News USA
Definicja Brytyjskiego Sądu Najwyższego: „Kobieta” to osoba biologicznie będąca kobietą
W przełomowym orzeczeniu Brytyjski Sąd Najwyższy uznał w środę, że prawna definicja kobiety odnosi się wyłącznie do osób urodzonych jako biologiczne kobiety, co wyklucza osoby transpłciowe z niektórych przepisów dotyczących równości płci.
Wyrok zapadł w sprawie wniesionej przez feministyczną organizację For Women Scotland, która zakwestionowała szkocką ustawę z 2018 roku. Zgodnie z tą ustawą kobiety transpłciowe posiadające certyfikat uznania płci miały być wliczane do obowiązkowego parytetu 50% kobiet w zarządach publicznych instytucji w Szkocji.
Zwycięstwo dla grup kobiecych, cios dla osób transpłciowych
Grupy kobiece, które poparły apelację, świętowały wyrok jako wielki sukces w walce o ochronę przestrzeni zarezerwowanych dla kobiet biologicznych, takich jak szatnie, schroniska czy poradnie.
“Wszyscy wiedzą, czym jest płeć i nie można jej zmienić” – powiedziała Susan Smith, współdyrektorka For Women Scotland. “To zwykły zdrowy rozsądek, któremu próbowano zaprzeczać.”
Sąd jednogłośnie uznał, że termin „kobieta” w przepisach dotyczących równości oznacza płeć biologiczną, a nie płeć zadeklarowaną. Orzeczenie oznacza, że osoby transpłciowe, nawet posiadające formalny certyfikat uznania płci, mogą być wyłączone z przestrzeni i usług przeznaczonych wyłącznie dla kobiet.
Sędzia Patrick Hodge podkreślił jednak, że osoby transpłciowe wciąż są chronione przed dyskryminacją z powodu zmiany płci. “To orzeczenie nie pozbawia ich ochrony” – zaznaczył.
Podzielone reakcje – od szampana po zaniepokojenie
Pod sądem świętowano – otwierano szampana, a zwolennicy wyroku skandowali „Prawa kobiet to prawa człowieka”. Maya Forstater z organizacji Sex Matters uznała decyzję za przywrócenie zgodności prawa z rzeczywistością. “Chroniona cecha płci dotyczy biologii, nie papierów” – stwierdziła.
Z kolei obrońcy praw osób transpłciowych zareagowali z niepokojem. “To bolesna decyzja dla całej społeczności trans” – powiedziała prawniczka Hannah Ford. “To krok wstecz, który utrudni tworzenie bezpiecznych i otwartych miejsc pracy.”
Amnesty International ostrzegła, że wykluczanie osób transpłciowych z ochrony może łamać prawa człowieka.
W tle J.K. Rowling i napięcia polityczne
Wspierająca For Women Scotland autorka „Harry’ego Pottera”, J.K. Rowling, publicznie broniła prawa do wyłącznych przestrzeni dla kobiet biologicznych, przekazując znaczące środki na działania organizacji.

Spór wpisuje się w szerszą debatę w Wielkiej Brytanii, która dotyczy granic tożsamości płciowej, praw kobiet i osób transpłciowych. Polaryzacja wokół tego tematu coraz bardziej dzieli opinię publiczną, środowiska akademickie, polityczne i społeczne.
Szkocki rząd, który wcześniej uznał certyfikaty zmiany płci za podstawę do uznania kogoś za kobietę w przestrzeni publicznej, nie skomentował jeszcze wyroku.
Źródło: AP
Foto: YouTube, For Women Scotland
News USA
Eli Lilly obniża ceny Zepbound, rozszerzając dostęp do leków na odchudzanie
W poniedziałek koncern farmaceutyczny Eli Lilly ogłosił kolejną serię obniżek cen swojego popularnego leku na odchudzanie Zepbound, co ma zwiększyć dostęp pacjentów do terapii oraz wzmocnić znaczenie platformy cyfrowej LillyDirect. Najważniejsza zmiana dotyczy osób korzystających z programu Zepbound Self Pay Journey – to właśnie dla nich cena miesięcznej terapii znacząco spada.
Nowy cennik dla użytkowników LillyDirect
Posiadacze ważnej recepty kupujący Zepbound w formie jednodawkowych fiolek przez platformę LillyDirect zapłacą teraz:
– 299 USD miesięcznie (poprzednio 349 USD),
– 399 USD za dawkę 5 mg (wcześniej 499 USD),
– 449 USD za pozostałe zatwierdzone dawki.
Dla porównania zwykłe ceny rynkowe, gdy nie korzysta się z programu Self Pay, wynoszą:
– 599 USD za dawkę 7,5 mg,
– 699 USD za 10 mg,
– 849 USD za 12,5 mg,
– 1 049 USD za 15 mg.
LillyDirect – klucz do szerszego dostępu
Uruchomiona na początku 2024 roku platforma LillyDirect umożliwia zakup Zepbound i Mounjaro bezpośrednio od producenta. Z rozwiązania korzystają szczególnie pacjenci bez ubezpieczenia lub ci, których polisy nie obejmują leków odchudzających.
Firma podkreśla, że cyfrowa obsługa, uproszczone procedury i przejrzysty cennik mają ograniczyć bariery wejścia dla nowych pacjentów – co jednocześnie wzmacnia konkurencyjność marki na rynku.
Kolejne redukcje cen w drodze
Ogłoszone obniżki pojawiły się niespełna miesiąc po wcześniejszej zapowiedzi redukcji cen wielodawkowych aplikatorów Zepbound. Ta zmiana wymaga jednak akceptacji FDA.

