Przybywa katolików na świecie. Największy rozkwit przeżywa obecnie Afryka, zaś z największymi wyzwaniami mierzy się Europa – wynika z opublikowanych najnowszych wydań Rocznika Statystycznego Kościoła oraz Rocznika Papieskiego.

Rocznik Statystyczny Kościoła (Annuarium Statisticum Ecclesiae 2023) oraz Rocznik Papieski (Annuario Pontificio 2025) publikują najnowsze dane dotyczące Kościoła katolickiego. Wynika z nich, że liczba katolików na świecie wzrosła z 1,39 mld do 1,406 mld, czyli o 1,15 proc., co jest kontynuacją wzrostowej tendencji z poprzednich lat.

Kościół liczniejszy w Afryce niż w Europie. Prawie co 7 katolik, to Brazylijczyk

Blisko połowa wszystkich katolików (47,8 proc.) zamieszkuje kontynenty obu Ameryk: 27,4 proc. Amerykę Południową, 13,8 proc. Amerykę Środkową i 6,6 proc. Amerykę Północną. Najwięcej katolików na świecie, bo aż 13 proc. to Brazylijczycy. W sumie żyje w Brazylii aż 182 mln katolików. W Argentynie, Kolumbii i Paragwaju odsetek członków Kościoła katolickiego na tle całej populacji wynosi ponad 90 proc.

Liczba katolików wzrosła w obu Amerykach o 0,9 proc.

Na kontynencie azjatyckim liczba katolików wzrosła natomiast o 0,6 proc. i stanowi 11 proc. katolickiej społeczności na całym świecie. Kraje z największą liczbą katolików w Azji Południowo-Wschodniej, to Filipiny (93 mln) oraz Indie (23 mln) – w tych dwóch krajach mieszka łącznie 76,7 proc. katolików na kontynencie.

Co piąty katolik na świecie mieszka w Afryce, a ich liczba wzrosła w 2023 r. o 9 mln, czyli o ponad 3,3 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem i wynosi 281 mln. Najwięcej z nich, to mieszkańcy Demokratycznej Republiki Konga – 55 mln i Nigerii – 35 mln.

W Europie mieszka mniej katolików niż w Afryce. Stanowią oni 20,4 proc. wszystkich katolików na świecie. Najwolniej wzrasta też ich liczba – zaledwie o 0,2 proc. Niemniej jednak wzrósł ich odesetek na tle całej populacji kontynentu i wynosi 39,6 proc.

Polska jest jednym z trzech krajów, oprócz Włoch i Hiszpanii, w którym katolicy stanowią ponad 90 proc. społeczeństwa.

W Europie największy ubytek księży i diakonów stałych

Liczba biskupów na świecie wzrosła z 5353 do 5430, a kapłanów jest obecnie blisko 407 tys. Ich liczba najliczniej wzrosła w Afryce i Azji (odpowiednio o 2,7 proc. i 1,6 proc.), zaś najmocniej, bo aż o 1,6 proc. spadła w Europie, choć to właśnie na Starym Kontynencie posługuje aż 38 proc. z nich.

Również Europa jest jedynym kontynentem, na którym spadła liczba diakonów stałych, choć nadal posługuje tu 31 proc. ze wszystkich 51 433 diakonów stałych na świecie. Więcej, bo 39 proc. z nich, posługuje w Ameryce Północnej.

Tylko w Afryce rośnie liczba zakonników

Coraz wolniej spada liczba zakonników i sióstr zakonnych na świecie, zwłaszcza w obu Amerykach. Afryka, jako jedyny kontynent zanotowała natomiast wzrost liczby braci i ojców zakonnych.

Z kolei liczba sióstr zakonnych zmalała z 599,2 tys. do 589,2 tys. a spadek ten spowodowany jest w dużej mierze podeszłym wiekiem sióstr, a w mniejszym niż wcześniej stopniu odejściami z życia zakonnego. Najwięcej, bo 32 proc. sióstr, mieszka na terenie Europy, choć to właśnie na tym kontynencie ich liczba spadła najbardziej, bo aż o 3,8 proc., podczas gdy przybyło ich zarówno w Afryce (o 2,2 proc.) jak i w Azji Południowo-Wschodniej (o 0,1 proc.)

