We wtorek Departament Stanu USA zatwierdził sprzedaż Polsce 400 nowoczesnych pocisków powietrze-powietrze średniego zasięgu AIM-120D3 (AMRAAM), wraz z pakietem wsparcia logistycznego i sprzętu towarzyszącego. Łączna wartość transakcji to 1,33 miliarda dolarów (około 5,04 miliarda złotych).

„Strategiczna współpraca polsko-amerykańska przynosi owoce” — skomentował decyzję Minister Obrony Narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz. — „To kolejny krok w wielkiej modernizacji polskich sił zbrojnych”.

Nowoczesne uzbrojenie dla polskiego nieba

Rakiety AIM-120D3 to najnowsza wersja uznanych pocisków AMRAAM, używanych przez wiele krajów NATO. W porównaniu do starszych wariantów, nowa wersja oferuje aż o 50% większy zasięg oraz znacząco ulepszone zdolności śledzenia i rażenia celów powietrznych.

Obecnie Polska wykorzysta je w myśliwcach F-16, ale w przyszłości zostaną również zintegrowane z 32 samolotami F-35, które są już zamówione. Takie same pociski trafiły wcześniej do Australii, Holandii i Wielkiej Brytanii.

Wzmocnienie NATO i odstraszanie zagrożeń

W oficjalnym komunikacie Departament Stanu podkreślił, że transakcja „wspiera cele polityki zagranicznej i bezpieczeństwa narodowego USA poprzez poprawę bezpieczeństwa sojusznika NATO, który przyczynia się do stabilizacji politycznej i gospodarczej w Europie”.

Nowe uzbrojenie ma poprawić zdolności Polski do przeciwdziałania aktualnym i przyszłym zagrożeniom, a także zwiększyć jej wkład w system kolektywnej obrony NATO.

Polityczne i militarne znaczenie transakcji

Premier Donald Tusk, odnosząc się do decyzji w środę, nazwał ją dowodem na odnowioną dynamikę relacji polsko-amerykańskich.

„Jeśli chodzi o obronę powietrzną, to jeden z największych deficytów w całej Europie” — zaznaczył Tusk. — „400 najnowocześniejszych pocisków, które zwiększą bezpieczeństwo nad polskim niebem, jest absolutnie niezbędne”. Szef rządu dodał, że porozumienie to pokazuje trwałość sojuszu niezależnie od politycznych zmian w obu krajach.

Współpraca także w energetyce

Wzmocnienie relacji polsko-amerykańskich nie ogranicza się do sfery militarnej. Na początku tygodnia Premier Tusk oraz amerykański Sekretarz ds. Energii Chris Wright uczestniczyli w ceremonii podpisania nowego porozumienia o współpracy z firmami Westinghouse i Bechtel przy budowie pierwszej polskiej elektrowni jądrowej.

Źródło: NFP
Foto: Władysław Kosiniak-Kamysz/x

Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych rozpatruje sprawę dotyczącą granicy między państwem a religią. Dotyczy ona decyzji stanu Oklahoma o przyznaniu finansowania szkole katolickiej — St. Isidore of Seville Catholic Virtual School — która jako pierwsza w kraju miałaby działać jako publicznie finansowana, religijna szkoła czarterowa. Po dwugodzinnych argumentacjach, które odbyły się w środę, los sprawy wydaje się zależeć od głosu prezesa Sądu Najwyższego Johna Robertsa.

Wypowiedzi sędziego Johna Robertsa sugerowały zarówno zrozumienie dla wcześniejszych precedensów wspierających wolność religijną, jak i wątpliwości co do skali zaangażowania państwa w tej konkretnej sprawie.

Sąd podzielony

Czterech konserwatywnych sędziów wyraziło silne poparcie dla szkoły oraz stanowej rady szkół czarterowych, która ją zatwierdziła. — „Nie proszą o specjalne traktowanie. Chcą tylko być traktowani na równi, mimo że są religijni” — powiedział sędzia Brett Kavanaugh.

Z drugiej strony, trzej liberalni sędziowie wyrazili zaniepokojenie potencjalnym naruszeniem rozdziału kościoła od państwa. Sędzina Elena Kagan zaznaczyła: — „Szkoły czarterowe są w każdej praktyce równoważne szkołom publicznym, a więc powinny podlegać tym samym ograniczeniom konstytucyjnym”.

Sędzina Amy Coney Barrett wycofała się z udziału w sprawie, nie podając przyczyny. Jej wcześniejsze związki akademickie z osobami wspierającymi religijne szkoły czarterowe mogą mieć na to wpływ.

Jeśli John Roberts przyłączy się do liberałów, wynik głosowania 4-4 pozostawi w mocy decyzję Sądu Najwyższego Oklahomy, który uznał finansowanie szkoły za sprzeczne z Pierwszą Poprawką. Jeżeli jednak poprze konserwatystów, Sąd Najwyższy może uznać takie finansowanie za zgodne z konstytucją, w świetle wcześniejszych orzeczeń, które dopuszczały przepływ środków publicznych do instytucji religijnych.

Roberts był autorem trzech wcześniejszych wyroków wspierających wolność religijną w kontekście finansowania edukacji, ale tym razem zaznaczył, że „zaangażowanie stanu jest znacznie bardziej kompleksowe”, co sugeruje możliwe wahanie.

Tło sprawy

St. Isidore, wirtualna szkoła K-12 o której pisaliśmy m.in. tutaj, miała rozpocząć działalność jesienią ubiegłego roku, oferując edukację dla 200 uczniów, z deklarowaną misją „ewangelizacji w wierze katolickiej”.