Jeśli zostanie zatwierdzona, od kwietnia 2026 roku pacjenci korzystający z Medicare zapłacą za wielodawkowe urządzenia Zepbound oraz za nową, raz dziennie przyjmowaną tabletkę odchudzającą orforglipron nie więcej niż 50 USD miesięcznie – o ile oba leki otrzymają dopuszczenie na rynku.
Dla pacjentów płacących samodzielnie ceny będą wyglądać następująco:
– multi-dose pen Zepbound: od 299 USD do 449 USD,
– orforglipron: od 149 USD do 399 USD, w zależności od dawki.

Konkurencja nie śpi
Zmiany cen wprowadzane przez Eli Lilly wpisują się w szerszą walkę o rynek leków odchudzających, który w ostatnich latach dynamicznie rośnie. Największym konkurentem firmy pozostaje Novo Nordisk, producent Wegovy i Ozempic.
Duńska firma również postawiła na model sprzedaży bezpośredniej. W marcu ruszyła platforma NovoCare Pharmacy, skierowana do pacjentów, których nie stać na ceny katalogowe lub których ubezpieczenie nie obejmuje terapii odchudzających.

Walka o pacjenta i przyszłość rynku
Obie firmy argumentują, że platformy direct-to-consumer zwiększają dostęp pacjentów do innowacyjnych terapii, ale jednocześnie zapewniają producentom większą kontrolę nad relacją z odbiorcą. Dla branży oznacza to rosnącą konkurencję, agresywną politykę cenową oraz stopniowe przechodzenie z tradycyjnego modelu dystrybucji leków do sprzedaży cyfrowej.
Źródło: foxbusiness
Foto: Eli Lilly, Novo Nordisk, istock/Dacharlie/
News USA
Ostatni “superksiężyc” roku rozświetli nocne zimowe niebo w czwartek
W czwartek wieczorem mieszkańcy USA będą mogli obserwować ostatni w 2025 roku „superksiężyc”. Zjawisko określane jako Cold Supermoon będzie trzecią z rzędu superpełnią widoczną w Ameryce Północnej, jednak aby je zobaczyć, trzeba będzie zmierzyć się z niskimi temperaturami charakterystycznymi dla grudnia.
Czym jest superksiężyc
Według NASA superksiężyc występuje wtedy, gdy pełnia Księżyca zbiega się z momentem jego największego zbliżenia do Ziemi, czyli perygeum. Orbita Księżyca ma kształt elipsy, co oznacza, że podczas każdego obiegu osiąga on zarówno perygeum, jak i apogeum. Jeśli pełnia nastąpi w momencie zbliżonym do perygeum — w 90% odległości od tego punktu — zjawisko nazywane jest superksiężycem.
Choć termin nie jest oficjalnym określeniem naukowym, przyjął się w astronomii popularnej, ponieważ wskazuje na wyraźnie jaśniejszy i większy niż zwykle Księżyc.
Dlaczego grudniowa pełnia to „Cold Moon”
Zgodnie z informacjami Royal Museums Greenwich grudniowa pełnia nosi nazwę Cold Moon, co odnosi się do początku zimy na półkuli północnej. Spotyka się również określenia long night moon, nawiązujące do najdłuższej nocy w roku przypadającej w grudniu, oraz oak moon.
NASA podaje, że superksiężyc może być nawet o 30% jaśniejszy i o 14% większy niż najmniejsza pełnia w roku. Według EarthSky w czwartek Księżyc znajdzie się około 221 965 mil od Ziemi, co będzie jego drugim najbliższym podejściem w 2025 roku.
Moment pełni nastąpi o 05:14 PM czasu centralnego. W praktyce oznacza to, że mieszkańcy Chicago zobaczą wyjątkowo efektowny Księżyc już podczas jego wschodu i dalszego wznoszenia się nad horyzontem.
Kiedy kolejna superpełnia
Następny superksiężyc będzie widoczny 3 stycznia, a kolejnego takiego zjawiska można spodziewać się dopiero pod koniec listopada 2026.
Źródło: nbc
Foto: istock
News USA
Karol Nawrocki zakazał hodowli na futra ale nie uwolnił polskich psów z łańcuchów
Prezydent Karol Nawrocki ogłosił we wtorek wieczorem, że podpisał ustawę wprowadzającą zakaz hodowli zwierząt futerkowych w Polsce, jednym z największych producentów futer na świecie. Równocześnie zawetował oddzielną ustawę, która miała zakazać trzymania psów na łańcuchach oraz wprowadzić minimalne rozmiary ich kojców.
Uzasadnienie weta dotyczącego psów
Prezydent Nawrocki ocenił, że ustawa o psach została przygotowana wadliwie i zawiera zapisy uderzające w mieszkańców wsi, zwłaszcza rolników, a także wprowadza normy „niemożliwe do wyegzekwowania”. Podkreślił, że mimo szlachetnego celu – ochrony zwierząt – projekt przewidywał rozwiązania zbyt restrykcyjne.
Szczególnie skrytykował propozycję, aby kojec dla psa o wadze powyżej 66 funtów miał minimum 215 stóp kwadratowych, co nazwał „rozmiarem miejskiej kawalerki”. Zdaniem prezydenta takie przepisy narzucałyby nadmierne obciążenia na gospodarstwa rolne i wiele wiejskich domów, a także utrwalały „szkodliwy stereotyp, że mieszkańcy wsi źle traktują zwierzęta”.
Nawrocki zapowiedział, że przedstawi parlamentowi własny projekt ustawy, który „umożliwi uwalnianie psów z łańcuchów i realnie poprawi los zwierząt, ale nie będzie wymagał budowy wielometrażowych kojców”.
Podpisanie zakazu hodowli zwierząt futerkowych
Odmienną decyzję prezydent podjął w sprawie ustawy dotyczącej branży futerkowej. Zakaz hodowli, przyjęty przez parlament w październiku, przewiduje ośmioletni okres wygaszania działalności oraz mechanizmy rekompensat dla hodowców zamykających biznesy wcześniej.
Prezydent wyjaśnił, że kierował się przede wszystkim poparciem społecznym — badania wskazują, że ponad dwie trzecie Polaków, w tym mieszkańców obszarów wiejskich, popiera likwidację ferm futerkowych. „Ich głos nie może być ignorowany” — stwierdził. Dodał, że postulaty rolników, w tym długość okresu przejściowego oraz system odszkodowań, zostały w ustawie uwzględnione.
W 2023 roku Polska była największym producentem futer z lisów i norek w Europie oraz drugim na świecie, zaraz po Chinach, choć produkcja od kilku lat spada. Branża od dawna mierzy się zarówno z krytyką dotyczącą samej etyczności hodowli, jak i z licznymi zarzutami o złe traktowanie zwierząt.
Reakcje polityczne
Oba projekty ustaw były wspierane przez koalicję rządzącą — od lewicy po centroprawicę — oraz konsekwentnie odrzucane przez polityków Konfederacji. Posłowie PiS byli podzieleni, co rodziło pytania, czy Karol Nawrocki — wybrany z poparciem PiS — podpisze ustawy, czy je zawetuje.
Decyzje prezydenta wywołały silne reakcje. Rzecznik rządu Adam Szłapka nazwał weto „krzywdą wyrządzoną najbardziej bezbronnym”. Marszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty stwierdził: „Miał pan uwolnić psy z łańcuchów, a w rzeczywistości dał pan bezkarność ludziom, którzy nadal będą je źle traktować”.
Z kolei politycy Konfederacji skrytykowali podpisanie zakazu hodowli futerkowej. „Prezydent Karol Nawrocki pod dyktando radykalnej lewicy zgodził się na zniszczenie kolejnej gałęzi polskiego rolnictwa” — napisał Sławomir Mentzen.