Coraz mniej seminarzystów

Nieprzerwanie od 2012 r. utrzymuje się spadek liczby seminarzystów, których, wg danych, jest 106 495. Spadek ten najszybciej postępuje w Europie (o 4,9 proc.). Z trendu wyłamuje się Afryka, gdzie liczba kandydatów do kapłaństwa wzrosła o 1,1 proc. W 2023 r. to właśnie z Afryki i Azji pochodziło ponad 61 proc. kleryków.

Dorota Abdelmoula-Viet – Watykan

Foto: Vatican Media, istock/DmyTo/

Papież Franciszek podarował Prezydencki Medal Wolności z Wyróżnieniem, przyznany mu przez byłego prezydenta USA Joe Bidena, katedrze metropolitalnej w Buenos Aires. To najwyższe cywilne odznaczenie Stanów Zjednoczonych, które Biden wręczył Ojcu Świętemu w styczniu, tuż przed zakończeniem swojej kadencji, ogłaszając tę decyzję podczas rozmowy telefonicznej. O jego przekazaniu mówi Jezuita, Ojciec Józef Polak.

Uznanie dla papieża jako światowego lidera

Prezydencki Medal Wolności z Wyróżnieniem (Presidential Medal of Freedom with Distinction) przyznawany jest osobom, które wniosły wybitny wkład w dobrobyt społeczeństwa, wartości demokratyczne, bezpieczeństwo USA, pokój na świecie lub inne ważne inicjatywy społeczne.

Wręczając nagrodę na ręce nuncjusza apostolskiego w USA, kardynała Christopha Pierre’a, Biały Dom podkreślił wielkie znaczenie pontyfikatu Franciszka. O wydarzeniu informowaliśmy 13 stycznia.

„Przez dekady służył bezbronnym i nie mającym głosu w całej Argentynie. Jako papież nigdy nie zaprzestał swojej misji na rzecz ubogich. Jest kochającym pasterzem, który z radością odpowiada na pytania dzieci o Boga. Jest także wymagającym nauczycielem, nawołującym do walki o pokój i ochronę planety” – brzmiało oświadczenie Białego Domu.

Medal wraca do Argentyny

Po otrzymaniu tego prestiżowego wyróżnienia papież postanowił przekazać je katedrze w Buenos Aires, gdzie przed wyborem na Stolicę Piotrową pełnił funkcję arcybiskupa i kardynała prymasa. Uroczysta ceremonia przekazania medalu odbyła się 13 marca, w 12. rocznicę jego wyboru na papieża, podczas mszy dziękczynnej za pontyfikat Franciszka.

Proboszcz katedry, ksiądz Alejandro Russo, podkreślił uniwersalne znaczenie tej nagrody: „To nie tylko wyróżnienie dla papieża, ale także dla misji Kościoła, który głosi sprawiedliwość, pokój i prawdę”.

Wskazał również, że obecność papieża w konfliktach zbrojnych, jego troska o środowisko i głoszenie Ewangelii w sferze publicznej są kluczowe dla jego posługi.

Rola papieża w świecie

Ksiądz Russo przypomniał, że Kościół nie może być zamknięty w murach Bazyliki św. Piotra, lecz musi aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym i politycznym. „Chęć ograniczenia papieża jedynie do roli zarządcy Kościoła to próba osłabienia jego misji jako pasterza i przedstawiciela Jezusa Chrystusa” – zauważył duchowny.

Na zakończenie ceremonii zebrani modlili się o zdrowie Franciszka, który w ostatnim czasie zmaga się z problemami zdrowotnymi. Proboszcz katedry, cytując arcybiskupa Buenos Aires, modlił się, aby „papież, który dał tyle tlenu Kościołowi, sam mógł odzyskać siły i zdrowie”.

Drugi Prezydencki Medal Wolności dla papieża

Przekazanie przez Franciszka medalu do katedry w Buenos Aires symbolizuje jego przywiązanie do korzeni i misji, jaką pełni Kościół – zarówno w wymiarze duchowym, jak i społecznym. Jest to także gest pokory i przypomnienie, że zaszczyty nie są celem samym w sobie, lecz powinny służyć dobru wspólnemu.

Źródło: cna
Foto: Official White House Photo by Cameron Smith, YouTube

W sobotę Prezydent Donald Trump podpisując dekret o finansowaniu rządu zapewnił także przedłużenie kluczowego programu wizowego EB-4, który pozwala tysiącom niewyświęconych pracowników religijnych Kościoła katolickiego na dalszą działalność w Stanach Zjednoczonych. O programie, z którego ponad 30 lat korzystali m.in. zakonnicy i siostry zakonne, mówi Ojciec Józef Polak SJ.

