grupy klientów:

• Osoby, których dane zostały naruszone w wyniku incydentu z 2022 roku.
• Osoby, które posiadały konto lub korzystały z usług AT&T i zostały dotknięte naruszeniem z 2024 roku.

Powiadomienia do uprawnionych klientów będą rozsyłane od 4 sierpnia do 17 października 2025 roku drogą mailową, SMS-ową oraz tradycyjną pocztą. Osoby z aktywnymi kontami będą mogły również sprawdzić szczegóły po zalogowaniu się online.

Jakie kwoty można otrzymać?

Kwoty odszkodowania różnią się w zależności od incydentu i udokumentowanych strat:

• Klienci dotknięci naruszeniem z 2019 roku mogą otrzymać do 5 000 USD.
• Klienci objęci naruszeniem z 2024 roku mogą liczyć na maksymalnie 2 500 USD.

Ostateczna wysokość wypłat zależeć będzie od liczby zgłoszeń oraz potwierdzonych strat poniesionych przez klientów.

Terminy, których nie można przegapić

• 4 sierpnia – 17 października 2025 – wysyłka powiadomień do klientów.
• 18 listopada 2025 – ostateczny termin składania roszczeń.
• 3 grudnia 2025 – rozprawa sądowa w sprawie zatwierdzenia ugody.

Jak sprawdzić, czy jesteś objęty ugodą?

Jeśli w przeszłości korzystałeś z usług AT&T (w szczególności między majem 2022 r. a listopadem 2022 r.), zwróć uwagę na wszelką korespondencję z firmy — e-maile, wiadomości tekstowe oraz listy. Użytkownicy z aktywnymi kontami mogą również otrzymać powiadomienia po zalogowaniu się do serwisu AT&T.

Więcej informacji na temat składania roszczeń oraz pełne szczegóły ugody zostaną udostępnione wraz z oficjalnym uruchomieniem procesu w sierpniu.

Źródło: nbc
Foto: istock/wdstock/jetcityimage/