Decyzja o przyznaniu jej finansowania została jednak zakwestionowana przez Prokuratora Generalnego Oklahomy, Gentnera Drummonda, który pozwał stanową radę szkół czarterowych w celu unieważnienia jej decyzji.

Stanowi liderzy są podzieleni: Gubernator Kevin Stitt oraz Kurator ds. Edukacji Ryan Walters popierają pomysł finansowania religijnych szkół czarterowych, podczas gdy Drummond zdecydowanie się temu sprzeciwia.

Szeroki wpływ na system edukacji

Prawnicy ostrzegają, że decyzja w tej sprawie może mieć daleko idące konsekwencje — orzeczenie może zmienić reguły gry dla szkół czarterowych w całym kraju.

Szkoły czarterowe są uznawane za szkoły publiczne w 45 stanach i Dystrykcie Kolumbii. Choć prowadzone są przez niezależne organy, korzystają z funduszy publicznych i muszą przestrzegać przepisów antydyskryminacyjnych.

Około 8% amerykańskich uczniów — prawie 4 miliony dzieci — uczęszcza do szkół czarterowych.

Przeciwnicy finansowania St. Isidore ostrzegają, że może to otworzyć drogę do dalszego wprowadzania religii do systemu edukacji publicznej, osłabiając rozdział Kościoła od państwa i zmieniając zasady finansowania szkół w niemal każdym stanie.

Decyzja Sądu Najwyższego — niezależnie od kierunku — będzie miała przełomowe znaczenie dla przyszłości amerykańskiej edukacji publicznej i granicy między państwem a religią.

Źródło: nbc
Foto: Fred Schilling, Collection of the Supreme Court of the United States, St. Isidore, Oklahoma Governor, istock/fizkes/

W kwietniu 2024 roku, podczas lotu z San Francisco do Dallas, Barbara Morgan – pasażerka linii American Airlines – padła ofiarą domniemanej napaści seksualnej. Teraz, reprezentowana przez kancelarię Romanucci & Blandin z Chicago, wniosła pozew przeciwko przewoźnikowi do Sądu Okręgowego Stanów Zjednoczonych dla Północnego Okręgu Kalifornii.

Według treści pozwu, napaści miał dokonać Cherien Abraham, mieszkaniec Teksasu i pracownik korporacyjny, który już wcześniej był zgłaszany linii lotniczej w związku z przemocą wobec innej pasażerki w 2023 roku. Mimo to American Airlines nie podjęło żadnych widocznych działań, by uniemożliwić mu dalsze latanie.

Barbara Morgan, lecąca do Dallas z okazji rozpoczęcia nowej pracy przez swojego syna, została przydzielona do środkowego miejsca obok Abrahama. Jak podano w pozwie, podczas lotu doszło do napaści seksualnej, a próby interwencji ze strony Morgan zostały zignorowane przez załogę mimo jej wyraźnych wezwań o pomoc, w tym krzyku „Stop!”.

Po wylądowaniu Morgan natychmiast poinformowała przedstawiciela linii lotniczej o napaści, wskazując napastnika. Gdy zapytano ją, dlaczego nie zgłosiła incydentu w trakcie lotu, kobieta wyjaśniła, że bała się odwetu oraz reakcji innych pasażerów, gdyby samolot musiał zostać przekierowany.

Według treści pozwu, agent American Airlines miał odpowiedzieć, że “nic nie da się zrobić” i poradził złożyć skargę poprzez stronę internetową przewoźnika. Kobieta uczyniła to następnego dnia, ale odpowiedź, jaką otrzymała, była ogólnikowa, a obiecana dalsza korespondencja nigdy nie nastąpiła.

Barbara Morgan próbowała również nawiązać kontakt z wysokimi przedstawicielami American Airlines – m.in. dyrektorem ds. relacji z klientami, wiceprezesem ds. rezerwacji oraz dyrektorem generalnym firmy. W odpowiedzi przedstawiciel linii lotniczej miał zasugerować, że winą za brak natychmiastowego zgłoszenia napaści obarcza się samą pasażerkę.

Z pozwu wynika również, że Cherien Abraham został później aresztowany i oskarżony przez służby federalne o napaści seksualne na inne trzy pasażerki – każdą z nich podczas odrębnych lotów.

“FBI oraz pasażerowie ostrzegali American Airlines o przypadkach napaści seksualnych na pokładach ich samolotów. Mimo to przewoźnik zignorował te sygnały. To nie tylko zaniedbanie procedur — to zaniechanie podstawowej odpowiedzialności. American Airlines musi wreszcie potraktować te zagrożenia poważnie i wprowadzić skuteczne środki ochrony pasażerów” — powiedział Patrick J. Driscoll, adwokat reprezentujący Morgan.

W emocjonalnym oświadczeniu Barbara Morgan podkreśliła, jak głęboko traumatyczne było dla niej doświadczenie napaści:

“Trudno opisać, co czuje kobieta, gdy obcy mężczyzna dotyka jej ciała w ciasnej przestrzeni samolotu, bez możliwości ucieczki. Czułam się bezradna, sparaliżowana. Gdy opowiedziałam o wszystkim po lądowaniu, miałam nadzieję, że przynajmniej ktoś powie mi, że zrobią coś, by chronić inne kobiety. Zamiast tego spotkałam się z obwinianiem. Dzielę się tą historią, bo nie chcę, by inne kobiety czuły się tak samotne jak ja. Nadszedł czas, by korporacje wzięły odpowiedzialność i zaczęły działać” — powiedziała.

Źródło: nbc
Foto: istock/AwaylGl/ Jaroslaw Kilian/