Program ten, wydający rocznie 5000 wiz, miał wygasnąć w zeszłym tygodniu, po upływie terminu poprzedniego przedłużenia zatwierdzonego przez administrację Prezydenta Joe Bidena w grudniu ubiegłego roku. Nowe przepisy przedłużają funkcjonowanie EB-4 na kolejny rok.

Wizy te pozwalają organizacjom religijnym sponsorować imigrację osób, które choć nie są duchownymi, odgrywają kluczową rolę w misji Kościoła. Umożliwiają nie tylko tymczasowy pobyt, ale też staranie się o pobyt stały, a później o obywatelstwo.

Znaczenie programu dla Kościoła katolickiego

Program EB-4 dzieli się na dwie kategorie: dla duchownych i dla osób niebędących duchownymi. O ile pierwsza dotyczy księży i diakonów, o tyle druga umożliwia zakonnikom, świeckim misjonarzom i innym kluczowym pracownikom religijnym legalny pobyt w USA.

Według Konferencji Biskupów Katolickich Stanów Zjednoczonych (USCCB) z wiz EB-4 korzystają m.in.:

• Zakonnice i bracia zakonni,
• Pracownicy duszpasterstwa młodzieży,
• Katecheci i nauczyciele religii w szkołach katolickich,
• Osoby zarządzające zakonami i instytucjami religijnymi,
• Pracownicy opiekujący się chorymi i starszymi w katolickich placówkach medycznych.

Bez przedłużenia programu wielu zakonników i pracowników religijnych mogłoby stracić możliwość dalszej działalności w USA. W 2022 roku USCCB podkreślała, że te przepisy nie są stałą częścią amerykańskiego prawa imigracyjnego, lecz wymagają regularnego przedłużania, co wprowadza niepewność dla osób i organizacji religijnych korzystających z tego systemu.

Wpływ programu na powołania i działalność Kościoła

Przed wprowadzeniem wiz EB-4 w 1990 roku organizacje religijne miały poważne trudności z zatrudnianiem imigrantów spoza USA.

Biskup Mark Seitz, przewodniczący Komitetu ds. Migracji USCCB, w kwietniu 2024 roku apelował do Kongresu o trwałe zabezpieczenie programu. Wskazywał, że czas oczekiwania na wizę EB-4 znacznie się wydłużył, a proces jest bardziej skomplikowany niż w przypadku innych kategorii wizowych.

Kłopot główny to olbrzymie zaległości w procedowaniu tej kategorii wizowej. Zwraca na to uwagę Miguel Naranjo, odpowiadający za imigrację religijną w Catholic Legal Immigration Network (Katolickiej Sieci Legalnej Imigracji).

“Proces uzyskania stałego pobytu, który kilka lat temu zajmował gdzieś od 12 do 24 miesięcy, teraz potrwa znacznie dłużej” – powiedział Naranjo w wywiadzie dla CNA.

David Spicer, zastępca dyrektora ds. polityki migracyjnej USCCB, zwrócił uwagę, że program odgrywa kluczową rolę w działalności Kościoła katolickiego.

“Myślę, że Kościół katolicki prawdopodobnie stanowi największą grupę beneficjentów wiz dla osób niebędących duchownymi. Wiele zgromadzeń zakonnych polega na tym programie, aby sprowadzać nowych członków i zapewniać im stabilny pobyt” – powiedział Spicer.

EB-4 a wizy R-1 – różnice i wyzwania

EB-4 różni się od programu wiz tymczasowych R-1, które są przeznaczone głównie dla księży i diakonów. Wizy R-1 umożliwiają duchownym krótkoterminowy pobyt, ale nie gwarantują imigrantom ścieżki do obywatelstwa ani stałego pobytu. W ostatnich latach system R-1 zmagał się z ogromnymi opóźnieniami i biurokratycznymi trudnościami.

David Spicer ostrzegł, że jakiekolwiek zakłócenia w programie EB-4 mogą negatywnie wpłynąć także na duchownych korzystających z wiz R-1.

„Dla wielu zakonników i sióstr zakonnych, którzy czekają na stały pobyt, EB-4 jest jedyną szansą na stabilizację ich statusu. Jeśli program przestanie działać, może to zagrozić wielu posługom Kościoła” – powiedział

Źródło: The Pillar, cna
Foto: Archdiocese of Indianapolis, Franciscan Sisters of Christian Charity, istock/AnnaStills/apomares/