Głos organizacji prozwierzęcych
Organizacja Humane World for Animals pochwaliła prezydenta za podpisanie ustawy o zakazie ferm futerkowych, określając tę decyzję jako „historyczny moment dla ochrony zwierząt w Polsce, który zakończy cierpienie i śmierć milionów zwierząt”.
Kontekst polityczny
Od objęcia urzędu w sierpniu Karol Nawrocki zawetował rekordową liczbę ustaw, jednocześnie regularnie kierując do parlamentu własne projekty, które — jak podkreśla — często trafiają do „sejmowej zamrażarki”. W przypadku ustaw dotyczących ochrony zwierząt zapowiedział kontynuację prac nad własnymi propozycjami legislacyjnymi.
Źródło: NFP
Foto: OTOZ Animals, Otwarte Klatki
-
News USA4 tygodnie temuDemokraci triumfują w wyborach: Historyczna frekwencja i znaczące zwycięstwa
-
News USA3 tygodnie temuTrump zapowiada „dywidendę celną” – po 2000 USD dla Amerykanów o niższych dochodach
-
GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW1 tydzień temuPielęgnujemy świąteczne tradycje. Patrycja Niżnik zaprasza na Mikołajki i Wigilię
-
News Chicago1 tydzień temuCeny gazu nie wzrosną w przyszłym roku w Illinois tak bardzo jak chciał Nicor Gas i Ameren
-
News Chicago3 tygodnie temuOperacja „Midway Blitz” dobiega końca. Agenci federalni opuszczają Chicago
-
Polonia Amerykańska2 tygodnie temuGłosujemy na Emily Reng startującą w Miss Universe – historyczny moment dla Polonii!
-
News USA20 godzin temuRząd wstrzymuje rozpatrywanie wszystkich wniosków imigracyjnych z 19 państw
-
News USA2 tygodnie temuKoniec ulg podatkowych dla osób przebywających nielegalnie w USA










